این روزها متاورس به زمین بازی تبدیل شده که بخش قابل توجهی از وقت کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است. متاورس در واقع تکه‌ای از جهان‌های مجازی آنلاین است که افراد می‌توانند در این دنیا کارهای مختلفی انجام دهند. این موضوع برای کودکان به معنای در دسترس قرار گرفتن فرصت‌های بی‌پایان برای معاشرت با دوستان، یادگیری مهارت‌های جدید و کشف علایق است. البته طبیعتاً این فضا نیز معایب خاص خود را دارد و ممکن است مسیر آزار و اذیت سایبری را تسهیل بخشد یا کودکان را در معرض محتواهای نامناسب قرار دهد. به همین علت این روزها صحبت از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان به یک موضوع داغ تبدیل شده است؛ اما سوال اینجاست که متاورس واقعاً چه تاثیری بر زندگی کودکان بر جای خواهد گذاشت؟! با ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من همراه باشید تا با تاثیر متاورس بر زندگی کودکان بیشتر آشنا شوید.
متاورس چه معنایی برای کودکان می‌تواند داشته باشد؟!
تحقیقات اولیه حاکی از آن است که کارشناسان درباره تاثیر متاورس بر زندگی کودکان چندان خوش‌بین نیستند! این دسته از کارشناسان در مواجه با موضوع متاورس به اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی نظیر افسردگی، خودزنی و سایر مسائل مربوط به سلامت روان استناد می‌کنند و معتقدند که متاورس می‌تواند تاثیری به مراتب شدیدتر از شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان کودکان بر جای بگذارد. با این حال باید توجه داشت که این مشکل به خودی خود از متاورس نشات نگرفته است. این دنیای مجازی فرصت‌های بسیار خوبی برای یادگیری در اختیار کودکان قرار می‌دهد. براساس تحقیقات انجام گرفته در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در ارتباط با بازی‌های ایجاد و افزایش همدلی، در صورتی که از واقعیت مجازی (VR) به درستی در چنین بازی‌هایی استفاده شود، این موضوع تاثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت روان کودکان خواهد داشت.
کودکان واقعاً می‌توانند از دنیای متاورس بهره ببرند و این استفاده می‌تواند به شکل بازی آنلاین با دوستان یا شرکت در کلاس‌های مجازی نمود پیدا کند. البته باید توجه داشت که همان کمپانی‌هایی که از طریق شبکه‌های اجتماعی بر زندگی نسل اخیر تاثیر گذاشتند، حالا در خط مقدم توسعه متاورس قرار گرفته‌اند! به همین علت است که عمده روانشناسان درباره تاثیراتی مثل احساس تنهایی یا قرار گرفتن در معرض محتواهای خطرناک مرتبط با خودکشی در فضای متاورس نگران هستند.
مزایا و معایب متاورس برای کودکان
برای این که تصویر بهتری از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان ترسیم کنیم، لازم است که اطلاعات کاملی درباره مزایا و همچنین معایب این فناوری نوظهور داشته باشیم تا پس از آن تصمیم‌گیری درباره استفاده یا عدم استفاده از آن برای کودکان راحت‌تر شود:
مزایای استفاده از متاورس برای کودکان
با کمک فناوری متاورس، دانش‌آموزان می‌توانند مفاهیم انتزاعی را به راحتی و به شیوه‌ای جذاب‌تر درک کنند. در واقع با متاورس می‌توانیم به شیوه‌ای راحت‌تر به کودکان کمک کنیم تا محیط اطراف خود و نحوه کار جهان را بفهمد و یاد بگیرند. البته تاثیر متاورس بر زندگی کودکان بسیار بیشتر از جنبه‌های آموزشی و تحصیلی است؛ چراکه استفاده از آن می‌تواند موجب تقویت مهارت‌های اجتماعی در آن‌ها شود. شبکه‌های اجتماعی در اغلب موارد به دلیل افزایش تنهایی و افسردگی در کودکان مقصر شناخته می‌شوند؛ این در حالی بوده که متاورس به کودکان اجازه می‌دهد تا در محیطی امن و کنترل شده با هم‌سالان خود ارتباط برقرار کرده و دوستان جدیدی پیدا کنند. از طرفی این فناوری نوظهور، خلاقیت و هوش اجتماعی را در میان کودکان مورد تشویق قرار می‌دهد و تاثیر خوبی بر این دو برجای می‌گذارد.
در نهایت، باید بگوییم که متاورس برای کودکان سرگرم کننده است! متاورس می‌تواند به بستری عالی برای آن دسته از اولدینی تبدیل شود که به دنبال برقراری ارتباط موثر با فرزندان خود هستند و می‌خواهند مهارت‌ها و تجربیات مختلف را در محیطی به دور از استرس به فرزندان خود یاد بدهند. در یک کلام، تا زمانی که والدین از خطرات احتمالی آگاه باشند و اقدامات لازم برای ایمن نگه داشتن فرزندان خود را انجام دهند، متاورس مکانی عالی برای کشف و یادگیری کودکان خواهد بود.
معایب استفاده از متاورس برای کودکان
در بحث تاثیر متاورس بر زندگی کودکان، عمده توجهات به سمت معایب آن می‌رود. متاورس ممکن است برخی از خطرات بالقوه نظیر آزار و اذیت سایبری و از بین رفتن حریم خصوصی کودکان را به همراه داشته باشد. آزار و اذیت سایبری، مطمئناً یک نگرانی جدی است؛ چراکه این فضا بستری را فراهم می‌کند تا کاربران ناشناس به راحتی کودکان را مورد آزار و اذیت قرار دهند. از طرفی خطر قرار گرفتن کودک در معرض محتواهای نامناسب خشن، جنسی و مواردی از این دست را نیز نباید فراموش کرد. کارشناسان نسبت به عوارض اعتیادآور استفاده از متاورس نیز هشدار می‌دهند. در واقع با توجه به ماهیت جذاب متاورس، مدیریت زمان و محدود کردن استفاده از آن برای کودکان ممکن است دشوار باشد. نگرانی درباره حریم خصوصی کودک نیز بسیار جدی است.
کودکان ممکن است در دنیای متاورس به شکلی ناخواسته اطلاعات شخصی نظیر آدرس خانه یا سایر اطلاعات شخصی را با دیگران به اشتراک بگذارند. علاوه بر موضوعات یاد شده، نباید از خطرات فیزیولوژیکی تاثیر متاورس بر زندگی کودکان نیز غافل شد. استفاده زیاد از متاورس و هدست‌های VR می‌تواند منجر به سرگیجه، سردرد و حالت تهوع شود. هرچند این علائم موقتی هستند؛ اما به هر حال می‌توانند موجب ناراحتی فرزند شما شوند.
عیب آخر به بحث نابرابری تاثیر متاورس بر زندگی کودکان مربوط می‌شود. مطمئناً بسیاری از کودکان به اینترنت یا هدست‌های واقعیت مجازی دسترسی ندارند و این موضوع می‌تواند آن‌ها را به لحاظ آموزشی و اجتماعی در مضیقه قرار دهد.
مطلب پیشنهادی: معرفی 10 فیلم برتر دنیای متاورس
چگونه از کودکان در متاورس محافظت کنیم؟
تاثیر متاورس بر زندگی کودکان دارای جنبه‌های مثبت و منفی است و این سطح محافظت شما از کودک است که متاورس را به بستری ایمن یا ناامن برای کودکان تبدیل می‌کند. والدین باید به دقت بر فعالیت فرزندان خود در دنیای متاورس نظارت داشته باشند. شما باید دسترسی به محتواهایی که می‌تواند به طور بالقوه به کودک‌تان ضرر برساند را محدود کنید و مراقب آنچه که کودکان‌تان می‌بینند و انجام می‌دهند، باشید.
استفاده از دستورالعمل زیر نیز می‌تواند تاثیر متاورس بر زندگی کودکان را به سمت درست‌تری هدایت کند:
- ترویج تعاملات در دنیای واقعی: تشویق کودکان به تعامل چهره به چهره برای رشد مهارت‌های اجتماعی، ضروری است. با ایجاد تعادل بین تجربیات مجازی و ارتباطات واقعی، کودکان بهتر می‌توانند نشانه‌های غیرکلامی را تفسیر کنند.
- آموزش در مورد سواد دیجیتال و ایمنی: آموزش به کودکان درباره خطرات بالقوه تعاملات آنلاین و ارائه راهنمایی‌هایی در جهت تشخیص رفتارها و اطلاعات تحریف‌شده در فضای آنلاین، می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با امنیت بیشتری در محیط‌های مجازی مثل متاورس گام بردارند. به یاد داشته باشید، تجهیز کودکان به مهارت سواد دیجیتال در دنیایی که همه چیز به سمت آنلاین و مجازی شدن حرکت می‌کند، برای رفاه بلندمدت آن‌ها لازم و ضروری است.
به طور خلاصه، محافظت از کودکان در برابر خطرات متاورس یک مسئولیت مشترک است. والدین باید در این دنیای جدید همراه فرزند خود باشند و از طرفی شرکت‌های فعال در حوزه متاورس نیز باید با انجام برخی اقدامات امنیتی از کودکان در زمینه آزار و اذیت‌های حملات سایبری و قرار گرفتن در معرض محتواهای نامناسب محافظت کنند.
متاورس؛ شمشیری دو لبه برای کودکان ما!
پیشرفت روزافزون متاورس موجب شده تا مقاومت در برابر پذیرش آن دشوار باشد. هدف اصلی این فناوری پیشرفته، نسل جدید است؛ در نتیجه ما باید تاثیر متاورس بر زندگی کودکان را پیش‌بینی کنیم و برای آن آماده شویم. این فضا در کنار معایبی که دارد، بستری را فراهم کرده تا کودکان بتوانند بدون محدودیت زمانی و مکانی با بچه‌های هم‌سن خود ارتباط برقرار کنند. البته محافظت والدین از کودکان در این فضا شرط اصلی برای حفظ امنیت و سلامت روان آن‌هاست. سیاست‌گذاران نیز باید دستورالعمل‌هایی را برای محافظت از کاربران جوان در برابر آسیب‌های احتمالی تنظیم کنند تا نگرانی‌ها درباره تاثیر متاورس بر زندگی کودکان کاهش پیدا کند. نظر شما درباره تاثیر متاورس بر زندگی کودکان چیست؟ آیا استفاده از این فناوری را مفید می‌دانید؟! نظرات خود را برای ما بنویسید.
