الگوی ساعت (Clock Pattern) را باید یکی از الگوهای کاربردی در حوزه تحلیل تکنیکال بازارهای مالی به شمار آورد که به تریدرها کمک می‌کند تا روند قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند. این الگو بر مبنای آخرین قیمت معامله و قیمت پایانی دارایی به کار خود ادامه می‌دهد.
زمانی که تفاوت موجود میان این دو سطح قیمتی به حد قابل توجهی برسد، الگوی ساعت صعودی یا نزولی در نمودار شکل می‌گیرد که می‌تواند سیگنالی مهم برای تغییرات قیمتی در روز بعد باشد. با توجه به محبوبیت استفاده از الگوی ساعت در بازار بورس و سایر بازارهای مالی، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به معرفی جامع الگوی ساعت، انواع و کاربردهای آن اختصاص داده‌ایم. اگر شما هم درباره الگوی ساعت در چارت‌خوانی سوالاتی دارید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
الگوی ساعت چیست؟
الگوی ساعت در اصل به روند حرکت قیمت‌ها در زمان خاص از روز اشاره دارد. کاربرد اصلی الگوی ساعت در بازار بورس بوده و این الگو بر مبنای تغییرات قیمت ظاهر می‌شود. به بیان روشن‌تر، الگوی ساعت زمانی شکل می‌گیرد که قیمت آخرین معامله یک سهام بالاتر یا پایین‌تر از قیمت پایانی آن باشد. بنابراین در الگوی ساعت با 2 سطح قیمت کلیدی سروکار داریم:
- آخرین قیمت معامله: به قیمت سهم در آخرین معامله انجام شده اشاره دارد.
- قیمت پایانی سهم: به میانگین قیمت معامله سهم در کل روز اشاره دارد.
در حالتی که در یک روز معاملاتی، نوسانات قیمت سهام در یک محدوده معین باشد؛ اما قیمت آخرین معامله آن حداقل 1.5 درصد تا 2 درصد بالاتر یا پایین‌تر از قیمت پایانی سهم باشد، الگوی ساعت شکل خواهد گرفت. این الگو به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا متوجه شوند که روند قیمتی سهم در روز بعدی به چه صورت خواهد بود و متناسب با آن نسبت به انجام معاملات تصمیم می‌گیرند.
برای روشن شدن این الگو باید به حجم معاملات در نیم ساعت پایانی توجه شود؛ به این معنا که ناگهان حجم معاملات خرید یا فروش سهام در ساعات پایانی روز افزایش پیدا می‌کند و متناسب با این افزایش خرید یا فروش سهم، جهت معامله در روز بعد مشخص می‌شود. این حجم معاملات است که به الگوی ساعت معنا می‌بخشد و اگر حجم معاملات سهام به حجم مبنا نرسد، خبری از این الگو نخواهد بود.
انواع الگوی ساعت
الگوی ساعت متناسب با بالاتر یا پایین‌تر بودن قیمت آخرین معامله نسبت به قیمت پایانی، دارای دو نوع صعودی و نزولی است. در ادامه به طور تفصیلی‌تر با هر یک از انواع الگوی ساعت آشنا می‌شویم:
الگوی ساعت صعودی
برای شکل‌گیری الگوی ساعت صعودی، قیمت آخرین معامله سهم باید از قیمت پایانی آن بیشتر باشد. شکل‌گیری الگوی ساعت صعودی در نمودار قیمتی یک دارایی خبر از احتمال مثبت بودن روند قیمتی آن دارایی در روز بعد دارد. مجدداً تأکید می‌کنیم که لازمه تأیید شدن این پیش‌بینی افزایش حجم معاملات همراه با قیمت صعودی در ساعات پایانی معاملات (بویژه نیم ساعت آخر) است. در این پیش‌بینی باید به اختلاف قیمتی نیز توجه کرد:
- اختلاف 1.5 درصدی قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی: به این معناست که به احتمال 80 درصد روند قیمتی در روز بعد مثبت خواهد بود.
- اختلاف 2 درصدی یا بیشتر در قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی: به این معناست که سهام مورد نظر فردا در صف خرید خواهد بود.
الگوی ساعت نزولی
اگر قیمت آخرین معامله سهام از قیمت پایانی آن پایین‌تر باشد، شرایط برای شکل‌گیری الگوی ساعت نزولی مهیا خواهد شد. این مدل از الگوی ساعت خبر از احتمال سقوط قیمت در روز بعد می‌دهد. در تفسیر این اختلاف قیمتی نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلاف 1.5 درصدی قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی: به این معناست که به احتمال زیاد روند قیمتی دارایی در روز بعد منفی خواهد بود.
- اختلاف 2 درصدی یا بیشتر در قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی: به این معناست که سهام موردنظر فردا در صف فروش خواهد بود.
نحوه شناسایی الگوی ساعت
شناسایی الگوی ساعت دارای فرآیند پیچیده‌ای نبوده و کافیست آخرین قیمت معامله و قیمت پایانی سهم را در 30 دقیقه آخر معاملات بررسی کنید. به طور کلی، در شناسایی این الگو با 2 مرحله زیر مواجه خواهیم بود:
- بررسی حجم معاملات: برای تأیید اعتبار الگوی ساعت لازم است که حجم معاملات در حد یا بیشتر از حد لازم باشد.
- تفاوت قیمت‌ها: تفاوت میان آخرین قیمت معامله و قیمت پایانی سهم باید حداقل در بازه 1.5 الی 2 درصد باشد. هر چه این اختلاف قیمتی بیشتر باشد، در روز بعد شاهد حرکت قیمتی گسترده‌تری خواهیم بود.
کاربردهای الگوی ساعت
الگوی ساعت قادر است نمایی واضح از احساسات حاکم بر بازار مانند ترس و طمع در دقایق آخر یک روز معاملاتی را به نمایش بگذارد؛ احساساتی که به احتمال بالا در روز بعد هم ادامه‌دار خواهند بود. عموماً زمانی می‌توان بر مبنای این الگوی شکل گرفته عمل کرد که آن را با اندیکاتورهای حجم ترکیب کنیم. در حالت اخیر می‌توان از الگوی ساعت در معاملات روزانه و معاملات نوسانی بهره برد:
- معاملات نوسانی: برای تریدرهای نوسانی که به دنبال شناسایی حرکات کوتاه‌مدت یا میان‌مدت قیمتی هستند، الگوی ساعت می‌تواند درباره این که آیا روند فعلی ادامه خواهد داشت یا معکوس می‌شود، بینشی دقیق ارائه دهد.
- معاملات روزانه: تریدرهای روزانه نیز می‌توانند از الگوی ساعتی به منظور پیش‌بینی قیمت بازگشایی بازار در روز بعد استفاده کنند. در صورتی که آخرین قیمت معامله بالاتر از قیمت پایانی باشد و الگوی ساعت صعودی شکل بگیرد، تریدرها ممکن است متناسب با اختلاف قیمتی موجود، سیگنال خرید دریافت کنند.
محدودیت‌های استفاده از الگوی ساعت
هرچند که الگوی ساعت می‌تواند در نقش یک شاخص مفید در انجام تحلیل‌ها ظاهر شود؛ اما نباید به صرف اتکای مستقل بر روی این الگو و بدون استفاده از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مثل اندیکاتورها در مسیر انجام معاملات گام برداشت. به بیان بهتر، الگوی ساعت نیز مانند هر ابزار دیگری باید با سایر اندیکاتورهای ترکیب شود تا بتوان روند را تأیید کرد.
توجه به عوامل خارجی از قبیل احساسات کلی بازار، گزارش‌های درآمدی و اخبار نیز تأثیر بسزایی در شکل‌گیری روندهای قیمتی برجای می‌گذارند. از طرفی توجه داشته باشید که دقت الگوی ساعت کاملاً به قدرت نقدشوندگی بازار و حجم معاملات وابسته است. سهام با حجم معاملات کم ممکن است الگوی واضحی را نشان ندهد و اختلافات قیمتی موجب گمراهی دسته عظیمی از تریدرها شود.
الگوی ساعت؛ ابزاری مفید برای تحلیل‌گران بازار بورس
الگوی ساعت به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا پیش‌بینی خوبی از روندهای آتی بازار داشته باشند. استفاده از الگوی ساعت به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا در مسیر درست‌تری برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی گام بردارند و از فرصت‌های سودآور بالقوه موجود بهره ببرند.
کاربرد اصلی الگوی ساعت در شناسایی روندهای کوتاه‌مدت بازار بوده و می‌توان از این الگو در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال برای تقویت استراتژی‌های معاملاتی استفاده کرد. ناگفته نماند که اگر درباره الگوی ساعت سوالاتی دارید که پاسخ آن را در مطالب فوق پیدا نکرده‌اید، می‌توانید با طرح سوال در بخش نظرات از راهنمایی کارشناسان مجموعه ما بهره‌مند شوید.
