پروتکل رونز بیت کوین (Bitcoin Runes) دقیقاً در روز مهم هاوینگ چهارم بیت کوین، یعنی در تاریخ 20 آوریل 2024 راه‌اندازی شد. این پروتکل با معرفی یک استاندارد توکن جدید، یک نوآوری اساسی در شبکه بیت کوین را رقم زد. به نظر تحلیل‌گران پروتکل رونز بیت کوین نه فقط نشان‌دهنده یک جهش قابل توجه در عملکرد بلاکچین، بلکه نشان‌دهنده تعهدات تیم توسعه‌دهنده به افزایش کاربرد بیت کوین بدون به خطر انداختن اصول کلیدی آن در تمرکززدایی و امنیت است. حال ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من به دنبال ارائه پاسخی جامع به این سوال هستیم که پروتکل رونز بیت کوین چیست؟! با ما همراه باشید تا جزئیات جدیدی از این پروتکل جدید بیت را در اختیارتان قرار دهیم.
رونز بیت کوین چیست؟
رونز (Runes) با معرفی یک پروتکل توکن جدید که از جنبه‌های منحصربه‌فرد معماری بیت کوین بهره می‌برد، نشان می‌دهد که حرکت رو به جلو و تکاملی بیت کوین متوقف نشده است. برخلاف استانداردهای توکن پیشین که غالباً بر روش‌های پیچیده و با منابع فشرده تکیه داشتند، پروتکل رونز بیت کوین فرآیند را ساده‌تر، کارآمدتر و در دسترس‌تر می‌کند. پروتکل رونز بیت کوین توسط کیسی رودرمور (Casey Rodarmor)، کسی که به دلیل ساخت پروتکل Ordinals شناخته می‌شود، راه‌اندازی شده است. این پروتکل جدید بیت کوین از مدل UTXO و فیلد داده OP_RETURN به منظور ایجاد و مدیریت موثر توکن‌های رمزارزی استفاده می‌کند.
اهمیت معرفی پروتکل رونز همزمان با رویداد هاوینگ 2024
رونز بیت کوین چیزی بسیار فراتر از یک دارایی دیجیتالی دیگر است؛ در واقع یک پروتکل تغییردهنده است که کاربرد شبکه بیت کوین را افزایش می‌دهد. با فعال شدن استاندارد توکن رونز فرصت‌های جدیدی برای توسعه‌دهندگان و همچنین کاربران برای راه‌اندای میم کوین‌های مبتنی بر جامعه و راه‌اندازی مستقیم ابزارهای مالی پیچیده بر روی شبکه امن و غیرمتمرکز بیت کوین فراهم می‌شود. پروتکل رونز بیت کوین به دنبال رویداد چهارمین هاوینگ بیت کوین در 2024 رخ داد. تجربه ثابت کرده هاوینگ رویداد مهمی است و به دنبال آن توجهات زیادی به سمت شبکه بیت کوین جلب می‌شود. این زمانبندی در راه‌اندازی و اجرای پروتکل رونز بیت کوین موجب شد تا تمرکز بر روی تغییرات اقتصادی بیت کوین افزایش یابد و کاربردهای جدید ایجاد شده برای آن بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. این معرفی منجر به افزایش قابل توجه کارمزد تراکنش‌ها شد و نشان می‌دهد که کاربران و توسعه‌دهندگان به فعالیت در این پروتکل جدید علاقه نشان داده‌اند.
نحوه کار پروتکل رونز بیت کوین به چه صورت است؟
پروتکل رونز بیت کوین از یک سیستم مبتنی بر UTXO برای ایجاد و مدیریت توکن‌های قابل تعویض بر روی شبکه بلاکچینی بهره می‌برد. این رویکرد به کاربران این امکان را می‌دهد تا داده‌ها را مستقیماً در تراکنش‌های بیت کوین جاسازی کنند. برخلاف شیوه سنتی که به افزایش اندازه و پیچیدگی بلاکچین منتهی می‌شود، پروتکل رونز از حداقل فضا (تا 80 بایت داده با OP_RETURN) استفاده و در عین حال یکپارچگی تراکنش را حفظ می‌کند.
برای درک بهتر نحوه کار پروتکل رونز بیت کوین باید نسبت به بخش‌های مختلف آن اطلاعات جامع و کاملی داشته باشیم. بخش‌های مختلف این پروتکل به شرح زیر هستند:
- استفاده از OP_RETURN: پروتکل رونز از خروجی OP_RETURN در تراکنش‌های بیت کوین استفاده می‌کند. این خروجی اجازه می‌دهد تا مقدار کمی از داده‌های دلخواه را بتوان در تراکنش (بدون تأثیر بر هزینه خروجی‌ها) درج کرد. داده‌های ذخیره شده در OP_RETURN شامل تمام اطلاعات از قبیل شناسه، عرضه و جزئیات تراکنش است.
- مدل UTXO: برخلاف سیستم‌های سنتی مبتنی بر حساب، پروتکل Runes با مدل UTXO موجود در بیت کوین ادغام می‌شود. هر تراکنش شامل خروجی‌های تراکنش‌های قبلی به عنوان ورودی است و بدین ترتیب خروجی‌هایی ایجاد می‌شود که از طریق UTXO امکان ردیابی آن‌ها وجود دارد. این مدل برای ردیابی مانده توکن‌ها مفید بوده و تضمین می‌کند که توکن‌ها دوبار خرج نشوند.
- عملیات توکن: ایجاد یک توکن جدید شامل تنظیم ویژگی‌های توکن خاص مثل نام، تقسیم‌پذیری و عرضه است. بلاکچین این ویژگی‌ها را از طریق Runestone که یک پیام پروتکل ذخیره شده در خروجی تراکنش است، ثبت می‌کند. ضرب کردن و انتقال توکن‌ها نیز از این Runestone نیز با دستورالعمل‌های خاص نحوه توزیع و انتقال توکن بین آدرس‌ها صورت می‌پذیرد.
- مقیاس‌پذیری و کارایی پیشرفته: با به حداقل رساندن ردپای داده در بلاکچین، پروتکل رونز بیت کوین قصد دارد مشکلات تراکم شبکه را که غالباً در سایر استانداردهای توکن مثل BRC-20 مشاهده می‌شوند را کاهش دهد. استفاده از OP_RETURN و UTXO به مدیریت کارآمدتر شدن فضای شبکه کمک می‌کند و به طور بالقوه منجر به تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر می‌شود. (بویژه زمانی که با راه‌حل‌هایی مثل شبکه لایتنینگ یکپارچه شود)
- ضرب و انتقال توکن: توکن‌ها از طریق دستورات تعبیه شده درتراکنش‌های بیت کوین ضرب و منتقل می‌شوند. این دستورات شامل مشخص کردن مقدار توکن‌هایی است که به ضرابخانه وارد می‌شوند و مواردی از این دست است.
نمونه پروژه‌های ایجاد شده با پروتکل رونز بیت کوین
یکی از ویژگی‌های برجسته Runes، توانایی این پروتکل در میزبانی از پروژه‌های مختلف و بویژه میم کوین‌هاست که به شکل محبوبی از پروژه‌های جامعه‌محور دنیای کریپتوکارنسی تبدیل شده‌اند. برخی از نمونه توکن‌ها و پروژه‌هایی که با استفاده از پروتکل رونز بیت کوین ایجاد شده‌اند، عبارتند از: Run Pups، Runevo و Runestone. در ادامه با برخی از آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم:
نام پروژه | توضیحات |
Runestone | Runestone بیش از 112 هزار دارایی Ordinals را شامل می‌شود. این دارایی‌ها به صورت رایگان در اختیار کلکسیونرهایی قرار گرفت که دارای معیارهای خاصی در سال اول وجود پروتکل بیت کوین بودند. Runestone عمدتاً به دلیل اندازه کلکسیون بزرگ خود محبوب شده و به هولدرها وعده داده که پس از راه‌اندازی رسمی پروتکل رونز بیت کوین، تا سه توکن از طریق ایردراپ دریافت کنند. |
RSIC GENESIS RUNE | یکی دیگر از پروژه‌های موجود در این اکوسیستم که به شدت مورد توجه قرار گرفت، RSIC GENESIS RUNE است که دارای مارکت کپ 325 میلیون دلاری است. |
مقایسه Runes با سایر استانداردهای توکن بیت کوین
رونز در مقایسه با سایر استانداردهای توکن بیت کوین مثل BRC-20 و SRC-20، به لحاظ کارایی و سادگی برتری دارد. البته باید توجه داشته باشید که استانداردهای توکن Runes، BRC-20 و SRC-20 هر یک دارای متدولوژی و ویژگی‌های متفاوتی در زمینه ایجاد و مدیریت توکن‌ها در بلاکچین بیت کوین هستند. در ادامه مقایسه‌ای جامع به لحاظ ذخیره‌سازی داده، انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری و سطح پذیرش از استانداردهای توکن بیت کوین انجام می‌دهیم:
ذخیره‌سازی داده در استانداردهای توکن بیت کوین
- بیت کوین رونز: از مدل UTXO بیت کوین با داده‌های تعبیه شده از طریق خروجی OP_RETURN استفاده می‌کند که امکان مدیریت کارآمد و انعطاف‌پذیر داده را فراهم می‌کند و به طور دائم بر لایه داده بلاکچین تاثیر نمی‌گذارد.
- BRC-20: از مکانیسم نوشته Ordinals برای جاسازی داده‌ها روی ساتوشی در بخش گواه تراکنش‌ها استفاده می‌کند.
- SRC-20: مشابه رونز، استاندارد SRC-20 نیز از مدل UTXO استفاده می‌کند؛ اما بر روی ذخیره‌سازی غیرمتمرکز تمرکز کرده و داده‌ها پس از نوشته شدن با این استاندارد، قابل تغییر یا حذف نیستند.
- ARC-20: این استاندارد براساس پروتکل Atomicals کار می‌کند و هر توکن را به یک ساتوشی گره می‌زند تا تضمین کند که داده‌ها توسط ارزش واقعی بیت کوین پشتیبانی می‌شوند و همواره در بلاکچین به ثبت می‌رسند.
انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری استانداردهای توکن بیت کوین
- Runes: پروتکل رونز بیت کوین با به حداقل رساندن ردپای داده در بلاکچین و عدم نیاز به توکن اضافی برای عملیات، انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری بالایی را ارائه می‌دهد؛ در نتیجه، ادغام در زیرساخت‌های بیت کوین را آسان‌تر می‌کند.
- BRC-20: به دلیل فقدان قرارداد هوشمند و اتکا به پروتکل Ordinals، انعطاف‌پذیری کمتری دارد که می‌تواند به ناکارآمدی و کارمزد تراکنش بالاتر منجر شود.
- SRC-20: انعطاف‌پذیری را به لحاظ استفاده و ماندگاری داده ارائه می‌دهد؛ اما ممکن است به دلیل ماهیت تغییرناپذیری که در بحث ذخیره‌سازی داده دارد با مشکلات مقیاس‌پذیری مواجه و هزینه‌های انجام تراکنش را بالاتر ببرد.
- ARC-20: از نظر صدور و مدیریت توکن انعطاف‌پذیری بالایی دارد؛ چراکه امکان ضرب غیرمتمرکز و مستقیم را فراهم می‌کند.
موارد پذیرش و استفاده از استانداردهای توکن بیت کوین
- Runes: پروتکل رونز بیت کوین قادر است از انواع نوآوری‌های جدید در شبکه بیت کوین پشتیبانی کند. توکن‌های ساخته شده براساس این استاندارد ممکن است یک میم کوین جامعه‌محور یا ابزارهای مالی ساختاریافته‌تر مثل استیبل کوین‌ها باشد. علاوه بر این، از آنجایی که پروتکل رونز بیت کوین فرآیند ایجاد توکن را ساده‌تر کرده و کارایی منابع را در مقایسه با پروتکل‌های قدیمی بهبود می‌بخشد، توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا توکن‌ها را راحت‌تر راه‌اندازی و مدیریت نمایند. در یک کلام، این پروتکل و استاندارد جدید قادر است پایگاه کاربر و تنوع برنامه‌های کاربردی در اکوسیستم بیت کوین را تقویت کند.
- BRC-20: به لطف ادغام با زیرساخت‌های موجود در بیت کوین، پذیرش گسترده‌تری داشته و در طیف وسیعی از توکن‌ها و کلکسیون دیجیتال به کار رفته است.
- SRC-20: در حالی که مزایای ویژه‌ای در استفاده برای نگهداری دائمی سوابق دارد؛ اما پذیرش آن در مقایسه با BRC-20 محدود است.
- ARC-20: هرچند این استاندارد قدمت کمتری دارد؛ اما ویژگی‌های جدیدی را معرفی کرده که ممکن است موارد استفاده و پذیرش آن را در مناطقی که نیازمند اصالت قابل تائید و نگهداری طولانی مدت داده هستند، افزایش دهد.
مقایسه پروتکل رونز و Ordinals بیت کوین
هم Ordinals و هم پروتکل Runes از بلاکچین زیربنایی بیت کوین به منظور تسهیل ایجاد توکن‌های دیجیتال بهره می‌برند؛ اما در روش‌ها دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند. یک شباهت کلیدی موجود میان این دو پروتکل، ذخیره‌سازی داده‌های زنجیره‌ای در تراکنش‌های بیت کوین است. به بیان بهتر، هر دو پروتکل یاد شده از قابلیت‌های بلاکچین بیت کوین به منظور ذخیره‌سازی داده‌های دلخواه استفاده می‌کنند. پروتکل Ordinals داده‌ها را مستقیماً بر روی ساتوشی‌ها جاسازی می‌کند و این درحالی بوده که پروتکل رونز بیت کوین از خروجی OP_RETURN به منظور ذخیره داده‌های استفاده می‌کند، بدون اینکه تاثیری بر مصرف‌پذیری خروجی‌ها داشته باشد. معرفی پروتکل رونز بیت کوین به ویژه در افزایش فعالیت‌ها و کارمزدهای پس از هاوینگ بیت کوین نشان دهنده تحول قابل توجه در مدیریت و استفاده از توکن‌ها در اکوسیستم بیت کوین است.
چالش های استاندارد توکن رونز بیت کوین
پذیرش Runes برای ایجاد توکن در شبکه بیت کوین چندین چالش و ملاحظات فنی را به همراه دارد. یکی از چالش‌های اصلی، ادغام با زیرساخت‌های موجود بیت‌کوین است که عمدتاً برای انجام تراکنش‌های ساده طراحی شده است (نه عملیات توکن پیچیده). این بدان معنی است هرچند که پروتکل رونز بیت کوین ایجاد توکن را ساده می‌کند؛ اما همچنان از نظر پشتیبانی گسترده از گره و کیف پول، که برای عملکرد آن و پذیرش کاربر ضروری است، با موانعی روبرو است.
در واقع ملاحظات فنی پروتکل رونز بیت کوین به شرح زیر هستند:
- مقیاس‌پذیری: در حالی که Runes قصد دارد با استفاده از روش های کارآمد ذخیره‌سازی داده تراکم بلاک چین را به حداقل برساند، تأثیر کلی آن بر مقیاس‌پذیری بیت کوین به دلیل انتشار توکن‌های بیشتر همچنان یک نگرانی باقی مانده است. این پروتکل باید ثابت کند که قادر است حجم بالایی از تراکنش‌ها را بدون تأثیر قابل توجه بر عملکرد شبکه انجام دهد.
- امنیت: پروتکل‌های جدید اغلب در مورد اقدامات امنیتی خود مورد بررسی قرار می‌گیرند. اطمینان از ایمن بودن توکن‌های Runes در برابر حملات و آسیب پذیری‌ها بسیار مهم است.
- هزینه‌های بالای تراکنش بیت کوین: کارمزدهای بالای تراکنش در شبکه بیت کوین مانع مهم دیگری است. بلافاصله پس از هاوینگ بیت کوین، کارمزد تراکنش‌های بیت کوین قبل از سقوط به 170 دلار افزایش یافت. تجربه ثابت کرده که محبوبیت استانداردهای توکن جدید نظیر BRC-20، به دلیل افزایش بار شبکه منجر به افزایش کارمزد تراکنش‌ها می‌شود. این موضوع می‌تواند هزینه ایجاد و انتقال توکن‌ها را برای کاربران بسیار بالا ببرد و به طور بالقوه پذیرش گسترده‌تری را محدود کند.
آینده پروتکل رونز بیت کوین به چه صورت خواهد بود؟
پروتکل رونز از زمان راه اندازی واکنش‌های متفاوتی از جامعه بیت کوین دریافت کرده است. رویکرد نوآورانه Runes به دلیل پتانسیل آن برای گسترش موارد استفاده بیت کوین مورد تحسین قرار گرفته است. با این حال، برخی از اعضای جامعه در مورد پیچیده شدن مدل تراکنش ساده بیت کوین و خطرات احتمالی مرتبط با ویژگی‌های جدید و آزمایش نشده ابراز نگرانی می کنند. پروتکل رونز در آینده می‌تواند وضعیت بهتری برای بیت کوین در رقابت با سایر شبکه‌های بلاکچینی رقم زند. این موضوع می‌تواند موج جدیدی از توسعه‌دهندگان و کاربرانی را جذب کند که به دنبال استفاده از امنیت و نقدینگی قوی بیت‌کوین برای پروژه‌های مبتنی بر توکن هستند. همانطور که توسعه‌دهندگان بیشتری شروع به آزمایش و پذیرش Runes می‌کنند، می‌توان انتظار داشت که شاهد یکپارچگی عمیق‌تر با زیرساخت اصلی بیت‌کوین باشیم.
Runes؛ استاندارد توکن جدید بیت کوین!
پروتکل رونز بیت کوین پیشرفتی قابل توجه را در اکوسیستم بیت کوین ایجاد پایه‌گذاری کرده است. هدف اصلی این پروتکل جدید چیزی جز ساده‌سازی فرآیند تولید توکن و افزایش کاربرد بیت کوین در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز نیست. نظر شما درباره پروتکل رونز بیت کوین چیست؟ آیا این پروتکل می‌تواند جایگاه بهتری به بیت کوین در مقایسه با سایر شبکه‌های بلاکچینی ببخشد؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
