صرافی یونی سواپ

این واقعیت که صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل آن که بر میراث فناوری بلاک‌چین یعنی ناشناس بودن امور مالی و عدم تمرکز استوار هستند، بر کسی پوشیده نبوده و به همین علت نیز طرفداران بسیار زیادی را در میان کاربران دنیای کریپتوکارنسی پیدا کرده‌اند. یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، صرافی یونی سواپ (Uniswap) بوده که به دلیل بالا رفتن میزان محبوبیت استفاده از DeFi نامش بر سر زبان‌ها افتاده است. این صرافی که مبتنی بر شبکه اتریوم طراحی شده، امکان مبادله توکن‌های با استاندارد ERC20 را فراهم می‌آورد.
با توجه به عدم الزامی بودن احراز هویت در صرافی یونی سواپ و همچنین عدم نیاز به خریدار و فروشنده به منظور ایجاد تقاضا، سوالات زیادی در ارتباط با این که نحوه انجام معاملات در صرافی یونی سواپ به چه شکل است؟ ذهن کاربران را به خود مشغول ساخته و به همین علت ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع صرافی یونی سواپ اختصاص داده‌ایم تا به کلیه سوالات و ابهامات موجود در زمینه آشنایی با این صرافی غیرمتمرکز پاسخ دهیم؛ بنابراین اگر شما هم در ارتباط با نحوه عملکرد صرافی یونی سواپ کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

صرافی یونی سواپ (Uniswap) چیست؟

در یک تعریف دقیق از صرافی یونی سواپ می‌توان آن را به عنوان یک پروتکل نقدینگی خودکار و صرافی غیرمتمرکزی تعریف نمود که بر روی شبکه اتریوم ساخته شده است. طبیعتا به هنگامی که صحبت از صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) به میان می‌آید، باید دانست که در انجام معاملات رمزارزی در چنین صرافی‌هایی خبری از دفتر سفارش نخواهد بود و در اصل یک سرویس آنلاین همتا به همتا (P2P) بوده که امکان انجام معاملات مستقیم میان دو تریدر را فراهم می‌کند و در این فرآیند به هیچ واسطه‌ای نیاز نخواهد داشت. البته لازم به ذکر است که در میان صرافی‌های غیرمتمرکز، صرافی یونی سواپ به دلیل برخورداری از حجم بالای معاملات عنوان بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز رمزارزی را به خود اختصاص داده و در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک صرافی پرچم‌دار و پیشرو محسوب می‌شود.
این صرافی در سال 2018 به وسیله هایدن آدامز بر بستر اتریوم توسعه پیدا کرد و به همین علت با کلیه توکن‌ها و زیرساخت‌های منطبق با ERC-20 و کیف پول‌هایی نظیر متامسک (MetaMask) و مای اتر ولت (MyEtherWallet) سازگاری کامل دارد. نکته جالب توجه موجود در ارتباط با صرافی یونی سواپ به منبع باز (Open Source) بودن آن مربوط می‌شود و منظور از منبع باز بودن این صرافی این است که هر فردی قصد ساخت یک صرافی DEX را داشته باشد، می‌تواند کدهای صرافی Uniswap را کپی کرده و مورد استفاده قرار دهد. ناگفته نماند که یونی سواپ با افزودن قابلیت اضافه کردن رایگان توکن توانسته است توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گرا را به سمت خود جلب نماید؛ چراکه لیست کردن یک توکن جدید در صرافی‌های متمرکز (Centralized Exchange) پرداخت هزینه‌های بالایی را در پی دارد.
نتیجه طبیعی حذف واسطه‌ها در صرافی یونی سواپ صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های کارمزدی بوده و همین مسئله سبب شده تا خرید اتریوم و سایر رمزارزها از طریق این صرافی مقرون به صرفه‌تر باشد. این صرافی برای برقراری معاملات همتا به همتا از استخرهای نقدینگی (liquidity pool) و بازارگردان‌های خودکار (AMMs) بهره می‌برد؛ همین مسئله سبب شده تا هنگامی که تامین‌کنندگان نقدینگی به استخرهای این صرافی توکنی را اضافه می‌نمایند، به اندازه سهم خود، پاداش دریافت نمایند. ناگفته نماند که استخرهای نقدینگی این صرافی به وسیله قراردادهای هوشمند (Smart Contract) اداره شده و مسلما مشکلات امنیتی صرافی‌های متمرکز در زمینه هک شدن و سوء مدیریت در چنین صرافی مطرح نخواهد بود.

مروری بر تاریخچه شکل‌گیری صرافی یونی سواپ

ریشه اصلی ایده ساخت صرافی یونی سواپ را می‌توان در سال 2016 پیدا کرد که در این سال ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، پیشنهاداتی را در ارتباط با ساخت یک صرافی غیرمتمرکز ارائه نمود. ایده مطرح شده از سوی بوترین شامل یک بازارساز خودکار آن‌چین با ویژگی‌های خاصی بود و این ایده چنان با استقبال بالایی مواجه شد که حدودا یک سال بعد و در سال 2017 فردی به نام هایدن آدامز (Hayden Adams) فعالیت خود را برای تبدیل این ایده به یک محصول کاربردی آغاز نمود. آدامز با دریافت کمک‌های مالی بسیار قابل توجه از بنیادهای مختلف در نوامبر سال 2018 صرافی یونی سواپ را راه‌اندازی نمود. این صرافی غیرمتمرکز از همان روزهای ابتدائی کار خود، نقدینگی بسیار زیادی را به سمت خود جذب کرد.
در آن روزهای ابتدائی صرافی یونی سواپ به سراغ یک مکانیسم اثبات مفهوم (Proof of Concept) رفت که شامل یک قرارداد هوشمند و پیش نویس اولیه در سایت پروژه بود. این قرارداد صرفا یک ارائه کننده نقدینگی داشت و برای سواپ‌های ساده طراحی شده بود؛ در واقع این گام را می‌توان از اولین قدم‌های حرکت به سمت مفاهیم مرتبط با بازارگردان‌های خودکار و ظرفیت‌های نامحدود شبکه اتریوم به شمار آورد. خالق یونی سواپ در آن سال‌های اولیه در ارتباط با این پلتفرم چنین اظهار نظر کرد که تاکنون پروژه‌های بزرگ زیادی بر روی شبکه اتریوم ساخته شده‌اند که فقط برخی از خصوصیات این شبکه را دارند؛ اما یونی سواپ قادر است از کلیه خصوصیات و ویژگی‌های این شبکه به نحو احسن استفاده نماید.
به طور کلی پست منتشر شده از سوی بوترین الهام بخش آدامز در ساخت چنین صرافی بود؛ اما در ارتباط با این که دیگر افراد حاضر در تیم توسعه یونی سواپ چه کسانی هستند، هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست. این پروتکل بلاک‌چینی در 5 دور جذب سرمایه توانست به 11 میلیون دلار سرمایه دست پیدا کند و نظرات مثبت 11 سرمایه‌گذار سازمانی نظیر ParaFi Capital، Cognisa Capital، Union Square Venture، SV Angel، Variant Alternative Income Fund، Non-Fungible Chan، Rockaway Blockchain و غیره را به سمت خود جلب نماید.

نحوه کار صرافی یونی سواپ به چه صورت است؟

همان طور که در مطالب فوق گفته شد، یونی سواپ یک مارکت میکر اتوماتیک بوده که در یک سیستم متشکل از اسمارت کانترکت‌ها ساخته شده است. این پروتکل بلاک‌چینی از امنیت بالایی برخوردار بوده و در برابر سانسور مقاوم است؛ اما این صرافی چگونه توانسته کاربران را از واسطه‌های متمرکز و دفتر سفارشات صرافی‌های بی‌نیاز سازد؟ این صرافی برای چنین منظوری از دو عامل قرارداد هوشمند و استخرهای نقدینگی کمک گرفته است و در واقع این امکان را برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران رمزارزی فراهم می‌آورد تا به منبع اصلی نقدینگی بازار دست پیدا کنند که منظور از این منبع اصلی نقدینگی بازار همان دارایی‌های ذخیره شده کاربران به صورت توکن است.
هر جفت ارز رمزپایه در صرافی یونی سواپ، دارای استخر نقدینگی خاصی است و هر فردی می‌تواند با واریز نمودن مقدار معادل از هر دو توکن به استخر نقدینگی، به یک تامین‌کننده و ارائه کننده نقدینگی تبدیل شود؛ در ازای چنین کاری به تامین کنندگان نقدینگی یک LP Token داده می‌شود که نماینده نقدینگی آن‌ها در این استخر است. طبیعتا هر زمان که فرد اراده نماید قادر است توکن‌های اصلی سپرده شده به استخر را با بازپرداخت توکن‌های LP برداشت نماید. ناگفته نماند که در صرافی‌های متمرکز، مسئولیت گردآوری سفارش‌های خرید و فروش ارزهای رمزپایه بر عهده دفتر سفارشات بوده و چنانچه میان قیمت پیشنهاد شده از سوی خریداران و قیمت ارائه شده از سوی فروشندگان اختلاف زیادی وجود داشته باشد، معاملات به حالت راکد درآمده و با کاهش نقدینگی انجام خرید و فروش ارزهای رمزپایه دشوارتر می‌شود.
این در حالیست که استخرهای نقدینگی یونی سواپ با ایجاد ذخیره قابل توجه دارایی‌ها برای انجام ترید و معامله، این اختلاف و فاصله قیمتی را به حداقل رسانده و مشکل نقدینگی بازار را تا حد قابل قبولی حل می‌نمایند. از سوی دیگر بازارسازهای خودکار یونی سواپ به صورت الگوریتمی به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته تا مناسب‌ترین قیمت را برای انجام معاملات ارائه نماید. صرافی یونی سواپ همواره به حفظ ثبات نقدینگی در استخرها توجه داشته و از این طریق نقش کلیدی را در حفظ و انعکاس ارزش بازار منصفانه ایفا می‌نماید.

ثابت نگه داشته شدن نقدینگی استخر در صرافی یونی سواپ

در استخرهای نقدینگی صرافی یونی سواپ، مسئولیت حفظ تعادل میان دو توکن برعهده بازارگردان‌های خودکار بوده و قوانین واریز و برداشت بر روی آن‌ها اعمال می‌گردد. برای درک بهتر روند کار، استخر نقدینگی اتر و دای (ETH/ DAI) را در نظر بگیرید. اگر سهم ETH را با x و سهم DAI را با y نشان دهیم، در این حالت برای به دست آورد k که نشان‌دهنده نقدینگی استخر که همواره باید عدد ثابتی باشد، مقادیر x و y را با همدیگر ضرب می‌کنیم:
X × Y = K
حتی اگر مقادیر x و y تغییر نمایند، مقدار K همواره باز عدد ثابتی خواهد بود و تغییر نمی‌کند؛ اما چگونه؟! فرض کنید که فردی در چنین استخری دست به معامله زده و 1 ETH را در ازای 330 DAI خریداری کرده است؛ در چنین حالتی طبیعتا نسبت اتر در این استخر کاهش یافته و از سوی دیگر نسبت DAI افزایش پیدا خواهد کرد، به این صورت که در این استخر 1 ETH کمتر و 330 DAI بیشتر وجود خواهد داشت. حال باید به سراغ اصول اقتصادی برویم! براساس قواعد عرضه و تقاضا، با کمیاب شدن اتر قیمت این رمزارز در این استخر افزایش پیدا کرده و در طرف مقابل با افزایش میزان عرضه DAI قیمت آن روند نزولی به خود خواهد گرفت و به این ترتیب نقدینگی استخر همواره عدد ثابتی باقی می‌ماند.

مزایا و معایب استفاده از صرافی یونی سواپ

برای آن که به درک درست‌تری از جایگاه صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ داشته باشید باید با یک نگاه انتقادی و مقایسه‌ای ویژگی‌های این صرافی را مورد ارزیابی قرار دهید. بهترین ویژگی که می‌توان برای صرافی یونی سواپ در نظر گرفت به ویژگی مبادله رمزارزها در آن مربوط می‌شود، در واقع کاربران این صرافی به راحتی می‌توانند صرفا با انجام چند کلیک ساده هر دو دارایی اتر و توکن‌های ERC-20 را مبادله نمایند. مبادله رمزارزها قابلیت جالبی بوده که بدون نیاز به تائید هویت کاربران را قادر می‌سازد تا از نوسانات رمزارزی به کسب سود برسند. از سوی دیگر کاربران می‌توانند با سپردن دارایی‌های خود به استخرهای نقدینگی به کسب درآمد نیز پردازند.
البته نباید این نکته را از نظر دور داشت که یکی از مشکلات صرافی یونی سواپ به مسئله هزینه‌های بالای شبکه اتریوم مربوط می‌شود که این امر نیز در اصل انتقاد به خود این صرافی نبوده و بلکه نقطه ضعف شبکه اتریوم محسوب می‌شود که این روزها میزبان تعداد قابل توجهی از پروژه‌های DeFi و dApps است.

کارمزد صرافی یونی سواپ

صرافی یونی سواپ برای دریافت کارمزد سه حالت متفاوت را در نظر گرفته است که این حالات به شرح زیر هستند:

• مبادله توکن ERC-20 به توکن ERC-20 دیگر: 0.3 درصد کارمزد برای تبدیل توکن اول به اتر و 0.3 درصد دیگر برای تبدیل اتر به توکن دوم پرداخت می‌گردد.
• مبادله توکن ERC-20 به اتر: 0.3 درصد به صورت توکن مورد نظر پرداخت می‌شود.
• مبادله اتر به توکن ERC-20: 0.3 درصد کارمزد به صورت اتر پرداخت می‌شود.

نکته جالب توجه این است که این 0.3 کارمزد دریافتی از سوی یونی سواپ به خود این صرافی تعلق نمی‌گیرد و به عنوان پاداش به ارائه کنندگان نقدینگی تعلق می‌گیرد. البته لازم به ذکر است که هزینه گس (هزینه‌های مورد نیاز برای ارسال تراکنش به بلاک‌چین اتریوم) در این صرافی دارای هزینه جداگانه‌ای بوده و متناسب با ازدحام و ترافیک موجود در شبکه اتریوم تغییر پیدا می‌کند و صرافی یونی سواپ هیچ کنترلی بر آن ندارد.

آموزش کار با صرافی یونی سواپ

برای شروع کار با صرافی غیرمتمرکز Uniswap لازم است که در قدم اول از یک کیف پول که به وسیله این صرافی پشتیبانی می‌شود، استفاده کنید؛ از کیف پول‌هایی که از این صرافی پشتیبانی می‌کنند می‌توان به مواردی همچون متامسک، کیف پول کوین بیس، فورماتیک، کانکت و پورتیس اشاره کرد. با توجه به کاربرد بسیار زیاد کیف پول متامسک آموزش کار با صرافی یونی سواپ را متناسب با این کیف پول رمزارزی ادامه می‌دهیم:
در قدم اول به وب‌سایت app.uniswap.org رفته و در گوشه بالا سمت چپ بر روی گزینه «Connect to a Wallet» کلیک کنید. کیف پول مورد نظر خود را از لیست نمایش داده شده انتخاب کرده و وارد حساب کاربری خود در کیف پول مورد نظر شوید و تائید کنید که قصد دارید این حساب کیف پول خود را به یونی سواپ متصل کنید. پس از تائید روند کار اتصال کیف پول به یونی سواپ تمام شده و می‌توانید از طریق این صرافی برای خرید ارزهای رمزپایه‌ای همچون اتریوم، رپد بیت کوین، دای، انجین کوین، تتر، رپد اتر، چین لینک، سینتیکس و توکن یونی سواپ استفاده کنید.
برای مبادله توکن‌ها نیز کافیست مراحل زیر را به ترتیب پشت سر بگذارید:

1. وارد بخش «Swap» شده و توکنی که قصد تبدیل آن را دارید، انتخاب کنید.
2. مقدار رمزارز مورد نظر را وارد کرده و سپس توکنی که قصد دریافت آن را دارید، مشخص نمائید.
3. پس از تکمیل قسمت‌های فوق بر روی «SWAP» کلیک کنید تا در تب جدید اطلاعات وارد شده در مرحله قبل به همراه جزئیات آن‌ها به نمایش درآمده و پس از بررسی مجدد این اطلاعات و در صورت صحیح بودن، بر روی گزینه «Confirm Swap» کلیک کنید.
4. در مرحله بعدی مقدار کارمزد این مبادله و اطلاعات نهایی تراکنش نمایش داده خواهد شدکه با کلیک بر روی گزینه «Confirm» مبادله نهایی شده و انجام می‌گیرد.

امنیت صرافی غیرمتمرکز Uniswap

در بحث امنیت صرافی باید توجه داشت که سرورهای صرافی‌های غیرمتمرکز از گستردگی قابل توجهی برخوردارند و برخلاف صرافی‌های متمرکز که دارای سرور‌های متمرکزتری هستند، این گستردگی سرورها در صرافی‌های DEX نظیر یونی سواپ احتمال خطر خرابی سرور را کاهش داده و آن را در برابر حملات و تهاجمات سایبری ایمن می‌سازد. به بیان بهتر، اگر در صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ یکی از سرورها برداشته شود، این مسئله تاثیر کمی بر روی شبکه کامل سرورها از خود برجای می‌گذارد.
از سوی دیگر، در صرافی یونی سواپ، این صرافی بر دارایی‌های کاربران کنترلی نداشته و در این حالت حتی اگر هکری بتواند این صرافی را هک کند نیز به دارایی‌های کاربران دسترسی پیدا نخواهد کرد و این در حالیست که در یک صرافی متمرکز تا زمانی که دارایی‌های دیجیتالی خریداری شده به کیف پول منتقل نشده‌اند در کنترل صرافی قرار دارند و با یک حمله هکری احتمال به سرقت رفتن این دارایی‌ها وجود دارد. ناگفته نماند با توجه به این واقعیت که صرافی یونی سواپ بر روی شبکه اتریوم ساخته شده است، امنیت این شبکه بلاک‌چینی را نیز به ارث برده و می‌توان آن را در دسته صرافی‌های بسیار ایمن جای داد.

یونی سواپ؛ بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز فعال در دنیای کریپتو

امروزه دنیای کریپتوکارنسی همچون سال‌های 2013 صرفا به خرید بیت کوین و صحبت حول آن منحصر نشده است و با روشن شدن قابلیت‌های فناوری بلاک‌چین شاهد ظهور نوآوری‌های جدیدی در این عرصه هستیم که صرافی یونی سواپ به عنوان صرافی غیرمتمرکز یکی از این نوآوری‌ها بوده و با توجه به حجم معاملاتی آن و طرفدارانی که در میان تریدرها پیدا کرده است، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به معرفی و بررسی جامع این صرافی اختصاص دادیم.
همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، یونی سواپ یک پلتفرم مبتنی بر بازارسازهای خودکار بوده که کاربران می‌توانند از آن برای مبادله توکن‌های با استاندارد ERC-20، شبکه پالیگان و همچنین راهکارهای لایه 2 آربیتروم و آپتیمیزم استفاده نمایند. برای فعالیت در این صرافی نیازی به احراز هویت نبوده و همین مسئله آن را به بهترین گزینه برای تریدرهای ایرانی تبدیل کرده است. حال که با ماهیت صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ بهتر آشنا شدید، آیا به نظر شما این صرافی قادر خواهد بود جایگزین صرافی‌های متمرکز در دنیای کریپتوکارنسی گردد؟

برای دریافت فایل PDF ایبن مقاله اینجا کلیک کنید