در دنیای پرشتاب بلاکچین، هر ارتقا می‌تواند آینده یک شبکه را متحول کند. اتریوم به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین و پیشرفته‌ترین پلتفرم‌های غیرمتمرکز، بارها ثابت کرده که ایستایی در ذات آن جایی ندارد. حالا با معرفی هاردفورک جدیدی به نام «پکترا»، این شبکه در مسیر تحولی تازه گام برداشته است؛ ارتقایی که نه‌تنها برای توسعه‌دهندگان، بلکه برای کاربران عادی هم پیامدهای مثبتی به‌دنبال دارد. اما هاردفورک پکترا دقیقاً چیست، چه اهدافی را دنبال می‌کند و چرا این به‌روزرسانی می‌تواند نقشی کلیدی در آینده اتریوم ایفا کند؟ در این مقاله از بلاگ کیف پول من به‌زبان ساده و کاربردی به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
هاردفورک پکترا اتریوم؛ گامی رو به جلو برای آینده‌ای امن‌تر و کارآمدتر
اتریوم به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی فناوری بلاکچین، بار دیگر با هاردفورک جدیدی به‌نام «پکترا» در مسیر تکامل قدم برداشته است. این به‌روزرسانی گسترده که ترکیبی از دو ارتقا به‌نام‌های پراگ (Prague) و الکترا (Electra) است، هم‌زمان دو بخش حیاتی شبکه را هدف قرار می‌دهد: لایه اجرا و لایه اجماع. پراگ قوانین اجرایی شبکه را بازنگری می‌کند و الکترا مسئولیت بهبود فرآیند تأیید بلاک‌ها را بر عهده دارد.
در این نسخه، چهار هدف کلیدی دنبال می‌شود که هرکدام نقش مهمی در آینده شبکه دارند:
- بهبود شیوه مدیریت عبارات بازیابی برای افزایش امنیت کاربران.
- آماده‌سازی زیرساخت شبکه برای مقابله با تهدیدات رایانه‌های کوانتومی.
- دسته‌بندی تراکنش‌ها به‌منظور کاهش ازدحام و افزایش کارایی شبکه.
- فراهم‌سازی امکان انجام تراکنش‌های اسپانسر شده جهت تسهیل تجربه کاربران.
پکترا ادامه‌دهنده مسیر ارتقاهای قبلی مانند دنکُن (ترکیب دِنب و کنکُن) و شاپلا (ترکیب شانگهای و کاپلا) است؛ رویکردی که نشان می‌دهد اتریوم با ادغام توسعه در سطوح مختلف، به‌دنبال تعادل میان مقیاس‌پذیری، امنیت و کارایی است. این ارتقا نه‌تنها آینده‌نگرانه است، بلکه گامی دیگر در جهت بهینه‌سازی تجربه کاربری و توسعه بلندمدت اکوسیستم اتریوم به شمار می‌رود.
پروپوزال‌های ارتقای پکترا در اتریوم؛ نگاهی به تغییرات کلیدی در مسیر پیشرفت شبکه
ارتقای پکترا در شبکه اتریوم فراتر از یک به‌روزرسانی ساده است؛ این هاردفورک مجموعه‌ای از پروپوزال‌های دقیق و هدفمند را در دل خود جای داده که هر یک با نگاهی استراتژیک، بخشی از اکوسیستم اتریوم را بهبود می‌بخشند. در این ارتقا، تمرکز نه‌تنها بر ارتقاء لایه‌های فنی شبکه بوده، بلکه به تجربه کاربری، امنیت، و آمادگی برای آینده نیز توجه ویژه‌ای شده است. این پیشنهادات به‌طور مستقیم بر عملکرد ولیدیتورها، کیف پول‌ها و کاربران تأثیر می‌گذارند و باعث بهینه‌سازی تجربه کلی در استفاده از بلاکچین اتریوم می‌شوند.
در ادامه به مهم‌ترین پروپوزال‌های گنجانده‌شده در ارتقای پکترا می‌پردازیم:
- EIP-7610: این پروپوزال از ایجاد حساب‌های جدید در آدرس‌هایی که قبلاً مورد استفاده قرار گرفته‌اند، جلوگیری می‌کند. هدف آن ایجاد سازگاری بیشتر با ارتقاهای آینده و کاهش خطر بروز خطا یا تداخل در عملکرد شبکه است.
- EIP-7523: با حذف رسمی حساب‌های خالی از وضعیت شبکه، منابع مصرفی کاهش یافته و کارایی کلی اتریوم افزایش می‌یابد. این اقدام گامی در جهت سبک‌سازی ساختار بلاکچین به‌شمار می‌رود.
- EIP-7377، EIP-5806 و EIP-3074 (انتزاع حساب): این مجموعه از پروپوزال‌ها، فرآیند انجام تراکنش‌ها را برای کاربران ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنند. امکاناتی مانند تراکنش‌های گروهی و امضاهای یک‌مرحله‌ای، باعث می‌شوند کیف پول‌های اتریومی تجربه‌ای روان‌تر و کاربرپسندتر ارائه دهند.
- EIP-2537: این پیشنهاد با تقویت الگوریتم‌های رمزنگاری و ساختار امنیتی، شبکه را برای مقیاس‌پذیری بیشتر و مقابله با تهدیدات احتمالی آینده آماده‌تر می‌سازد.
- EIP-5920: کاربران می‌توانند بدون نیاز به فعال بودن توابع گیرنده، اتر ارسال کنند. این قابلیت ساده‌سازی قابل‌توجهی در اجرای تراکنش‌ها ایجاد می‌کند و برای توسعه‌دهندگان نیز مفید خواهد بود.
- EIP-7609: با کاهش هزینه‌های ذخیره‌سازی موقتی در بلاکچین، این پروپوزال به بهینه‌سازی مصرف منابع کمک کرده و مسیر اجرای برنامه‌های سبک‌تر و کم‌هزینه‌تر را هموار می‌سازد.
در مجموع، ارتقای پکترا نمایانگر یک حرکت روبه‌جلو برای اتریوم است؛ حرکتی که نه‌تنها تمرکز آن بر به‌روزرسانی‌های فنی بوده، بلکه با نگاهی همه‌جانبه به بهبود تجربه کاربران، آمادگی برای فناوری‌های آینده و افزایش بهره‌وری نیز توجه دارد. این مسیر می‌تواند اتریوم را در جایگاهی مستحکم‌تر برای رقابت در بازار جهانی بلاکچین قرار دهد.
پروپوزال EIP-3074؛ انقلابی در تجربه کیف پول‌های اتریومی و مدیریت تراکنش‌ها
پروپوزال EIP-3074 یکی از محوری‌ترین تغییراتی است که در قالب هاردفورک پکترا به شبکه اتریوم افزوده می‌شود. این پیشنهاد فنی، با تمرکز بر ارتقای قابلیت‌های کیف پول‌های اتریومی و ساده‌سازی فرآیند تراکنش‌ها، گامی مؤثر به‌سوی بهبود تجربه کاربران و گسترش مقیاس‌پذیری اتریوم به شمار می‌آید. مهم‌ترین نوآوری این EIP، تبدیل حساب‌های معمولی کاربران (EOA) به ابزاری هوشمند شبیه قراردادهای هوشمند است که امکاناتی پیشرفته را بدون نیاز به تغییر ساختار بنیادی فراهم می‌کند.
مهم‌ترین مزایای EIP-3074
- هوشمندسازی کیف پول‌های سنتی بدون نیاز به قرارداد اختصاصی: پروپوزال 3074 این امکان را فراهم می‌کند که حتی کیف پول‌هایی مثل کیف پول متامسک نیز بتوانند عملکردی شبیه قراردادهای هوشمند داشته باشند. این ویژگی باعث می‌شود کاربران برای انجام چند تراکنش پشت‌سرهم، نیازی به امضای جداگانه برای هر عملیات نداشته باشند. همچنین قابلیت «تراکنش‌های اسپانسر شده» باعث می‌شود پرداخت کارمزد شبکه بر عهده شخص یا برنامه‌ای دیگر باشد؛ روشی کاربردی برای جذب کاربران تازه‌وارد.
- قابلیت بازیابی اجتماعی بدون نیاز به عبارت بازیابی: یکی از چالش‌های رایج در دنیای رمز‌ارزها، فراموشی کلید خصوصی و دسترسی دائمی به دارایی‌هاست. با پیاده‌سازی بازیابی اجتماعی در قالب EIP-3074، کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را از طریق یک قرارداد مشخص بازیابی کنند. در این فرآیند، قرارداد به‌عنوان نماینده کاربر عمل می‌کند و با استفاده از کدهای AUTH و AUTHCALL، کنترل دارایی‌ها را بر اساس مجوزهای قبلی انجام می‌دهد. این نوآوری می‌تواند میزان از دست رفتن دارایی‌ها را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
- پرداخت کارمزدها با هر نوع توکن ERC-20: در بسیاری از موارد، کاربران برای ارسال یک تراکنش ساده نیاز به نگهداری مقداری اتر دارند. اما با پیاده‌سازی این پروپوزال، پرداخت کارمزد می‌تواند با توکن‌های مختلف انجام شود. این یعنی محدودیت اولیه ورود به شبکه برای کاربران کاهش می‌یابد و دروازه‌ای به سوی پذیرش گسترده‌تر اتریوم باز می‌شود.
- ادغام عملیات مختلف در یک تراکنش واحد: فرآیندهایی که تاکنون نیازمند چند تراکنش جداگانه بودند، مانند مجوز استفاده از توکن و اجرای معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز، با کمک EIP-3074 می‌توانند به یک عملیات ساده تبدیل شوند. این اقدام نه‌تنها کارمزدها را کاهش می‌دهد، بلکه تجربه کاربری را به‌مراتب روان‌تر و سریع‌تر می‌سازد.
چالش های امنیتی پیرامون EIP-3074
در کنار تمام مزایایی که این پروپوزال ارائه می‌دهد، موضوع اعتماد به قراردادهای Invoker همچنان محل بحث است. اگر کاربر به‌اشتباه دسترسی دارایی خود را به یک قرارداد مخرب بسپارد، امکان از دست رفتن دارایی‌ها وجود دارد. جامعه توسعه‌دهندگان اتریوم در تلاش است تا راهکارهایی مانند لیست سفید برای قراردادهای معتبر ارائه دهد تا سطح امنیت شبکه همچنان در سطحی بالا حفظ شود.
پروپوزال EIP-7251: ارتقای ظرفیت استیکینگ در اتریوم با هاردفورک پکترا
یکی از اهداف مهم ارتقا پکترا در شبکه اتریوم، بهبود فرآیند استیکینگ و تسهیل مدیریت ولیدیتورها است. در حال حاضر، هر شخص یا نهاد برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور باید ۳۲ اتر را استیک کند. اما این محدودیت سقف، برای بسیاری از نهادها که مسئول مدیریت چندین ولیدیتور هستند، چالش‌های عملیاتی به همراه دارد. این مسئله به‌ویژه برای نهادهای بزرگ مانند کوین‌بیس یا لیدو که مدیریت تعداد زیادی از ولیدیتورها را به عهده دارند، مشکل‌ساز شده است.
پروپوزال EIP-7251 که با نام "Maxeb" شناخته می‌شود، قصد دارد این مشکل را حل کند. بر اساس این پروپوزال، سقف استیکینگ برای هر ولیدیتور به ۲,۰۴۸ اتر افزایش می‌یابد. این تغییر موجب خواهد شد تا نهادهای بزرگ قادر باشند بدون نیاز به مدیریت ولیدیتورهای متعدد، به‌طور مؤثرتر به استیکینگ در اتریوم پرداخته و کارآیی عملیاتی شبکه افزایش یابد.
مزایای پروپوزال EIP-7251
- کاهش پیچیدگی مدیریت ولیدیتورها: با افزایش سقف استیکینگ برای هر ولیدیتور، نهادهای بزرگ دیگر نیازی به مدیریت تعداد زیادی از ولیدیتورها نخواهند داشت. این امر موجب ساده‌سازی فرآیندهای استیکینگ و کاهش پیچیدگی‌های اجرایی می‌شود.
- افزایش کارآیی شبکه: این پروپوزال به‌طور مستقیم بر کارآیی عملیاتی شبکه تأثیر می‌گذارد. با کاهش نیاز به مدیریت حجم زیادی از ولیدیتورها و با ایجاد ظرفیت استیکینگ بالاتر برای هر واحد، کارایی کلی شبکه افزایش خواهد یافت.
- تقویت مشارکت نهادهای بزرگ در استیکینگ: با امکان استیکینگ تعداد بیشتری از اترها توسط هر ولیدیتور، نهادهای بزرگ‌تر می‌توانند حضور مؤثرتری در فرآیند استیکینگ اتریوم داشته باشند. این مشارکت بیشتر می‌تواند موجب تقویت امنیت و ثبات شبکه شود.
واکنش مثبت جامعه کریپتو به هاردفورک پکترا؛ جهشی تاریخی برای اتریوم
ارتقای بزرگ پکترا،بازتاب گسترده‌ای در میان کارشناسان و فعالان حوزه بلاکچین داشته است. کریستین کیم، از پژوهشگران برجسته این صنعت، در خرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد که پکترا می‌تواند بزرگ‌ترین هاردفورک تاریخ اتریوم باشد؛ رویدادی که توانایی تغییر ساختار عملکرد کیف پول‌ها، تراکنش‌ها و امنیت شبکه را دارد.
ساسال، یکی دیگر از تحلیل‌گران شناخته‌شده در اکوسیستم اتریوم، نیز با انتشار پستی در پلتفرم X این دیدگاه را تأیید کرد و گفت پکترا به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یک نقطه عطف تاریخی برای اتریوم است.
پکترا نه‌تنها در حوزه فنی، بلکه در جهت بهبود تجربه کاربری و پذیرش بیشتر اتریوم در سطح جهانی، نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد. این ارتقا، نشانه‌ای از بلوغ فناوری بلاکچین و آینده‌ای روشن‌تر برای کاربران این شبکه است.
جمع بندی
هاردفورک پکترا با هدف ارتقاء عملکرد و قابلیت‌های شبکه اتریوم، گام مهمی در راستای بهبود تجربه کاربران و تقویت امنیت شبکه برداشته است. یکی از ویژگی‌های کلیدی این ارتقا، پروپوزال EIP-3074 است که با معرفی قابلیت بازیابی اجتماعی، به‌طور ویژه مشکلات مرتبط با از دست دادن دارایی‌های دیجیتال به دلیل فراموشی عبارات بازیابی را حل می‌کند. این امر به کاربران اتریوم این امکان را می‌دهد تا بدون نگرانی از گم‌کردن اطلاعات مهم، به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشند.
علاوه بر این، پروپوزال EIP-3074 با حذف نیاز به توکن اتر برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و تسهیل فرایند انجام تراکنش‌ها، تجربه کاربری در اتریوم را بهبود می‌بخشد. کاربران می‌توانند تراکنش‌های خود را انجام دهند و کارمزدها را با سایر توکن‌های ERC-20 پرداخت کنند، که این تغییر به افزایش پذیرش و استفاده از اتریوم کمک خواهد کرد.
با این حال، این تغییرات نگرانی‌هایی نیز ایجاد کرده‌اند. به‌ویژه خطر استفاده از قراردادهای مخرب برای سرقت دارایی‌ها وجود دارد. به این ترتیب، تنها با یک امضا ممکن است دارایی‌های یک آدرس به‌طور کامل تخلیه شوند. جامعه اتریوم در حال بررسی راه‌حل‌های امنیتی برای رفع این نگرانی‌ها و محافظت بیشتر از کاربران است تا با ایجاد پروتکل‌های امنیتی پیشرفته‌تر، امنیت در اکوسیستم اتریوم را تضمین کند.
در نهایت، ارتقا پکترا و ویژگی‌های جدید آن به‌ویژه پروپوزال EIP-3074 می‌توانند نقش بزرگی در تحول اتریوم و بهبود تجربه کاربران ایفا کنند، اما نیاز به بررسی و توسعه بیشتر در بخش‌های امنیتی برای اطمینان از یک محیط امن و قابل‌اعتماد برای همه کاربران دارد.
