مدتی است که قیمت رمزارزها به سر فصل خبرها تبدیل شده و توجهات سرمایه‌گذاران و همچنین علاقه‌مندان به فناوری را مجذوب خود کرده است. با این حال، رمزارزها جنبه دیگری نیز دارند و آن ردپای کربن در ارز دیجیتال است! این روزها حساسیت جهان نسبت به پایداری محیط زیست افزایش یافته و همین موضوع موجب شده تا تأثیر زیست محیطی رمزارزهای محبوبی همچون بیت کوین و اتریوم در زیر ذره‌بین قرار بگیرد.
با توجه به اهمیت این موضوع و تأثیراتی که می‌تواند در گسترش دنیای کریپتوکارنسی داشته باشد، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع مفهوم ردپای کربن در ارز دیجیتال یا همان Carbon Footprint اختصاص داده‌ایم. اگر شما هم درباره ردپای کربن در ارز دیجیتال سوالاتی دارید، توصیه می‌کنیم که مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
منظور از ردپای کربن چیست؟
ردپای کربن (Carbon Footprint)، به مقدار کل گازهای گلخانه‌ای (بویژه دی‌اکسید کربن) اشاره دارد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط فعالیت‌های انسانی تولید می‌شود. به بیان بهتر، این شاخص تأثیر زیست محیطی این فعالیت‌ها بر تغییرات آب‌وهوایی را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد. ردپای کربن در ارز دیجیتال نیز عمدتاً از رویه‌های انرژی‌بر نظیر فعالیت‌هایی مثل استخراج ارز دیجیتال، تایید تراکنش‌ها و مواردی از این دست ناشی می‌شود. اتکای شدید استخراج رمزارزها به توان محاسباتی دستگاه‌های اسیک، مصرف برق قابل توجهی به همراه دارد. طبیعتاً چنین موضوعی به نوبه خود به انتشار میزان قابل توجهی کربن مرتبط با فعالیت‌های رمزارزی کمک می‌کند.
موضوع یاد شده می‌تواند افزایش محبوبیت استفاده از فناوری بلاکچین را تحت‌الشعاع قرار دهد و موجب شود تا سرمایه‌گذاران تمایل کمتری نسبت به استفاده از چنین فناوری داشته باشند. البته سوال اینجاست که استخراج چگونه می‌تواند موجب نگرانی‌هایی درباره افزایش ردپای کربن در ارز دیجیتال شود؟! این سوال نیازمند بررسی جامعی از روند استخراج رمزارزهاست که در ادامه به آن می‌پردازیم:
استخراج رمزارزها معضلی برای ردپای کربن در ارز دیجیتال!
استخراج ارز دیجیتال موضوعی بوده که الگوریتم اثبات کار (PoW) به دنیای کریپتوکارنسی هدیه داده و ساتوشی ناکاموتو به هنگام طراحی بلاکچین بیت کوین به سراغ استفاده از این مکانیسم اجماع خاص رفته است. در واقع، استخراج و ماین رمزارزها برای حفظ سلامتی آن دسته از شبکه‌های بلاکچینی که از الگوریتم PoW برای تائید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند، لازم و ضروری است.
ماینرها از رایانه‌ها و سخت‌افزارهای قدرتمندی برای حل مسائل پیچیده ریاضی کمک می‌گیرند که این سخت‌افزارها برای موفقیت در فرآیند استخراج بلاک به توان محاسباتی قابل توجهی نیاز دارند. هرچه توان محاسباتی یک دستگاه ایسیک (ASIC) بالا باشد، به همان میزان نیازمند مصرف بیشتر انرژی برق خواهد بود. طبیعتاً آن دسته از رمزارزهایی که با استفاده از منابع انرژی مبتنی بر سوخت فسیلی استخراج و ماین می‌شوند، ردپای کربن در ارز دیجیتال را افزایش داده و فناوری بلاکچین را بیشتر در معرض انتقادات دوست‌داران محیط زیست قرار می‌دهند.
بنابراین، آنچه واضح است اینکه مصرف انرژی در عملیات استخراج سهم اصلی را در ردپای کربن در ارز دیجیتال به خود اختصاص داده است. سختی فزاینده الگوریتم‌های ماین و تقاضای بالای مصرف انرژی به انتشار کربن بیشتر کمک می‌کند. براساس تحقیقات موجود، مصرف سالانه برق بیت کوین تا نوامبر 2018 حدوداً 48.2 تراوات ساعت تخمین زده شده که سالانه منجر به انتشار کربن بین 21.5 تا 53.6 MtCO2 می‌شود. جالب است بدانید که این سطح از انتشار سالانه کربن از سوی بیت کوین بین سطوح تولید شده توسط کشورهای بولیوی و پرتغال قرار دارد.
نگاهی عمیق‌تر به تاثیرات زیست‌محیطی بیت کوین
این موضوع ثابت شده است که بیت کوین به دلیل فرآیند انرژی‌بر خود مهم‌ترین بحث در زمینه ردپای کربن در ارز دیجیتال است. توجه داشته باشید که حدود نیمی از برق مصرفی در سال 2021 از طریق سوخت‌های فسیلی تولید شده که مصرف آن‌ها مستقیماً بر انتشار کربن تأثیر می‌گذارد. از طرفی، سخت‌افزارهای رایانه‌ای به کار گرفته شده در استخراج بیت کوین دارای عمر کوتاه مدتی هستند و در نهایت به ضایعات الکترونیکی تبدیل می‌شوند. جالب است بدانید که مقدار ضایعات الکترونیکی تولید شده توسط استخراج بیت کوین با زباله‌های تولید شده توسط کشور هلند، قابل مقایسه است!
مقایسه ردپای کربن در ارز دیجیتال با امور مالی سنتی
به هنگام مقایسه ردپای کربن در ارز دیجیتال با امور مالی سنتی، لازم است که نگاه گسترده‌تری به مسائل داشته باشیم. هرچند که رمزارزها به دلیل عملیات استخراج که نیازمند صرف انرژی برق زیادی است، شهرت یافته‌اند؛ اما سیستم‌های مالی سنتی نیز چندان عاری از تأثیرات زیست محیطی نیستند!
زیرساخت‌های بانکی، تولید ارز فیزیکی و مراکز داده نیز نقش مهمی در انتشار کربن دارند. با این حال، ماهیت شفاف و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال موجب شده تا بتوان ردپای کربن در ارز دیجیتال را راحت‌تر مورد اندازه‌گیری قرار داد و به آن پرداخت. بنابراین، این که بخواهیم به دلیل ردپای کربن در ارز دیجیتال به آن بتازیم و از سیستم‌های امور مالی سنتی رفع اتهام کنیم، عملی سطحی است؛ چراکه هر دو سیستم دارای تأثیرات زیست محیطی هستند.
روش های مقابله با معضل ردپای کربن در ارز دیجیتال
انتقادات نسبت به مسئله ردپای کربن در ارز دیجیتال موجب شده تا تیم‌های توسعه‌دهنده شبکه‌های بلاکچینی در حال حاضر به دنبال راه‌حل‌هایی برای برطرف کردن این مشکل باشند. این مسئله تا جایی پیش رفته که این روزها برخی از پروژه‌های کریپتویی به سراغ الگوریتم‌های اجماع جایگزینی به جای الگوریتم PoW رفته‌اند که انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
شبکه بلاکچین اتریوم مثال خوبی برای این ماجراست. شبکه بلاکچین اتریوم در ابتدای شروع کار خود همچون بیت کوین به سراغ استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار رفت و تنها شیوه دسترسی به رمزارز اتر، استخراج آن از سوی ماینرها بود. البته این شبکه بلاکچینی بعدها تصمیم گرفت تا الگوریتم اجماع خود را به الگوریتم اثبات سهام (PoS) که شیوه‌ای بهینه‌تر بوده و انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کند، تغییر دهد.
البته برخی از طرفداران دنیای کریپتو پا را از دایره الگوریتم‌های اجماع فراتر گذاشته و ابتکارات سازگار با محیط زیست را پیشنهاد داده‌اند. به طور خلاصه، افزایش آگاهی از نگرانی‌های زیست محیطی در جامعه کریپتو، باعث ایجاد گفتگو درباره اتخاذ شیوه‌های سبزتر و کاهش مصرف انرژی شده است. به طور خلاصه، این روزها صنعت کریپتو به دنبال ترویج استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر برای عملیات استخراج و تشویق مصرف مسئولانه انرژی بوده و گام‌های مثبتی به سمت پایداری بیشتر برمی‌دارد.
تضمین آینده کریپتو با استفاده از ابتکارات سازگار با محیط زیست
درک مفهوم ردپای کربن در ارز دیجیتال برای پرداختن به اثرات زیست محیطی این صنعت و تضمین آینده آن، امری لازم و ضروری است. در حالی که رمزارزها تحولات چشمگیری در چشم‌انداز امور مالی ایجاد کرده‌اند، در بحث انتشار کربن نقش فعالانه‌ای دارند که این موضوع صنعت را با انتقادات شدیدی مواجه کرده و حتی موجب انصراف ایلان ماسک از پشتیبانی از بیت کوین به عنوان شیوه پرداخت هزینه ماشین‌های تسلا شده است.
با پذیرش چالش‌ها و همچنین جستجوی راه‌حل، صنعت کریپتو می‌تواند در جهت کاهش ردپای کربن در ارز دیجیتال گام بردارد. اتخاذ شیوه‌های سبزتر نظیر استفاده از الگوریتم‌های اجماعی مثل اثبات سهام و ایجاد تعادل میان نوآوری و مسئولیت‌های زیست‌محیطی به رشد استفاده از رمزارزها کمک شایانی می‌کند. حال به نظر شما ردپای کربن در ارز دیجیتال می‌تواند چه تأثیری در آینده رمزارزها داشته باشد؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
