یکی از موضوعات داغ و بحثبرانگیز در دنیای بیتکوین، تعریف "کاربر واقعی" این شبکه است. آیا ماینرهایی که با قدرت پردازشی خود تراکنشها را تأیید و بلوکهای جدید را استخراج میکنند، کاربران اصلی محسوب میشوند؟ یا کسانی که بیتکوین را برای معاملات روزمره یا سرمایهگذاری استفاده میکنند، شایسته این عنوان هستند؟
این اختلافنظرها، بهویژه در سالهای اخیر و با بهروزرسانیهای مهم شبکه مانند تپروت (Taproot) و تصمیمات اتخاذشده در سالهای 2021 و 2022، بیش از پیش شدت گرفته است. بهروزرسانیهایی که هدفشان بهبود عملکرد و امنیت شبکه بیتکوین بوده، بار دیگر این سؤال را مطرح کردهاند: کاربر واقعی بیتکوین کیست؟
در این مقاله از بلاگ کیف پول من با بررسی دیدگاههای ارائهشده توسط اعضای برجسته بنیاد بیتکوین کور (Bitcoin Core) و تحلیل این اختلافات، به ریشههای این بحث پرداخته و تلاش میکنیم تصویری روشنتر از این موضوع ارائه دهیم. اگر شما هم کنجکاوید بدانید چه دیدگاههایی در این زمینه وجود دارد و این جدال چگونه به شکلگیری آینده بیتکوین کمک میکند، در ادامه با ما همراه باشید.
بیتکوین و نقش الگوریتم اجماع در امنیت شبکه
بیتکوین، اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز جهان، در سال ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. این ارز دیجیتال با بهرهگیری از فناوری بلاکچین (Blockchain) توانست راهی نوین برای انجام تراکنشهای مالی بدون نیاز به واسطه یا کنترل مرکزی ارائه دهد. شبکه بیتکوین بر اساس غیرمتمرکز بودن طراحی شده و تمامی تراکنشها به صورت همتا به همتا و شفاف انجام میشوند.
عامل کلیدی که امنیت و هماهنگی این شبکه را تضمین میکند، استفاده از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) است. در این الگوریتم، ماینرها (Miner) نقش اساسی ایفا میکنند. این سیستمها با حل مسائل پیچیده ریاضی، بلوکهای جدید را به زنجیره اضافه کرده و تراکنشها را تأیید میکنند. فعالیت ماینرها نهتنها باعث ایجاد امنیت در شبکه میشود، بلکه امکان استخراج بیتکوینهای جدید را نیز فراهم میکند.
این ساختار بینظیر، بیتکوین را به یکی از نوآورانهترین دستاوردهای فناوری مالی تبدیل کرده و در عین حال، الگویی برای سایر ارزهای دیجیتال فراهم آورده است.
نقش کاربران در شبکه غیرمتمرکز بیتکوین
در دنیای بیتکوین، تعریف کاربر ممکن است پیچیدهتر از آن چیزی باشد که در نگاه اول به نظر میرسد. بیتکوین بهعنوان اولین و بزرگترین ارز دیجیتال غیرمتمرکز جهان، بر اساس یک شبکه بلاکچین طراحی شده است که در آن نقش کاربران و مشارکتکنندگان مختلف، حیاتی است. اما سؤال اصلی اینجاست: کاربر بیتکوین دقیقاً چه کسی است؟ آیا ماینرها که مسئول تأیید تراکنشها و استخراج بلوکهای جدید هستند، کاربران اصلی محسوب میشوند یا این نقش به افرادی که بیتکوین را برای انتقال ارزش یا ذخیره دارایی استفاده میکنند، اختصاص دارد؟
این سؤال با بهروزرسانیهای مهمی که در شبکه بیت کوین صورت گرفته است، به موضوعی داغتر تبدیل شده و توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. بهروزرسانیهایی مانند تپروت (Taproot) و سگویت (SegWit) که هدفشان بهبود کارایی و امنیت شبکه است، بحثهای زیادی را در مورد اینکه چه کسی در واقع کاربر اصلی شبکه محسوب میشود، ایجاد کردهاند.
نقش کاربران در بهروزرسانیهای شبکه بیتکوین
بیتکوین به دلیل ساختارغیرمتمرکز خود، برای هرگونه تغییر یا بهروزرسانی به اجماع گسترده نیاز دارد. برخلاف شبکههای متمرکز که تصمیمگیریها توسط یک نهاد واحد انجام میشود، در بیتکوین این کاربران و ماینرها هستند که باید با همکاری، تغییرات را فعال کنند. بهروزرسانیهای شبکه بیتکوین معمولاً تغییراتی در قوانین پروتکل ایجاد میکنند که باید توسط تمامی مشارکتکنندگان پذیرفته شوند تا از جداسازی زنجیره (Chain Split) و ایجاد دو شبکه ناسازگار جلوگیری شود.
برای جلوگیری از این خطر، توسعهدهندگان بیتکوین از روشهایی مانند سازگاری با نسخههای پیشین (Backwards Compatibility) استفاده میکنند. این تکنیک باعث میشود نسخههای قدیمی و جدید شبکه بتوانند بهطور همزمان فعالیت کرده و قوانین یکسانی را اجرا کنند.
اهمیت بهروزرسانی تپروت در تعریف کاربر بیتکوین
یکی از بزرگترین و مهمترین بهروزرسانیهای بیتکوین، تپروت (Taproot) است که پس از سگویت، تأثیر بسزایی در بهبود کارایی، حریم خصوصی و انعطافپذیری شبکه داشته است. این بهروزرسانی، که در سال 2021 فعال شد، توجه بیشتری به نقش کاربران در شبکه بیتکوین جلب کرد. تپروت نهتنها مزایای فنی را برای شبکه به همراه داشت، بلکه بحثهای زیادی را در مورد نحوه فعالسازی آن ایجاد کرد.
در فرآیند فعالسازی تپروت، مت کورالو (Matt Corallo)، یکی از توسعهدهندگان برجسته بیتکوین، دو روش برای پیادهسازی پیشنهاد کرد:
- اجرای قوانین از طریق نودهای شبکه: کاربران با اجرای نسخه جدید کد بیتکوین روی نودهای خود، به فعالسازی کمک میکنند.
- اجرای قوانین از طریق هشریت ماینرها: ماینرها با قدرت پردازشی خود، قوانین جدید را تأیید و فعال میکنند.
این موضوع در کنفرانس بیتکوین 2021 به نقطه عطفی برای بحث در مورد تعریف کاربر تبدیل شد. آیا کاربران عادی که نودهای کامل را اجرا میکنند، تصمیمگیرندگان اصلی هستند یا ماینرها که قدرت پردازشی شبکه را تأمین میکنند؟
موضوع تعریف کاربر بیتکوین نهتنها در بهروزرسانیها، بلکه در شکلدهی آینده این شبکه نیز اهمیت دارد. این بحث به ما یادآوری میکند که بیتکوین بهعنوان یک شبکه غیرمتمرکز، تنها در صورتی میتواند موفق باشد که تمامی ذینفعان آن، از ماینرها گرفته تا کاربران عادی، با یکدیگر همکاری کنند. هر بهروزرسانی نهتنها باید از نظر فنی کارآمد باشد، بلکه باید توسط جامعه گسترده کاربران و ماینرها نیز پذیرفته شود.
در نهایت، هر فردی که به هر نحوی در شبکه بیتکوین مشارکت دارد، بخشی از تعریف گسترده کاربر بیتکوین است. این کاربران هستند که به بیتکوین معنا میدهند و قدرت واقعی این شبکه را شکل میدهند.
نظر متخصصان در کنفرانس اجماع بیتکوین 2021 درباره کاربر بیتکوین
شبکه بیتکوین برای حفظ جایگاه پیشرو خود در دنیای ارزهای دیجیتال، نیازمند بهروزرسانیهای مستمر است. این بهروزرسانیها توسط متخصصان و توسعهدهندگان این حوزه طراحی و اجرا میشود. یکی از مهمترین رویدادهای مرتبط با بیتکوین، کنفرانس اجماع بیتکوین 2021 بود که به مدیریت آرون ونویردم (Aaron Van Wirdum) برگزار شد. در این کنفرانس، نظرات گوناگونی درباره تعریف و نقش "کاربر بیتکوین" مطرح شد. در ادامه دیدگاههای برخی از متخصصان برجسته این حوزه را بررسی میکنیم.
آدام بک (Adam Back): آدام بک، یکی از پیشگامان دنیای ارزهای دیجیتال، تأکید دارد که ماینرها هیچ نقشی در تصمیمگیریهای اصلی شبکه بیتکوین ندارند. او معتقد است:
«ماینرها بهعنوان کاربرانی که از پروتکل بیتکوین استفاده میکنند، حق اظهار نظر دارند، اما بهعنوان ماینر، هیچ کنترلی بر شبکه ندارند. قوانین شبکه توسط کاربران تعیین میشود، نه ماینرها.»
اولالوا اسونتکن (Olaoluwa Osuntokun): مدیر ارشد فناوری آزمایشگاه لایتنینگ (Lightning Labs)، درباره تعریف کاربر بیتکوین میگوید:
«تنها کسانی که از نودهای بیتکوین برای بررسی فعالیتهای اقتصادی خود استفاده میکنند، کاربر واقعی بیتکوین هستند. این افراد هستند که تعیین میکنند چه قوانینی باید در شبکه اجرا شود. این سازوکار در بهروزرسانی سگویت نیز نقش مهمی داشت.»
راستی راسل (Rusty Russell): راستی راسل، برنامهنویس برجسته حوزه ارزهای دیجیتال، به تنوع جامعه بیتکوین اشاره دارد و میگوید:
«عباراتی مانند "کاربر" و "ماینر" محدودکننده هستند. در حقیقت، ماینرها نیز نوعی کاربر اقتصادی شبکه محسوب میشوند. حتی ممکن است برخی ماینرها توسعهدهنده هم باشند!»
اریک ووسکوئیل (Eric Voskuil): به گفته اریک ووسکوئیل، توسعهدهنده باتجربه بیتکوین:
«هیچ تفاوتی میان ماینرها و دیگر کاربران شبکه وجود ندارد. ماینرها نیز بخشی از کاربران بیتکوین هستند، زیرا آنها نیز از این شبکه برای انجام فعالیتهای اقتصادی استفاده میکنند.»
سخن پایانی
بحث درباره اینکه "کاربر واقعی بیتکوین" کیست، فراتر از یک اختلاف ساده میان ماینرها و کاربران عادی است.میبینید که موضوع "کاربر بیتکوین" علیرغم اینکه از ابتدای شکلگیری این شبکه مطرح بوده، با بهروزرسانیهای اخیر مانند تپ روت و تغییرات شبکه، بیشتر از همیشه مورد توجه قرار گرفته است. این جدال میان تعریف نقش کاربران و ماینرها نشان میدهد که هر دو گروه در پایداری و رشد شبکه نقشی کلیدی دارند.
بسیاری از توسعهدهندگان بیتکوین معتقدند که ماینرها نیز مانند کاربران نودها، بخشی از کاربران این شبکه محسوب میشوند. اما این اختلافنظرها همچنان ادامه دارد. باید ببینیم که در آینده، این بحث چگونه بر تصمیمات مهم شبکه و ساختار بیتکوین تأثیر خواهد گذاشت و آیا اجماعی در این زمینه حاصل خواهد شد یا خیر!
در نهایت، این همزیستی میان کاربران و ماینرهاست که قدرت واقعی بیتکوین را شکل میدهد و آینده این ارز دیجیتال را تضمین میکند.