در طول 3 سال اخیر، حوزه دیفای به شکوفایی چشمگیری دست پیدا کرده است و روزانه شاهد این واقعیت هستیم که هر یک از توکن‌های DeFi به رکورد جدیدی دست پیدا می‌کنند. البته بحث فورک ها در زمینه دیفای نقش موثری در ایجاد بستری برای جذب حداکثری مشتاقان به این عرصه داشته است. به همین علت است که این روزها با این سوال که اهمیت فورک ها در زمینه دیفای چیست مواجه هستیم. این مسئله موجب شد تا ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من اهمیت فورک ها در زمینه دیفای را به طور جامع و با نگاهی به نمونه‌های عملی مورد بررسی قرار دهیم. اگر شما هم در ارتباط با اهمیت فورک ها در زمینه دیفای کنجکاو هستید، ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
جایگاه دیفای در میان فورک ها
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) از واسط دسامبر 2023 و پس از شکوفایی که در طول تابستان آن سال، آن را تجربه کردند با موج جدیدی از هیجانات و پذیرش مواجه شده‌اند. ارزش توکن‌های دیفای به اوج جدیدی دست پیدا کرده و سطح آگاهی‌ها نسبت به دیفای در جامعه تقویت شده است. در اواسط ماه سپتامبر مجموع سرمایه مسدود شده در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs TVL) به رکورد 5.17 میلیاردی دست پیدا کرد. البته روند پیشرفت به اینجا ختم نشد و عدد یاد شده در 6 ماه پس از این تاریخ به بیش از 3 برابر افزایش پیدا کرد. البته گزارشات رسمی موجود ثابت می‌کند که مجموع سرمایه مسدود شده در حوزه دیفای (TVL DeFi) در سپتامبر سال 2020 دو برابر این رقم برای صرافی‌های غیرمتمرکز بود. لازم به ذکر است که این رقم در ابتدای سال 2021 به 3 برابر رسید! در میان چنین سطح از پذیرشی که پروژه‌های دیفای با آن مواجه بودند، فورک ها در زمینه دیفای با هدف جذب علاقه‌مندان بیشتر، رشد چشمگیری پیدا کردند.
اهمیت فورک ها در زمینه دیفای نیز غالباً به دلیل همین جلب توجه اعلام شده است! البته طبیعتاً این موضوع به دلیل یک نگاه سطحی بوده و باید نگاه دقیق‌تری به موضوع داشته باشیم. فورک‌های رخ داده در حوزه دیفای از 2 حالت خارج نیستند یا تقلیدی کامل و 100 درصدی از پروتکل اصلی هستند یا موجب ایجاد تغییراتی در کد اولیه پروتکل می‌شوند. ناگفته نماند تعداد بالای فورک ها در زمینه دیفای چندان بی‌ارتباط با ماهیت خاص پروژه‌های DeFi نیست. دیفای دارای رویکرد متن باز (Open Source) است و همین موضوع موجب شده تا شبیه‌سازی یا حتی تقلید از پروژه‌های دیفای به راحتی صورت پذیرد. این متن باز بودن، دست توسعه‌دهندگان را در انجام فورک‌ها باز گذاشته و رونق چشمگیری به پروژه‌های دیفای بخشیده است.
آیا فورک ها در زمینه دیفای نقش کارآمدی ایفا کرده‌اند؟!
از جنون تابستانی دیفای تا به امروز تعداد بازیگران ورود کرده به حوزه صرافی غیرمتمرکز (DEX) افزایش یافته است؛ بسیاری از این بازیگران جدید، پروژه‌های خود را بر بستر فورک‌هایی از پروژه‌های اصلی و اولیه ایجاد کرده‌اند. به عنوان مثال Swerve Finance که خود فورکی از Curve Finance به شمار می‌رود، در حال حاضر دوازدهمین DEX بزرگ فعال به لحاظ مجموع سرمایه قفل شده است. در مثالی دیگر نیز می‌توان به Cream Finance اشاره کرد که آن نیز یک صرافی غیرمتمرکز بوده و در اصل فورکی از Compound محسوب می‌شود.
هرچند واقعیت این است که پروژه‌های Curve Finance و Compound همچنان پیشرو هستند؛ اما این فورک‌ها باعث ایجاد بسترهای معاملاتی جدیدی شده و به غیرمتمرکزتر شدن فضا کمک کرده است. این همان چیزی است که در بحث اهمیت فورک ها در زمینه دیفای باید به آن توجه داشته باشید. در واقع آنچه که در دنیای کریپتو رخ می‌دهد بی‌ارتباط با مهاجرت بسیاری از تریدرها از صرافی‌های متمرکز به سمت صرافی‌های غیرمتمرکز نیست. به عنوان مثال با مسدود شدن دسترسی به تتر برای اروپائیان در صرافی‌های متمرکز، بسیاری از تریدرهای اروپایی به استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز که از قوانین دولتی پیروی ندارند و هیچ نهاد متمرکزی آن‌ها اداره نمی‌کند، تمایل بیشتری پیدا کرده‌اند. حال توسعه‌دهندگان نیز از این سطح علاقه استفاده کرده با انجام فورک ها در زمینه دیفای به دنبال کسب سود از این فرصت پیش آمده هستند.
در یک کلام، اهمیت فورک ها در زمینه دیفای به دلیل پتانسیل آن‌ها در رقابتی کردن این فضا است. رویکرد متن باز دیفای موجب می‌شود تا توسعه‌دهندگان بارها با انجام آزمون و خطا، تجربیات خوبی کسب کنند و در نهایت محصول نهایی باکیفیت‌تری به دنیای کریپتو بیفزایند.
اهمیت فورک ها در زمینه دیفای چیست؟
مطابق با آنچه گفته شد، مفهوم فورک ها در زمینه دیفای چیزی جز کپی 100 درصدی یا الهام‌گیری از یک پروژه دیفای دیگر نیست؛ حال ممکن است گفته شود که کپی کردن آثار دیگران چگونه می‌تواند موجب جلب اعتماد کاربران جدید شود؟! با این استدلال احتمالاً نتوان اهمیت فورک ها در زمینه دیفای را درک کرد؛ چراکه این فورک‌ها هستند که فضا را رقابتی کرده و موجب ارائه محصولات دیفای پیشرفته‌تری شده‌اند. فرض کنید که شما یک محقق هستید و درباره جنبه خاص از موضوعی تحقیق می‌کنید؛ آیا کلیه تحقیقات انجام گرفته در زمان قبل از خود را نادیده گرفته و از اول کار مجدداً درباره چیزهای ابتدایی مرتبط با موضوع تحقیق خواهید کرد؟! این رویه باعث پیشرفت علم نخواهد شد و همین موضوع چیزی است که درباره اهمیت فورک ها در زمینه دیفای با آن مواجه هستیم. نوآوری نتیجه این فورک‌هاست و پیشرفت دیفای از مسیر فورک می‌گذرد.
فورک ها در زمینه دیفای فرصت هستند یا تهدید؟!
دیفای با شعار تمرکززدایی از امور مالی وارد میدان شد و به دنبال گرفتن قدرت سازمان‌های متمرکز و قدیمی بوده که با ایفای نقش واسطه‌ای در پی کسب سود هستند؛ حال آن که فورک ها در زمینه دیفای نیز به دنبال ایجاد تنوع‌سازی در پروژه‌ها و بسترهای معاملاتی هستند و به نظر می‌رسد که ارتباط نزدیکی بین اهداف خود دیفای و فورک‌های انجام گرفته در آن وجود دارد. البته طبیعتاً فورک‌ها باید به جای در نظر گرفتن سودهای شخصی موسسان خود، رویکردی صادقانه‌تر در پیش بگیرند تا شاهد رشد روزافزون پروژه‌های دیفای باشیم. به نظر برخی از کارشناسان، پروژه‌های فورکی و تقلیدکننده به مرور زمان از بین خواهند رفت؛ اما تجربه نشان داده که این ادعا همیشه درست نیست! به عنوان مثال سوشی‌سواپ (SushiSwap) و فورک‌های پس از آن مثل پنکیک‌سواپ (Pancake Swap) با نوآوری‌های میان مدت خود، جایگاه خوبی در حوزه دیفای کسب کرده‌اند. زمانی که پروژه‌های فورکی حوزه دیفای دارای امنیت بالا، نقشه راه بلند مدت و ارائه ویژگی‌های رقابتی باشند، مطمئناً نمی‌توان از فورک ها در زمینه دیفای به عنوان تهدید یاد کرد؛ چراکه بخش اعظم توسعه این فضا بر دوش همین فورک‌های اصولی قرار گرفته است.
فورک؛ ابزاری برای توسعه پروژه‌های حوزه دیفای!
نوآوری جایگاه ویژه‌ای در دنیای کریپتوکارنسی دارد و اگر این روزها شاهد عنوان «بازار ارزهای دیجیتال» هستیم، به دلیل وجود نوآوری‌ها و همچنین ایجاد شدن فضای رقابتی میان پروژه‌های کریپتویی است. رقابت موجب ارتقا می‌شود و این را به خوبی می‌توان در رقابت بین اتریوم با بیت کوین مشاهده کرد. اهمیت فورک ها در زمینه دیفای نیز در همین ایجاد رقابت خلاصه شده است.
طبیعتاً فورک‌ها در چنین فضایی به یک شکل اجرا نمی‌شوند و برخی کپی 100 درصدی از پروتکل اصلی هستند؛ اما این موضوع نیز به نوعی با تنوع بخشیدن به پروژه‌های دیفای به رشد این حوزه کمک کرده است. نظر شما درباره اهمیت فورک ها در زمینه دیفای چیست؟ آیا فورک واقعا می‌تواند به رشد این فضا کمک کند؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
