دیفای (DeFi) و توکنهای غیرمثلی (NFT) هر دو بخش مهمی از دنیای کریپتوکارنسی را به خود اختصاص دادهاند. این دو مفهوم نوآورانه هر یک در حوزههای خاصی فعالیت دارند و همین موضوع باعث ایجاد مقایسه NFT و دیفای شده است. توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) داراییهای دیجیتالی منحصربهفردی هستند که در ایجاد کلکسیون و نشان دادن هنر کاربرد دارند و عمده تأکید آن بر اثبات مالکیت و منشا است. در طرف دیگر ماجرا دیفای (DeFi) قرار گرفته که هدف از ابداع آن بازآفرینی خدمات مالی سنتی نظیر وام، استقراض و انجام معاملات با استفاده از فناوریهای غیرمتمرکز و بدون حضور واسطههاست. هرچند که هم NFTها و هم دیفای از فناوری بلاکچین استفاده میکنند؛ اما هریک به دنیای دیگری تعلق دارند و مطمئناً مقایسه NFT و دیفای میتواند این تفاوتها را آشکار کند. با ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من همراه باشید تا به مقایسه NFT و دیفای بپردازیم.
بررسی ماهیت NFT و دیفای
برای آن که نتیجه مقایسه NFT و دیفای قابل فهم باشد، در قدم اول لازم است به سراغ بررسی ماهیت هر یک از این دو نوآوری جدید برویم:
NFT چیست؟
توکن غیرقابل تعویض (Non-Fungible Token) که اختصاراً از آن با نام NFT یاد میشود، نوعی دارایی دیجیتالی بوده که نشاندهنده مالکیت یک آیتم یا محتوای منحصربهفرد در شبکه بلاکچین است. توجه داشته باشید که برخلاف رمزارزها که قابل تعویض و مبادله هستند (به این معنی که هر 1 واحد بیت کوین با 1 واحد دیگر بیت کوین دارای ارزش یکسانی است)، هر توکن NFT دارای ویژگیهای منحصر و خاصی است که مشابه آن را نمیتوان پیدا کرد. به بیان بهتر، تقسیمناپذیری، اثبات مالکیت و منحصربهفرد بودن، سه ویژگی کلیدی توکنهای NFT به شمار میروند. این ویژگیها موجب شده تا این روزها شاهد استفاده از فناوری NFT در حوزه هنر دیجیتال، کلکسیونها، موسیقی، ویدئو و حتی املاک مجازی و متاورسی باشیم. از طرفی NFTها دارای مزایای خاصی هستند که موجب شده این روزها شاهد افزایش علاقه کاربران به ضرب توکن NFT باشیم. به عنوان مثال، اگر شما خالق یک توکن NFT باشید، میتوانید با در نظر گرفتن حق امتیاز برای خود، از معاملات آتی انجام گرفته شده بر روی این NFT سهمی دریافت کنید. فرض کنید شما خالق یک توکن NFT هستید، حال اگر حق امتیاز 2 درصدی در نظر گرفته باشید و NFT شما با قیمت 5 هزار دلار مورد معامله قرار بگیرد، از این مقدار حدود 100 دلار به عنوان حق امتیاز به شما پرداخت خواهد شد.
دیفای چیست؟
دیفای (DeFi) یا همان امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) به حرکتی در فضای کریپتوکارنسی و بلاکچین اشاره دارد که هدف آن بازسازی و بهبود سیستمهای مالی سنتی با استفاده از فناوریهای غیرمتمرکز است. دیفای از قراردادهای هوشمند بر روی شبکههای بلاکچینی (بویژه اتریوم) برای ارائه خدمات مالی بدون نیاز به واسطههایی مثل بانکها استفاده میکند. تمرکززدایی، شفافیت و دسترسی راحتتر به امور مالی از جمله ویژگیهای کلیدی پروژههای دیفای به شمار میروند که در بحث مقایسه NFT و دیفای باید مورد توجه قرار بگیرند. توسعه پروژههای دیفای منجر به ایجاد انقلابی در حوزه اعطای وام، توسعه صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)، رشد استیبل کوینها و بیمه خواهد شد. طبیعتاً با حذف واسطهها از طریق پروژههای دیفای، کارمزد انجام تراکنشها کاهش پیدا میکند و میتوانیم شاهد افزایش بهرهوری امور مالی باشیم. از طرفی تمرکززدایی از طریق کاهش نظارتهای دولتی به کمرنگتر شدن مرزها منجر خواهد شد و بستری مطمئن و سریع برای انجام تراکنشهای بینالمللی فراهم میشود.
مقایسه NFT و دیفای
حال که با ماهیت دو مفهوم NFT و DeFi بهتر آشنا شدید، انجام مقایسه میان این دو راحتتر خواهد شد. برای مقایسه NFT و دیفای کافیست به جدول زیر نگاه کنید:
| توکن غیرمثلی (NFT) | دیفای (DeFi) |
تعریف | دارایی دیجیتال منحصربهفرد که نشاندهنده مالکیت یک محتوای خاص است. | ارائه خدمات مالی و محصولات مبتنی بر فناوری بلاکچین و بدون واسطه |
قابلیت تعویض | غیرقابل تعویض بوده و امکان مبادله یک به یک آن وجود ندارد. | قابل تعویض بوده و میتوان در آن رمزارزهایی مثل اتریوم را به صورت یک به یک با هم مبادله کرد. |
کاربرد | هنر دیجیتال، کلکسیون، داراییهای درون بازی، املاک مجازی و موسیقی | وام، معامله، ایجاد استیبل کوین، ییلد فارمینگ |
مالکیت | مالکیت از طریق بلاکچین مورد تایید قرار میگیرد. | مالکیت داراییها مستقیماً از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت میشود و کاربران کنترل کاملی بر وجوه خود دارند. |
پویایی بازار | به سطح کمیابی NFT، منحصربهفرد بودن و شهرت خالق آن بستگی دارد. | به نقدینگی، نرخ بهره و سودمندی محصولات مالی بستگی دارد. |
تعاملات جامعه | هنرمندمحور است. | تمرکز بر جوامع توسعهدهنده و توکنهای حاکمیتی |
نگرانیهای زیست محیطی | مصرف انرژی بالا به ویژه در شبکههای بلاکچینی استفاده کننده از الگوریتم اثبات کار (PoW) | با نگرانیهایی درباره انرژی مواجه است؛ اما این نگرانی با حرکت به سمت استفاده از شبکههای بلاکچینی استفاده کننده از الگوریتم اثبات سهام (PoS) برطرف شده است. |
مقایسه چشمانداز آتی NFT و دیفای
هدف از مقایسه NFT و دیفای این است که بدانیم سرمایهگذاری بر روی کدام یک آینده بهتری را برای ما رقم خواهد زد؛ پس بهتر است نیم نگاهی به چشماندازی آتی این دو نوآوری بلاکچینی داشته باشیم تا راحتتر بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم. دیفای قادر است رقابتی جالب میان بانکها ایجاد کند. به عنوان مثال آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که چرا السالوادور بیت کوین را به عنوان یک ارز به رسمیت شناخت؟! یکی از دلایل آن، کاهش هزینه انتقال ارز به السالوادور از سوی سایر کشورها بود. از طرفی نه تنها هزینه کاهش پیدا میکند، بلکه سرعت انتقال نیز به طرز چشمگیری بالاتر میرود. در دنیای تجارت، سربار هزینه بسیار مهم است، هرچه هزینه کاهش پیدا کند، این موضوع برای تجار بهتر است. بانکهای معمولی دارای هزینههایی مثل پرداخت حقوق کارمندان، پرداخت قبوض برق، گاز و غیره هستند، این در حالی بوده که دیفای به دلیل نداشتن این هزینهها هزینه کمتری از کاربران دریافت میکند و مسلماً آینده بسیار درخشانی خواهد داشت. در طرف دیگر ماجرا نیز قدرت NFTها در ثبت اسناد و اثبات مالکیت قرار گرفته است. هرچیزی (از سند خانه، مدارک پزشکی و بلیط کنسرت گرفته تا مدرک تحصیلی، یک آیتم از بازی ویدئویی و غیره) را میتوان به توکن NFT تبدیل کرد. دریافت حق امتیاز موردی است که به هنرمندان کمک میکند تا همواره از هنر خود کسب درآمد کنند و مطمئناً این نوآوری نیز بزودی کاربردهای عملی و بیشتری در دنیای ما خواهد داشت که میتواند همه چیز را دگرگون کند.
سرمایهگذاری در NFT بهتر است یا دیفای؟!
جالب است بدانید که سوددهی آمازون حدود 9 سال به طور انجامید و حال ان که دو نوآوری NFT و دیفای سن بسیار کمتری دارند؛ با این وجود باید نسبت به آینده هر دو نوآوری یاد شده، خوشبین بود. البته با این وجود ریسک سرمایهگذاری بر روی NFTها بیشتر است. ماجرای NFT (توکن غیرقابل تعویض) به ماجرای اینترنت در سال 1999 میلادی شباهت دارد که در آن بسیاری از شرکتهای اینترنتی به اوج رسیدند و سپس در سال 2000 همه چیز خراب شد! به نظر میرسد شاید بسیاری از تبلیغات درباره هنر دیجیتال ماهیت حبابگونه داشته باشد. البته با سرمایهگذاری بر روی NFTهایی که از سوی هنرمندان خوشنام خلق شدهاند، میتوان این ریسک را کاهش داد. در بحث دیفای نیز احتیاط شرط عقل است! به یاد داشته باشید که بازار رمزارزها را به نوسانات قیمتی آن میشناسند و تحقیق درباره تیم توسعهدهنده یک پروژه دیفای و پتانسیل رشد قیمتی رمزارز آن پروژه، شرط لازم برای موفقیت در حوزه دیفای است. با این حال، نتیجه مقایسه NFT و دیفای کاملاً به خود شما و ترجیحات شخصی و شرایطتان بستگی دارد. فقط باید بدانید که هر دو نوآوری یاد شده دارای آینده درخشانی هستند.
NFT یا دیفای؛ مسئله این است!
مطمئناً در سالهای مهمی قرار داریم، سالهایی که کریپتو در آن رفته رفته رونق بیشتری پیدا میکند و توجهات به سمت بخشهای مختلف دنیای کریپتوکارنسی جلب میشود. در بحث مقایسه NFT و دیفای متوجه شدیم که هر دو نوآوری با وجود آن که از فناوری بلاکچین استفاده میکنند؛ اما دنیاهای متفاوتی دارند و اهداف مختلفی را دنبال میکنند. اگر به دنبال سرمایهگذاری بر روی NFT و دیفای هستید، باید متناسب با تحقیقات و شرایط خود دست به انتخاب بزنید و هیچگاه از فوموی ایجاد شده در بازار برای سرمایهگذاری کمک نگیرید که عایدی جز ضرر برای شما در پی ندارد! به نظر شما در مقایسه NFT و دیفای، پیروز میدان کدام است؟! نظرات خود را برای ما بنویسید.