جریمه اسلشینگ چیست؟

در سال‌های گذشته و با روشن شدن میزان سختی و معایب ماینری (با توجه به این واقعیت که به توان محاسباتی بالا و همچنین مصرف انرژی بسیار زیادی نیاز دارد) خرید بیت کوین به جای ماین، مورد توجه علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در مارکت ارز دیجیتال قرار گرفت؛ اما متاسفانه بسیاری از تریدرها به دلیل عدم تسلط کافی بر مباحثی همچون انجام تحلیل‌های تکنیکال و بالا بودن ریسک معاملاتی، چندان تمایلی به ترید در بازار رمزارزی نداشتند و از این رو به سراغ استیکینگ (Staking) که در واقع نوعی سپرده‌گذاری ارز دیجیتال برای دریافت مجوز تائید تراکنش‌ها در الگوریتم اجماع PoS است، آمده‌و از این طریق به منبعی برای کسب درآمد منفعل دست پیدا کرده‌اند.

در الگوریتم اثبات سهام کلیه اتکا شبکه بر رفتار صادقانه نودها و گره‌ها است و به همین علت شبکه‌های بلاک چینی به منظور جلوگیری از هرگونه انجام اعمال مخرب از سوی گره‌ها، جریمه ویژه‌ای را به نام جریمه اسلشینگ (Slashing Penalty) یا جریمه کاهش سهم را برای مجازات ولیدیتورهای خاطی در نظر گرفته‌اند. با توجه به اهمیت آشنایی با ماهیت چنین جریمه‌ای در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری استیکینگ، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع مفهوم جریمه اسلشینگ اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

مروری بر ماهیت الگوریتم PoS و استیکینگ

قبل از آن که بتوانیم در ارتباط با چیستی جریمه اسلشینگ مطالبی را بیان کنیم، ضرورت دارد که نگاهی اجمالی به ماهیت الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) و فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال داشته باشیم تا پس از آن با دستیابی به دیدی روشن‌تر از فرآیند تائید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک جدید در شبکه‌هایی که از الگوریتم PoS استفاده می‌کنند، مطالبی که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد را مطالعه نمائید. با روشن شدن ناکارآمدی‌های الگوریتم اجماع کار PoW، توسعه‌دهندگان شبکه‌های بلاک چینی به سراغ الگوریتم اجماعی رفتند که نیازمند پرداخت هزینه برای خرید تجهیزات سخت‌افزاری (دستگاه ماین) و مصرف انرژی در مقیاس بالا نباشد که حاصل چنین تلاشی الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) بود.

در الگوریتم اجماع اثبات سهام، اعتبارسنج‌ها برای تائید تراکنش‌ها و افزودن بلاک جدید به شبکه نیازی به توان محاسباتی بالا نخواهند داشت؛ چراکه در این الگوریتم اجماع برخلاف آنچه که در الگوریتم PoW وجود دارد، به حل مسائل پیچیده ریاضی نیاز نخواهیم داشت و ولیدیتورها با سپرده‌گذاری و قفل کردن دارایی‌های دیجیتالی خویش برای بازه زمانی معین، اعتماد شبکه را به خود جلب می‌کنند. به عنوان مثال در شبکه اتریوم، هر فردی می‌تواند با خرید اتریوم در تعداد 32 اتر و استیک آن در شبکه، به یک ولیدیتور تبدیل شود. ولیدیتورها این میزان اتر را برای بازه زمانی مشخصی قفل می‌کنند و پس از پایان این مدت زمان علاوه بر 32 اتر اولیه، اترهایی را نیز به عنوان پاداش (مازاد بر 32 اتر) دریافت می‌کنند.

آشنایی با جریمه اسلشینگ (Slashing Penalty)

الگوریتم اثبات سهام با توان محاسباتی ولیدیتورها کاری نداشته و صرفا با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتالی، امکان تائید تراکنش و ایجاد بلاک جدید در شبکه برای اعتبارسنج‌ها فراهم می‌شود؛ به بیان ساده‌تر، در الگوریتم PoS شبکه صرفا به عمل صادقانه نودهای خود وابسته بوده و به همین علت، امنیت شبکه کاملا در اختیار نودها و گره‌ها قرار دارد و حال تصور کنید که یک ولیدیتور با انجام اعمال غیرصادقانه و تائید تراکنش‌های نامعتبر و افزودن بلاک جعلی، امنیت شبکه را به خطر اندازد، در چنین صورتی چه اتفاقی خواهد افتاد؟

شبکه‌های بلاک چینی با توجه به ارتباط مستقیمی که با مباحث مالی و نقل‌وانتقال وجوه دارند، بسیار بر مسئله امنیت و اعتبار خویش حساس هستند؛ چراکه حتی یک حمله DDOS ساده که صرفا منجر به ایجاد یک ترافیک جعلی در شبکه شده و ارتباطی با سرقت دارایی‌های دیجیتالی افراد ندارد نیز می‌توان منجر به فروپاشی کامل یک شبکه و پروژه رمزارزی شود (نظیر آنچه که برای سولانا اتفاق افتاد). بنابراین، شبکه‌های بلاک چینی برای حفظ اعتبار و امنیت خویش مجازات‌ها و ضمانت اجراهایی را با هدف افزایش میزان تعهد ولیدیتورها در نظر گرفته‌اند که این مجازات‌ها و جریمه‌ها متناسب با میزان تاثیر این رفتار غیرصادقانه تغییر کرده و می‌تواند شامل مصادره بخشی یا تمام ارز دیجیتال استیک شده در شبکه، ممنوعیت فعالیت و قطع دائم یا موقت حساب ولیدیتور باشد.

مطلب پیشنهادی: مزایا و معایب استیکینگ ارز دیجیتال

در اصل، هدف اصلی از در نظر گرفتن جریمه اسلشینگ در کاهش میزان رفتارهای مخرب ولیدیتورها در شبکه بوده و عملا قادر است میزان خطا در شبکه را به حداقل برساند. جنبه دیگر در نظر گرفتن چنین جریمه‌ای، کاستن از میزان حملات احتمالی به شبکه به دلیل بالا بودن هزینه چنین کاری است. در استیکینگ شبکه اتریوم حداقل میزان اتر لازم حدودا 32 اتر بوده و ولیدیتور شدن در این شبکه با احتساب قیمت اتر(ETH) (به هنگام نگارش این مطلب) برای خرید این تعداد اتر حدودا به 3 میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد. به طور خلاصه جریمه اسلشینگ یا کاهش سهم، مجازاتی بوده که در شبکه‌های بلاک چینی که از الگوریتم اثبات سهام بهره می‌برند، برای انجام برخی کارهای غیرصادقانه و مخرب ولیدیتورها در نظر گرفته شده که مبلغ این جریمه از میزان دارایی استیک شده از سوی کاربر در شبکه بلاک چینی تامین می‌گردد.

انواع جریمه اسلشینگ

عموما شبکه‌های بلاک چینی که از الگوریتم اثبات سهام بهره می‌برند، به دلیل برخورداری از سیاست‌های اصولی متنوع رویکردهای متعددی را در قبال جریمه اسلشینگ در پیش گرفته‌اند که چنین مسئله‌ای منجر به ایجاد جریمه اسلشینگ ثابت و متغیر شده است. برای درک بهتر روند اجرای جریمه اسلشینگ در حالت ثابت و متغیر، قوانین اعمال جریمه اسلشینگ در دو شبکه اتریوم و Celo را مورد بررسی و مقایسه قرار می‌دهیم: در شبکه اتریوم، حداقل میزان جریمه در نظر گرفته شده برای اسلشینگ برابر با 1 اتر بوده و در صورتی که ولیدیتوری قصدا اعمال خرابکارانه‌ای را در سطح گسترده در شبکه انجام نماید؛ در چنین حالتی میزان اترهای استیک شده از سوی او را بر عدد 32 تقسیم می‌کنند و حاصل هر چه باشد، به عنوان جریمه اولیه اسلشینگ در نظر گرفته می‌شود و سپس با گذشت زمان، مجازات‌های تکمیلی دیگر نیز بر علیه وی اجرا می‌شود. 

به بیان بهتر، اتریوم همچون شبکه پولکادات در کنار یک ساختار ثابت از رویکرد چند لایه برای جریمه اسلشینگ بهره برده و این در حالی است که در شبکه Celo صرفا از یک مدل ثابت برای اعمال جریمه اسلشینگ بهره گرفته شده که در آن به هنگام کسر مقدار ثابتی از دارایی‌های دیجیتالی استیک شده این نود خطاکار، به همان میزان توکن، توکن‌های سایر اعضای مجموعه این ولیدیتور نیز کسر می‌شود که البته چنین سیاستی، انتقادات زیادی را به جهت عادلانه نبودن آن در پی داشته است.

اعمالی که منجر به اجرای جریمه اسلشینگ می‌گردند!

حال با مطالعه مطالب فوق ممکن است این سوال ذهن شما را به خود مشغول سازد که چه اعمالی می‌تواند موجب اعمال جریمه اسلشینگ علیه ولیدیتورها گردد؟ پاسخ این سوال عدم حضور برای امضای تراکنش و همچنین وقوع امضای دوگانه بر یک تراکنش بوده که در ادامه به بررسی دقیق مفاهیم یاد شده می‌پردازیم:

نداشتن فعالیت مستمر در شبکه (Downtime)

به هنگامی که به یک فورجر و ولیدیتور در شبکه بلاک چینی تبدیل می‌شوید، همواره باید در دسترس و آنلاین باشید؛ چراکه وظیفه تائید تراکنش‌ها و افزودن بلاک جدید کاملا بر دوش شما قرار گرفته و سهل‌انگاری در اجرای وظایف می‌تواند نتایج فاجعه‌باری را به لحاظ عدم مقیاس‌پذیری برای شبکه بلاک چینی در پی داشته باشد. برای درک بهتر میزان اهمیت در دسترس بودن ولیدیتور بایستی نگاهی به نحوه عملکرد شبکه‌های بلاک چینی که از الگوریتم PoS استفاده می‌کنند، داشته باشیم. در چنین شبکه‌هایی، ولیدیتورها با یک رویکرد شبه تصادفی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بلاک‌های جدید انتخاب می‌شوند و در صورتی که فورجر انتخابی آفلاین باشد، چنین مسئله‌ای می‌تواند ترافیک قابل توجهی را در شبکه ایجاد کرده و نه تنها مشکلاتی در زمینه مقیاس‌پذیری ایجاد نماید، بلکه با افزایش میزان کارمزد تائید تراکنش‌ها، محبوبیت شبکه بلاک چینی را مورد هدف قرار دهد. 

مطلب پیشنهادی: نکات لازم برای تریدر های فاندامنتال

وقوع حالت امضا دوگانه بر یک بلاک (Double Signing)

گاها ولیدیتورها به منظور کاهش احتمال اعمال جریمه اسلشینگ به دلیل Downtime، به سراغ استفاده از نودهای ذخیره (Backup Node) می‌روند و اعتبارسنج دیگری را در حالت ذخیره قرار می‌دهند؛ اما متاسفانه گاها به دلیل بروز مشکلات زیرساختی، امضاها با یکدیگر به تداخل خورده و عملا دو امضا بر یک بلاک قرار می‌گیرد. امضای مضاعف بر یک بلاک از جمله خطوط قرمز شبکه‌های بلاک چینی بوده که می‌تواند امنیت آن را تهدید نماید؛ به همین علت، در صورتی که شبکه متوجه امضای مضاعف یک بلاک گردد، ولیدیتور امضا کننده را با جریمه اسلشینگ و کاهش سهم، مجازات می‌کند.

جریمه اسلشینگ؛ ضامن فعالیت صادقانه ولیدیتورها 

امنیت شبکه‌های بلاک چینی از جمله اموری است که نباید به راحتی از کنار آن گذشت و به همین علت امروزه هر شبکه بلاک چینی متناسب با الگوریتم اجماع خویش، راه‌حل‌هایی را برای تامین امنیت و نظارت تائید درست تراکنش‌ها در پیش گرفته است. در شبکه‌های بلاک چینی دارای الگوریتم اجماع اثبات سهام، با توجه به این واقعیت که مسئولیت تامین امنیت کاملا بر دوش فورجرها و ولیدیتورها قرار گرفته، شبکه‌های بلاک چینی برای اطمینان یافتن از فعالیت صادقانه این اعتبارسنج‌ها از مجازات‌های بازدارنده به نام «جریمه اسلشینگ» استفاده می‌کنند و با توجه به اهمیت آشنایی با این اصطلاح، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به معرفی این جریمه بازدارنده اختصاص دادیم.

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، جریمه اسلشینگ در دو حالت Downtime و Double Signing به سراغ ولیدیتورها می‌آید که چرایی این مسئله در تاثیرات منفی رخدادهای یاد شده در زمینه امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک چینی خلاصه شده است. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با چیستی جریمه اسلشینگ سوالی دارید که به پاسخ آن در مطالب فوق اشاره‌ای نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.