اگر شما هم یکی از دارندگان استیبل کوین‌هایی مثل تتر (USDT)، یو‌اس‌دی‌کوین (USDC) یا دای (DAI) باشید، حتما می‌دانید که موجودی دلاری‌تان همیشه ثابت می‌ماند؛ اما خبری از سود یا بازدهی اضافه نیست. دلیل این موضوع ساده است: استیبل کوین‌های سنتی تنها طراحی شده‌اند تا ارزش یک دلار را شبیه‌سازی کنند، نه اینکه برای شما درآمدزایی داشته باشند. اینجا پای یک نسل جدید از استیبل کوین‌ها به میان می‌آید: استیبل کوین‌های سودده. این دسته از توکن‌ها همچنان ارزش خود را در سطح یک دلار حفظ می‌کنند، اما در عین حال سودی که از منابعی مثل اوراق خزانه‌داری، وام‌دهی درون‌زنجیره‌ای یا سایر ابزارهای مالی ایجاد می‌شود را به دارندگانشان منتقل می‌کنند. در ظاهر همه‌چیز ساده به نظر می‌رسد، اما واقعیت این است که قوانین، شرایط بازخرید (Redemption)، و سازوکارهای امنیتی هر پروژه می‌تواند بسیار متفاوت باشد. به همین دلیل، آشنایی با ساختار این استیبل کوین‌ها و بررسی دقیق ریسک‌ها، بازدهی و محدودیت‌های دسترسی به آن‌ها برای هر سرمایه‌گذار ضروری است. در این مقاله از بلاگ کیف پول من به بررسی کامل استیبل کوین‌های سودده در سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم: اینکه چطور کار می‌کنند، سود آن‌ها از کجا تأمین می‌شود، چه کسانی می‌توانند به آن‌ها دسترسی داشته باشند، و چه ریسک‌هایی باید قبل از سرمایه‌گذاری در نظر بگیرید.
نکات کلیدی :
- استیبل کوین‌های سودده ترکیبی از ثبات دلاری و امکان کسب سود هستند؛ اما ساختار، ریسک‌ها و سطح دسترسی به آن‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
- مدل‌های اصلی استیبل کوین سودده شامل اوراق خزانه توکنیزه‌شده، محصولات دیفای (DeFi Wrappers) و محصولات سنتتیک هستند.
- محدودیت‌های قانونی در آمریکا و اتحادیه اروپا باعث شده بسیاری از کاربران خرد نتوانند به‌طور مستقیم به استیبل کوین‌های پشتوانه‌دار اوراق خزانه دسترسی داشته باشند.
- نرخ سود این استیبل کوین‌ها با شرایط بازار تغییر می‌کند؛ اما ریسک‌های دائمی مثل ریسک قرارداد هوشمند، ریسک نقدینگی و ریسک پلتفرم همیشه برای دارندگان وجود دارد.
استیبل کوین سودده چیست؟
استیبل کوین سودده نوعی دارایی دیجیتال است که مانند استیبل کوین‌های معمولی به یک ارز فیات مثل دلار آمریکا متصل (Pegged) می‌شود؛ اما تفاوت مهمش این است که علاوه بر حفظ ارزش دلاری، سود دوره‌ای هم برای دارنده ایجاد می‌کند. به بیان ساده، وقتی شما استیبل کوین سودده نگه می‌دارید، موجودی کیف پولتان روی ۱ دلار ثابت می‌ماند اما همزمان به شکل غیرفعال (Passive) سود به شما تعلق می‌گیرد؛ یعنی دارایی‌تان بدون نیاز به فعالیت اضافه رشد می‌کند.
رشد سریع استیبل کوین‌های سودده در سال‌های اخیر
محبوبیت این دسته از استیبل کوین‌ها به‌سرعت در حال افزایش است. طبق آمار:
- عرضه کل استیبل کوین‌های سودده از حدود ۱.۵ میلیارد دلار در ابتدای سال ۲۰۲۴ به بیش از ۱۱ میلیارد دلار تا نیمه ۲۰۲۵ رسیده است.
- این رقم معادل ۴.۵ درصد از کل بازار استیبل کوین‌ها محسوب می‌شود.
این رشد نشان می‌دهد که کاربران بیش از پیش به دنبال دارایی‌های باثباتی هستند که علاوه بر حفظ ارزش، بازدهی هم داشته باشند.
چرا تقاضا برای استیبل کوین سودده افزایش یافته است؟
استیبل کوین‌های سنتی مانند تتر (USDT)، یو‌اس‌دی‌کوین (USDC) و دای (DAI) هیچ سودی پرداخت نمی‌کنند. این در حالی است که نرخ بهره در آمریکا طی سال‌های اخیر حدود ۴ تا ۵ درصد بوده است.
به همین دلیل، دارندگان استیبل کوین‌های معمولی در واقع سالانه حدود ۹ میلیارد دلار سود بالقوه را از دست داده‌اند.
اینجاست که استیبل کوین‌های سودده وارد عمل می‌شوند؛ آن‌ها بخشی از سود حاصل از اوراق خزانه‌داری آمریکا، وام‌دهی در دیفای (DeFi Lending) یا سایر ابزارهای مالی را بین کاربران توزیع می‌کنند.
استیبل کوین سودده چگونه سود تولید می‌کند؟
برای اینکه استیبل کوین سودده صرفاً یک دارایی «ثابت» نباشد و در کنار ثبات قیمتی سود هم بدهد، پشتوانه‌های آن به کار گرفته می‌شوند تا بازدهی ایجاد کنند. این سود می‌تواند از مسیرهای مختلفی مثل وام‌دهی در دیفای، تأمین نقدینگی یا سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی به دست آید.
وام‌دهی در دیفای (DeFi Lending)
در این مدل، پشتوانه استیبل کوین‌ها در پلتفرم‌های غیرمتمرکز مانند Aave یا Compound وام داده می‌شود.
- وام‌گیرندگان بابت استفاده از این وجوه بهره پرداخت می‌کنند.
- این بهره در نهایت به صورت سود به دارندگان استیبل کوین منتقل می‌شود.
به این ترتیب، بدون نیاز به مشارکت مستقیم، دارندگان استیبل کوین از جریان وام‌دهی سود می‌برند.
تأمین نقدینگی (Liquidity Provision)
راه دیگر این است که پشتوانه استیبل کوین‌ها در استخرهای نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) قرار داده شود یا استیک شود.
- این وجوه باعث روان‌تر شدن معاملات و کاهش اسلیپیج می‌شود.
- در مقابل، کارمزد تراکنش‌ها یا پاداش‌های انگیزشی (Reward) به پشتوانه‌ها تعلق می‌گیرد.
این درآمد نیز در قالب سود به دارندگان استیبل کوین پرداخت می‌شود.
سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی (Real-world Assets)
یکی از روش‌های متداول، سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه‌داری ایالات متحده (U.S. Treasury bills) یا سایر دارایی‌های کم‌ریسک واقعی است.
- سود حاصل از این اوراق و دارایی‌ها جمع‌آوری می‌شود.
- سپس بین دارندگان توکن توزیع می‌گردد.
این مدل به‌ویژه در سال‌های اخیر با رشد شدید استیبل کوین‌های سودده مبتنی بر خزانه‌داری آمریکا مورد توجه قرار گرفته است.
انواع استیبل کوین‌های سودده
تا میانه سال ۲۰۲۵، سه مدل اصلی در بازار استیبل کوین‌های سودده رایج هستند. هرکدام از این مدل‌ها روش خاصی برای ایجاد بازدهی دارند و میزان ریسک و دسترسی کاربران نیز در آن‌ها متفاوت است.
استیبل کوین‌های مبتنی بر اوراق خزانه و صندوق‌های بازار پول (Tokenized Treasuries & Money Market Funds)
در این مدل، پشتوانه استیبل کوین دارایی‌های سنتی مثل اوراق خزانه‌داری کوتاه‌مدت ایالات متحده یا سپرده‌های بانکی است.
- سود حاصل از این اوراق یا سپرده‌ها بین دارندگان توکن توزیع می‌شود.
- برخی از پروژه‌ها موجودی کیف پول شما را افزایش می‌دهند (Balance افزایش پیدا می‌کند).
- برخی دیگر ارزش توکن را تغییر می‌دهند (Rebasing) تا بازدهی اعمال شود.
این مدل را می‌توان نسخه بلاکچینی صندوق‌های کم‌ریسک نقدی دانست؛ با این تفاوت که شفافیت، نقدشوندگی بالا و دسترسی جهانی دارد.
رپِرهای دیفای یا ذخیره‌سازهای پس‌انداز (DeFi Savings Wrappers)
در این روش، شما استیبل کوین خود (مثل DAI) را در ماژول‌های پس‌انداز پروتکل‌هایی مانند Sky (MakerDAO سابق) قفل می‌کنید.
- دارایی شما تبدیل به توکن‌هایی مثل sDAI می‌شود.
- این توکن‌ها به‌طور خودکار و بر اساس نرخ بهره‌ای که توسط حاکمیت پروتکل تعیین می‌شود، رشد می‌کنند.
- کاربر نیازی به مدیریت فعال ندارد؛ کافی است sDAI را در کیف پول خود نگه دارد تا سود به موجودی او اضافه شود.
این مدل بیشتر در فضای دیفای محبوب است و برای کسانی که به دنبال بهره‌وری آسان بدون ریسک بالای معاملات هستند، گزینه جذابی محسوب می‌شود.
مدل‌های سنتتیک (Synthetic Yield Models)
این دسته کوچک‌تر اما پرریسک‌تر است و از مشتقات مالی، استیکینگ و نرخ‌های تأمین مالی در بازارهای رمزارزی استفاده می‌کند.
- بازدهی آن‌ها معمولاً بالاتر است.
- نوسان و ریسک بیشتری دارد، چراکه به متغیرهایی مثل نرخ‌های بازار مشتقات وابسته است.
- مناسب کاربران حرفه‌ای که تحمل ریسک بیشتری دارند.
جدول مقایسه انواع استیبل کوین‌های سودده
| مدل | پشتوانه اصلی | شیوه ایجاد سود | میزان ریسک | سطح دسترسی |
|---|---|---|---|---|
| Tokenized Treasuries | اوراق خزانه و سپرده‌های بانکی | بهره اوراق و سپرده | کم | محدودیت برای کاربران آمریکایی و اروپایی |
| DeFi Wrappers | استیبل کوین‌های دیفای (مثل DAI) | قفل‌کردن در ماژول پس‌انداز و رشد خودکار | متوسط | آزادتر، ولی وابسته به پروتکل |
| Synthetic Models | مشتقات، استیکینگ، نرخ‌های تأمین مالی | معاملات پیچیده بازار رمزارز | زیاد | معمولاً برای کاربران حرفه‌ای |
آیا می‌توان از استیبل کوین‌های سودده درآمد غیرفعال کسب کرد؟
بله اما جزئیات این فرآیند به محصول انتخابی شما بستگی دارد. در اینجا مسیر معمول کسب درآمد از استیبل کوین‌های سودده را بررسی می‌کنیم:
انتخاب نوع استیبل کوین
- استیبل کوین‌های خزانه‌داری یا بازار پول برای افرادی که ریسک کمتری می‌خواهند مناسب هستند.
- دیفای سیوینگ‌ز (DeFi Wrappers) مانند sDAI برای کسانی مناسب است که با ریسک‌های موجود در بلاکچین راحت‌تر کنار می‌آیند.
- مدل‌های مصنوعی مانند sUSDe بازدهی بالاتری دارند، اما همراه با نوسانات بیشتری هستند.
خرید استیبل کوین
شما معمولاً می‌توانید این استیبل کوین‌ها را از صرافی‌های متمرکز (با احراز هویت KYC) یا به‌طور مستقیم از طریق پروتکل‌ها خریداری کنید. دسترسی به این کوین‌ها معمولاً به موقعیت جغرافیایی شما بستگی دارد. برای مثال، بیشتر کاربران خرده‌فروش در ایالات متحده نمی‌توانند استیبل کوین‌های خزانه‌داری توکن‌شده را خریداری کنند؛ زیرا مقامات آن‌ها را به‌عنوان اوراق بهادار در نظر می‌گیرند. همچنین، فرآیند ضرب مستقیم از صادرکنندگان نیز محدود است. بنابراین، کاربران خرده‌فروش معمولاً از بازارهای ثانویه به‌جای واریز دلار به صادرکننده، خرید می‌کنند.
نگهداری در کیف پول شما
بسیاری از استیبل کوین‌های سودده به‌طور خودکار درآمد تولید می‌کنند. برخی از آن‌ها موجودی شما را به‌صورت روزانه بازتنظیم می‌کنند و برخی دیگر از طریق توکن‌های بسته‌بندی‌شده (wrapped tokens) ارزش خود را افزایش می‌دهند. تنها نگهداری این توکن‌ها در کیف پولتان معمولاً کافی است.
استفاده از آن‌ها در دیفای برای درآمد اضافی
علاوه بر سود داخلی، شما می‌توانید این توکن‌ها را در بازارهای وام‌دهی، استخرهای نقدینگی یا محصولات ساختاری قرار دهید. این استراتژی‌ها می‌توانند پیچیدگی و ریسک بیشتری داشته باشند، بنابراین قبل از استفاده از چند استراتژی به‌طور همزمان باید به‌دقت ارزیابی کنید. در اکثر حوزه‌های قضایی، سود به‌عنوان درآمد مشمول مالیات در نظر گرفته می‌شود وقتی که به حساب شما واریز می‌شود. بنابراین، زمان و مقدار هر افزایش را ثبت کنید تا از مشکلات گزارش‌دهی در آینده جلوگیری کنید.
چک لیست لازم قبل از سرمایه‌گذاری در استیبل‌کوین‌های سودده
قبل از اینکه پول خود را در استیبل‌کوین‌های سودده سرمایه‌گذاری کنید، این لیست را مرور کنید:
- ناشر و حوزه قضائی: مکان ناشر را پیدا کنید، نوع مجوزهایی که دارد و کدام نهاد نظارتی آن را زیر نظر دارد.
- مشروطیت و محدودیت‌ها: بررسی کنید که آیا استیبل‌کوین در کشور شما قابل دسترسی است یا خیر. برای مثال، برخی توکن‌ها به ساکنین ایالات متحده اجازه خرید نمی‌دهند یا انتقالات به برخی مناطق را محدود می‌کنند.
- ذخایر و شواهد: به دنبال حسابرسی‌ها یا تأییدات ذخایر باشید. توکن‌های پشتیبانی‌شده توسط خزانه‌داری باید موجودی‌ها و نگهدارندگان آن‌ها را منتشر کنند، در حالی که مدل‌های DeFi باید نشان دهند که چگونه وجوه از طریق قراردادهای هوشمند جریان می‌یابند.
- تاریخچه قراردادهای هوشمند: حسابرسی‌ها، پاداش‌های اشکال‌یابی (bug bounty) و هرگونه سوءاستفاده‌های گذشته را مرور کنید. توکن‌هایی مانند OUSD در گذشته مشکلات امنیتی داشته‌اند که بعد از آن کنترل‌های امنیتی را بهبود داده‌اند.
- نقدینگی و پشتیبانی بازار: بررسی کنید که کجا توکن معامله می‌شود، عمق بازار چقدر است و چقدر سریع می‌توانید یک موقعیت 100 هزار دلاری را بدون لغزش سنگین بفروشید.
- شرایط بازخرید: بررسی کنید که فرآیند بازخرید چگونه است — چه کسی آن را مدیریت می‌کند، چه مدت طول می‌کشد و چه کارمزدهایی دارد. برخی ناشران ضمانت پرداخت در روز کاری بعد را می‌دهند، در حالی که برخی دیگر زمان‌های طولانی‌تری را تعیین می‌کنند.
- حاکمیت و کنترل: برای DeFi wrappers، به حاکمیت پروتکل توجه کنید. نرخ‌ها می‌توانند با رأی‌گیری حاکمیتی تغییر کنند و این مستقیماً روی بازدهی شما تأثیر می‌گذارد.
- سوابق مالیاتی: یک ثبت دقیق از هر افزایش بازبیس یا اعتبار توکن داشته باشید. بسیاری از سیستم‌های مالیاتی آن‌ها را به‌عنوان درآمد هنگام دریافت در نظر می‌گیرند و ممکن است هنگام فروش مجدد، دوباره مالیات بر درآمد بپردازید.
ریسک‌های استیبل‌کوین‌های سودده
با وجود جذابیت این استیبل‌کوین‌ها، آن‌ها بدون ریسک نیستند. همراه با بازدهی، انواع مختلفی از ریسک‌ها و معایب وجود دارد که کاربران باید از آن‌ها آگاه باشند:
- اشکالات قراردادهای هوشمند: بیشتر استیبل‌کوین‌های سودده بر اساس کد برای انتقال وجوه و اعتبار دادن به بازده عمل می‌کنند. یک باگ یا سوءاستفاده می‌تواند ذخایر را از بین ببرد، همان‌طور که در هک‌های قبلی شاهد بودیم. حسابرسی‌ها کمک می‌کنند، اما تضمین امنیت نمی‌دهند.
- وابستگی به پلتفرم‌ها: اگر بازده استیبل‌کوین از پروتکل‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) یا استخرهای وام‌دهی به‌دست آید، شما همچنین در معرض ریسک‌های آن پلتفرم‌ها نیز قرار دارید. یک بحران نقدینگی، سوءاستفاده یا فروپاشی می‌تواند به‌طور مستقیم به توکن‌ها ضربه بزند.
- تنظیمات در حال تغییر: برخی استیبل‌کوین‌های سودده تحت مجوزهای خاص عمل می‌کنند، اما بسیاری هنوز در یک منطقه خاکستری قرار دارند. اگر نهادهای نظارتی آن‌ها را به‌عنوان اوراق بهادار دسته‌بندی کنند، ممکن است شما با محدودیت‌ها یا حتی ممنوعیت‌هایی روبه‌رو شوید، بسته به جایی که زندگی می‌کنید.
- نرخ بازدهی در حال تغییر: نرخ‌ها می‌توانند با بازار تغییر کنند. توکن‌های پشتیبانی‌شده از خزانه‌داری زمانی که نرخ‌های اوراق قرضه خزانه‌داری کاهش می‌یابد، پایین می‌آیند. مدل‌های DeFi زمانی که تقاضا برای وام‌دهی کاهش یابد، کاهش می‌یابند. بازده‌ها ثابت نیستند و ممکن است در طول زمان کمتر شوند.
- کنترل ناشر: در بیشتر موارد، یک شرکت یا تیم ذخایر را مدیریت می‌کند. این بدان معناست که شما به آن‌ها اعتماد می‌کنید تا وجوه را به‌طور معقول تخصیص دهند و تثبیت قیمت را حفظ کنند. سوءمدیریت یا شرط‌بندی‌های پرخطر می‌تواند این اعتماد را بشکند.
- گپ‌های نقدینگی: استیبل‌کوین‌های سودده هنوز نوپا هستند و به اندازه USDT یا USDC به‌طور گسترده در دسترس نیستند. اگر حجم‌ها کم باشند، فروش در زمان اضطراری می‌تواند منجر به قیمت‌های پایین یا گزینه‌های خروج محدود شود.
خلاصه این که، هیچ وعده‌ای برای بازدهی بدون ریسک وجود ندارد — بازده اضافی با پیچیدگی‌ها و ریسک‌های اضافی همراه است. به همین دلیل ضروری است که درک عمیقی از نحوه عملکرد استیبل‌کوین‌های سودده و ارزیابی دقیق ریسک‌ها و مزایای آن‌ها داشته باشید.
استیبل‌کوین‌هایی که بازده می‌دهند
چندین استیبل‌کوین قابل توجه هم‌اکنون بازدهی برای دارندگان خود ارائه می‌دهند که هرکدام مدل متفاوتی برای تولید و توزیع سود دارند. نمونه‌های برجسته شامل موارد زیر هستند:
- USDY (Ondo Finance): یک استیبل‌کوین که 1:1 توسط اوراق قرضه کوتاه‌مدت خزانه‌داری ایالات متحده و سپرده‌های بانکی پشتیبانی می‌شود. تنها با نگه‌داشتن USDY به‌طور خودکار سود به شما تعلق می‌گیرد — سود از این اوراق قرضه در ارزش توکن گنجانده می‌شود (قیمت آن به‌طور تدریجی افزایش می‌یابد) بدون نیاز به استیک کردن.
- USDM (Mountain Protocol): یک استیبل‌کوین که همچنین توسط اوراق قرضه خزانه‌داری ایالات متحده پشتیبانی می‌شود، اما از طراحی ریبیسینگ (rebasing) استفاده می‌کند. موجودی USDM شما به‌طور روزانه افزایش می‌یابد تا بازده کسب‌شده را نشان دهد (در عوض تغییر قیمت).
- OUSD (Origin Dollar): یک استیبل‌کوین بومی DeFi است که توسط یک سبد از استیبل‌کوین‌های دیگر (USDT، USDC، DAI) پشتیبانی می‌شود. قراردادهای هوشمند OUSD این ذخایر را در استراتژی‌های تولید بازده مانند Aave و Convex قرار می‌دهند و سپس به‌طور خودکار سود حاصل را به دارندگان OUSD توزیع می‌کنند.
سخن پایانی
استیبل کوین‌های سودده گزینه‌ای جذاب برای کسانی هستند که به دنبال حفظ ثبات قیمت و در عین حال کسب بازدهی از دارایی‌های خود هستند. این نوع استیبل کوین‌ها با ارائه سود بر اساس استراتژی‌هایی مانند وام‌دهی در دِفای یا سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی، امکان رشد دارایی را فراهم می‌کنند. این ویژگی، آن‌ها را از استیبل کوین‌های معمولی که تنها به حفظ ارزش $1 محدود می‌شوند، متمایز می‌کند.
استفاده از استیبل کوین‌های سودده نیازمند تخصیص منابع به‌طور معقول است. بهترین راه‌حل این است که منابع خود را در میان صادرکنندگان مختلف و مدل‌های گوناگون توزیع کنید تا ریسک‌ها کاهش یابد. این کوین‌ها می‌توانند سوددهی مناسبی به همراه داشته باشند، اما نباید کل سرمایه‌گذاری خود را تنها به این نوع دارایی‌ها محدود کنید. برای کاربران ساکن ایالات متحده و اتحادیه اروپا، دسترسی به این استیبل کوین‌ها محدود است و بیشتر گزینه‌ها همچنان سودی پرداخت نمی‌کنند. در این موارد، نیاز به دسترسی به محصولات مشابه اوراق بهادار یا استفاده از مسیرهای خارج از محدوده‌های قانونی است. در نهایت، استفاده از استیبل کوین‌های سودده باید بخشی از یک استراتژی سرمایه‌گذاری متنوع باشد. این توکن‌ها می‌توانند در سبد سرمایه‌گذاری شما قرار بگیرند و به شما کمک کنند تا بازدهی بهتری از دارایی‌های خود کسب کنید. اگر شما هم به‌دنبال سرمایه‌گذاری در استیبل کوین‌های سودده و خرید ارز دیجیتال هستید، همین حالا در صرافی کیف پول من ثبت‌نام کنید و از خدمات متنوع ما برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال بهره‌مند شوید
