در حالی که جامعه ارزهای دیجیتال امروز از رسیدن بیتکوین به اوج تاریخی جدید خود بالای ۱۱۸ هزار دلار جشن میگیرد، بسیاری از افراد و شرکتها شاهد افزایش سرسامآور سودهای خود هستند؛ برخی حتی به میلیونها دلار دست یافتهاند.
با این حال، همه در این جشن سهیم نیستند. برخی افراد به دلیل عدم سرمایهگذاری بهموقع از قافله عقب ماندند، اما برخی دیگر بیتکوین در اختیار داشتند و تنها بهخاطر اشتباهات ساده، ثروت هنگفت خود را از دست دادند. رمز عبور فراموششده، هاردی که به اشتباه دور انداخته شد و لپتاپی که دوباره فرمت شد، همه باعث شدند که ثروتی تغییر دهنده زندگی به یک فاجعه چند میلیون دلاری تبدیل شود.
جیمز هاولز
جیمز هاولز، مهندس IT اهل نیوپورت ولز، اکنون بیشتر با عنوان مردی شناخته میشود که ۸۰۰۰ بیتکوین خود را از دست داد. او از پیشگامان استفاده از رمزارزها بود و در سال ۲۰۰۹ زمانی که بیتکوین تقریباً ارزشی نداشت، اقدام به استخراج آن کرد اما بعدتر آن را فراموش کرد.
در سال ۲۰۱۳، هاولز اشتباهی کرد که بیش از یک دهه او را آزار داد. او طی پاکسازی دفتر کارش، بهاشتباه هاردی که حاوی کلید خصوصی کیف پول بیتکوینش بود را دور انداخت.
دوستدختر وقت او، «هالفینا ادی-اوِنس»، که از اهمیت آن بیخبر بود، هارد را به محل دفن زباله داکسوی برد، جایی که اکنون زیر بیش از ۱.۴ میلیون تن زباله دفن شده است. او در گفتوگویی با دیلیمیل تأکید کرد که تنها به خواست هاولز این کار را کرده است:
«قطعهی کامپیوتر داخل کیسهای مشکی، همراه با سایر وسایل غیرضروری بود و او با اصرار از من خواست آن را دور بیندازم. گفت: "این یک کیسه زباله است، لطفاً ببرش." من نمیدانستم چه چیزی داخل آن است، اما بهخاطر کمک به او، در مسیر بازگشت از مدرسه، آن را به مرکز زباله رساندم. تقصیر من نبود.»
پس از درک آنچه از دست داده، هاولز بارها تلاش کرد تا این ثروت را بازیابی کند؛ ثروتی که اکنون ارزشی بیش از ۹۴۵ میلیون دلار دارد.
او بارها از شورای شهر نیوپورت درخواست اجازه برای حفاری محل دفن زباله را داد، اما بهدلیل خطرات زیستمحیطی و چالشهای لجستیکی، این درخواستها رد شدند. حتی با پیشنهاد اهدای ۱۰ درصد از بیتکوینهای بازیافتی به جامعه محلی، موفق نشد مجوز لازم را بگیرد.
در اواخر ۲۰۲۴، هاولز علیه شورا شکایت کرد و درخواست ۴۹۵ میلیون پوند (معادل ۵۷۸ میلیون دلار) غرامت یا اجازه حفاری محل را داد، اما دادگاه این پرونده را رد کرد.
در فوریه ۲۰۲۵، پس از اعلام بسته شدن مرکز دفن زباله در سال مالی ۲۰۲۵-۲۰۲۶، هاولز پیشنهاد خرید کل سایت را مطرح کرد. در ماه مه، او کمپین تأمین سرمایه ۷۵ میلیون دلاری را آغاز کرد و اعلام کرد قصد دارد ۲۱ درصد از ۸۰۰۰ بیتکوین خود را توکنیزه کند.
در بیانیهای آمده است: «توکنهای گنجینهی محل دفن زباله (Landfill Treasure Tokens) که با ۲۱ درصد ارزش کیف پول پشتیبانی میشوند، بهعنوان آثار دیجیتال فرهنگی در تاریخ ۱ اکتبر ۲۰۲۵ در رویداد TOKEN2049 سنگاپور عرضه میشوند. این توکنها برای سرمایهگذاری نیستند، بلکه بهعنوان نمادهای دیجیتال طراحی شدهاند تا کمپین ۷۵ میلیون دلاری خرید، بهرهبرداری و حفاری مرکز دفن زباله نیوپورت را تأمین مالی کنند.»
ماجرای هاولز به روایتی از پافشاری در برابر موانع بوروکراتیک و زیستمحیطی تبدیل شده است. بهقدری داستان او جذاب است که شرکت تولید محتوای «LEBUL» مستقر در لسآنجلس، حقوق تولید مستند، پادکست و محتوای کوتاه درباره آن را خریداری کرده است. این مجموعه با عنوان «بیتکوین دفنشده: جستوجوی گنج واقعی جیمز هاولز» تولید میشود.
استفان توماس
استفان توماس، مدیر فنی سابق شرکت ریپل و همبنیانگذار بنیاد Interledger، با نوعی دیگر از قفل شدن روی دارایی مواجه شد. او در سال ۲۰۱۱ بابت ساخت یک ویدیوی آموزشی درباره بیتکوین، ۷۰۰۲ بیتکوین دریافت کرد که اکنون بیش از ۸۲۷ میلیون دلار ارزش دارد.
توماس بیتکوینهای خود را روی دستگاهی فوق امن به نام IronKey ذخیره کرد. این دستگاه تنها اجازه ۱۰ بار وارد کردن رمز عبور را میدهد؛ پس از آن، تمام اطلاعات بهطور دائمی رمزنگاری میشود.
متأسفانه او کاغذی که رمز عبور را روی آن نوشته بود گم کرد. تا سال ۲۰۲۱، او ۸ بار تلاش ناموفق داشت و تنها دو فرصت دیگر باقی مانده بود.
او به نیویورک تایمز گفت: «شبها در رختخواب به رمز فکر میکردم. سپس با امید به اجرای یک استراتژی جدید به سراغ کامپیوتر میرفتم، اما باز هم کار نمیکرد و ناامید میشدم. در نهایت تصمیم گرفتم بهخاطر سلامت روانم، این موضوع را رها کنم.»
ماجرای توماس بازتاب جهانی داشت و پیشنهادات زیادی برای کمک به او ارائه شد. در اکتبر ۲۰۲۳، مجله Wired گزارش داد که شرکت بازیابی رمزارز Unciphered ادعا کرده بود میتواند IronKey او را باز کند، اما توماس این پیشنهاد را رد کرد؛ چرا که قبلاً با دو تیم دیگر برای بازیابی توافق کرده بود.
گابریل عابد
گابریل عابد، دیپلمات اهل باربادوس، بنیانگذار گروه Abed و همبنیانگذار شرکت Bitt، از پیشگامان حوزه ارز دیجیتال محسوب میشود. او در سال ۲۰۱۰ نخستین شرکت بلاکچینی منطقه کارائیب را بنیان گذاشت.
با این حال، در سال ۲۰۱۱، یکی از همکارانش لپتاپی را فرمت کرد که کلید خصوصی کیف پول بیتکوین او در آن ذخیره شده بود. این اتفاق باعث از بین رفتن حدود ۸۰۰ بیتکوین شد.
در آن زمان این ضرر چندان چشمگیر نبود، اما با قیمتهای کنونی بیتکوین، این مقدار بیش از ۹۴ میلیون دلار ارزش دارد. با این وجود، این حادثه انگیزه عابد را برای ادامه مسیر کم نکرد.
او در گفتوگو با نیویورک تایمز گفت: «خطر مدیریت بانک خود بودن، با پاداش دسترسی آزاد به پولم و شهروند جهانی بودن همراه است — و این ارزشش را دارد.»
عابد بعدها یکی از چهرههای برجسته این صنعت شد. او در سال ۲۰۱۳ شرکت Bitt را در باربادوس تأسیس کرد. این شرکت نقش مهمی در توسعه پروژههای ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در کارائیب داشته است.
درسهایی از دسترفتهها
ماجراهای جیمز هاولز، استفان توماس و گابریل عابد، ماهیت غیرقابلپیشبینی مالکیت ارزهای دیجیتال را بهخوبی نشان میدهد. نبرد مداوم هاولز و پایداری عابد، نمونههایی از مسیرهای متفاوت مواجهه با ضرر هستند. هر ثروت از دسترفته، درسی برای نسل جدید سرمایهگذاران در این دنیای پرریسک دیجیتال به همراه دارد.