یونی‌سواپ (Uniswap) یک پروتکل غیرمتمرکز برای تبادل ارزهای دیجیتال است که بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است. این پروتکل در سال 2018 توسط هیدن آدامز معرفی شد و به سرعت به یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شد. یونی‌سواپ به‌عنوان یک مدل جدید از تبادل ارزهای دیجیتال، به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز، دارایی‌های دیجیتال خود را مبادله کنند.

ویژگی‌ها و عملکرد

یونی‌سواپ از مدل بازارساز خودکار (Automated Market Maker یا AMM) استفاده می‌کند. در این مدل، کاربران می‌توانند با ارائه نقدینگی به استخرهای نقدینگی، از طریق توکن‌های خاص به نام "استخرهای نقدینگی" (Liquidity Pools) به خرید و فروش ارزهای دیجیتال بپردازند. این استخرها به‌طور خودکار قیمت‌ها را بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم می‌کنند، که این باعث می‌شود تا تراکنش‌ها به‌طور سریع و مؤثر انجام شود.

یک ویژگی کلیدی یونی‌سواپ، استفاده از توکن UNI به‌عنوان توکن حاکمیتی است. دارندگان توکن UNI می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل شرکت کنند و به‌طور فعال در جهت توسعه و بهبود یونی‌سواپ تأثیرگذار باشند. این توکن به کاربران این امکان را می‌دهد که در نظارت و تغییرات پروتکل نقش داشته باشند.

کاربردها و پذیرش

یونی‌سواپ به‌ویژه برای کاربران و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) جذاب است، زیرا امکان مبادله سریع و بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز را فراهم می‌آورد. این پلتفرم به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) شناخته می‌شود و به کاربران این امکان را می‌دهد که از طریق استخرهای نقدینگی به کسب درآمد از طریق تأمین نقدینگی بپردازند.

نوآوری و آینده

یونی‌سواپ به‌طور مداوم در حال نوآوری و بهبود است. نسخه‌های مختلف این پروتکل، از جمله یونی‌سواپ v1، v2 و v3، هرکدام ویژگی‌ها و بهبودهای جدیدی را به شبکه اضافه کرده‌اند. نسخه‌های جدیدتر بهبودهای قابل توجهی در زمینه‌های کارایی، کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش امکانات برای تأمین نقدینگی به ارمغان آورده‌اند.

با توجه به طراحی منحصربه‌فرد و نوآورانه یونی‌سواپ، این پروتکل به‌عنوان یکی از پیشگامان در فضای تبادل غیرمتمرکز و مالی دیجیتال شناخته می‌شود و نقش مهمی در شکل‌گیری آینده فناوری‌های بلاک‌چین و امور مالی غیرمتمرکز دارد.