«یک تغییر گسترده از سیستم معاملاتی فعلی به یک سیستم کاملاً مبتنی بر بلاک‌چین، یک تحول بنیادین خواهد بود»، این نظر یک وکیل است.
رییس کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، پل اتکینز، ماه گذشته برنامه‌ای جدید برای رمزارزها اعلام کرد که هدف آن به‌روزرسانی قوانین و مقررات اوراق بهادار «برای توانمندسازی بازارهای مالی آمریکا در انتقال به زنجیره بلاک‌چین» است.
این تابستان شایعات زیادی درباره ایده‌ای جسورانه برای تغییر نحوه عملکرد وال‌استریت مطرح شده است.
ایده چیست؟ انتقال تمام سهام و اوراق قرضه به بلاک‌چین، یا ایجاد نسخه‌های دیجیتال آنها که بتوان آنها را معامله، منتقل و ردیابی کرد، با همان فناوری که رمزارزها را تأمین می‌کند.
حامیان این ایده معتقدند که این روش می‌تواند بازارها را کارآمدتر کند، با سرعت بخشیدن به معاملات، کاهش هزینه‌ها و گسترش دسترسی سرمایه‌گذاران در سراسر جهان. با این حال، تبدیل این دیدگاه به واقعیت هنوز مسیر طولانی دارد.
«یک تغییر گسترده از سیستم معاملاتی فعلی به یک سیستم کاملاً مبتنی بر بلاک‌چین، یک تحول بنیادین است که نیازمند تغییرات در تمام سطوح، از صادرکنندگان، واسطه‌ها و سرمایه‌گذاران تا کل اکوسیستم معاملات اوراق بهادار است و توسعه سیستم‌های مناسب زمان زیادی می‌طلبد»، گفت مارک روتر، مشاور بازار سرمایه در شرکت حقوقی Ropes & Gray.
با این حال، خوش‌بینی در حال افزایش است، تا حدی تحت تأثیر پل اتکینز، رییس SEC، که ماه گذشته برنامه جدیدی برای «مدرن‌سازی قوانین اوراق بهادار و امکان انتقال بازارهای مالی آمریکا به بلاک‌چین» اعلام کرد.
دیدگاه‌های مختلف درباره توکنیزه کردن اوراق بهادار
این چشم‌انداز برخی طرفداران رمزارز را متقاعد کرده که تغییر ممکن است زودتر از آنچه تصور می‌شود رخ دهد. توماس کوان، مدیر توکنیزه کردن در شرکت خدمات مالی رمزارز Galaxy، گفت: «به طور قطع طی پنج سال آینده – احتمالاً زودتر، شاید دو سال – بازیگران بزرگ مالی سهام و اوراق قرضه را توکنیزه خواهند کرد».
با این حال، برخی محتاط‌تر هستند. تریش اُدانل، شریک شرکت حقوقی Reed Smith، معتقد است توکنیزه کردن ممکن است آینده باشد اما آن را «تغییر نسلی» می‌نامد و اشاره می‌کند که ممکن است دهه‌ها طول بکشد تا فعالان بازار که به سیستم مالی سنتی عادت کرده‌اند، به طور کامل به سیستمی مبتنی بر بلاک‌چین منتقل شوند.
شرکت‌هایی مانند Robinhood، Kraken و Bybit امسال توکن‌های سهام را برای سرمایه‌گذاران خارج از آمریکا ارائه کرده‌اند، اما این‌ها سهام واقعی نیستند. در واقع، آنها نسخه‌های «پیچیده شده» هستند، به این معنی که صرافی، سهام واقعی را از یک بروکر-دیلر خریداری کرده و هنگام فروش توکن، همان سهام را می‌فروشد.
این محصولات ممکن است با مشکلاتی مانند نقدینگی پایین در ساعات غیر معاملاتی، عدم حقوق سهامداران و ریسک از دست دادن همبستگی قیمت مواجه شوند، به گفته راب هادیک، شریک شرکت سرمایه‌گذاری رمزارز Dragonfly.
در عین حال، شرکت‌های بزرگ وال‌استریت مانند BlackRock، Apollo و Franklin Templeton صندوق‌های توکنیزه شده‌ای برای خزانه‌داری، بازار پول و اعتبار راه‌اندازی کرده‌اند، اما توکنیزه کردن سهام عمومی و اوراق قرضه شرکتی با چالش‌های بیشتری مواجه است، به گفته جاستین براودر، شریک شرکت حقوقی Simpson Thacher.
سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها عمدتاً در شرکت‌های دارایی دیجیتال متمرکز هستند و نه سرمایه‌گذاران سنتی، به گفته لوییس لاوال، مدیرعامل و بنیان‌گذار Frontier Investments. اکثر شرکت‌ها از این صندوق‌ها به عنوان وثیقه استفاده می‌کنند، اما بیشتر بروکرهای سنتی آنها را نمی‌پذیرند، زیرا زیرساخت دیجیتال لازم را ندارند.
تغییرات مورد نیاز برای توکنیزه کردن کامل
تغییرات قانونی
برای شروع، نیاز به به‌روزرسانی گسترده قوانین و مقررات وجود دارد. براودر گفت: «بسیاری از قوانین SEC، به ویژه، معاملات روی بلاک‌چین را پیش‌بینی نکرده‌اند. آنها سیستم بازار موجود را فرض می‌کنند که یک سیستم واسطه‌ای است.»
یک مثال، Reg NMS است که برای اطمینان از قیمت‌گذاری منصفانه و شفافیت در بازارهای مختلف طراحی شده و بر اساس سیستم سنتی با واسطه‌ها و اتاق پایاپای عمل می‌کند. در یک سیستم همتا به همتا مانند معاملات بلاک‌چین، هیچ منبع مرکزی برای ردیابی و انتشار قیمت‌ها وجود ندارد و مشخص نیست قوانین Reg NMS همچنان چگونه اعمال شود.
اگر شرکتی بخواهد سهام صادرشده خود را روی بلاک‌چین ثبت کند، مامور ثبت هنوز باید سوابق رسمی را خارج از زنجیره نگه دارد و همزمان یک دفترچه تکراری روی بلاک‌چین ایجاد کند. این به این دلیل است که سوابق بلاک‌چین هنوز به عنوان منبع قانونی حقیقت شناخته نمی‌شوند.
توماس کوان گفت: «در بلندمدت، هدف این است که خود بلاک‌چین به منبع حقیقت تبدیل شود و توکن‌های سهام یا اوراق قرضه، دارایی واقعی باشند، نه نسخه دیجیتال جایگزین».
مایکل سونسنسین، مدیرعامل استارتاپ توکنیزه کردن Securitize، گفت که مسیر قانونی و تنظیم‌شده برای انتشار اوراق توکنیزه شده وجود دارد. این شرکت با Apollo، BlackRock و Exodus همکاری کرده تا صندوق‌ها و سهام توکنیزه شده راه‌اندازی کند.
زیرساخت‌های دیجیتال
علاوه بر قوانین، اتاق‌های پایاپای موجود باید برای عملیات روی بلاک‌چین ارتقا یابند تا انتشار اوراق توکنیزه شده افزایش یابد. لاوال گفت: «اگر پایاپای و تسویه روی زنجیره انجام نشود، این توکنیزه کردن عملاً بی‌فایده است».
در حال حاضر، حتی زمانی که دارایی‌ها توکنیزه می‌شوند، پایاپای واقعی هنوز خارج از بلاک‌چین انجام می‌شود. به همین دلیل، سوابق بلاک‌چین اغلب فقط نسخه‌ای از معاملات واقعی هستند که از طریق سیستم‌های قدیمی نهایی می‌شوند. تنها با نوآوری در پایاپای و تسویه می‌توان مزایای واقعی بلاک‌چین را تجربه کرد.
پذیرش گسترده
برای رسیدن به مرحله‌ای که کل سیستم مالی روی بلاک‌چین عمل کند، همه صادرکنندگان سهام و اوراق قرضه باید موافقت کنند که اوراق خود را فقط به صورت توکنیزه داشته باشند. براودر گفت: «همه بیش از ۴۰۰۰ شرکت بورسی در آمریکا علاقه‌ای به توکنیزه شدن اوراق خود ندارند، این یک چالش بزرگ است».
حتی اگر این مانع برطرف شود، باید نقدینگی کافی در بازار ثانویه وجود داشته باشد تا معاملات کارآمد باقی بمانند. نبود نقدینگی، جذابیت دارایی‌های توکنیزه شده را کاهش می‌دهد.
به همین دلیل، علاقه فعالان بازار و نشان دادن مزایای روشن نسبت به سیستم سنتی برای موفقیت توکنیزه کردن ضروری است. جولین سویر، مدیرعامل Zodia Custody، گفت: «اکثر پروژه‌های توکنیزه هنوز به روشنی توضیح نداده‌اند که چه تفاوتی با اوراق سنتی دارند».
در نهایت، تغییرات قانونی و فناوری، مشارکت بروکرها و صرافی‌ها باید همزمان رخ دهد تا توکنیزه کردن گسترده عملی شود. لاوال گفت: «اگر تکنولوژی بدون قانون باشد، راهی نیست. اگر قانون بدون تکنولوژی باشد یا مشارکت کافی نباشد، اتفاقی نمی‌افتد».
