مالیات بر رمزارزها و NFT‌ها در ایران: آنچه باید بدانید!

در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۴۰۴، طرح مالیات بر عایدی سرمایه تحت عنوان «مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی» در ایران تصویب شد که بر اساس آن، سود حاصل از خرید و فروش رمزارزها به‌طور رسمی تحت مشمولات مالیاتی قرار گرفت. این قانون به‌ویژه در ارتباط با دارایی‌هایی نظیر مسکن، خودرو، طلا، ارز و حالا رمزارزها، وارد عمل شد و تاثیرات زیادی بر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران حوزه دیجیتال گذاشت. ممکن است برای بسیاری از فعالان این حوزه، این خبر نگران‌کننده به نظر برسد، اما آیا مالیات بر عایدی سرمایه فقط یک بازدارنده است یا مزایای خاصی هم دارد که در بلندمدت برای اقتصاد دیجیتال مفید باشد؟
در ادامه این مقاله از بلاگ کیف پول من، به بررسی جزئیات این قانون می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چگونه این طرح می‌تواند تأثیرات خود را در بازار NFT و رمزارزها بگذارد و معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید چه نکات مهمی را در نظر داشته باشند. 

مالیات رمزارزها: قانونی برای سودآوری یا موانع جدید؟

مالیات بر رمزارزها به‌طور رسمی در چارچوب قوانین مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در ایران اعمال شده است. این قانون سود حاصل از خرید و فروش ارزهای دیجیتال، مبادلات رمزارزی، استخراج ارز دیجیتال و حتی معاملات مرتبط با دارایی‌های مبتنی بر بلاکچین (مانند NFT) را مشمول مالیات می‌کند. بسیاری از فعالان این حوزه ممکن است این موضوع را به عنوان یک موانع جدید برای کسب درآمد از رمزارزها تلقی کنند. اما آیا این قانون صرفا بازدارنده است یا می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قانونی برای رسمیت‌بخشی به بازار رمزارزها در کشور عمل کند؟ برای یافتن پاسخ این سوال، در ادامه مطلب به بررسی جزئیات و تاثیرات آن خواهیم پرداخت.

آیا مالیات بر رمزارزها و NFT‌ها در ایران بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

طرح مالیات بر عایدی سرمایه که شامل رمزارزها و NFT‌ها می‌شود، می‌تواند تنها به‌عنوان یک ابزار بازدارنده عمل نکند، بلکه فرصتی برای رسمیت‌بخشی به بازار رمزارزها و NFT‌ها در ایران فراهم آورد. در حقیقت، قرار دادن این دارایی‌ها تحت قوانین مالیاتی، به‌طور مثبت می‌تواند نشان‌دهنده رشد و پذیرش بیشتر این دارایی‌ها در سطح رسمی کشور باشد.
این اقدام از یک طرف می‌تواند به شفافیت بیشتر در بازار رمزارزها کمک کند و از طرف دیگر، شرایطی را فراهم می‌آورد که فعالان این حوزه بتوانند با اعتماد بیشتری در چارچوب قانونی به فعالیت‌های خود ادامه دهند. اجرای این قانون می‌تواند موجب تبدیل رمزارزها و NFT‌ها به دارایی‌هایی با پذیرش قانونی و منبع معتبر برای سرمایه‌گذاری در ایران شود.
با این حال، برای تحقق کامل این اثرات مثبت، نیاز به رفع موانع اجرایی از جمله صدور مجوز رسمی برای صرافی‌ها و برداشتن محدودیت‌های موجود است. در صورت برطرف شدن این موانع، این قانون می‌تواند به تقویت و رشد بازار رمزارزها و NFT‌ها در ایران کمک کرده و موجب افزایش اعتماد عمومی به این دارایی‌ها شود. در نهایت، این تغییرات می‌توانند به‌عنوان عاملی برای رسمیت‌بخشی بیشتر این بازار و جذب سرمایه‌های جدید در کشور عمل کنند.

نحوه محاسبه مالیات بر رمزارزها: راهنمایی جامع برای سرمایه‌گذاران

محاسبه مالیات بر رمزارزها به‌طور مستقیم به دو عامل اصلی بستگی دارد: مدت زمان نگهداری دارایی و میزان سود حاصل از معامله. در این بخش، به‌طور کامل به نحوه محاسبه مالیات بر رمزارزها و جزئیات آن خواهیم پرداخت.

1. مدت زمان نگهداری رمزارزها و تاثیر آن بر میزان مالیات

زمانی که رمزارزها را نگهداری می‌کنید، این مدت‌زمان تاثیر زیادی بر محاسبه مالیات دارد. به‌طور کلی، هر چه مدت زمان نگهداری رمزارز بیشتر باشد، میزان مالیات کمتری باید پرداخت کنید. جدول زیر نحوه محاسبه مالیات بر اساس مدت زمان نگهداری را توضیح می‌دهد:

• فروش کمتر از یک سال: ۲۰ تا ۴۰ درصد مالیات
• فروش بین یک تا دو سال: ۱۰ تا ۱۵ درصد مالیات
• فروش پس از بیش از دو سال: معافیت از مالیات یا نرخ‌های پایین‌تر

2. تاثیر میزان سود بر مالیات

میزان سود حاصل از فروش رمزارزها، به‌ویژه در بازارهای نوسانی رمزارز، تأثیر زیادی بر مالیات بر عایدی سرمایه خواهد داشت. در صورتی که سود شما از فروش رمزارزها بیشتر از مقادیر مشخص شده باشد، مالیات شما به‌طور پلکانی افزایش می‌یابد. این جدول نحوه محاسبه مالیات بر اساس سود حاصل از رمزارزها را توضیح می‌دهد:

• سود کمتر از ۵۰ میلیون تومان: ۱۵ درصد مالیات
• سود بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان: ۲۰ درصد مالیات
• سود بیش از ۱۰۰ میلیون تومان: ۲۵ درصد مالیات

نکته: توجه داشته باشید که مالیات تنها زمانی بر عایدی شما اعمال می‌شود که دارایی‌های رمزارزی خود را نقد کنید. به عبارت دیگر، تا زمانی که رمزارزها را به پول نقد تبدیل نکرده‌اید، مالیاتی بر آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

تاثیر تعدیل تورمی بر مالیات رمزارزها

یکی از نکات مثبت برای سرمایه‌گذاران بلندمدت، تعدیل تورمی است. این بخش از قانون به‌طور خاص بر معافیت سودهای ناشی از تورم تأکید دارد. برای مثال، اگر بعد از تورم ۴۰ درصدی، سود شما ۷۰ درصد باشد، ۳۰ درصد از عایدی شما مشمول مالیات خواهد بود.
شیوه اعمال تعدیل تورمی بسته به مدت نگهداری رمزارز متفاوت خواهد بود:

• کمتر از ۲ سال: عدم اعمال تعدیل تورمی
• بین ۲ تا ۵ سال: اعمال تعدیل تورمی بر ۵۰٪ از سود
• بیش از ۵ سال: اعمال تعدیل تورمی بر ۱۰۰٪ سود

چه افرادی مشمول مالیات بر رمزارزها می‌شوند؟

طبق قوانین جدید مالیات بر رمزارزها در ایران، تمام افرادی که از این بازار کسب درآمد می‌کنند، مشمول مالیات خواهند بود. این شامل موارد زیر می‌شود:

1. معاملات سودآور کوتاه‌مدت و بلندمدت: افرادی که از خرید و فروش ارز دیجیتال سود کسب می‌کنند، چه در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و چه بلندمدت، باید مالیات پرداخت کنند. به‌طور کلی، هر نوع سود از معاملات رمزارزها تحت‌الشعاع مالیات قرار می‌گیرد.
2. مبادله کالا با ارزهای دیجیتال: اگر فردی کالا یا خدمات خود را با رمزارزها مبادله کند، سود حاصل از این مبادله نیز مشمول مالیات خواهد بود. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که در فروش کالا و خدمات خود از رمزارز به عنوان روش پرداخت استفاده می‌کنند، مهم است.
3. ماینینگ ارز دیجیتال (استخراج رمزارزها): کسانی که در استخراج رمزارزها فعالیت دارند، چه به‌صورت شخصی و چه در قالب مزارع استخراج (Mining Farms)، باید درآمد حاصل از این فعالیت‌ها را گزارش دهند و مالیات آن را پرداخت کنند. درآمد حاصل از استخراج رمزارزها طبق همین قوانین مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود.
4. کسب سود از دارایی‌های مبتنی بر بلاکچین (مثل NFT): افرادی که در بازارهای NFT فعالیت دارند و از فروش توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) سود می‌کنند، باید مالیات خود را پرداخت کنند. این شامل فروش آثار دیجیتال و کالاهای مرتبط با بلاکچین می‌شود که به‌عنوان دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شوند.
5. جوایز کریپتویی و ایردراپ‌ها: هرگونه جوایز یا ایردراپ‌هایی که افراد از پروژه‌های رمزارزی دریافت می‌کنند و منجر به سود می‌شود، مشمول مالیات خواهد بود. این نوع درآمد از طریق دریافت توکن‌های رایگان از پروژه‌های رمزارزی ایجاد می‌شود.

در نهایت، هرچه درآمد حاصل از این فعالیت‌ها بیشتر باشد، میزان مالیات به‌طور پلکانی افزایش می‌یابد. به‌طور کلی، افرادی که از این بازار به‌صورت فعال کسب درآمد می‌کنند، باید نسبت به مالیات‌های خود آگاه باشند و آن‌ها را به‌موقع پرداخت کنند.

موارد معاف از مالیات رمزارزها

طبق آخرین قوانین و مقررات مالیات بر رمزارزها، برخی فعالیت‌ها و درآمدها از پرداخت مالیات معاف هستند. این معافیت‌ها به‌ویژه برای فعالان بازار رمزارز که حجم فعالیت‌ آن‌ها در حد کوچک یا غیرتجاری است، اهمیت دارند. در اینجا به بررسی موارد معاف از مالیات می‌پردازیم:

1. سودهای خرد و معاملات با حجم پایین: اگر سود حاصل از خرید و فروش رمزارزها در حد خرد و معاملات با حجم کم باشد، از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت به‌ویژه برای افرادی که در بازار رمزارزها به‌صورت غیرحرفه‌ای و با سرمایه‌گذاری‌های کوچک فعالیت می‌کنند، اعمال می‌شود.
2. هولد کردن دارایی و عدم فروش: اگر شما رمزارزهای خود را برای مدت طولانی نگه دارید و آن‌ها را به فروش نرسانید، هیچ مالیاتی به‌طور مستقیم از شما دریافت نخواهد شد. این مورد به‌ویژه برای افرادی که در بازار رمزارز به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد شده‌اند و تصمیم به نگه‌داری دارایی‌ها دارند، معتبر است.
3. فروش دارایی‌های سودده پس از نگهداری 5 ساله: اگر دارایی‌های رمزارزی خود را پس از گذشت بیش از 5 سال از زمان خرید به فروش برسانید، از مالیات بر عایدی سرمایه معاف خواهید بود. این معافیت به‌طور خاص برای سرمایه‌گذاران بلندمدت اعمال می‌شود که رمزارزهای خود را برای مدت زمان طولانی نگه‌داشته و سپس آن‌ها را به فروش می‌رسانند.

این معافیت‌ها به‌نوعی به نفع افرادی است که در بازار رمزارز به‌صورت سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد شده‌اند یا به‌دنبال درآمدهای خرد و کم‌حجم هستند. با این حال، رعایت شرایط و قوانین مربوط به این معافیت‌ها ضروری است تا از هرگونه جریمه یا مشکل قانونی جلوگیری شود.