بازارهای ارز دیجیتال به دلیل طبیعت غیرمتمرکز و شفافیت تراکنش‌ها، محیطی پیچیده و پویا برای معاملات مالی ایجاد کرده‌اند. در این بازارها، استراتژی‌های معاملاتی مختلفی توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به کار گرفته می‌شود تا از نوسانات قیمتی بهره‌برداری کنند. دو استراتژی معروف و مهم در این زمینه بک رانینگ (Back Running) و فرنترانینگ (Front Running) هستند. هر دو استراتژی به دنبال استفاده از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در بازارهای ارز دیجیتال می‌باشند، اما روش‌ها و زمان‌بندی آن‌ها متفاوت است.
بک رانینگ به معنای ثبت سفارش‌های معاملاتی بلافاصله پس از یک تراکنش بزرگ است، در حالی که فرانترانینگ به معنای ثبت سفارش‌ها قبل از انجام یک تراکنش بزرگ می‌باشد. این استراتژی‌ها، هرچند که می‌توانند فرصت‌های سودآوری فراهم کنند، اما همراه با چالش‌ها و ریسک‌های قانونی و اخلاقی نیز هستند.
در این مقاله از بلاگ کیف پول من به بررسی دقیق تفاوت‌ها، مزایا و معایب بک رانینگ و فرنترانینگ در بازارهای ارز دیجیتال می‌پردازیم. همچنین به تحلیل تاثیرات این استراتژی‌ها بر بازار و کاربران آن خواهیم پرداخت. با درک بهتر این استراتژی‌ها، معامله‌گران می‌توانند تصمیمات هوشمندانه‌تری اتخاذ کنند و به نحو بهتری از فرصت‌های موجود در بازارهای ارز دیجیتال بهره‌برداری کنند.
بک رانینگ (Back Running)چیست؟
بک رانینگ (Back Running) در حوزه ارزهای دیجیتال به یک استراتژی معاملاتی اشاره دارد که تحت دسته‌بندی MEV (حداکثر ارزش قابل استخراج) قرار می‌گیرد. MEV به سودی اشاره دارد که از تغییر ترتیب تراکنش‌ها در بلاکچین قابل استخراج است. در بک رانینگ، معامله‌گران یا ربات‌های معاملاتی با مشاهده تراکنش‌های بزرگ یا مهمی که در شبکه بلاکچین در حال انجام هستند، سعی می‌کنند تراکنش‌های خود را بلافاصله پس از آن‌ها قرار دهند. هدف اصلی این است که از تغییرات قیمتی که پس از انجام این تراکنش‌های بزرگ رخ می‌دهد، بهره‌برداری کنند.
به طور خاص، بک رانینگ می‌تواند به این شکل عمل کند که اگر یک تراکنش بزرگ برای خرید مقدار زیادی از یک توکن خاص در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) ثبت شود، این تراکنش احتمالاً باعث افزایش قیمت توکن می‌شود. معامله‌گر بک رانینگ پس از مشاهده این تراکنش، بلافاصله سفارش فروش توکن‌های خود را ثبت می‌کند تا از افزایش قیمت فوری بهره‌مند شود. این نوع از استراتژی باعث می‌شود که برخی از تریدرهای دیگر فرصت‌های سود بالقوه خود را از دست بدهند، چرا که معامله‌گر بک رانینگ با تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ، سود خود را حداکثر می‌کند.
استفاده از بک رانینگ به دانش فنی بالا و دسترسی به ابزارهای پیشرفته برای نظارت بر تراکنش‌های در حال انجام نیاز دارد. همچنین، این استراتژی با ریسک‌های قانونی و اخلاقی همراه است، زیرا برخی از کاربران و نهادهای نظارتی ممکن است آن را به عنوان نوعی دستکاری بازار تلقی کنند. با این حال، در بازارهای پر رقابت DeFi، این استراتژی می‌تواند برای کسانی که قادر به اجرای آن هستند، سودآور باشد. به عبارت دیگر، بک رانینگ به معامله‌گران ماهر و مجهز به تکنولوژی‌های پیشرفته اجازه می‌دهد تا از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در شبکه بلاکچین بهره‌برداری کنند و سود کسب کنند.
منحنی اتصال چیست و چه ارتباطی با بک رانینگ دارد؟
منحنی اتصال (Bonding Curve) یک مدل ریاضی است که در حوزه ارزهای دیجیتال و به ویژه در سیستم‌های دیفای (DeFi) برای تعیین قیمت توکن‌ها بر اساس عرضه و تقاضا استفاده می‌شود. این منحنی نشان می‌دهد که چگونه قیمت یک توکن با تغییر تعداد توکن‌های در گردش تغییر می‌کند. به طور معمول، با افزایش تعداد توکن‌های عرضه‌شده، قیمت هر توکن نیز افزایش می‌یابد. ارتباط منحنی اتصال با بک رانینگ (Back Running) در این است که معامله‌گران بک رانینگ می‌توانند از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در سیستم‌های مبتنی بر منحنی اتصال سود ببرند. به عنوان مثال، اگر یک تراکنش بزرگ برای خرید توکن در یک سیستم مبتنی بر منحنی اتصال ثبت شود، قیمت توکن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. معامله‌گران بک رانینگ می‌توانند این تغییر قیمت را پیش‌بینی کنند و بلافاصله پس از تراکنش بزرگ، تراکنش‌های خود را ثبت کنند تا از این افزایش قیمت بهره‌مند شوند. این امکان به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در بازه زمانی کوتاهی سود قابل توجهی کسب کنند.
بررسی انواع بک رانینگ
بک رانینگ (Back Running) در ارزهای دیجیتال به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام روش‌ها و استراتژی‌های خاص خود را دارند. در زیر به سه نوع اصلی بک رانینگ اشاره می‌کنیم:
سفارش‌گذاری بعد از یک تراکنش فروش
در این نوع بک رانینگ، معامله‌گر یا ربات معاملاتی بلافاصله پس از انجام یک تراکنش فروش بزرگ، اقدام به ثبت سفارش خرید می‌کند. وقتی یک تراکنش فروش بزرگ در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) انجام می‌شود، معمولاً باعث کاهش قیمت توکن می‌شود. معامله‌گر بک رانینگ از این فرصت استفاده می‌کند و بلافاصله پس از کاهش قیمت، اقدام به خرید توکن‌ها با قیمت پایین‌تر می‌کند. هدف این است که پس از بهبود قیمت، از سود به دست آمده بهره‌برداری کند.
ثبت سفارش بعد از لیکوئید شدن قرارداد:
در این نوع بک رانینگ، معامله‌گر یا ربات معاملاتی پس از مشاهده لیکوئید شدن یک قرارداد وام‌دهی یا قرض‌دهی در پروتکل‌های دیفای (DeFi)، اقدام به ثبت سفارش‌های خود می‌کند. وقتی یک قرارداد وام‌دهی به دلیل نوسانات بازار لیکوئید می‌شود، دارایی‌های مربوطه به فروش می‌رسند تا بدهی‌ها پوشش داده شوند. این فرآیند می‌تواند باعث نوسانات قیمتی شود. معامله‌گر بک رانینگ از این تغییرات قیمتی بهره‌برداری می‌کند و بلافاصله پس از لیکوئید شدن، سفارش‌های خود را ثبت می‌کند تا از نوسانات قیمتی به نفع خود استفاده کند.
مدل ری بیس (Rebase)
در مدل ری بیس (Rebase)، برخی از توکن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که عرضه آن‌ها به صورت خودکار تنظیم می‌شود تا قیمت آن‌ها به یک مقدار هدف نزدیک باقی بماند. این تنظیمات معمولاً باعث می‌شود که تعداد توکن‌های در گردش افزایش یا کاهش یابد. معامله‌گران بک رانینگ می‌توانند از این تغییرات در عرضه توکن‌ها برای ثبت سفارش‌های خود استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر یک توکن ری بیس قرار است تعداد توکن‌های در گردش خود را افزایش دهد، معامله‌گران می‌توانند بلافاصله پس از اعلام این تغییر، سفارش‌های خرید یا فروش خود را ثبت کنند تا از تغییرات قیمتی که به دنبال این تغییرات عرضه رخ می‌دهد، بهره‌برداری کنند.
بررسی مزایا و معایب بک رانینگ
مزایای بک رانینگ (Back Running)
- فرصت‌های سودآور: بک رانینگ می‌تواند به معامله‌گران اجازه دهد تا از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در بازار بهره‌برداری کنند. با قرار دادن سفارش‌ها بلافاصله پس از تراکنش‌های بزرگ، معامله‌گران می‌توانند از نوسانات قیمتی به نفع خود استفاده کنند.
- استفاده از اطلاعات عمومی: از آنجا که تراکنش‌های بلاکچین به صورت عمومی و شفاف هستند، معامله‌گران بک رانینگ از اطلاعاتی که به طور عمومی در دسترس است استفاده می‌کنند. این استراتژی به طور مستقیم وابسته به اطلاعات داخلی یا محرمانه نیست.
- افزایش نقدینگی: در برخی موارد، فعالیت معامله‌گران بک رانینگ می‌تواند به افزایش نقدینگی در بازار کمک کند، زیرا آن‌ها به طور فعال در حال خرید و فروش هستند.
- بهبود کارایی بازار: برخی استدلال می‌کنند که بک رانینگ می‌تواند به بهبود کارایی بازار کمک کند، زیرا این فعالیت‌ها باعث می‌شود قیمت‌ها سریع‌تر به ارزش منصفانه خود برسند.
معایب بک رانینگ (Back Running)
- پیچیدگی فنی: بک رانینگ نیازمند دانش فنی بالا و استفاده از ربات‌های پیشرفته برای نظارت بر تراکنش‌ها و اجرای سریع سفارش‌ها است. این پیچیدگی می‌تواند برای معامله‌گران تازه‌کار یا کسانی که دسترسی به تکنولوژی‌های پیشرفته ندارند، چالش‌برانگیز باشد.
- ریسک‌های قانونی و اخلاقی: بک رانینگ می‌تواند به عنوان نوعی دستکاری بازار تلقی شود و در برخی حوزه‌های قضایی ممکن است با قوانین مبارزه با دستکاری بازار مغایرت داشته باشد. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات قانونی و کاهش اعتماد به بازار شود.
- تاثیر منفی بر بازار: بک رانینگ می‌تواند به افزایش نوسانات قیمتی و کاهش نقدینگی منجر شود. این نوسانات می‌تواند برای سایر معامله‌گران و کاربران مشکلاتی را ایجاد کند و اعتماد به بازار را کاهش دهد.
- رقابت شدید: بازارهای دیفای پر از معامله‌گران و ربات‌های معاملاتی هستند که به دنبال استفاده از استراتژی‌های بک رانینگ هستند. این رقابت شدید می‌تواند اجرای موفقیت‌آمیز بک رانینگ را دشوار کند.
- هزینه‌های تراکنش: هزینه‌های تراکنش در شبکه‌های بلاکچین می‌تواند بالا باشد، به ویژه در زمان‌هایی که شبکه‌ها ترافیک بالایی دارند. این هزینه‌ها می‌تواند سود حاصل از بک رانینگ را کاهش دهد و حتی در برخی موارد باعث زیان شود.
- ریسک‌های اجرای: اجرای بک رانینگ به دقت بالایی نیاز دارد و هر گونه خطا در زمان‌بندی یا ثبت سفارش‌ها می‌تواند منجر به زیان شود. معامله‌گران باید مطمئن باشند که تراکنش‌های آن‌ها به درستی و در زمان مناسب انجام می‌شود.
تفاوت بک رانینگ و فرانت رانینگ
بک رانینگ (Back Running) و فرنترانینگ (Front Running) دو استراتژی معاملاتی در بازارهای ارز دیجیتال هستند که هر دو به دنبال بهره‌برداری از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ می‌باشند، اما روش‌ها و زمان‌بندی آن‌ها متفاوت است. در زیر به تفاوت‌های اصلی این دو استراتژی اشاره می‌کنیم:
زمان‌بندی:
- بک رانینگ: پس از تراکنش بزرگ.
- فرنترانینگ: قبل از تراکنش بزرگ.
اطلاعات مورد استفاده
- بک رانینگ: از تغییرات قیمتی پس از تراکنش بهره‌برداری می‌کند.
- فرنترانینگ: از اطلاعات پیش‌دستی در مورد تراکنش‌های بزرگ آینده استفاده می‌کند.
ریسک‌های قانونی و اخلاقی
- هر دو استراتژی می‌توانند با ریسک‌های قانونی و اخلاقی همراه باشند، اما فرنترانینگ به دلیل استفاده از اطلاعات پیش‌دستی اغلب بیشتر مورد توجه نهادهای نظارتی قرار می‌گیرد.
پیچیدگی فنی
- هر دو استراتژی نیازمند دانش فنی و دسترسی به ابزارهای پیشرفته برای نظارت بر تراکنش‌ها و اجرای سریع سفارش‌ها هستند، اما فرنترانینگ به دلیل نیاز به دسترسی به اطلاعات پیش‌دستی ممکن است پیچیده‌تر باشد.
نتیجه‌گیری
بازارهای ارز دیجیتال به دلیل طبیعت پویا و شفافیت تراکنش‌ها، محیطی جذاب و پیچیده برای پیاده‌سازی استراتژی‌های معاملاتی مختلف از جمله بک رانینگ و فرنترانینگ فراهم کرده‌اند. هر دو استراتژی با هدف بهره‌برداری از تغییرات قیمتی ناشی از تراکنش‌های بزرگ در بازار طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌های اساسی در زمان‌بندی و نوع اطلاعات مورد استفاده دارند. بک رانینگ با ثبت سفارش‌ها پس از تراکنش‌های بزرگ، و فرنترانینگ با استفاده از اطلاعات پیش‌دستی و ثبت سفارش‌ها قبل از تراکنش‌های بزرگ، سعی در کسب سود دارند.
در حالی که این استراتژی‌ها می‌توانند فرصت‌های سودآوری فراهم کنند، معامله‌گران باید به چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با هر کدام از آن‌ها آگاه باشند. این شامل پیچیدگی‌های فنی، ریسک‌های قانونی و اخلاقی، تاثیرات منفی بالقوه بر بازار و هزینه‌های تراکنش می‌شود. با داشتن دانش کافی و درک عمیق از این استراتژی‌ها، معامله‌گران می‌توانند با اطمینان بیشتری به بهره‌برداری از فرصت‌های موجود در بازارهای ارز دیجیتال بپردازند.
