در فضایی که استفاده از رمزارزها رشد روزافزونی دارند، پروژه اتنا (Ethena) که با هدف ارائه یک راهکار دیفای بومی و مستقل از سیستم بانکداری سنتی طراحی شده، سروصدای زیادی به پا کرده است. اتنا مجموعه‌ای از ابزارهای مالی نوآورانه را ارائه می‌دهد و دارای دو محصول کلیدی توکن حاکمیتی ENA و دلار مصنوعی USDe است. این ماهیت دو توکنی موجب شده تا پروژه اتنا به مقصدی جذاب برای سرمایه سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به نوآوری‌های بلاکچینی تبدیل شود. حال سوال اینجاست که هر یک از این رمزارزها چه کاربردی دارند؟ آیا این احتمال وجود دارد که دلار مصنوعی USDe جایگزین تتر و USDC در تعاملات مالی شود؟ با در این مقاله از بلاگ کیف پول من ما همراه باشید تا نگاه جامع‌تری به پروژه اتنا و رمزارزهای آن داشته باشیم.
اتنا (Ethena) چیست؟
اتنا (Ethena) در اصل یک پروتکل دیفای مبتنی بر بلاکچین اتریوم بوده که در سال 2023 میلادی توسط شخصی به نام «Guy Young» راه‌اندازی شد. هدف اصلی این پروژه بلاکچینی را ایجاد یک پول اینترنتی و ارائه راهکار مالی مستقل از سیستم‌های بانکی سنتی شکل داده است و تمرکز ویژه‌ای بر موضوعاتی نظیر مقاومت در برابر سانسور، شفافیت و دسترسی جهانی دارد. به بیان بهتر، اتنا قصد دارد با ارائه دارایی‌های مصنوعی و مکانیزم‌های نوآورانه خود، یک راهکار مطمئن برای انجام تراکنش‌ها، سرمایه‌گذاری و کسب سود در فضای رمزارزها در اختیار کاربران قرار دهد. این پروتکل اتریومی دارای دو محصول کلیدی است:
- ارز دیجیتال اتنا (ENA): ارز دیجیتال ENA در اصل نوعی توکن حاکمیتی بوده که به کاربران امکان مشارکت در حاکمیت پروتکل و تصمیم‌گیری درباره به‌روزرسانی‌ها و توسعه پروژه را می‌دهد. با کمک ارز دیجیتال اتنا (ENA) اعضای جامعه می‌توانند در رأی‌گیری‌های مهم شرکت کرده و مشارکت فعالی در شکل دهی به آینده این پروژه داشته باشند.
- دلاری مصنوعی USDe: نوعی دلار دیجیتال پایدار بوده که ارزش خود را با کمک دلتا-نوتورال و وثیقه‌گذاری رمزارزها حفظ می‌کند. این ارز دیجیتال هیچگونه وابستگی خاصی به سیستم بانکی سنتی ندارد و بستری را برای تجربه تراکنش‌های بین‌المللی، استیکینگ و انجام سایر فعالیت‌های دیفای فراهم می‌کند.
محصولات پروژه اتنا تجربه‌ای جدید از دیفای را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و آن‌ها را باید ترکیبی از دسترسی جهانی، ثبات و سوددهی به شمار آورد. استفاده از ارز دیجیتال اتنا و دلار مصنوعی USDe به دلیل مقاومت بالا در برابر محدودیت‌های دولتی و عملکرد شفاف محبوبیت بسیار خوبی کسب کرده است.
کاربرد ارز دیجیتال اتنا (ENA)
ارز دیجیتال اتنا (ENA) نقش محوری در مدیریت و توسعه پروژه اتنا ایفا می‌کند. این امکان برای هولدرهای این رمزارز فراهم شده تا در تصمیم‌گیری‌های مهم پروتکل مشارکت کنند. به بیان بهتر، آینده پروژه اتنا کاملاً از طریق رأی‌گیری‌های DAO مشخص می‌شود. با رأی کاربران است که به‌روزرسانی‌های سیستم، تغییر پارامترهای مالی و معرفی ویژگی‌های جدید صورت می‌پذیزد.
ناگفته نماند که از ارز دیجیتال اتنا (ENA) برای پرداخت کارمزدهای داخلی و شرکت در برخی مکانیسم‌های مالی اکوسیستم نیز استفاده می‌شود. باید توجه داشت که رشد پذیرش دلار مصنوعی USDe به شکلی کاملاً مستقیم بر میزان تقاضای خرید اتنا (ENA) تأثیر می‌گذارد. هر چه کاربران بیشتری از دلاری مصنوعی USDe برای انجام تراکنش‌های خود استفاده کنند، ارزش ENA نیز به عنوان ابزار حاکمیتی افزایش پیدا می‌کند.
این همبستگی میان ارز دیجیتال اتنا (ENA) و دلار مصنوعی USDe موجب شده تا این رمزارز نه فقط یک توکن حاکمیتی باشد، بلکه در نقش یک محرک کلیدی برای توسعه اکوسیستم Ethena نیز ظاهر شود.
مقایسه دلار مصنوعی USDe با سایر استیبل‌کوین‌ها
دلار مصنوعی USDe که به آن استیبل‌کوین مصنوعی (Synthetic Dollar) نیز گفته می‌شود، هیچگونه وابستگی به حساب‌های بانکی و ذخایر فیات ندارد و بلکه از مکانیسم‌های کریپتو-نیتیو برای حفظ ثبات قیمتی خود در بازه 1 دلاری بهره می‌برد. این طراحی خاص دلار مصنوعی USDe موجب شده تا شفافیت بالاتری داشته باشد و نتوان به راحتی آن را سانسور کرد.
به بیان بهتر، دلار مصنوعی USDe برخلاف تتر و USDC هیچگونه وابستگی به دلار آمریکا نداشته و به همین علت عاری از زیرساخت‌های متمرکز است. این استیبل‌کوین توسط سایر دارایی‌های کرپیتو و دلتا-نوتورال هجینگ پشتیبانی می‌شود. دلار مصنوعی USDe از قراردادهای هوشمند برای نظارت بر میزان شفافیت استفاده می‌کند و به راحتی می‌توان از آن در کشورهای با محدودیت بانکی استفاده کرد.
اگر به دنبال رمزارزی هستید که ویژگی‌های پایداری، بهره‌دهی و استقلال از بانک‌های سنتی را در دل خود جای داده است، سرمایه‌گذاری در دلار مصنوعی USDe گزینه ایده‌آلی برای شما خواهد بود. به طور خلاصه می‌توان تفاوت‌های زیر را میان USDe، USDT، USDC و DAI در نظر گرفت:
USDe | DAI | تتر و USDC | |
دارایی پشتوانه | دارایی‌های کریپتو | دارایی‌های کریپتو | دلار و اوراق دولتی |
ییلد فارمنیگ | دارد (استیکینگ و فیوچرز) | محدود | ندارد |
مقاومت در برابر سانسور | بالا | متوسط | کم |
وابستگی به بانک | کم | کم | زیاد |
تمرکززدایی | بالا | بالا | پایین |
نسبت وثیقه | 1:1 (دلتا-نوتورال) | 1.5+:1 | 1+:1 |
مکانیزم عملکرد پروتکل اتنا
پروتکل اتنا همواره تلاش می‌کند تا با ترکیب مکانیزم‌های نوآورانه، دلار مصنوعی USDe را مستقل از بانک‌های سنتی نگه دارد. مکانیزم‌های مورد استفاده از سوی این پروتکل عبارتند از:
- وثیقه‌گذاری: کاربران برای ایجاد دلار مصنوعی USDe باید سایر دارایی‌های دیجیتال نظیر بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) را به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند پروتکل اتنا قرار دهند. این وثیقه‌های به شکل Overcollateralized نگه داشته می‌شوند تا نوسانات بازار به ثبات قیمتی دلار مصنوعی USDe آسیبی نرساند؛ به عنوان مثال، وثیقه‌گذاری 150 دلاری برای تولید 100 دلار مصنوعی USDe، یک حاشیه امنیتی در برابر هرگونه نوسان قیمتی ایجاد می‌کند.
- اوراکل‌های قیمتی: پروتکل اتنا با هدف حفظ پگ دقیق از اوراکل‌های معتبر RedStone و Pyth استفاده می‌کند. این وراکل‌ها قادرند داده‌های بازار را به شکلی کاملاً بی‌طرفانه و لحظه‌ای به قراردادهای هوشمند ارسال کنند تا سیستم بتواند میزان عرضه و تقاضا را تنظیم کند.
- استراتژی دلتا-نوتورال (Delta-Neutral Hedging): زمانی که دارایی‌های وثیقه‌ای افزایش یا کاهش قیمت را تجربه می‌کنند، پروتکل اتنا موقعیت‌های شورت در بازار مشتقات باز می‌کند تا بدین ترتیب اثرات نوسانات قیمتی را جبران کند. در واقع با کمک این استراتژی است که USDe همواره به نسبت قمیتی 1:1 با دلار آمریکا پایبند است.
- سیستم Off-Exchange Settlement: اتنا از سیستم OES به منظور کاهش ریسک صرافی‌های متمرکز استفاده می‌کند. در این مکانیزم خاص، دارایی‌های وثیقه‌ای خارج از صرافی‌ها و نزد نگهدارنده‌های مستقل ذخیره می‌شوند و صرافی صرفاً حق معامله را دارد. این رویکرد، خطر از دست رفتن دارایی‌ها در صورت شکست یک صرافی متمرکز را به حداقل میزان ممکن می‌رساند.
قابلیت‌ها و مزایای دلاری مصنوعی USDe و sUSDe
دلار مصنوعی USDe و نسخه استیک‌شده آن (sUSDe) نه‌تنها با حفظ ثبات قیمتی به یک ابزار کارآمد در انجام معاملات رمزارزی تبدیل شده‌اند، بلکه فرصت‌های جذاب و جدیدی برای سرمایه‌گذاری و ارتقا کارایی کاربران فراهم می‌کنند. کاربران با استیک کردن استیبل‌کوین USDe و دریافت sUSDe می‌توانند به بازدهی سالانه 18 درصد دسترسی پیدا کنند.
از طرفی، دلار مصنوعی USDe با نسبت وثیقه 1:1 به فعالیت خود ادامه می‌دهد و برخلاف سایر استیبل‌کوین‌های مشابه (نظیر DAI با وثیقه 150 درصدی)، امکان بازدهی بیشتر را فراهم کرده است. توجه داشته باشید که دلار مصنوعی USDe بر روی چندین شبکه بلاکچین نظیر اتریوم، آربیتروم و سولانا فعال است و همین رویکرد چندزنجیره‌ای موجب شده تا دسترسی جهانی به آن بیشتر باشد.
پروتکل اتنا در طول دو سال فعالیت خود با هدف ارتقا سطح کارایی و فرصت‌های بازدهی به سراغ همکاری با سایر پروتکل‌های دیفای رفته است. امکان وام‌دهی و قرض‌گیری با USDe در Aave و انجام معاملات USDe در Pendle نمونه بارز این همکاری‌ها هستند که به مرور موجب گسترش کاربردهای USDe خواهند شد.
رشد جایگاه بازار دلار مصنوعی USDe
ارز دیجیتال اتنا (ENA) و دلار مصنوعی USDe به سرعت توانسته‌اند جایگاه خود را در بازار رمزارزها تثبیت کنند. در حال حاضر، دلار مصنوعی USDe یکی از استیبل‌کوین‌های پیشرو در اکوسیستم دیفای است. مارکت‌کپ فعلی دلار مصنوعی USDe در حال حاضر حدود 5.31 میلیارد دلار بوده که انتظار می‌رود در آینده نزدیک به 11.7 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
براساس حجم بازار، دلار مصنوعی USDe در رتبه 4 استیبل‌کوین‌ها قرار گرفته و پس از تتر، USDC و DAI به مهم‌ترین گزینه برای سرمایه‌گذاران نهادی تبدیل شده است. البته ناگفته نماند که با تصویب قانون GENIUS Act 2025 آمریکا، فرصت قانونی خوبی برای رشد استفاده از استیبل‌کوین USDe نیز فراهم شده است. به بیان بهتر، تصویب این چارچوب قانونی روشن بود که بستری را برای ارتقا اعتماد نهادی و پذیرش گسترده‌تر استیبل‌کوین‌ها فراهم کرد.
ریسک‌ها و چالش‌های موجود در مسیر رشد اتنا
با وجود قابلیت‌های و مزایای منحصربه‌فرد ارز دیجیتال اتنا (ENA) و دلاری مصنوعی USDe، باید توجه داشت که همه چیز در مزایا خلاصه نشده و ریسک‌هایی نیز وجود دارد:
- ریسک فاندینگ‌ریت (Funding Rate): پایداری قیمت USDe کاملاً به نرخ مثبت در بازار مشتقه گره خورده و در صورتی که نرخ‌های تأمین مالی برای دوره‌های طولانی منفی باقی بمانند، بازده استیکینگ و تثبیت قیمت با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
- ریسک صرافی‌های متمرکز: فعالیت‌های هجینگ و مدیریت مشتقه‌ها تماماً به صرافی‌های متمرکز وابسته است و مشکلات عملیاتی یا شکست صرافی می‌تواند ثبات قیمتی دلار مصنوعی USDe را به شدن تحت تأثیر قرار دهد.
- ریسک حضانتی (Custodial): دارایی‌های وثیقه‌ای با کمک کاستودین‌های شخص ثالث نگهداری می‌شوند و با وجود انتخاب ارائه‌دهندگان معتبر، همواره احتمالاتی درباره ریسک طرف مقابل وجود دارد.
البته پروتکل اتنا با هدف کاهش این ریسک‌ها قدم‌های خوبی را برداشته است. ذخایر بیمه و ایجاد صندوق‌های پشتیبان برای پوشش شرایط بحرانی، ایجاد تنوع در صرافی‌ها و کاستودین‌ها برای کاهش ریسک تمرکزگرایی و در نهایت اجرای راهکارهای امنیتی و ممیزی‌های مستمر برای اطمینان از سلامت قراردادها از جمله راهکارهای پیاده‌شده از سوی پروتکل اتنا هستند.
آینده پروتکل اتنا چگونه خواهد بود؟
پروژه اتنا و استیبل‌کوین مصنوعی USDe مسیر روشنی را برای تبدیل شدن به یک پول اینترنتی کارآمد در حوزه دیفای برای خود ترسیم کرده‌اند. تیم توسعه‌دهنده این پروژه تمرکز ویژه‌ای بر گسترش دسترسی، امنیت و انطباق قانونی دارد تا بدین شکل از موانع و محدودیت‌های احتمالی بکاهد. جالب است بدانید که پروتکل اتنا در حال پیگیری دریافت مجوز MiCA از اتحادیه اروپا بوده تا بتواند به عنوان یکی از اولین استیبل‌کوین‌های مصنوعی در اروپا فعالیت کند.
این پروتکل به صورت تدریجی دارایی‌های وثیقه‌ای خود را افزایش داده و کلیه توکن‌های با نقدینگی بالا نظیر بیت‌کوین، اتریوم و سایر توکن‌ها را شامل می‌شود. به طور کلی، اتنا هدف جایگزینی به جای استیبل‌کوین‌های سنتی و بانک‌محور را در ذهن خود می‌پروراند و با افزایش پذیرش استفاده از USDe در حوزه دیفای مطمئناً شاهد نقش کلیدی ارز دیجیتال اتنا (ENA) و دلار مصنوعی USDe در آینده مالی غیرمتمرکز جهان خواهیم بود.
ENA و USDe؛ رمزارزهایی برای ایجاد تحول در دنیای دیفای
اتنا و دلار مصنوعی USDe را باید یک گام نوآورانه در اکوسیستم دیفای به شمار آورد. ارز دیجیتال اتنا (ENA) به عنوان یک توکن حاکمیتی امکان مشارکت جامعه در مدیریت پروتکل را فراهم کرده و این در حالیست که دلار مصنوعی USDe با مکانیزم دلتا-نوتورال و وثیقه کریپتویی، تضمین‌کننده ثبات قیمت و مقاومت در برابر هرگونه سانسور است. در حال حاضر، تلاش USDe برای دریافت مجوز MiCA آینده روشنی را برای خود ایجاد کرده است. حال به نظر شما این استیبل‌کوین مصنوعی توان رقابت با استیبل‌کوین‌های سنتی بازار را دارد؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
