سال 2017 با موجی که در عرضه اولیه کوین ایجاد کرد، موجب جمع‌آوری میلیاردها دلار شد. در این سال، بسیاری از کاربران که در سودای کسب سودهای نجومی از پروژه‌های کریپتویی بودند، بدون انجام تحقیقات جامع درباره اهداف پروژه‌ها، هویت تیم توسعه‌دهنده و سوابق آن‌ها، کاربردی که در وایت پیپر برای توکن در نظر گرفته شده و مواردی از این دست در دام کلاهبرداران یا سودجویانی افتادند که هدفی جز به یغما بردن دارایی کاربران نداشتند.
این پروژه‌های اسکم و غالباً بدون برنامه در حوزه امور مالی و فناوری، زمستان سختی را در بازه زمانی 2017-2018 به بازار رمزارزها تحمیل کردند. در این میان یک سوال همواره بی‌پاسخ باقی مانده و آن سوال این است که با از بین رفتن و شکست توکن‌های عرضه اولیه، چه اتفاقی می‌افتد؟! با ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من همراه باشید تا پاسخ این سوال را مورد بررسی قرار دهیم.
مقایسه شکست یک شرکت سنتی با شکست توکن‌های عرضه اولیه!
برای این که متوجه شویم به هنگام از بین رفتن و شکست توکن‌های عرضه اولیه چه اتفاقی می‌افتد، نیازمند یک دید مقایسه‌ای و تطبیقی هستیم. تفاوت ورشکستگی و شکست یک شرکت سنتی با شکست توکن‌های عرضه اولیه در نوع جذب سرمایه و همچنین میزان حقوقی است که به سهامداران شرکت و دارندگان توکن‌های عرضه اولیه اعطا می‌گردد. اصولاً سهامداران شرکت‌های سنتی، حق قانونی بر دارایی‌های اساسی شرکت مورد نظر دارند.
به این معنی که به هنگام ورشکستگی شرکت، این سهامداران با استفاده از حق قانونی خود می‌توانند بخشی از دارایی‌های خود را از محل دارایی‌های شرکت منحل شده باز پس گرفته و با اقامه دعوای حقوقی در دادگاه خواهان دریافت کامل ارزش سهام خود باشند؛ اما آیا چنین موردی در شکست توکن‌های عرضه اولیه نیز اتفاق می‌افتد؟! خیر، شرایط این هولدرهای رمزاری بسیار متفاوت از آن چیزی است که درباره ورشکستگی شرکت سنتی گفته شد.
قاعده کلی در شکست توکن‌های عرضه اولیه این است که دارندگان چنین توکن‌هایی هیچگونه حقی نسبت به دارایی‌های شرکت عرضه‌کننده این توکن ندارند! ماهیت مشارکت در عرضه اولیه توکن بیشتر به ارائه کمک‌های مالی شباهت دارد؛ در نتیجه، هیچ قانونی مبنی بر اینکه شرکت عرضه‌کننده توکن اولیه باید پس از شکست پروژه دارایی شرکت‌کنندگان را به آن‌ها برگرداند وجود ندارد.
البته سناریوهای مختلفی درباره سرنوشت سرمایه‌گذاران به هنگام شکست توکن‌های عرضه اولیه وجود دارد که در ادامه به بررسی تفصیلی آن‌ها می‌پردازیم:
سرنوشت توکن‌ها به هنگام شکست ICO!
اگر یک عرضه اولیه کوین (ICO) نتواند به سقف مورد نظر خود برسد و ناموفق باشد، سرنوشت توکن به شرایط و ضوابط خاصی بستگی دارد که در وایت پیپر یا قرارداد فروش توکن ICO به آن اشاره شده است. در اینجا چند سناریو ممکن است وجود داشته باشد که به شرح زیر هستند:
- بازپرداخت سرمایه به مشارکت‌کنندگان ICO: گاهی در زمانی که ICO به هدف بودجه در نظر گرفته خود نمی‌رسد، تیم پروژه به شرکت‌کنندگانی که در طول ICO کمک مالی کرده بودند، مبلغ پرداخت شده را برمی‌گردانند. اگر تیمی قصد انجام این کار را داشته باشد، اصولاً در شرایط و ضوابط ICO به آن اشاره می‌کند. البته توجه داشته باشید که در این حالت فرآیند بازپرداخت کاملاً تحت نظارت مستقیم و مدیریت تیم پروژه آغاز خواهد شد.
- توزیع توکن: در مواردی نیز حتی زمانی که ICO به هدف بودجه تعیینی نمی‌رسد، تیم توسعه‌دهنده پروژه همچنان برنامه توزیع توکن را ادامه می‌دهند. در حالت توزیع توکن، پروژه باید به دنبال راه‌های جایگزین برای تأمین بودجه مورد نیاز خود برای توسعه باشد و با تغییر استراتژی، به سراغ دستیابی به اهداف اولیه خود برود.
- عدم صدور توکن: در 90 درصد مواقع به هنگامی که ICO به بودجه تعیینی دست پیدا نمی‌کند، توکنی عرضه نمی‌شود. اصولاً در این موارد، در شرایط و ضوابط ICO به شکل کاملاً واضح روشن شده که توکن فقط در صورت موفقیت آمیز بودن دوره تأمین مالی پروژه صادر و عرضه خواهد شد. در چنین حالتی پروژه متوقف خواهد شد یا تیم به بررسی گزینه‌های دیگر برای تأمین بودجه مورد نیاز خود خواهد پرداخت.
به طور خلاصه، ضروری است که قبل از شرکت در یک ICO، وایت پیپر آن و مستندات مرتبط با پروژه را مورد بررسی دقیق قرار دهید. انجام چنین کاری به شما کمک می‌کند تا شرایط و ضوابط درنظر گرفته شده درباره توزیع توکن، سیاست‌های بازپرداخت و آنچه در صورت شکست ICO رخ خواهد داد را درک کنید. در این میان از توجه به چشم‌انداز پروژه و اعتبار تیم آن نیز غافل نشوید.
گزینه‌های جایگزین برای تأمین مالی پروژه
زمانی که ICO به بودجه هدف خود دست پیدا نمی‌کند، تیم توسعه‌دهنده مسئولیت‌پذیر برای جلوگیری از ورود ضرر بیشتر به مشارکت‌کنندگان در ICO، به دنبال راه‌های جایگزین می‌روند. یکی از این راه‌ها همکاری و ادغام با پروژه‌های دیگر است! گاهی شرکت‌ها و پروژه‌ها از سر ناچاری به نقطه‌ای می‌رسند که باید توانایی‌های فکری و مالی خود را تجمیع و برای دستیابی به اهداف مشترک با هم همکاری نمایند.
البته در این حالت مسئله ارزش‌گذاری توکن پیش آید که آن را می‌توان با ارزش میانگین توافق شده حل کرد. طبیعتاً در حالت همکاری و ادغام پروژه‌ها، پروژه مورد نظر همان چیزی نخواهد بود که در ابتدای راه مشارکت‌کنندگان ICO در روند تأمین بودجه به آن کمک کرده‌اند. در حالت ادغام ممکن است پروژه قادر نباشد آنچه را که در مراحل ابتدایی ICO وعده داده بود، محقق سازد.
البته در صورتی که پروژه دوم که با این پروژه ادغام شده، پتانسیل بالایی داشته باشد، ممکن است چیزی بسیار بیشتر از آنچه وعده داده شده بود، تحقق یابد. گاهی نیز توکن با افت ارزش مواجه می‌شود که چنین موضوعی مطمئناً به ضرر دارندگان توکن عرضه اولیه خواهد شد.
نکات مهم در سرمایه‌گذاری بر روی ICO
فردی که در ICO مشارکت می‌کند باید همواره این نکته را در نظر داشته باشد که استارت‌آپ‌ها غالبا در خطر سقوط قرار دارند و شکست توکن‌های عرضه اولیه چیزی است که باید آن را مدنظر قرار داد. یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای ICO همواره می‌داند که برخی از پروژه‌ها قابلیت کمی برای دوام دارند و حتماً بزودی تعطیل خواهند شد.
گاهی عدم مدیریت صحیح موجب می‌شود که سرمایه 20 تا 250 میلیون دلاری جمع‌آوری شده نیز نتواند به شرکت در دستیابی به اهداف درنظر گرفته خود کمک کند. درصورتی که تیم پروژه نتواند بازاریابی کافی و مناسب برای توکن عرضه اولیه خود انجام دهد، سرنوشتی جز شکست در انتظار آن نخواهد بود. از طرفی مطالعه وایت پیپر پروژه را اصلاً فراموش نکنید.
تیمی که وقت کافی برای نگارش دقیق وایت پیپر خود در نظر نگرفته باشد، مطمئناً چندان توجهی نیز به جبران خسارت کابران نخواهد داشت. از طرفی وایت پیپر همان سندی است که اشراف اطلاعاتی کامل درباره مراحل بعدی عرضه در اختیار کاربر قرار می‌دهد؛ وقتی چنین سندی مملو از غلط املایی بوده و به شکل آماتور تنظیم شده باشد، چه احساسی به شما دست خواهد داد؟!
سرنوشت توکن‌های عرضه اولیه پس از شکست ICO
گفته شد که سرمایه‌گذاری در حوزه ICOها در دنیای کریپتو همچنان با ابهامات زیادی مواجه است. اصولاً بعد از آن که ICO به هدف مالی اولیه خود نرسید، شکست خورده تلقی می‌شود و ساده‌ترین کار در این حالت، بازگرداندن سرمایه مشارکت‌کنندگان ICO به آن‌هاست. البته غالباً چنین اتفاقی نمی‌افتد و تیم پروژه با حرکت به سمت توزیع توکن ضررهای قابل توجهی را به سرمایه‌گذاران و خریداران این توکن‌ها وارد می‌کنند.
تجربه نشان داده که بسیاری از تیم‌ها در ICOها به شکل مسئولانه ظاهر نشده و مسئولیت شکست پروژه را گردن نمی‌گیرند. در نتیجه به دلیل نداشتن احساس امانت‌دارانه نسبت سرمایه مشارکت‌کنندگان در صورت شکست عرضه اولیه نیز نسبت به بازپرداخت دارایی کاربران اقدام نمی‌کنند. نظر شما درباره سرنوشت توکن‌های عرضه اولیه پس از شکست ICO چیست؟ آیا تاکنون چنین تجربه تلخی داشته‌اید؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
