تفاوت قیمت خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها

اگر تاکنون در بازار ارزهای دیجیتال معامله کرده باشید، احتمالاً متوجه شده‌اید که همیشه تفاوتی بین قیمت خرید (قیمت پیشنهادشده برای خرید یک ارز) و قیمت فروش (قیمت پیشنهادشده برای فروش همان ارز) وجود دارد. این تفاوت قیمت که به آن اسپرد (Spread) گفته می‌شود، یکی از مفاهیم اساسی در هر بازار مالی است و مخصوصاً در بازار ارزهای دیجیتال نیز به وضوح دیده می‌شود. در این مقاله از وبلاگ کیف پول من قصد داریم توضیح دهیم که چرا این اختلاف قیمت طبیعی است و به هیچ وجه به معنی سودجویی صرافی‌ها نخواهد بود؛ بلکه این تفاوت در تمام بازارهای مالی و صرافی‌های جهانی وجود دارد و بخشی طبیعی از معاملات است!

اسپرد خرید و فروش چیست؟

اسپرد به تفاوت بین قیمت خرید (Bid) و قیمت فروش (Ask) یک دارایی گفته می‌شود. وقتی شما قصد دارید یک ارز دیجیتال بخرید، باید به قیمت فروش (Ask) آن ارز نگاه کنید؛ یعنی قیمتی که فروشندگان حاضرند ارز خود را به آن بفروشند. از سوی دیگر، اگر بخواهید ارز دیجیتالی که در اختیار دارید را بفروشید، باید به قیمت خرید (Bid) نگاه کنید؛ یعنی قیمتی که خریداران حاضرند برای آن بپردازند.
این دو قیمت همیشه با هم متفاوت هستند و این اختلاف همان اسپرد است. اسپرد نشان‌دهنده هزینه‌ای است که برای خرید و فروش دارایی‌ها پرداخت می‌شود؛ به عبارت دیگر، اسپرد نوعی هزینه معامله است که به صورت طبیعی در هر بازار مالی وجود دارد و هرچه بازار نقدینگی بیشتری داشته باشد، اسپرد کمتر می‌شود.

چرا اسپرد در همه جای جهان وجود دارد؟

یکی از سوالات رایجی که کاربران می‌پرسند، این است که چرا اسپرد در همه بازارها و صرافی‌ها وجود دارد؟ واقعیت این است که اسپرد بخشی طبیعی از دینامیک عرضه و تقاضاست. در هر بازاری، خریداران همیشه به‌دنبال پایین‌ترین قیمت هستند و فروشندگان به‌دنبال بالاترین قیمت. این تفاوت در توقعات بین خریداران و فروشندگان باعث می‌شود که همیشه یک فاصله بین قیمت خرید و فروش وجود داشته باشد؛ به عنوان مثال، اگر یک خریدار سفارش خرید بیت‌کوین را به قیمت ۳۰,۰۰۰ دلار ثبت کند و یک فروشنده سفارش فروش آن را به قیمت ۳۰,۵۰۰ دلار قرار دهد، اسپرد ۵۰۰ دلار خواهد بود.
در بازارهایی که نقدینگی بالایی دارند و تعداد خریداران و فروشندگان زیاد است، اسپرد معمولاً کمتر است؛ زیرا سفارشات خرید و فروش به‌سرعت با هم تطبیق داده می‌شوند. اما در بازارهایی که نقدینگی کمتری دارد یا زمانی که نوسانات بازار بیشتر است، این فاصله بیشتر می‌شود؛ زیرا خریداران و فروشندگان برای محافظت از خود در برابر نوسانات بازار، قیمت‌های پیشنهادی را با فاصله بیشتری ارائه می‌دهند.

چه عواملی بر میزان اختلاف قیمت خرید و فروش تاثیر می‌گذارد؟

واضح است که صرافی‌ها نقشی در تعیین این مقدار ندارند، اما در این میان چه عواملی تاثیرگذار خواهند بود؟

میزان نقدینگی بازار

همان طور که قبلا هم گفته شد، نقدینگی به توانایی بازار برای خرید و فروش دارایی‌ها بدون ایجاد تغییرات بزرگ در قیمت‌ها اشاره دارد. بازارهایی با نقدینگی بالا، بازارهایی هستند که تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان فعال در آن وجود دارند و معاملات به سرعت و با هزینه کم انجام می‌شوند. در چنین بازارهایی، اسپرد کوچک‌تر است؛ زیرا سفارشات خرید و فروش به سرعت با هم تطبیق پیدا می‌کنند و اختلاف قیمت زیادی بین آن‌ها وجود ندارد.

اما در بازارهای با نقدینگی کم، یعنی بازارهایی که تعداد خریداران و فروشندگان کمتر است، اسپرد بیشتر می‌شود. دلیل این موضوع این است که خریداران و فروشندگان کمتری حاضر به معامله هستند و در نتیجه تفاوت بیشتری بین قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان وجود دارد؛ بنابراین، در بازارهایی مانند بازار ارزهای دیجیتال که نقدینگی کم است، اسپرد بزرگ‌تر است و بدین ترتیب معاملات با هزینه بیشتری انجام می‌شود. 

نوسانات بازار و تاثیر آن روی اسپرد

نوسانات بازار یکی دیگر از عواملی است که به‌طور مستقیم بر اسپرد تأثیر می‌گذارد. نوسان به معنای تغییرات سریع و شدید در قیمت‌هاست. در بازارهایی که نوسان بالاست و قیمت‌ها به سرعت بالا و پایین می‌شوند، اسپرد بیشتر می‌شود؛ زیرا معامله‌گران در مواجهه با عدم اطمینان قیمت‌ها، پیشنهادات خرید و فروش خود را با فاصله بیشتری ثبت می‌کنند تا از ریسک‌های احتمالی محافظت شوند.

در بازارهای ناپایدار مانند بازار ارزهای دیجیتال، معامله‌گران، بیشتر احتیاط می‌کنند و معمولاً قیمت‌های پیشنهادی خود را دورتر از یکدیگر قرار می‌دهند و به همین دلیل، در چنین بازارهایی اسپرد بزرگ‌تر است. در مقابل، در بازارهای با نوسانات کمتر مانند بازار سهام، قیمت‌ها به‌آرامی تغییر می‌کنند و اسپرد کوچک‌تر است؛ زیرا خریداران و فروشندگان به‌سرعت به توافق می‌رسند.

چگونگی تاثیر اختلاف قیمت خرید و فروش بر کاربران

اسپرد خرید و فروش مستقیماً بر هزینه معاملات تأثیر می‌گذارد و می‌تواند تأثیر زیادی بر سود و زیان کاربران داشته باشد؛ به عنوان مثال، اگر شما یک ارز دیجیتال را به قیمت فروش فعلی در صرافی بخرید، یعنی اینکه به بالاترین قیمت فعلی آن را خریده‌اید و اگر بخواهید بلافاصله آن را بفروشید، باید به قیمت خرید فعلی بفروشید که پایین‌ترین قیمت خرید فعلی است. تفاوت بین قیمت خرید و فروش به معنای ضرر آنی خواهد بود؛ زیرا قیمت خرید همیشه کمتر از قیمت فروش است.

این موضوع به ویژه برای معامله‌گران کوتاه‌مدت و کسانی که سعی در کسب سود سریع دارند، مهم است. هر چه اسپرد بزرگ‌تر باشد، هزینه بیشتری برای معامله‌گر به همراه دارد؛ در نتیجه، برای معامله‌گرانی که به‌دنبال کسب سود از تغییرات کوچک در قیمت هستند، وجود اسپرد بزرگ در بازار منجر به کاهش سود یا حتی زیان می‌شود.

چرا صرافی‌ها از اختلاف قیمت خرید و فروش سود نمی‌برند؟

یکی از نگرانی‌هایی که برخی کاربران دارند این است که فکر می‌کنند صرافی‌ها از اسپرد سود می‌برند! اما این تصور کاملا نادرست است. صرافی‌ها از اسپرد سود مستقیمی کسب نمی‌کنند؛ بلکه صرافی‌های ارز دیجیتال به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند و قیمت‌ها را بر اساس سفارشات واقعی موجود در بازار به کاربران نشان می‌دهند. قیمت خرید و فروش در صرافی‌ها معمولاً از بازارهای جهانی و بر اساس سفارشات واقعی خریداران و فروشندگان تعیین می‌شود.
صرافی‌های ایرانی و خارجی در نحوه ارائه قیمت‌ها و انجام معاملات تفاوت‌های مهمی دارند. صرافی‌های خارجی معمولاً معاملات را به‌صورت اوردرگذاری انجام می‌دهند، به این معنی که خریداران و فروشندگان قیمت‌های پیشنهادی خود را ثبت می‌کنند و منتظر می‌مانند تا این قیمت‌ها با هم تطبیق پیدا کنند. این روش شفافیت بیشتری در معاملات ایجاد می‌کند و قیمت‌ها به صورت دقیق‌تری تعیین می‌شوند.
در مقابل، صرافی‌های ایرانی که از API صرافی‌های خارجی استفاده می‌کنند، قیمت‌ها را به‌صورت مارکت به کاربران نمایش می‌دهند. دلیل این انتخاب این است که نحوه اوردرگذاری ممکن است برای کاربران دشوار باشد. در این حالت، صرافی‌ها برای تعیین قیمت‌ها از میانگین‌گیری قیمت‌های پیشنهادی خریداران و فروشندگان استفاده می‌کنند. این روش باعث می‌شود که اختلاف قیمت بین خرید و فروش در صرافی‌های ایرانی به‌طور طبیعی وجود داشته باشد، زیرا قیمت‌ها به‌صورت لحظه‌ای و بر اساس معاملات جهانی تنظیم می‌شوند.

صرافی‌ها هزینه‌های خود را از طریق کارمزد معاملات تأمین می‌کنند که این کارمزدها به‌صورت مشخص و شفاف به کاربران اعلام می‌شود؛ بنابراین، اسپرد به‌طور مستقیم به نفع صرافی نیست و تنها نشان‌دهنده اختلاف طبیعی بین قیمت خرید و فروش در بازار است.

چگونه از گزند اختلاف قیمت خرید و فروش در امان باشیم؟

هرچند اسپرد بخشی طبیعی از معاملات است؛ اما کاربران می‌توانند با رعایت چند نکته ساده، تأثیر آن را بر معاملات خود کاهش دهند:

استفاده از سفارش محدود (Limit Orders)

با استفاده از سفارش‌های محدود، می‌توانید قیمت دقیق خرید یا فروش خود را تعیین کرده و از معامله در شرایط نامطلوب و با اسپرد بزرگ جلوگیری کنید.

انتخاب زمان مناسب برای معامله

معاملات خود را در زمان‌هایی انجام دهید که نقدینگی زیاد بوده و نوسانات کمتر است. این زمان‌ها معمولاً اسپرد کمتری دارند و معاملات با هزینه کمتری انجام می‌شود.

انتخاب ارزهایی با نقدینگی بالا

ارزهای دیجیتالی که حجم معاملات بالایی دارند، معمولاً اسپرد کمتری دارند؛ بنابراین، انتخاب ارزهایی با نقدینگی بالا می‌تواند هزینه‌های معاملاتی شما را کاهش دهد.

اختلاف قیمت خرید و فروش یک واقعیت طبیعی در بازار

اسپرد خرید و فروش یکی از ویژگی‌های طبیعی بازارهای مالی است و نباید آن را یک هزینه اضافی یا غیرعادی در نظر گرفت. این تفاوت قیمت ناشی از دینامیک طبیعی عرضه و تقاضاست و در همه بازارهای مالی دیده می‌شود. صرافی‌ها از اسپرد سودی نمی‌برند و فقط قیمت‌ها را از بازار جهانی دریافت کرده و به کاربران نمایش می‌دهند.
بنابراین، وقتی در بازارهای ارز دیجیتال معامله می‌کنید، به یاد داشته باشید که اسپرد یک بخش اجتناب‌ناپذیر از فرآیند معامله است و با شناخت بهتر آن می‌توانید معاملات هوشمندانه‌تری انجام دهید و هزینه‌های خود را کاهش دهید.

به نظر شما چرا قیمت تتر در صرافی‌های مختلف متفاوت است؟ لطفا نظرات خود را با ما درمیان بگذارید و برای مطالعه مقالات بیشتر با وبلاگ کیف پول من همراه باشید.