بر اساس نتایج گزارش شده از یک شاخص محبوب مصرف انرژی، سطح تولید کربن بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از میزان کربن تولیده شده در برخی از کشورها بالاتر رفته است! برای استخراج بیت کوین و سایر ارزهای مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW)، میزان انرژی قابل توجهی مصرف می‌شود و همین موضوع در کنار مزایای منحصربه‌فرد شبکه بلاکچین، زنگ خطرهایی را نیز به صدا درآورده است!
از طرفی با توجه به بالا رفتن سطح دشواری شبکه و سخت‌تر شدن مسائل ریاضی در نظر گرفته شده برای استخراج بلاک، ماینرها به سراغ سخت‌افزارهایی با قدرت ماین بالاتر رفته‌اند؛ دستگاه‌هایی که مصرف انرژی بالاتری نیز دارند. حال سوال اینجاست که آیا فناوری بلاکچین را باید تماماً دشمن محیط زیست به شمار آوریم یا با پیشرفت‌های رخ داده می‌توان بلاکچین دوستدار محیط زیست نیز طراحی کرد؟
با توجه به اهمیت پاسخ این سوال، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به معرفی بلاکچین سبز اختصاص داده‌ایم؛ پس با ما همراه باشید.
منظور از بلاکچین سبز چیست؟
بلاکچین سبز در اصل به آن دسته از شبکه‌های بلاکچینی اطلاق می‌گردد که الگوریتم اجماع به کار رفته در آن‌ها تاثیر چندان زیادی در انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات آب‌وهوایی ندارد. صفت «سبز» به چنین بلاکچین‌هایی از این جهت اختصاص یافته که به دلیل نداشتن تأثیرات مخرب زیست محیطی، دوستدار طبیعت و محیط زیست هستند. به بیان بهتر، بلاکچین سبز برای این که نقش زیادی در انتشار گازهای گلخانه‌ای نداشته باشد، به سراغ شیوه‌هایی از تائید تراکنش رفته که پردازش تراکنش را با میزان انرژی کمتری انجام می‌دهند.
چرا استخراج ارز دیجیتال برای محیط زیست مضر است؟
رمزارزها دارایی‌های دیجیتالی هستند و به همین علت تنها راه‌حل موجود برای توسعه و رواج یافتن استفاده از آن‌ها تضمین امنیت بود؛ به همین علت، ساتوشی در سال‌های 2008-2009 و به هنگام طراحی شبکه بلاکچین بیت کوین به این موضوع توجه ویژه داشت. داده‌ها در شبکه‌های بلاکچینی پس از گذشت از مراحل هشینگ ثبت می‌شوند؛ اما برای استخراج یک بلاک جدید، چاره‌ای جز حل یک مسئله پیچیده ریاضی وجود ندارد. مسئله‌ای که برای حل آن از دستگاه‌های ASIC و ماین استفاده می‌شود.
این دستگاه‌ها برای ماین بیت کوین به برق نیاز دارند و هرچه توان محاسباتی این دستگاه ماین افزایش پیدا کند، به همان میزان، انرژی بیشتری مصرف و گرمای بیشتری نیز تولید خواهد کرد. ماینرها در ازای استخراج بلاک پاداشی از جنس رمزارز بومی شبکه دریافت می‌کنند و به عنوان مثال اگر شما موفق به استخراج بلاک بیت کوین شوید، بیت کوین پاداش خواهید گرفت! این موضوع با توجه به قیمت بالای بیت کوین محرک اصلی بسیاری از ماینرها برای تداوم فعالیت استخراج بود.
اما نکته مهمی که در الگوریتم اجماع اثبات کار باید به آن توجه داشت این است که تمامی ماینرهای مشارکت‌کننده در فرآیند ماین، پاداش دریافت نمی‌کنند! بلکه آن ماینری که زودتر از دیگر بتواند مسئله را حل کند این پاداش را دریافت خواهد کرد. این درحالیست که هزاران ماینر به دلیل مشارکت در فرآیند ماین این بلاک و تلاش برای حل مسئله ریاضی، انرژی و برق تلف کرده‌اند!
همین موضوعات بود که باعث شد تا طرفداران محیط زیست به جبهه‌گیری در برابر شبکه بلاکچین پرداخته و تیم‌های توسعه‌دهنده را به سمت طراحی بلاکچین سبز هدایت کنند.
آیا فناوری بلاکچین و رمزارزها می‌توانند سبز شوند؟
تجربه نشان داده که سرمایه‌گذاران همواره نگاه عمیقی به تأثیرات سرمایه‌گذاری خود دارند. بسیاری از سرمایه‌گذاران زمانی که متوجه انتقادات زیست محیطی موجود پیرامون فناوری بلاکچین می‌شوند، تردیدهایی نسبت به تصمیمات خود برای ورود به پروژه‌های رمزارزی پیدا می‌کنند. تیم‌های توسعه‌دهنده به خوبی نسبت به اهمیت این انتقادات واقف هستند و به همین علت است که امروزه کمتر شبکه بلاکچینی تمایل به ادامه راه با مکانیسم اجماع اثبات کار دارد. این روزها بلاکچین سبز طرفداران زیادی پیدا کرده است و اتریوم را می‌توان نمونه بارز یک بلاکچین سبز معرفی کرد.
جالب است بدانید که اتریوم تا قبل از رویداد مرج و ادغام، یک بلاکچین سبز به شمار نمی‌رفت؛ چراکه این شبکه بلاکچینی نیز از الگوریتم اجماع اثبات کار برای استخراج رمزارز ETH استفاده می‌کرد. البته این شبکه بلاکچین پیشرو در یک استراتژی هوشمندانه تصمیم به تغییر الگوریتم اجماع خود گرفت و پس از رویداد مرج از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) بهره می‌برد. این الگوریتم اجماع انرژی چندان قابل توجهی مصرف نمی‌کند و موجب کاهش 99.992 درصدی انتشار کربن از سوی شبکه اتریوم شده است.
راه‌حل‌های پایدار برای فناوری بلاکچین سبز
با توجه به این که بسیاری از سرمایه‌گذاران دوست دارند سرمایه‌گذاری آن‌ها تأثیر مثبتی داشته باشد، حل مشکلات مربوط به انرژی مدتی است که به دغدغه اصلی طرفداران بازار رمزارزها تبدیل شده است. در حال حاضر راه‌حل‌های متعددی برای شبکه‌های بلاکچینی و تغییر آن‌ها به بلاکچین سبز مطرح شده است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
روی آوردن به منابع انرژی تجدیدپذیر
بخش غالب جامعه کریپتو به این واقعیت اذعان دارند که شبکه‌های بلاکچینی مثل شبکه بیت کوین، به دلیل مصرف زیاد انرژی می‌توانند در طولانی مدت به محیط زیست آسیب بزنند. از طرفی این قبیل از افراد به خوبی می‌دانند که وجود الگوریتم اجماع اثبات کار به دلیل ایجاد سختی‌هایی که در مسیر استخراج و عرضه کمتر رمزارز ایجاد می‌کند، تا چه میزان برای ارزشمند باقی ماندن یک ارز دیجیتال مهم است.
در این حالت که با تعارض منافع مواجه هستیم باید به سراغ استفاده از شیوه‌های نوین‌تری برویم. به بیان بهتر، برای پروژه‌های منحصربه‌فردی همچون بیت کوین اجازه دهیم که شبکه بلاکچینی همچنان از الگوریتم قبلی استفاده کند؛ اما رویکرد استخراج بیت کوین را سبز کنیم! به این صورت که ماینرها را موظف به استفاده از منابع سبز برای تامین انرژی کنیم.
انجام چنین کاری نیازمند وضع مقرراتی در کشورها برای استخراج ارز دیجیتال است. البته این روزها اخباری مبنی بر اینکه برخی از حوزه‌های قضایی مثل اتحادیه اروپا در حال بررسی دستورالعمل‌هایی برای استخراج رمزارزهای انرژی‌بر هستند، به گوش می‌رسد. از طرفی اعضای جامعه بیت کوین نیز به سراغ بررسی منابع انرژی سبز مثل انرژی زمین گرمایی در شرق آفریقا و فعالیت‌های آتشفشانی السالوادور رفته‌اند تا در نهایت با انجام تلاش‌هایی بیت کوین را نیز به دسته بلاکچین سبز اضافه کنند.
در واقع با استفاده از منابع انرژی سبز مثل انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، هیدروالکتریکی و آتشفشانی، کلیه شبکه‌های بلاکچینی می‌توانند به انتشار کربن خالص صفر رسیده و خود را بلاکچین سبز بنامند.
استفاده از مکانیسم‌های اجماع اثبات سهام
پایدارترین راه‌حل موجود برای مشکل مصرف بالای انرژی توسط شبکه‌های بلاکچینی و تبدیل آن‌ها به بلاکچین سبز، طراحی الگوریتم‌های اجماعی بوده که به محاسبات هش قابل توجهی نیاز ندارند. یکی از این مکانیسم‌ها، الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) است. این مکانیسم برای استخراج بلاک‌ها به میزان ناچیزی برق نیاز دارد. شیوه کار در این الگوریتم به این شکل است که هولدرهای رمزارز می‌توانند با استیک کردن و سپرده‌گذاری رمزارز خود برای مدت زمان مشخص، یک گره و نود راه‌اندازی کرده و در ازای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و کمک به امنیت شبکه، پاداشی از جنس همان رمزارز دریافت کنند.
در واقع، در این مکانیسم، رایانه‌ها برای نگهداری دفتر کل براساس توکن‌هایی که در اختیار دارند، انتخاب می‌شوند ( نه براساس سرعتی که می‌توانند داده‌ها را هش کنند). در حال حاضر، براساس آمارها حدود 60 درصد از کل شبکه‌های بلاکچین فعال از پروتکل اثبات سهام برای پردازش تراکنش‌ها و تامین امنیت استفاده می‌کنند. 20 درصد نیز از پروتکل‌های اجتماع دیگری مثل مکانیسم اجماع اثبات فضا و زمان یا مکانیسم اجماع اثبات تاریخ بهره می‌برند که این مکانیسم‌ها نیز به انرژی چندان زیادی نیاز ندارند.
به بیان بهتر، امروزه 80 درصد از شبکه‌های بلاکچینی در دسته بلاکچین سبز جای می‌گیرند و همین موضوع است که باعث شده تا سطح انتقادات طرفداران محیط زیست نسبت به فناوری بلاکچین کاهش پیدا کند. از جمله رمزارزهای سبز و دوستدار محیط نیز می‌توان به کاردانو، سولانا و پولکادات اشاره کرد.
بلاکچین سبز؛ فناوری پیشرو و دوستدار محیط زیست!
شبکه‌های بلاکچینی همواره به دلیل آن که استخراج رمزارزهای آن‌ها به انرژی زیادی نیاز داشته و به گرم‌تر شدن زمین کمک می‌کنند، آماج حملات و انتقادات قرار داشتند. البته این فناوری نوظهور همان طور که توانست از مشکلات قانونی، اتهامات کلاهبرداری بودن و مواردی مثل این جان سالم به در ببرد، تا حد قابل قبولی توانسته با تغییر رویکرد خود و دریافت عنوان بلاکچین سبز، از بار این انتقادات نیز بکاهد.
مزایایی که شبکه بلاکچین برای امور مالی به ارمغان آورده زمانی که با اصول محافظت از محیط زیست ترکیب می‌شود، این فناوری نوظهور را به اوج خواهد رساند و دوران طلایی را برای آن رقم می‌زند. نظر شما درباره آینده بلاکچین سبز چیست؟ آیا این تغییر باعث فراگیری استفاده از رمزارزها خواهد شد؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
