عمده توجهات در حوزه رمزارزها به انقلابی که این داراییهای دیجیتالی در امور مالی ایجاد کردهاند، معطوف شده است؛ با این حال، در کنار توجه به سودآوری و تحولاتی که ایجاد کرده نباید از بحث در ارتباط با تاثیرات زیست محیطی این داراییهای ارزشمند غافل شد! احتمالاً تاکنون این جمله را بارها شنیدهاید که بیت کوین و فناوری بلاکچین آثار مخربی بر محیط زیست برجای گذاشتهاند. دنیای رمزارزها برای مقابله با چنین اتهاماتی به ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست نیاز دارد.
عمده اتهامات علیه دنیای کریپتو حول محور ماین و استخراج ارز دیجیتال در شبکه بلاکچین بیت کوین میگردد که به دلیل استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار، انرژی زیادی تلف میکند. با این حال نباید با یک دید به دنیای رمزارزها نگاه کرد و ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من به دنبال بررسی ماهیت ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست هستیم؛ پس با ما همراه باشید.
ریشه انتقادات زیست محیطی در دنیای کریپتو
برای درک بهتر جایگاه ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، در قدم اول باید کمی به عقب برگشته و نگاهی به روزهای اول شکلگیری دنیای کریپتوکارنسی داشته باشیم. براساس گزارشها، بیت کوین که اولین رمزارز بازار ارزهای دیجیتال به شمار میرود از سال 2009 و پس از راهاندازی رسمی در بازه زمانی 13 ساله بیش از 200 میلیون تن دیاکسید کربن منتشر کرده است! این میزان انتشار کربن بسیار بالاتر از میزان دیاکسید کربن انتشار یافته در کشور کلمبیا در سال 2018 برآورد شده است.
در سپتامبر 2022، کاخ سفید تحقیقات خود پیرامون پیامدهای آبوهوایی داراییهای رمزنگاری شده در ایالات متحده را منتشر کرد. محققان آمریکایی در طول این تحقیق متوجه شدند که داراییهای کریپتویی منجر به تولید 110 الی 170 میلیون تن دیاکسید کربن در سال میشوند. این مقدار حدود 0.3 درصد از انتشار گازهای گلخانهای در سطح جهان است! البته در کنار این موضوع، محققان اقرار کردند که فناوری بلاکچین درصورت استفاده از الگوریتم اجماع مناسب از پتانسیل خوبی برای کمک به کاهش گرمایش جهانی برخوردار هستند.
با این اوصاف، رشد و توسعه دنیای کریپتوکارنسی بیش از هرچیزی به توسعه ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست گره خورده است؛ چراکه سرمایهگذاران بیش از هر چیزی به اثرات زیست محیطی سرمایهگذاریهای خود توجه میکنند. براساس گزارش دویچه بانک در سال 2022، حدود 78 درصد از سرمایهگذاران میخواهند که سرمایهگذاری آنها تأثیر مثبتی بر جهان داشته باشد.
ارز دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست چیست؟
ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، ارزهای دیجیتالی هستند که صرفهجویی انرژی را در اولویت قرار میدهند و غالباً به دنبال خنثی کردن تأثیرات کربن هستند. این گونه از ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست از روشهای ترکیبی برای خنثی کردن کربن استفاده میکنند. در اصل اغلب رمزارزها از مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکردند؛ مکانیسمی که همچنان از سوی بیت کوین مورد استفاده قرار گرفته و به دلیل راهاندازی یک مسابقه تسلیحاتی در قدرت محاسباتی، همواره در مرکز انتقادها قرار دارد.
در حال حاضر، مزارع استخراج بیت کوین همچنان به گسترش توان عملیاتی، افزایش مصرف انرژی سالانه و ترمیم اساسی تجهیزات محاسباتی خود و جایگزینی آنها با تجهیزات با قدرت محاسباتی بالاتر ادامه میدهند. با روشن شدن تاثیرات منفی مکانیسم PoW در اتلاف انرژی، بسیاری از رمزارزها در یک چرخش مفید به سمت الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) روی آوردهاند. این الگوریتم اجماع ثابت کرده که قادر است تا حد قابل توجهی ردپای کربن را در فرآیند استخراج ارز دیجیتال کاهش دهد.
جالب است بدانید که تا قبل از رویداد مرج و ادغام اتریوم، انرژی مورد نیاز برای اجرای سیستم اولیه PoW اتریوم حدود 78 تراوات ساعت در سال بود. این درحالیست که رقم یاد شده پس از تغییر الگوریتم اجماع آن به PoS موجب کاهش 99.992 درصدی انتشار کربن از سوی اتریوم شد. در واقع به همین علت است که به چنین رمزارزهایی، ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست گفته میشود.
چرا جهان به ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست نیاز دارد؟
گفته شد که ارزهای دیجیتال بر روی شبکه بلاکچین کار میکنند و بلاکچینهای سنتی به مصرف مقادیر زیادی انرژی متهم هستند. به عنوان مثال، شاخص مصرف برق بیت کوین کمبریج گزارش میدهد که استخراج بیت کوین سالانه به بیش از 140 تراوات ساعت نیاز دارد. این عدد ممکن است بر روی کاغذ رقم قابل توجهی به نظر نرسد؛ اما با این حال جالب است بدانید که این مقدار رقمی بالاتر از مصرف انرژی سالانه کشوری مثل نروژ است!
این وضعیت موجب جهتگیریهای منفی از سوی دولتها نسبت به دنیای کریپتوکارنسی شده است؛ اما خوشبختانه اخیراً ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، پوششی نقرهای برای محافظت از صنعت رمزارزها ایجاد کردهاند. امروزه رقابت اصلی میان شبکههای بلاکچینی بر روی صرفهجویی در مصرف انرژی است و شبکههایی مثل سولانا و کاردانو که انرژی کمتری در مقایسه با بقیه شبکههای بلاکچینی مصرف میکنند، پیروز این میدان هستند.
در یک کلام با توجه به این که در تولید برق از منابع انرژی تجدید ناپذیر استفاده میشود، هرچه شبکههای بلاکچینی انرژی کمتری مصرف کنند به همان میزان میتوانند پایداری بیشتری برای دنیای رمزارزها به ارمغان آورند.
چگونه ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست میتوانند تفاوتی ایجاد کنند؟
نگرانیهای مربوط به تأثیر منفی رمزارزها بر محیط زیست میتواند چشمانداز پذیرش این داراییهای دیجیتالی را با خطرات جدی مواجه سازد. حال آنکه ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست قادرند این مشکل را با تمرکز بر مصرف انرژی کمتر حل کنند. بهترین راهحل موجود برای کاهش مصرف انرژی از سوی رمزارزها تغییر الگوریتم اجماع آنهاست. دو مکانسیم اجماع رایج عبارتند از اثبات کار و اثبات سهام.
اتریوم در رویداد مرج خود از اثبات کار به اثبات سهام منتقل گردید. این رویداد موجب شده تا این شبکه بلاکچینی در سال انرژی کمتری در مقایسه با PayPal مصرف کند. جستجوی بیشتر درباره رمزارزها کارآمد و ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست ما را به سمت بررسی تفاوتهای الگوریتم اجماع اثبات کار و اثبات سهام هدایت خواهد کرد. در ادامه توضیح مختصری برای درک بهتر این تفاوت ارائه میکنیم:
- الگوریتم اجماع اثبات کار: این مکانیسم اجماع به هزاران ماینر و استخراجکننده کریپتو نیاز دارد که به شکل خستگی ناپذیر به دنبال حل مسائل پیچیده ریاضی هستند. ماینرها در یک رقابت تنگاتنگ با هم به دنبال آن هستند که با قدرت محاسباتی خود مسئله ریاضی را زودتر از دیگران حل و بلاک جدیدی به بلاکچین اضافه کنند. در ازای انجام این کار پاداشی از جنس رمزارز بلاکچین به ماینرها اهدا میشود. این موضوع سبب شده تا ماینرها بیش از هر چیزی بر روی توان محاسباتی خود سرمایهگذاری کنند و در نهایت با مصرف عظیم انرژی، منجر به تولید دیاکسید کربن در حجم وسیع شوند.
- الگوریتم اجماع اثبات سهام: این الگوریتم اجماع، رویکردی متفاوت در مقایسه با اثبات کار داشته و اتکای کمتری به توان محاسباتی دارد. الگوریتم اجماع سهام برای تائید تراکنشها به سراغ مفهوم جدیدی تحت عنوان اعتبارسنجی رفته و اعتبارسنجها نیز افرادی هستند که رمزارزهای خود را به عنوان وثیقه و برای مدت زمانی معین در شبکه قفل و استیک کردهاند تا بدین ترتیب اعتماد شبکه بلاکچین را در داشتن حسن نیت خود جلب کنند. در این شیوه از تائید تراکنش، اعتبارسنجها به منابع محاسباتی آنچنانی و پیشرفته نیاز ندارند و به همین علت است که آن را سرآغاز ماجرای انقلاب ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست میدانند.
مزایا و معایب ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست
ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست به عنوان بخش جدایی ناپذیر صنعت رمزارزها روایتی نوآورانه را آغاز کردهاند تا بدین ترتیب از انتقادات طرفداران محیط زیست نسبت به استفاده از رمزارزها بکاهند. این پروژههای رمزارزی نیز در نوع خود دارای مزایا و معایبی است که بررسی آنها میتواند دید صحیحتری از ماهیت ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست در اختیارمان قرار دهد:
مزایای ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست
- شاید بدیهی به نظر برسد؛ اما ذکر آن خالی از لطف نخواهد بود که استفاده از ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست برای کره زمین مفید واقع خواهد شد؛ چراکه سازگار با محیط زیست بوده و به پشتیبانی از اکوسیستم زنده اطراف ما انسانها کمک میکند.
- موجب کاهش اثر ردپای کربن میشود. طبیعتاً با طراحی ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، دیگر خبری از انتشار وحشتناک دیاکسید کربن از سوی شبکههای بلاکچین سنتی و قدیمی نخواهد بود.
- ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست به دلیل سازگاری که با محیط زیست دارند قادر به جذب سرمایهگذاران و موسسات حامی محیط زیست هستند و در نتیجه راه را برای پذیرش گسترده استفاده از داراییهای دیجیتالی هموار میکنند.
- این رمزارزها میتوانند با اثبات پتانسیلهای ذاتی خود اتهام مضر بودن استفاده از رمزارزها را به آرامی از بین ببرند.
معایب ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست
- فناوری نوظهور و اثبات نشده: از آنجایی که بسیاری از ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست نسبتاً جدید هستند، ممکن است با چالشهای تکنولوژیکی، مشکلات یا آسیبپذیریهایی مواجه شوند که باید آنها را در طول زمان برطرف کرد.
- نوسانات بازار: همچون تمامی رمزارزها، ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست نیز در معرض نوسانات بازار قرار دارند که چنین امری ممکن است اشخاص را از سرمایهگذاری در این فناوری نوظهور منصرف کند.
- عدم قطعیتهای نظارتی: چشمانداز دنیای کریپتو همواره در حال تحول است و مواضع نظارتی نسبت به آن میتواند در یک چشم برهم زدن تغییر کند. طبیعتاً ارزهای دیجیتال سبز نیز علیرغم مزایای زیست محیطی از چالشهای بالقوه نظارتی مصون نیستند.
کدام ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست را باید در سال 2025 به واچ لیست اضافه کرد؟
لیست ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست که به دنبال کاهش ردپای کربن در دنیای کریپتوکارنسی هستند، در حال رشد است. از میان این رمزارزها، برخی ثبات و پایداری بیشتری را ثابت کردهاند و به همین علت به نظر تحلیلگران میتوانند موج جدیدی را در بازار رمزارزها در سال 2025 ایجاد کنند. در ادامه به معرفی این رمزارزها میپردازیم:
- Green Bitcoin: بیت کوین سبز همان طور که از نام آن پیداست یکی از برترین انتخابها در میان ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست به شمار میرود. البته این رمزارز هیچ ارتباطی با بیت کوینی که بر جایگاه نخست بازار رمزارزها تکیه زده، ندارد و از مکانیسم اثبات سهام برای تائید تراکنشها و حفظ امنیت شبکه کمک میگیرد. استیک این رمزارز به مدت حداقل 6 ماه، سود 15 درصدی را عاید شما خواهد کرد و بازدهی امیدوارکننده آن موجب شده تا گزینهای مناسب برای سرمایهگذاری در سال 2025 باشد.
- Chia: شبکه بلاکچین Chia پروژه رمزارزی دیگری است که به دلیل تمرکز بر روی کاهش اثرات زیست محیطی، محبوبیت زیادی کسب کرده است. این شبکه بلاکچینی دارای رمزارز بومی به نام XCH بوده و جالبترین چیز درباره این شبکه بلاکچینی نیز این است که به سراغ یک مکانیسم اجماع خلاقانه به نام مکانیسم اجماع اثبات فضا و زمان (Proof of Space and Time) رفته است. این مکانیسم اجماع از فضای آزاد در هارد دیسک کاربران شبکه استفاده میکند. براساس ادعای وبسایت بلاکچین چیا، این شبکه بلاکچینی حدود 500 برابر کمتر از بیت کوین انرژی مصرف میکند. به نظر کارشناسان این رمزارز میتواند یکی از بهترین پروژههای رمزنگاری سبز با چشمانداز بلندمدت باشد.
- Solana: سولانا یکی دیگر از نامهای پیشرو در انقلاب سبز کریپتوکارنسی در سال 2024 بود. این رمزارز که از آن به عنوان یکی از برترین ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست یاد میشود، با تعهدی قابل توجه نسبت به پایداری و بهرهوری انرژی ظاهر شده است. سولانا از مکانیسم اجماع اثبات تاریخ (Proof of History) استفاده میکند که برداشتی منحصربهفرد از مدل اجماع اثبات سهام است. مصرف انرژی سولانا یکی از برجستهترین مزایای این شبکه بلاکچینی است. برای ارسال رمزارزها در شبکه سولانا برق کمتری در مقایسه با یک سرچ ساده در گوگل مصرف میشود.
- Cardano: یکی دیگر از نامهای برتر در میان ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، کاردانو است. این پروژه رمزارزی از پروتکل منحصربهفردی به نام Ourboros استفاده میکند. این پروتکل، مصرف انرژی کمتری را بدون نیاز به شرکت در مسابقه ماین رقابتی تضمین میکند. مهمتر از همه اینکه این کاهش شدید مصرف انرژی در کاردانو بدون به خطر افتادن مسئله تمرکززدایی و امنیت رخ میدهد که نکته بسیار مهمی است.
رمزارزهای سبز؛ شاهکلید کاهش انتقادات دوستداران محیط زیست به دنیای کریپتو
ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست، این پتانسیل را دارند که دیدگاه سنتی درباره رمزارزها و فناوری بلاکچین را تغییر دهند. برای مدت زمان طولانی، ارزهای دیجیتال به دلیل مکانیسم اجماع خاص خود که منجر به اتلاف انرژی میشد، به عنوان تهدیدی برای محیط زیست شناخته میشدند. حال آنکه ارزهای دیجیتال سبز و دوستدار محیط زیست میتوانند اعتماد جهان را به ارزهای دیجیتال و تعهد آنها به پایداری را بازسازی و ترمیم کنند. آن دسته از سرمایهگذارانی که نگرانیهایی درباره ردپای کربن در دنیای کریپتو داشتند، حال با کمک ارزهای دیجیتال سبز به راحتی میتوانند وارد دنیای کریپتو شده و از فرصتهای سودآور این دنیا بهره ببرند. نظر شما درباره این رمزارزها چیست؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.