اتریوم، که زمانی خانه بی‌رقیب دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) بود، این روزها با مشکلات جدی روبه‌روست. نقشه راه این شبکه مدام تغییر می‌کند و هیچ مسیر روشنی برای پایداری بلندمدت ندارد.
راه‌حل‌هایی مثل لایه دوم (L2) قرار بود مقیاس‌پذیری را افزایش دهند، اما عملاً نقدینگی را تکه‌تکه کردند. هر لایه به‌جای همکاری در یک سیستم مالی یکپارچه، برای جذب نقدینگی با دیگری رقابت می‌کند. نتیجه؟ کاهش بهره‌وری سرمایه و دشواری در گسترش پروتکل‌های دیفای.
راهکار «انتزاع زنجیره‌ای» که اتریوم پیشنهاد داده، در تئوری جذاب است اما در عمل ناکارآمد بوده. مشکل اصلی، عدم هم‌راستایی ساختاری مشوق‌هاست؛ چیزی که باعث شده اتریوم به‌تدریج جایگاهش را در دیفای از دست بدهد.
در این شرایط این سوال مهم مطرح می‌شود: آیا آینده دیفای می‌تواند بر پایه یک شبکه تکه‌تکه مانند اتریوم ساخته شود؟
سولانا؛ رشد ناپایدار، بازی میم‌کوینی
با کاهش جذابیت اتریوم، بسیاری از توسعه‌دهندگان و کاربران به سراغ سولانا رفتند. این بلاکچین در یک سال گذشته ۸۳ درصد رشد در فعالیت توسعه‌دهندگان داشته و برای پنج ماه متوالی صرافی‌های غیرمتمرکزش عملکرد بهتری از اتریوم داشته‌اند.
اما مشکل اساسی اینجاست: رشد دیفای در سولانا بر پایه کاربردهای مالی پایدار نیست، بلکه بیشتر به‌دلیل تب میم‌کوین‌هاست.
پس از پامپ شدن میم‌کوینی مانند TRUMP، میزان ارزش استخراج‌شده از میم‌کوین‌های سولانا بین ۳.۶ تا ۶.۶ میلیارد دلار بوده. این اتفاق بیشتر شبیه یک «موتور استخراج نقدینگی» است تا پیشرفت واقعی در دیفای. جایی که معامله‌گران کوتاه‌مدت سود می‌گیرند و می‌روند.
البته، سولانا نقاط قوتی هم دارد: سرعت بالا، کارمزد پایین، و پیشرفت در حوزه‌هایی مثل زیرساخت‌های فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)، هوش مصنوعی و علم غیرمتمرکز. اما سلطه میم‌کوین‌ها باعث شده این زنجیره به زمین بازی سفته‌بازی، پامپ و فریب تبدیل شود چیزی که بنیان مناسبی برای دیفای نیست.
جهش چشمگیر دیفای در بیت‌کوین
حالا وقت آن رسیده که به اصول اولیه برگردیم؛ و چه گزینه‌ای بهتر از بیت‌کوین قابل‌اعتمادترین و غیرمتمرکزترین شبکه با پشتوانه قوی‌ترین دارایی دیجیتال در اقتصاد رمزارزها.
این موضوع صرفاً تئوری نیست؛ دیفای روی بیت‌کوین همین حالا هم در حال رشد انفجاری است. بر اساس آمار:
| شاخص | مقدار |
| TVL دیفای بیت‌کوین (اوایل ۲۰۲۴) | ۳۰۰ میلیون دلار |
| TVL دیفای بیت‌کوین (۲۸ فوریه ۲۰۲۵) | ۵.۴ میلیارد دلار |
| رشد سالانه | ۱۷۰۰٪ |
| Babylon | ۴.۶۸ میلیارد دلار TVL |
| Lombard | ۱.۵۹ میلیارد دلار |
| SolvBTC | ۷۱۵ میلیون دلار |
این آمار نشان می‌دهد بیت‌کوین در حال تبدیل‌شدن به یک دارایی فعال در دیفای است، نه فقط یک ذخیره ارزش منفعل.
همچنین، نوآوری‌هایی مثل استیک دوگانه (dual staking) که امکان استیک‌کردن بیت‌کوین به‌همراه توکن‌های بومی را فراهم می‌کنند، و توکنیزه‌کردن هش‌ریت برای وثیقه‌گذاری در وام‌دهی و استیکینگ، کاربردهای مالی بیت‌کوین را گسترش داده‌اند.
از سوی دیگر، توکن‌های BRC-20 و پروژه Ordinals باعث ثبت رکوردهای جدیدی در فعالیت تراکنشی شبکه شده‌اند:
۶۶.۷ میلیون اینسکریپشن و ۴۲۰ میلیون دلار کارمزد نشانه‌ای از تقاضای فزاینده برای دارایی‌های توکنیزه‌شده روی بیت‌کوین.
چرا آینده دیفای متعلق به بیت‌کوین است؟
در نهایت، بیت‌کوین تنها بستری است که مشوق‌های آن با خلق ارزش پایدار هم‌راستا است. برخلاف مدل تکه‌تکه‌شده اتریوم یا اقتصاد سفته‌بازانه سولانا، دیفای بیت‌کوین بر پایه نقدینگی سازمانی و رشد واقعی بنا شده است.
بیت‌کوین با ارزش بازار ۱.۷ تریلیون دلار و ۹۴ میلیارد دلار سرمایه در ETFها، بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین دارایی دیجیتال جهان است. حتی ورود بخشی از این نقدینگی به دیفای می‌تواند یک تحول عظیم ایجاد کند.
دولت‌ها نیز به بیت‌کوین به‌عنوان یک دارایی ذخیره بالقوه نگاه می‌کنند و پروژه‌های بسیاری در حال ساخت اکوسیستمی پایدار روی بیت‌کوین هستند جایی که کاربران می‌توانند این دارایی مورد اعتماد را نگه دارند و در عین حال از طریق ابزارهای دیفای به بهره‌وری برسانند.
اتریوم دوران خودش را داشت. سولانا موج خودش را داشت. حالا نوبت بیت‌کوین است تا چشم‌انداز اصلی ساتوشی را محقق کند: یک نظام مالی واقعاً غیرمتمرکز
اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً برای اهداف اطلاعاتی و آموزشی است و نباید به عنوان مشاوره مالی، سرمایه‌گذاری یا حقوقی تلقی شود. ما توصیه می‌کنیم قبل از انجام هر گونه سرمایه‌گذاری، تحقیقات مستقل انجام دهید و با یک مشاور مالی یا حقوقی مشورت کنید.
