ورود به عرصه خرید و فروش دارایی‌ها مستلزم کسب اطلاعات کافی درباره پارامترهایی است که بر معاملات شخص تأثیر می‌گذارد. هدف از انجام معاملات چیزی جز کسب سود نیست و به همین علت مهم است که شخص معامله‌گر اطلاعات کامل و کافی درباره قیمت یا سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته که اصطلاحاً به آن سود کاغذی گفته می‌شود داشته باشد.
توجه داشته باشید که سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته تفاوت‌های قابل توجهی با همدیگر دارند. تا زمانی که یک دارایی مورد سرمایه‌گذاری فروخته نشده، کلیه تغییرات ایجاد شده در ارزش آن را باید در دسته سود و زیان تحقق نیافته یا صرفاً روی کاغذ به شمار آورد. این سود و زیان تنها زمانی تحقق پیدا می‌کند، که دارایی به فروش برسد. با توجه به اهمیت این موضوع ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته اختصاص داده‌ایم؛ پس با ما همراه باشید.
سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته چیست؟
قیمت یا سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته به دو بخش مجزا و مستقل از معاملات اشاره دارند که در ادامه هر یک از آن‌ها را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم:
سود و زیان تحقق یافته چیست؟
سود تحقق یافته (Realized Profit) به سودی اشاره دارد که پس از انجام معامله به پول نقد تبدیل شده است. به عبارت ساده‌تر، یک سرمایه‌گذار برای کسب سود تحقق یافته باید دارایی مورد سرمایه‌گذاری را به فروش رسانده و به وجه نقد تبدیل کند. این که صرفاً شاهد افزایش قیمت دارایی مورد سرمایه‌گذاری در بازار باشیم بدون آن که آن را به فروش برسانیم، سود تحقق یافته نخواهد بود.
به عنوان مثال اگر شما هزار سهم از سهام شرکت A را به قیمت هر سهم 10 دلار خریداری کرده باشید، مجموعاً 10 هزار دلار بر سهام این شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اید. حالا اگر قیمت هر سهم در بازار به 15 دلار برسد و شما کلیه این هزار سهم را با این قیمت به فروش برسانید، 15 هزار دلار پول نقد دریافت می‌کنید که این 5 هزار دلار اضافی همان سود تحقق یافته شما خواهد بود.
این موضوع درباره زیان تحقق یافته (Realized Loss) نیز صادق است و برای تحقق یافتن یک ضرر باید دارایی را به فروش برسانید و صرفاً مشاهده کاهش ارزش دارایی بدون فروش آن، ضرر تحقق یافته تلقی نمی‌شود. در مثال فوق اگر قیمت هر سهم از 10 دلار به 5 دلار کاهش پیدا کند و شما کلیه سهام خود در این شرکت را با قیمت 5 دلار به فروش برسانید، در نتیجه با 5 هزار دلار زیان تحقق یافته مواجه خواهید شد.
سود و زیان تحقق نیافته چیست؟
در بحث سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته، نباید صرفاً با این استدلال که سود و زیان تحقق نیافته جنبه کاغذی دارند، به آن‌ها کم توجهی شود. در واقع این سود و زیان تحقق نیافته یا کاغذی است که به سرمایه‌گذاران درباره زمان بستن موقعیت معاملاتی و فروش دارایی کمک می‌کند. زمانی که ارزش دارایی مورد سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد، این افزایش ارزش نسبت به هزینه خرید اولیه، همان سود تحقق نیافته (Unrealized Profit) است.
به بیان ساده‌تر، سود تحقق نیافته به سود احتمالی که شخص می‌تواند کسب کند، اشاره دارد. در مثال سرمایه‌گذاری 10 هزار دلاری بر سهام شرکت A از قرار هر سهم 10 دلار، حالا قیمت هر یک از این سهام در بازار به 15 رسیده است؛ اما شما معتقد هستید که ارزش واقعی هر سهم 20 دلار است؛ بنابراین حاضر نیستید در وضعیت فعلی آن را به فروش برسانید. در نتیجه اینجا هیچ سود تحقق یافته‌ای وجود ندارد و آن رشد 5 دلاری قیمت نسبت به قیمت اولیه سهم را باید سود تحقق نیافته یا سود کاغذی به شمار آوریم.
زیان تحقق نیافته (Unrealized Loss) نیز زمانی است که ارزش دارایی مورد سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کرده و شما تصمیمی به فروش آن ندارید. در این حالت به میزان قیمت کاهش یافته در مقایسه با قیمت اولیه خرید، زیان تحقق نیافته یا زیان کاغذی گفته می‌شود.
چگونه سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته را محاسبه کنیم؟
فرمول محاسبه سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته بسیار ساده است و برای محاسبه آن کافیست به تفاوت بین ارزش فعلی بازار و هزینه خرید آن توجه کنید:
سود و زیان تحقق یافته / تحقق نیافته = قیمت خرید – قیمت فعلی بازار
در صورتی که عدد حاصل از فرمول فوق یک عدد منفی باشد، این عدد به عنوان ضرر و زیان تحقق یافته یا تحقق نیافته (متناسب با تصمیم سرمایه‌گذار و اقدام او) درنظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال فرض کنید شما رمزارزی را با قیمت 68,000 دلار خریداری کرده‌اید و حالا قیمت آن به 43,000 دلار کاهش پیدا کرده است. در این صورت زیان تحقق نیافته شما از این معامله به شرح زیر خواهد بود:
25000- = 68000 - 43000
یعنی شما در وضعیت فعلی با 25 هزار دلار زیان تحقق نیافته مواجه هستید و اگر در این لحظه این رمزارز را به فروش برسانید، این میزان ضرر تحقق نیافته به زیان تحقق یافته تبدیل خواهد شد.
مقایسه سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته
تفاوت‌های موجود میان سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته را می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد:
سود و زیان تحقق نیافته | سود و زیان تحقق یافته |
شامل فروش واقعی دارایی نمی‌شود. | به محض فروش دارایی، سود و زیان تحقق می‌یابد. |
مشمول مالیت نیست. | مشمول مالیات است. |
به دلیل عدم فروش واقعی، تراکنش نقدی وجود ندارد. | با فروش واقعی، انتقال مالکیت انجام می‌شود. |
به آن سود و زیان کاغذی می‌گویند؛ چراکه فقط بر روی کاغذ است. | سود و زیان واقعی است که از فروش دارایی مورد سرمایه‌گذاری حاصل شده است. |
وضعیت سود و زیان تحقق نیافته متناسب با قیمت بازار و نوسانات قیمتی تغییر می‌کند. | پس از فروش و تحقق سود یا زیان، قیمت بازار یا نوسانات آن، تغییری در سود و زیان ایجاد نمی‌کند. |
سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته؛ بخش جدایی ناپذیر معاملات!
سود و زیان تحقق نیافته تا زمانی است که سرمایه‌گذار، دارایی خود را نفروخته باشد. پس از فروش، سود و زیان معامله از دسته تحقق نیافته‌ها خارج و به دسته تحقق یافته‌ها وارد می‌شود. برای محاسبه میزان سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته نیز کافیست به تفاوت قیمتی هزینه خرید و قیمت فعلی بازار توجه کنید. اگر رمزارزی را با قیمت 150 دلار خریداری کرده‌اید و امروز ارزش آن به 130 دلار کاهش یافته است، در این حالت زیان تحقق نیافته شما 20 دلار خواهد بود که با فروش آن دارایی به زیان تحقق یافته بدل می‌شود.
حالا که با ماهیت سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته بهتر آشنا شدید، به نظر شما چه تفاوت‌های دیگری میان سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته وجود دارد؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
