صندوق‌های پوشش ریسک در فاز تسلیم؛ سرمایه‌گذاران آماده دریافت کال مارجین می‌شوند

صندوق‌های پوششی (Hedge Funds) در واکنش به سقوط شدید بازارهای جهانی، بخش بزرگی از دارایی‌های خود را نقد کرده‌اند. جنگ تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، باعث از بین رفتن هزاران میلیارد دلار از ارزش بازار شده و بسیاری از سرمایه‌گذاران را مجبور به کاهش معاملات با پول قرضی کرده است.

سقوط بازارهای جهانی و فرار سرمایه‌گذاران

در سه روز معاملاتی پس از اعلام تعرفه‌های متقابل ترامپ برای تقریباً تمام کشورها، بازارهای سهام در سراسر جهان با سقوط شدید مواجه شده‌اند. در مقابل، اوراق قرضه به عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاران و ابزاری برای شرط‌بندی روی کاهش نرخ بهره توسط «فدرال رزرو» (Federal Reserve) مورد توجه قرار گرفته‌اند؛ تغییری چشمگیر در نگاه بازار نسبت به پیش از روی کار آمدن ترامپ.

در وال‌استریت، فروش گسترده و سنگینی شکل گرفته، چرا که سرمایه‌گذارانی که بر قدرت اقتصادی و استثنا بودن آمریکا شرط بسته بودند، به سرعت از بازار خارج شده‌اند.

شاخص «اس‌اند‌پی ۵۰۰» (S&P 500) تنها در دو روز، ۱۰.۵٪ افت داشته و حدود ۵ هزار میلیارد دلار از ارزش بازار کاسته شده است. شاخص «سی‌اس‌آی ۳۰۰» (CSI300) چین نیز در روز دوشنبه بیش از ۵٪ کاهش یافت. شاخص فراگیر اروپا «استاکس» (STOXX) نیز تقریباً ۱۲٪ از اوج تاریخی خود در سوم مارس افت داشته و وارد محدوده اصلاحی شده است.

ویلیام شین (William Xin)، رئیس صندوق پوششی «اسپرینگ ماونت پو جیانگ اینوستمنت منیجمنت» (Spring Mountain Pu Jiang Investment Management) مستقر در شانگهای، اعلام کرد که تمام موقعیت‌های سهام خود را بسته است. وی با اشاره به آشفتگی شرایط ژئوپلیتیکی و افزایش خطر رکود جهانی، گفت: «تصویر کلان بسیار آشفته شده و اصلاً نمی‌توانم آینده را پیش‌بینی کنم.»

او سهام خود در چین و هنگ‌کنگ را روز پنجشنبه گذشته، پیش از تعطیلی رسمی روز جمعه، فروخته است.

فشار تماس‌های مارجین بر بازار

صندوق‌هایی که استراتژی «لانگ‌شورت» (Long-Short Equity) را دنبال می‌کنند، بیشترین آسیب را از نوسانات اخیر بازار دیده‌اند. شاخص نوسان بازار «ویکس» (VIX) افزایش یافته و این موضوع به گفته کارگزاران، بر فشار فروش افزوده است.

تحلیل‌گران بانک «جی‌پی مورگان» (J.P. Morgan) تخمین زده‌اند که میزان استفاده صندوق‌ها از اهرم مالی (Leverage) در هفته گذشته حدود ۵ تا ۶ درصد کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح از اواخر سال ۲۰۲۳ رسیده است.

این بانک روز جمعه اعلام کرد که پرتفوی‌هایی با هدف مدیریت نوسان، حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار سهام را در روزهای آینده برای کاهش ریسک خواهند فروخت. همچنین صندوق‌های قابل معامله دارای اهرم (Leveraged ETFs) نیز باید حدود ۲۳ میلیارد دلار دیگر، عمدتاً در حوزه فناوری، بفروشند.

صندوق‌های پوششی معمولاً با استفاده از حساب‌های مارجین (Margin Account)، پول از کارگزاران عمده (Prime Brokers) قرض گرفته و به معامله می‌پردازند. اگر ارزش دارایی‌های موجود در حساب مارجین یک سرمایه‌گذار کمتر از حداقل تعیین‌شده توسط کارگزار شود، کارگزار می‌تواند از سرمایه‌گذار بخواهد که حساب را با پول نقد شارژ کند یا دارایی‌ها را بفروشد.

این هجوم برای نقدینگی حتی طلا (Gold) را نیز تحت فشار قرار داده است. با وجود اینکه طلا در زمان بحران‌ها معمولاً دارایی امن تلقی می‌شود، از زمان اعلام تعرفه‌های موسوم به «روز آزادی» ترامپ در ۲ آوریل، به‌شدت افت کرده است.

دیوید سیف (David Seif)، اقتصاددان ارشد بازارهای توسعه‌یافته در بانک نومورا (Nomura) نیویورک می‌گوید:

«در ریزش‌هایی مانند این، وحشت و فروش اجباری ناشی از تماس‌های مارجین می‌تواند برای مدتی بازار را تحت سلطه قرار دهد. این موضوع البته بی‌پایه نیست، چون تعرفه‌ها واقعاً شوک بزرگی هستند، اما موج فروش ناشی از آن‌ها می‌تواند روند مستقلی پیدا کند.»

افت پی‌در‌پی و نگرانی از آینده بازار

باب ژانگ (Bob Zhang)، مدیرعامل شرکت «پاین استریت کپیتال» (Pine Street Capital) در پکن، گفته است که قرار گرفتن خالص سرمایه او در معرض بازار سهام چین از ۱۰۰٪ در ماه ژانویه به ۲۵٪ کاهش یافته است. او همچنین برای محافظت در برابر ریسک سقوط، برخی ابزارهای هج روی شاخص سهام خریداری کرده است.

او گفت:

«نوسانات در بازار چین ممکن است تازه شروع شده باشد، زیرا موقعیت‌های معاملاتی بسیار شلوغ هستند و برخی افراد در تلاش برای گرفتن چاقویی در حال سقوط‌اند.»

سرمایه‌گذاران چینی ممکن است کمتر از دیگران در معرض تماس‌های مارجین قرار بگیرند، زیرا بازار در ابتدای سال رشد زیادی کرده بود. با این حال، چین هدف اصلی تعرفه‌های جدید ترامپ است.

زیرشاخص فناوری هنگ‌کنگ (HSTECH) در طول یک ماه بیش از ۲۷٪ کاهش یافته و به سطوح آغاز سال بازگشته است.

تعرفه‌های جدید آمریکا بر واردات از چین بیش از ۵۰٪ است و چین نیز در پاسخ، روز جمعه بر کالاهای آمریکایی تعرفه‌های جدید وضع کرده است.

یکی از مدیران پرتفو در یک صندوق چند استراتژی بزرگ آمریکایی در هنگ‌کنگ می‌گوید: «با توجه به نوسانات بالا در بازار، عدم قطعیت‌ها زیاد شده و همه در حال کاهش ریسک‌های خود هستند.»

او افزود:

«فکر می‌کنم ما هنوز در میانه این روند فروش هستیم. این نوع خروج‌ها معمولاً به‌صورت زنجیره‌ای از یک صندوق پوششی به صندوق دیگر منتقل می‌شود.»