مطالعه‌ای جدید که در مجله Journal of Mental Health Policy and Economics منتشر شده، نشان می‌دهد که دانشگاهیانی که در حوزه رمزارز معامله می‌کنند، نسبت به همکاران غیرمعامله‌گر خود، از کیفیت زندگی پایین‌تر، خواب ضعیف‌تر و سطوح بالاتری از استرس رنج می‌برند. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که معامله‌گران ارز دیجیتال در تمامی شاخص‌های سلامت روان نسبت به سایرین عملکرد ضعیف‌تری دارند.
این مطالعه مقطعی با نظرسنجی از ۴۳۷ دانشگاهی در یکی از دانشگاه‌های دولتی ترکیه انجام شده و از مقیاس‌های معتبر برای سنجش کیفیت زندگی، خواب و استرس استفاده کرده است. نتایج اختلاف معناداری میان معامله‌گران و غیرمعامله‌گران در تمامی شاخص‌های بررسی‌شده نشان داد.
پژوهشگران در نتیجه‌گیری خود اعلام کردند: «معامله رمزارز یک مشکل جدی برای سلامت عمومی است.» آن‌ها خواستار افزایش آگاهی عمومی درباره پیامدهای منفی سلامت روانی ناشی از معامله رمزارز و تدوین سیاست‌های مشخص سلامت روان برای این دسته از افراد شدند.
هرچند این مطالعه محدودیت‌هایی نیز دارد؛ ازجمله اینکه داده‌ها از طریق خوداظهاری جمع‌آوری شده‌اند که ممکن است با سوگیری همراه باشند و نتایج آن ممکن است برای دیگر جمعیت‌ها تعمیم‌پذیر نباشد. با این حال، یافته‌های این پژوهش با روند کلی تحقیقاتی در حوزه رمزارز همخوانی دارد.
شباهت‌های معامله‌گران رمزارز با قماربازان
مروری تازه در مجله Addictive Behaviors نیز به وجود پیوندهایی میان معامله‌گران ارز دیجیتال و رفتارهای قمارگونه اشاره دارد. این مطالعه نشان داد که معامله‌گران رمزارز در ویژگی‌های شخصیتی و جمعیتی شباهت‌هایی با معامله‌گران پرریسک بازار سهام و قماربازان مشکل‌دار دارند. این همپوشانی نشان می‌دهد برخی از افراد ممکن است به معامله رمزارز نه به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری، بلکه به‌عنوان نوعی قمار نگاه کنند.
نویسندگان مقاله اشاره کردند: «ماهِیت ۲۴ ساعته بازار رمزارزها و نوسانات شدید آن، می‌تواند الگوهای رفتاری مشابه با قمارهای مشکل‌دار ایجاد کند.»
این مرور همچنین به اهمیت تمایز میان معامله‌گران کوتاه‌مدت و سرمایه‌گذاران بلندمدت در بازار رمزارزها تأکید می‌کند، زیرا رفتارها و انگیزه‌های این دو گروه ممکن است پیامدهای متفاوتی بر سلامت روان آن‌ها داشته باشد.
مطالعه‌ای در مجله Public Health نیز روابط قوی بین معامله رمزارز و انواع رفتارهای افراطی نشان داد. در این تحقیق مشخص شد که معامله‌گران رمزارز در مقایسه با غیرسرمایه‌گذاران:
بیش از چهار برابر بیشتر در معرض قمار افراطی هستند
بیش از دو برابر بیشتر احتمال دارد دچار بازی‌های ویدیویی افراطی شوند
تقریباً دو برابر بیشتر نشانه‌هایی از استفاده بیش‌ازحد از اینترنت نشان می‌دهند
همچنین سطوح بالاتری از پریشانی روانی، استرس درک‌شده و احساس تنهایی در میان این گروه دیده شد.
راشل گلدبرگ، روان‌درمانگر، توضیح می‌دهد: «معامله‌گران رمزارز تمایل به ریسک‌پذیری و ضعف در کنترل تکانه دارند. آن‌ها توسط وعده پاداش‌های سریع جذب می‌شوند و سپس به فراز و نشیب‌های بازار معتاد می‌شوند. اثر دوپامین در زمان سوددهی باعث بالا رفتن حس رضایت شده و میل به تکرار آن ایجاد می‌کند. ولی روزهای زیان‌بار نیز بسیار تأثیرگذارند و فرد را به امید بازگشت حس خوب، در بازی نگه می‌دارند.»
دلایل استرس در میان معامله‌گران ارز دیجیتال
مطالعه‌ای که در The Journal of Finance منتشر شده، نشان می‌دهد ۷۰ تا ۸۰ درصد معامله‌گران روزانه در بلندمدت ضرر می‌کنند. مقاله‌ای از دکتر آندری پولگار در وب‌سایت Never Trade بیان می‌کند که:
زیان‌های مالی بزرگ، به‌ویژه هنگام استفاده از اهرم، فشار روانی بالایی وارد می‌کند.
عدم تقارن اطلاعات، که معامله‌گران خرد را در مقابل ابزارهای پیشرفته حرفه‌ای‌ها ناتوان می‌سازد.
تصمیم‌گیری احساسی، که مداوم بودن آن باعث خستگی ذهنی می‌شود.
توهم کنترل، که منجر به انتظارات غیرواقع‌بینانه و ناامیدی می‌شود.
زمان‌بر بودن معاملات و هزینه‌های مالیاتی و کارمزدها، منجر به فرسودگی و فشار مالی بیشتر می‌شوند.
آجی دینگرا، مدیر تحلیل در Unizen، نیز می‌گوید: «معامله رمزارز در بازاری ۲۴ ساعته انجام می‌شود که برخلاف بورس‌های سنتی، هیچ وقفه‌ای ندارد. این نوسانات بی‌پایان فشار مضاعفی بر معامله‌گران وارد می‌کند.»
چگونه می‌توان استرس ناشی از معامله رمزارز را کاهش داد؟
با وجود اینکه پژوهشگران خواستار مطالعات بیشتر در این حوزه هستند، یافته‌های فعلی کافی‌اند تا پلتفرم‌های معامله رمزارز وارد عمل شوند. بر اساس مرور منتشرشده در Journal of Behavioral Addictions، راهکارهای محافظتی زیر توصیه می‌شود:
تعیین محدودیت زمانی برای بررسی قیمت‌ها
آموزش واقع‌گرایانه درباره ریسک‌ها و محدودیت‌های کنترل بازار
پذیرش نتایج خوب به‌جای تلاش برای رسیدن به معامله‌ای کامل
همچنین برای معامله‌گران:
پایبندی به بودجه مشخص و اجتناب از هزینه‌کرد بیش از توان مالی
درک زیان‌ها به‌عنوان کاهنده مالیات، نه انگیزه‌ای برای جبران فوری
ارزیابی انتقادی اطلاعات دریافتی از شبکه‌های اجتماعی و جست‌وجوی منابع معتبر
بریانا پاروئولو، روان‌درمانگر، پیشنهاد می‌دهد: «فعالانه در فعالیت‌هایی غیرمرتبط با رمزارز شرکت کنید تا هویت و دیدگاهتان حفظ شود.»
راشل گلدبرگ نیز بر تنظیم هیجانات تأکید دارد: «در روزهای منفی، فهرستی از راهکارهای آرامش‌بخش مانند ورزش، گوش دادن به موسیقی ملایم یا آشپزی آماده داشته باشید. اگر خلق‌وخوی فرد کاملاً تابع عملکرد سرمایه‌گذاری اوست، وقت آن است که درباره ادامه این فعالیت بازنگری کند.»
پریا ردنام-والدو، مددکار اجتماعی، یادآور می‌شود: «وقتی افراد در جامعه‌ای همفکر دیده و درک می‌شوند، سلامت روان آن‌ها بهبود می‌یابد. جامعه معامله‌گران ارز دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست. اشتراک ریسک و پاداش، حتی سوگواری جمعی پس از زیان، فشار روانی را کاهش می‌دهد.»
با اینکه این راهکارها مؤثرند، اما جایگزین کمک حرفه‌ای نیستند. در صورت بروز پریشانی شدید روانی، مراجعه به متخصص سلامت روان بهترین گزینه است.
لزوم حل این مشکل
حتی معامله‌گران حرفه‌ای نیز از استرس بازار رمزارز در امان نیستند. مِیبِل اوزا، استاد بلاکچین در دانشگاه ایلینوی شیکاگو، می‌گوید: «صنعت رمزارز، معامله‌گری را به کسانی آورد که پیش‌تر با این حوزه آشنایی نداشتند. در حالی که معامله‌گری مهارتی است که به سال‌ها تجربه نیاز دارد، بسیاری از کدنویسان و بازاریابان وارد بازاری شدند که به‌شدت پرنوسان است. این ترکیب، ریسک‌های جدی روانی به همراه دارد و نیازمند راه‌حل‌های فوری است.»
