در اواخر سپتامبر سال 2021 بود که بانک خلق چین (PBOC) کلیه تراکنشهای رمزارزی را در این کشور ممنوع اعلام کرد. PBOC در خلال اعلامیه خود بیان داشت که رمزارزها نقش بسیار مهمی در تسهیل انجام جرایم مالی دارند و ماهیت بسیار سوداگرانه آنها میتواند خطر فزایندهای برای سیستم مالی چین داشته باشد. البته برخی از تحلیلگران در تحلیل اخبار دشمنی چین با ارزهای دیجیتال به دلایل پشت پرده نیز اشاره کرده و این ممنوعیت را تلاشی برای مبارزه با فرار سرمایه از چین قلمداد کردهاند.
براساس دادههای تحلیل بلاکچین، در بین بازه زمانی 2019 تا 2020، بیش از 50 میلیارد دلار از حسابهای واقع در آسیای شرقی به خارج منتقل شده است که بخش قابل توجهی از این سرمایه به چینیها تعلق دارد. اگر شما هم نسبت به دلایل دشمنی چین با ارزهای دیجیتال کنجکاو هستید، بیایید در این مقاله از بلاگ کیف پول من باهم دلایل واقعی موجود در پشت پرده و تاریخچه آن را مورد بررسی قرار دهیم.
کنترل سرمایه و مبادلات رمزارزی در چین
براساس قوانین کنترل سرمایه چین، چینیها سالانه با محدودیت خرید ارزهای خارجی تا سقف 50 هزار دلار مواجه هستند. در چنین وضعیتی، دنیای کریپتوکارنسی به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود بستری را فراهم کرده که مرزها در مراودات مالی بیمعنی شدهاند! همین موضوع برای دشمنی چین با ارزهای دیجیتال کافیست؛ چراکه این بازار مالی میتواند نقش مهمی در فرار سرمایه از چین داشته باشد.
پیش از روی کار آمدن بازار رمزارزها، ثروتمندان چینی با خرید املاک خارجی، ایجاد صورتحسابهای جعلی در حوزه تجارت بینالمللی و حتی مجبور کردن کارمندان خود برای انتقال پول به حسابهای بانکی خارجی، سعی در دور زدن قوانین کنترل سرمایه در چین داشتند. حالا با بیت کوین ساکنان چین میتوانند داراییهای خارجی را راحتتر و بدون نظارت مقامات چینی به دست آورند؛ چراکه ماهیت غیرمتمرکز این رمزارزها ردیابی را برای مقامات قضایی این کشور دشوار و غیرممکن کرده است.
البته بحثهای مختلفی درباره اثربخشی سیاست کنترل سرمایه چین وجود دارد؛ چراکه فرار سرمایه در این کشور در بازه زمانی 2009 تا 2018 رشد قابل توجهی داشته است. بیت کوین در این فرار سرمایه نقش مهمی داشت و به همین علت PBOC در سال 2017 مبادلات رمزارزها در این کشور را ممنوع اعلام کرد؛ البته این ممنوعیت شامل مالکیت یا استخراج رمزارزها نبود و صرفاً مبادلات آن را غیرقانونی میدانست. در کنار آغاز دشمنی چین با ارزهای دیجیتال، مقامات این کشور قوانین سختگیرانهتری برای سرمایهگذاریهای خارجی شرکتهای چینی اعمال کرد.
براساس دادههای Chainalysis، بخش عمده فرار سرمایه از شرق آسیا با کمک استیبل کوین تتر (USDT) صورت میپذیرد. ارزش این استیبل کوین به صورت 1:1 به دلار آمریکا گره خورده و در برخی محافل به آن دلار دیجیتال میگویند. در پی ممنوعیت مبادلات رمزارزی سال 2017 در چین، تتر محبوبیت بیشتری در چین پیدا کرد. چینیها تترها را با کمک حسابهای خارجی خود یا از طریق کارگزاران خارج از بورس خریداری میکردند و بدین ترتیب با شکست دادن سیاست کنترل سرمایه، آتش دشمنی چین با ارزهای دیجیتال را شعلهورتر میکردند.
دشمنی راهی که چین در برابر رمزارزها در پیش گرفت!
وضعیت اقتصادی چین پس از دوران همهگیری کووید-19 بهبود یافته؛ اما مقابله با تهدیدات مرتبط با فرار سرمایه همچنان یکی از اولویتهای اصلی PBOC است. براساس نظر مقامات بانک خلق چین، بهبود وضعیت اقتصادی ایالات متحده، به روند فرار سرمایه سرعت بیشتری میبخشد؛ چراکه ساکنان چین برای امنیت مالی بیشتر تمایل به خرید دارایی در ایالات متحده دارند.
مقامات چینی معتقدند که ممنوعیت ارزهای دیجیتال در این کشور، در محدود کردن سرمایهگذاریهای خارجی، تشویق ثروتمندان چین به پذیرش مالیات بر درآمد و کمک به رشد اقتصادی چین موثر خواهد بود. در مجموع، شواهد قدرتمندی وجود دارد که علت اصلی دشمنی چین با ارزهای دیجیتال به موضوع فرار سرمایه از این کشور مربوط است. ماهیت خاص رمزارزها، مشکل همیشگی فرار سرمایه از چین را تشدید میکند و چه راهی سادهتر از اعلام ممنوعیت آن؟!
نگاهی به روند تکاملی دشمنی چین با ارزهای دیجیتال
سرکوب رمزارزها از سوی چین در سال 2021، شدیدترین اقدامی بود که این کشور از ابتدای ظهور بازار رمزارزها نسبت به آن انجام داده است. چین از همان ابتدای کار رمزارزها، رابطه خصمانهای با ارزهای دیجیتالی داشت و این رابطه را تا به امروز نیز حفظ کرده است. اقدامات کلیدی سالهای 2013، 2017، 2019، 2020 و در نهایت 2021 پیشنیازهایی بودند که مقامات چینی با کمک آنها ممنوعیت کلی استفاده از رمزارزها را در کشور پیاده کردند. در ادامه به بررسی تفصیلی این رویدادها میپردازیم:
سال 2013: ممنوعیت انجام تراکنشهای رمزارزی در بانکهای چین
اولین دشمنی چین با ارزهای دیجیتال به تاریخ 5 دسامبر سال 2013 برمیگردد؛ یعنی زمانی که بانک خلق چین، وزارت صنعت و اطلاعات و همچنین سایر نهادهای ناظر مالی در کشور چین به طور مشترک در اعلامیهای به ساکنان چین اطلاع دادند که بانکها از انجام تراکنشهای مربوط به بیت کوین منع شدهاند. براساس این بیانیه، بیت کوین نوعی کالای مجازی ویژه تلقی شده و فاقد پشتوانه قانونی برای داشتن عملکرد به عنوان یک ارز است.
پشتیبانی نشدن بیت کوین از سوی یک کشور مشخص و نداشتن یک مقر مرکزی، هسته اصلی استدلال این بیانیه را شکل میداد. از طرفی در نظر این ناظران، بیت کوین ابزاری برای پولشویی بود و نباید از طریق بانکها معاملات این رمزارز مورد حمایت قرار بگیرد. این اطلاعیه زمانی صادر شد که معاملات بیت کوین رونق گرفته بود و تنها 10 روز پیش از صدور این اطلاعیه بود که قیمت هر واحد از بیت کوین برای اولین بار از قیمت هزار دلاری عبور کرد. پس از اعلام این خبر، قیمت بیت کوین با افت 30 درصدی قیمت مواجه شد.
سال 2017: ممنوعیت ICO در چین
بانک مرکزی چین در تلاش برای تقویت یوان ضعیفشده و همچنین جلوگیری از خروج غیرقانونی پول از چین، در ژانویه سال 2017 مجدداً شروع به بررسی فعالیت صرافیهای رمزارزی کرد! در نتیجه یافتههای این بررسی بود که در 4 سپتامبر سال 2017، ممنوعیتی برای عرضه اولیه کوین (ICO) در چین در نظر گرفته شد؛ چراکه در آن روزها، ICOها داغترین موضوع بازار رمزارزها به شمار میرفتند. ICOها به کارآفرینان و توسعهدهندگان این اجازه را میدهند تا با انتشار و فروش توکنها برای پروژه خود سرمایه جمعآوری کنند.
PBoC ماهیت این عرضه اولیه رمزارزها را چیزی جز مکانیزم غیرقانونی برای جمعآوری کمکهای مالی نمیدانست. به همین علت تصمیم گرفت تا پلتفرمها را از صدور توکنهای ICO در چین منع کند و دستور داد تا پولهای جمعآوری شده از سوی ICOها به سرمایهگذاران عودت داده شود. به نظر قانونگذاران چینی، این ICOها ثبات اقتصادی چین را تهدید کرده و میتوانند موجب شکست کسبوکار شوند.
البته کار دشمنی چین با ارزهای دیجیتال در سال 2017 به اینجا ختم نشد؛ چراکه قانونگذاران و نهادهای ناظر دستورالعمل دیگری در این سال صادر کردند که براساس آن صرافیهای رمزارزی فعال در این کشور مجبور به تعطیلی داوطلبانه تا 15 سپتامبر شدند! در پی این دستورالعمل بسیاری از صرافیهای فعال در چین به کشور دیگر منتقل شده و عدهای نیز کاملاً به کار خود پایان دادند.
سال 2019: معطوف شدن توجهات به استخراج بیت کوین
کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین (NDRC) در آوریل سال 2019 استخراج و ماین بیت کوین را به عنوان یک صنعت نامطلوب در نظر گرفت و اعلام کرد که این فعالیت باید توسط دولت محدود یا ممنوع شود. در نهایت، استخراج بیت کوین که یک فرآیند فشرده کامپیوتری برای اعتبارسنجی تراکنشهای بیت کوین برای به دست آوردن BTC به عنوان پاداش اعتبارسنجی بود، در چین ممنوع اعلام شد.
در آن روزها درصد قابل توجهی از مزارع استخراج بیت کوین در چین قرار داشت و میزان برق مصرفی از یکسو و تهدیدات فرار سرمایه از سوی دیگر نگرانیهای فزایندهای را ایجاد کرده بود. در سال 2019، بیش از نیمی از قدرت استخراج بیت کوین جهان در چین مستقر بود؛ چراکه هزینه برق در این کشور بسیار پایینتر از کشورهای دیگر است.
سال 2020: تشدید دشمنی چین با ارزهای دیجیتال
در سال 2020 دولت چین کمپینی برای سرکوب پولشویی و مبارزه با کلاهبرداری راهاندازی و به همین علت کنترل خود بر فعالیت مبادلات رمزارزی در داخل مرزهای خود را تشدید کرد. در ماه آگوست این سال بود که PBoC از قصد خود برای مسدود کردن بیش از 100 وبسایت خارجی ارائهدهنده خدمات معاملات کریپتو پرده برداشت.
سال 2021: ممنوعیت کامل استخراج و معامله رمزارزها در چین
در سال 2021 مشکلات صنعت کریپتو در کشور چین دو برابر شد! در این ایام استانهای مغولستان داخلی، سینکیانگ و سیچوان که همگی مراکز اصلی استخراج بیت کوین بودند، با اتخاذ سیاستهای سختگیرانه شروع به خفه کردن عملیاتهای ماین کردند. نتیجه این سیاستهای محدودکننده مشابه آن چیزی بود که در سال 2017 رخ داد و در نتیجه آن ماینرها و فعالان بازار کریپتو یا مجبور به ترک بازار شدند یا برای ادامه فعالیت کشور دیگری را برای زندگی انتخاب کردند.
در ماه سپتامبر این سال بود که معاملات کریپتو در چین کاملاً ممنوع اعلام شد. در اعلام این ممنوعیت بانک مرکزی چین به همراه 9 نهاد دولتی دیگر نظیر پلیس و دادگاه عالی، رویکرد یکسانی را در پیش گرفتند تا هرگونه شک و شبهه درباره ممنوعیت مبادلات رمزارزها در چین از بین برود. براساس بیانیه مشترک این نهادها، نکات زیر بیان و اجرایی شد:
- رگولاتورها کلیه تراکنشهای رمزارزی اعم از کریپتو به ارزهای فیات و کریپتو به کریپتو را غیرقانونی میدانند (خواه از طریق پلتفرمهای داخلی انجام گرفته باشد یا خارجی). این موضوع شامل کلیه تراکنشهای بیت کوین، اتریوم و تتر نیز میشود.
- اتباع چینی که در نقش بازاریاب یا پشتیبانی فنی برای صرافیهای خارجی کار میکنند، از این به بعد مشمول پیگرد قانونی خواهند بود.
- NDRC برنامههایی را برای ممنوعیت استخراج کریپتو مثل افزایش هزینههای برق و جلوگیری از ورود شرکتهای جدید به این صنعت تنظیم کرده است.
دشمنی چین با ارزهای دیجیتال به دلیل مصالح اقتصادی!
هدف اصلی دشمنی چین با ارزهای دیجیتال به دلیل تلاش برای جلوگیری از فرار سرمایه و تشویق مردم به حفظ ثروت در گردش داخلی بوده و به نظر میرسد که این موضوع با ایدئولوژیهای خاص حاکم بر این چین بیارتباط نیست. البته با وجود این محدودیتهای قانونی و سیاسی، به نظر اجرای این سطح از ممنوعیت برای تراکنشهای رمزارزی بسیار دشوار خواهد بود و فرار سرمایه در چین از طریق رمزارزها همچنان ادامه خواهد داشت.
به طور خلاصه، زمان نشان خواهد داد که تاثیر اقتصادی محدود کردن رمزارزها برای چین در زمانی که ایالات متحده به سمت حمایت از این داراییهای دیجیتالی حرکت کرده، چه خواهد بود. نظر شما درباره دشمنی چین با ارزهای دیجیتال چیست؟ آیا ممکن است چین از سیاستهای محدودکننده خود عقبنشینی کند؟! نظرات خود را برای ما بنویسید.