در دنیای رمزارزها، داشتن دانشی عمیق از اصولی که زیربنای شبکه‌های بلاکچین را شکل داده‌اند، ضروری است. یکی از مفاهیم مهمی که در فناوری بلاکچین نقش مهمی ایفا می‌کند ولی نادیده گرفته می‌شود، ایپاک (Epoch) نام دارد. ایپاک در اصل یک دوره ثابت است که به عنوان چارچوب مرجع مشترک برای کلیه ماینرها و اعتبارسنج‌ها عمل می‌کند و برای رویدادهای برنامه‌ریزی شده در بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به نظر کارشناسان، درک عمیق از مفهوم ایپاک در بلاکچین کلیدی برای درک بهتر عملکرد سیستم‌های بلاکچینی است؛ به همین علت ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی معنی ایپاک (Epoch) در بلاک چین اختصاص داده‌ایم. اگر شما هم درباره این مفهوم کلیدی کنجکاو هستید، توصیه می‌کنیم که مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
ایپاک (Epoch) چیست؟
ایپاک (Epoch) در اصل به دوره خاصی از زمان اشاره دارد که از این بازه زمانی برای مشخص کردن زمان وقوع رویدادهای خاص در یک شبکه بلاکچین استفاده می‌شود. این رویدادها می‌تواند ایجاد و اضافه شدن بلاک‌های جدید به بلاک چین باشد؛ به عنوان مثال، بلاکچین بیت کوین از ایپاک صفر شروع می‌شود. ایپاک‌ها همچنین می‌توانند تعیین کنند که چه زمانی مشوق‌ها در بلاکچین توزیع یا اعتبارسنج‌های جدیدی برای تأیید تراکنش‌ها تعیین می‌شوند.
توجه داشته باشید که فناوری بلاکچین به طور کامل غیرمتمرکز بوده و هیچ مرجع مرکزی نمی‌توان برای آن تصور کرد. ایپاک‌ها به شبکه‌های بلاکچینی کمک می‌کنند تا با هدایت فرآیند اجماع، دستورالعمل‌ها را بدون نیاز به یک مرجع مرکزی، به درستی به اجرا درآورند. این کار با زمان‌بندی وظایف در زمان‌های مناسب انجام می‌گیرد تا تراکنش‌ها به شکلی سریع و کارآمد پردازش شده و سرعت و امنیت شبکه به حداکثر برسد. برای درک بهتر ماجرا به مثال زیر توجه کنید:
تأیید تراکنش و ایجاد بلاک جدید را در نظر بگیرید. نودهای کامپیوتری شبکه باید تراکنش‌های معتبر را شناسایی و فوراً آن‌ها را به بلاک‌ها اضافه کنند. بنابراین، نودهای کامپیوتری باید بدانند که بلاک‌ها چه زمانی ایجاد شده است. در غیر این صورت، ثبت بلاک‌های تراکنش با دوره‌های مختلف باعث ایجاد خطا در داده‌های بلاکچین می‌شود. در یک کلام، ایپاک با حصول اطمینان از این که نودهای کامپیوتری داده‌های دقیقی درباره بلاک‌های تراکنش دریافت می‌کنند، فرآیند اجماع را سریع‌تر و ایمن‌تر می‌کنند.
نحوه کار ایپاک در بلاکچین به چه صورت است؟
ایپاک‌ها و دوره‌ها از اسلات‌ها (Slots) تشکیل شده‌اند. اسلات کوچک‌ترین واحد داده در شبکه بلاکچین بوده که حاوی یک بلاک است. شبکه می‌تواند یک نود را در داخل هر اسلات به عنوان رهبر اسلات معرفی کند. سپس رهبر اسلات می‌تواند بلاک‌هایی ایجاد کند که از آن‌ها برای ذخیره تراکنش‌های جدیدی که شرکت‌کنندگان منتخب شبکه تأیید کرده‌اند، استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، پروتکل اتریوم به گونه‌ای طراحی شده تا در هر ایپاک و دوره، 30 هزار بلاک را به زنجیره اضافه کند. طول کل این ایپاک به سرعت پردازش تراکنش‌ها از یکسو و ازدحام شبکه از سوی دیگر، بستگی دارد؛ اما به طور میانگین هر ایپاک در اتریوم نزدیک به 100 ساعت طول می‌کشد. در مثالی دیگر می‌توان به کاردانو اشاره کرد. این شبکه بلاکچینی به دوره‌های 5 روزه تقسیم شده و هر ایپاک از اسلات‌های 20 ثانیه‌ای مختلف تشکیل شده است. به بیان بهتر در شبکه کاردانو هر ایپاک از 432 هزار اسلات و 5 روز زمان تشکیل یافته است.
نقش مهم استفاده از ایپاک در کریپتو
ایپاک‌ها در دنیای کریپتو مسئولیت و نقش مهمی را در طول حیات یک شبکه بلاکچینی بر عهده گرفته‌اند. ایپاک اولاً تضمین می‌کند که کلیه نودهای شبکه درباره زمان ایجاد یک بلاک خاص با هم توافق دارند. در برخی مواقع، زمانی که یک بلاک جدید از تراکنش‌ها ایجاد می‌شود، برخی نودها و گره‌ها آفلاین هستند. از آن جایی که ایپاک‌ها از یک چارچوب زمانی ثابت استفاده می‌کنند، نودها می‌توانند به راحتی بررسی کنند که یک بلاک یا گروهی از بلاک‌ها چه زمانی ایجاد شده‌اند و در زمانی که آفلاین هستند چه تعداد بلاک ایجاد شده است.
ثانیاً نقش ایپاک در کریپتو محافظت از شبکه در برابر کسانی است که سعی می‌کنند داده‌های ذخیره‌شده در بلاکچین را برای سرقت دارایی‌های یا دابل اسپندینگ دستکاری و تحریف کنند. دابل اسپندینگ زمانی رخ می‌دهد که شخصی بیشتر از آنچه که در ولت رمزارزی او وجود دارد، خرج کند. ایپاک‌ها با مهروموم کردن داده‌ها در پایان هر دوره و ایپاک، به جلوگیری از این نوع حملات مخرب کمک می‌کنند.
ثالثاً ایپاک در کریپتو به جلوگیری از تناقضات داده‌های ناشی از فورک نیز کمک می‌کند. پس از هر دوره و ایپاک که بلاک‌ها ایجاد می‌شوند، اعتبارسنج‌ها مجدداً تنظیم می‌شوند تا فرآیند بتواند مجدداً راه‌اندازی شود. ایپاک تضمین می‌کند که در هر زمان معین فقط یک مجموعه اعتبارسنج در شبکه فعال است. این موضوع باعث می‌شود تا داده‌های موجود در بلاکچین در برابر تحریف و دستکاری مقاوم شوند.
رابعاً ایپاک همچنین می‌تواند مشخص کند که چه زمانی مشوق‌ها توزیع شوند. این اتفاق در بلاکچین‌هایی رخ می‌دهد که همچون ترون، کاردانو و اتریوم از مکانیسم اجماع اثبات سهام (POS) برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.
مدت زمان یک ایپاک در بلاکچین چقدر است؟
طول یک ایپاک معمولاً توسط خود بلاکچین موردنظر تعیین می‌شود. در شبکه‌های بلاکچینی با مکانیسم اثبات کار (PoW) نظیر بیت کوین، طول یک ایپاک و دوره به مدت زمانی که ماینرهای انتخاب شده برای حل معادلات و افزودن بلاک‌های جدید به شبکه نیاز دارند، بستگی دارد. به بیان بهتر، اندازه بلاکچین از یکسو و پروتکل اجماع آن از سوی دیگر، عواملی هستند که بر طول یک دوره و ایپاک تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال طول ایپاک در بلاکچین بیت کوین، 10 دقیقه است. این در حالی بوده که طول یک ایپاک در بلاکچین اتریوم زمانی که از مکانیسم PoW استفاده می‌کرد، برابر با 12 ثانیه بود.
نقش ایپاک در فرآیند استیکنیگ رمزارزها
ایپاک در استیکینگ کریپتو به مدت زمانی اشاره دارد که یک نود و گره باید توکن‌ها را استیک کند تا به عنوان یک شرکت‌کننده در مکانیسم اجماع برای بلاکچین‌های مبتنی بر اثبات سهام (PoS) واجد شرایط شود. بلاکچین‌های استفاده‌کننده از الگوریتم اجماع اثبات سهام به نودهایی متکی هستند که مقدار معینی از توکن‌ها را در یک استخر سهام برای یک دوره معین قفل و استیک می‌کنند.
این نودهای استیک‌کننده پس از انجام فرآیند فوق، این فرصت را خواهند داشت تا از سوی شبکه به عنوان اعتبارسنج و ولیدیتور انتخاب شوند. در پایان ایپاک، این نودها توکن‌های بیشتری پاداش خواهند گرفت که این پاداش با میزان توکن استیک شده از سوی آن‌ها ارتباط دارد.
براساس مقررات شبکه، بلاکچین‌های قرار گرفته در دسته بلاکچین‌های اثبات سهام نیز طول ایپاک‌های متفاوتی دارند. به عنوان مثال کاردانو که از آن به عنوان یکی از بزرگترین شبکه‌های اثبات سهام یاد می‌شود، از یک ایپاک و دوره 5 روزه استفاده می‌کند. البته در این شبکه، جوایز نودهای اعتبارسنج هر 4 ایپاک یک بار پرداخت می‌شود.
ایپاک؛ دوره زمانی ارزشمند برای شبکه‌های بلاکچینی
در دنیای کریپتوکارنسی زمانی که از مفهوم ایپاک سخنی به میان می‌آید، منظور یک دوره زمانی است که از آن برای علامت‌گذاری رویدادهای خاص در حیات یک شبکه بلاکچین استفاده می‌شود؛ به عنوان مثال، این رویداد ممکن است ایجاد و اضافه شدن یک بلاک جدید به بلاکچین باشد. با درک عمیق از نقش و عملکرد ایپاک (Epoch) در بلاک چین می‌توانیم به طور مؤثرتر در اکوسیستم پویا و همواره در حال تکامل کریپتوکارنسی، مشارکت کنیم. نظر شما درباره نقش ایپاک در بلاکچین چیست؟ آیا حیات بلاکچین‌ها واقعاً به این دوره‌های زمانی گره خورده است؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
