توکنومیکس چیست؟

اگر می‌خواهید یک ترید و سرمایه‌گذاری موفقی را در دنیای ارز دیجیتال تجربه کنید، حتما باید با اصطلاحات ارز دیجیتال مهم و تخصصی موجود در این بازار مالی نوظهور آشنا باشید. یکی از اصطلاحات بسیار مهمی که به نظر بسیاری از صاحب نظران عرصه کریپتوکارنسی می‌توان از آن به عنوان معیاری برای سنجش عیار و ارزش واقعی یک ارز دیجیتال یاد کرد، مفهوم توکنومیکس (Tokenomics) است. این اصطلاح که در چند سال اخیر جای خود را در صحبت‌های محاوره‌ای تریدرها و تحلیل‌گران خبره مارکت رمزارزی تثبیت نموده، در حقیقت این امکان را برای فعالان این بازار نوظهور فراهم می‌آورد تا با ارزیابی واقعی قیمت توکن‌ها، یک سرمایه‌گذاری سودآور را تجربه نمایند.

به طور کلی توکنومیکس حاصل ترکیب ارزهای دیجیتال با مباحث اقتصادی است که در نهایت دید منطقی و صحیحی را پیش روی تحلیل‌گران رمزارزی در ارتباط با آینده ارزهای دیجیتال مختلف قرار می‌دهد و طبیعتا هر فردی که با خرید بیت کوین (BTC) یا سایر ارزهای دیجیتال به دنبال کسب سود است، به دستیابی به چنین چشم‌انداز منطقی در ارتباط با آینده رمزارز مورد نظر خویش نیاز دارد. با توجه به اهمیت آشنایی با ماهیت توکنومیکس در دنیای ارزهای دیجیتالی، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی دقیق این موضوع اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

مروری بر تاریخچه شکل‌گیری توکنومیکس (Tokenomics)

قبل از آن که بتوانیم در ارتباط با ماهیت و چیستی اصطلاح توکنومیکس در مارکت ارز دیجیتال مطالبی را بیان کنیم، لازم است نگاهی به نقطه شکل‌گیری این اصطلاح داشته باشیم تا پس از دستیابی به آگاهی کامل از ضرورت وجودی آن، با دیدی روشن‌تر مطالبی که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود را مطالعه نمائید. شاید با شنیدن این مطلب تعجب کنید که اصطلاح اقتصاد توکنی و توکنومیکس برای اولین بار در سال 1972 و به وسیله یک روانشناس سرشناس غربی به نام بوروس فردریک اسکینر (Burrhus Frederic skinner) مطرح گردید و عملا شکل‌گیری چنین اصطلاحی ریشه در ظهور مارکت ارز دیجیتال ندارد و از تاریخ یاد شده تا به امروز بسیاری از نهادها و ارگان‌ها به کمک اقتصاد توکنی و توکنومیکس به بررسی اقتصاد خویش دست زده‌اند.

اما طبیعتا استفاده از اصطلاح توکنومیکس در مارکت ارز دیجیتال از جایگاه ویژه‌تری برخوردار است؛ چراکه تریدرها به کمک آن می‌توانند در ارتباط با میزان ارزش یک توکن و ارز دیجیتال به تصمیمات منطقی دست پیدا کنند و به نظر بسیاری از اقتصاددانان جهان، اقتصاد توکنی و توکنومیکس همان انقلاب اقتصادی مشهوری است که قرار است آینده بشر را متحول سازد و عملا با ظهور بلاک‌چین‌های متنوعی نظیر بیت کوین، بلاکچین اتریوم و غیره، مقدمات وقوع این انقلاب فراهم شده است. اگر واقع بین باشیم امروزه غالب نقل و انتقالات وجوه مالی در سطح کلان بین‌المللی از طریق ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد؛ چراکه برخی ویژگی‌های موجود در این فناوری نوین نظیر ناشناس بودن فرد انتقال دهنده و عدم تمرکز موجود در بلاک‌چین‌ها که ضامن تامین امنیت چنین نقل و انتقالاتی است، سبب شده تا روزانه بر تعداد این تراکنش‌های انجام یافته در شبکه‌های بلاک چینی افزوده شود.

این نکته را نباید از خاطر برد که در دنیای کریپتوکارنسی هزاران پروژه رمزارزی شکل گرفته و همچنان بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود؛ در چنین حالتی ما از کجا باید متوجه شویم که کدام ارز دیجیتال دارای ارزش ذاتی بالقوه برای پامپ قیمتی است؟ مثلا چه علتی سبب شده تا خرید اتریوم برای کاربران به عملی سودآور تبدیل شود؟ اگر نگاهی به وضعیت اتریوم و کاربردهای آن داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که اتریوم (ETH) با ایجاد کاربردهایی نظیر استفاده از آن در قراردادهای هوشمند (Smart Contract) تقاضای این توکن را در بازار فراهم کرده است و این دقیقا همان چیزی است که ما از طریق بررسی توکنومیکس می‌توانیم به آن دست پیدا کنیم و از این روست که امروزه استفاده از اصطلاح توکنومیکس در دنیای کریپتوکارنسی به شکل گسترده‌ای افزایش یافته است.

آشنایی با چیستی توکنومیکس

احتمالا با مطالعه مطالب فوق یک تصور کلی از ماهیت توکنومیکس (Tokenomics) در ذهن شما شکل گرفته است؛ اما برای آشنایی دقیق‌تر با این اصطلاح کاربردی، در این بخش قصد داریم به طور تفصیلی‌تر به این سوال که «منظور از توکنومیکس در ارز دیجیتال چیست؟» پاسخ دهیم. اجازه دهید در قدم اول، خود این واژه «Tokenomics» را کالبد شکافی کنیم. این کلمه ترکیبی از دو واژه اصلی «Token» و «Economic» بوده و در اصل به رفتار اقتصادی یک کوین و توکن می‌پردازد. به طور کلی توکن‌ها واحدهای ارزشی به شمار می‌روند که امکان ایجاد پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین‌ها را بر روی شبکه‌های بلاک چینی فراهم می‌آورند. به هنگامی که می‌خواهیم رفتار اقتصادی یک ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم، باید به مولفه‌های مهمی نظیر عملکرد پروژه، سیاست‌های اتخاذی در عرضه آن و همچنین کاربردهایی که در شبکه برای آن در نظر گرفته شده است، توجه کافی داشته باشیم.

در حقیقت وقتی ما با کمک توکنومیکس به توصیف ساختار اقتصادی و ارزش‌گذاری یک ارز دیجیتال می‌پردازیم، در نهایت به درک بهتری از روند عملکردی و آینده آن به دست خواهیم آورد و همین مسئله موجب ایجاد حالت پایداری در بازار ارز دیجیتال شده و اعتماد فعالان حاضر در عرصه رمزارزها برای بهره‌مندی بهینه و بیشتر از قابلیت‌های تکنولوژی بلاک چینی را جلب می‌نماید. به بیان ساده‌تر، توکنومیکس یک ارز دیجیتال، سیاست‌ها و مکانیزم‌های مدیریت آن رمزارز را تعیین می‌کند؛ سیاست‌هایی که شامل نحوه توزیع، برخورداری از ماهیت تورمی یا ضد تورمی، پاداش دهی، مدیریت ریسک و سایر جنبه‌های حیاتی یک ارز دیجیتال به شمار می‌روند.

مطلب پیشنهادی: عرضه در گردش بیت کوین

جالب است بدانید که اگر امروزه با یک مارکت ارز دیجیتال پویا و نسبتا پایدار مواجه هستیم، علت وجودی چنین مسئله‌ای به این واقعیت مربوط می‌شود که توکنومیکس نقش مهمی در تنظیم عرضه و تقاضای بازار داشته و با استفاده از مکانیزم‌های ارزش‌گذاری و مدیریت عرضه سبب شده تا بسیاری از ارزهای دیجیتال مهم دنیای کریپتوکارنسی رفتاری مشخص در زمینه اقتصاد توکنی داشته باشند. پس از بررسی اقتصاد توکنی یک ارز دیجیتال این اطلاعات در اختیار فرد تحلیل‌گر قرار می‌گیرد:

•  احتمالات موجود در ارتباط با میزان رشد ارز دیجیتال مورد نظر در آینده (متناسب با داده‌های به دست آمده از طریق بررسی میزان عرضه و تقاضا و قیمتی که ارز مورد نظر مورد معامله قرار می‌گیرد.)
•  میزان محبوبیت رمزارز مورد نظر از طریق بررسی میزان عرضه توکن
•  آگاهی از قیمت واقعی ارز دیجیتال مورد نظر و تشخیص این که آیا انجام معامله مورد نظر واقعا ارزش دارد یا خیر

شاخص‌های مورد بررسی در توکنومیکس (Tokenomics)

اگر می‌خواهید از طریق بررسی توکنومیکس یک ارز دیجیتال متوجه ارزش رمزارز مورد نظر شوید و به این سوال پاسخ دهید که آیا ارز دیجیتال مورد نظر ارزش سرمایه‌گذاری دارد یا خیر و باید به سراغ ارز یجیتال دیگری بروید، حتما باید اطلاعات دقیقی در ارتباط با شاخص‌هایی که در یک ارزیابی توکنومیکس مورد بررسی قرار می‌گیرند، داشته باشید. با توجه به اهمیت چنین موضوعی در ادامه به بررسی تفصیلی شاخص‌های دخیل در بررسی اقتصاد هر توکن می‌پردازیم:

بررسی سیاست‌های توزیعی و عرضه توکن

جالب است بدانید که کلیه توکن‌ها از یک سیاست عرضه مشخص پیروی نمی‌کنند و متناسب با سیاست‌های کلی و نقشه راه تنظیمی برای خود، یا سقف مشخصی برای عرضه کل در نظر می‌گیرند یا سقفی برای آن تعیین نمی‌کنند که در عمل چنین کاری به معنی نامحدود بودن تعداد کل توکن‌های موجود است. اگر ارز دیجیتالی از حالت اول (دارای سقف عرضه) پیروی نماید نظیر آنچه که در بیت کوین (BTC) شاهد آن هستیم، در این صورت ارز مورد نظر ما دارای ماهیت ضد تورمی (Deflationary) بوده و اگر سقفی برای عرضه تعیین نکند مثل آنچه که اتریوم از آن پیروی کرده است، در این صورت ارز مورد نظر ما دارای ماهیت تورمی (Inflationary) خواهد بود. لازم به ذکر است که بررسی سیاست‌های ارزهای دیجیتال به میزان عرضه کل آن‌ها منحصر نشده و بررسی میزان عرضه در گردش نیز اطلاعات خوبی را در اختیار تحلیل‌گران قرار می‌دهد.

به بیان بهتر، هر چه میزان و تعداد کوین‌های یک رمزارز بیشتر در گردش باشد، این مسئله حاکی از محبوبیت این ارز در میان کاربران بوده و احتمالا می‌توان آن را نشانه خوبی برای پامپ قیمتی به شمار آورد. از سوی دیگر مباحث مربوط به نحوه توزیع توکن و زمانبندی وستینگ را نیز نباید از نظر دور داشت. اگر توکنی دارای سیاست توزیع عادلانه نبوده و از زمانبندی طولانی برای وستینگ (قفل شدن توکن‌ها برای مدت زمان مشخص) برخوردار نباشد، مطمئنا با شکست مواجه خواهد شد؛ چراکه با کوچک‌ترین پامپ قیمتی، سرمایه‌گذاران حریص، رمزارزهای خویش را فروخته و در عمل توازن موجود در بازار را برهم می‌زنند.

بررسی ارزش بازار ( مارکت کپ Market Cap)

از شاخص‌های دیگری که به هنگام بررسی توکنومیکس نباید از آن غافل شد، به مسئله ارزیابی ارزش بازار ارز دیجیتال مورد نظر مربوط می‌شود. در یک تعریف ساده از ارزش بازار می‌توان چنین بیان داشت که ارزش بازار یک ارز دیجیتال در حقیقت به کل ارزشی که توکن‌های رمزارز مورد نظر در بازار به خود اختصاص داده است، مربوط می‌شود. مطمئنا صرفا با بررسی قیمت فعلی یک ارز دیجیتال نمی‌توان به یک چشم‌اندازی روشن از آینده آن رمزارز دست پیدا کرد و برای چنین کاری باید نگاهی جامع‌تر به مسئله ارزش کل بازار آن ارز دیجیتال داشته باشید تا از این طریق از وضعیت معاملاتی آن سر درآورده و متوجه شوید که آیا تقاضا نسبت به آن به قدر کافی وجود دارد یا خیر.

مطلب پیشنهادی: نحوه تعیین ارزش واقعی یک ارز دیجیتال

بررسی سودمندی و برخورداری از کاربرد مشخص (Utility)

شاید وجود مباحثی همچون توکن سوزی، به ویژه به هنگامی که مقدار یک توکن از حالت طبیعی خود خارج شده است یک تصمیم عاقلانه برای تنظیم میزان تقاضا به نظر برسد که از سوی توسعه‌دهندگان شبکه اتخاذ می‌گردد؛ اما اجازه دهید کمی به عقب بازگردیم و این سوال را مطرح کنیم که اگر برای یک ارز دیجیتال کاربرد مشخصی تعریف نشود، چگونه می‌تواند زمینه افزایش تقاضا و دستیابی به اصل کم‌یابی (که اصل مهمی در رشد قیمتی به شمار می‌رود) را فراهم سازد؟ بالفرض مثال آیا به نظر شما اگر اتریوم در قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) کاربرد نداشت، باز هم می‌توانست به چنین جایگاهی در مارکت ارز دیجیتال دست پیدا کند؟ مطمئنا پاسخ منفی است و بنابراین، در بررسی توکنومیکس هر توکنی باید توجه ویژه‌ای نسبت به کاربردهای ارز دیجیتال داشته باشید.

توکنومیکس؛ معیار منطقی دخیل در انتخاب و سرمایه‌گذاری صحیح ارزهای دیجیتال

به عنوان یک اصل کلیدی، شما باید بدانید که قبل از ورود به یک بازار و سرمایه‌گذاری بر روی یک ارز دیجیتال مشخص، حتما باید به بررسی دقیق مکانیزم‌های عرضه موجود در پروژه رمزارزی پرداخته و از طریق ارزیابی چنین پارامتری به این سوال پاسخ دهید که آیا توازن عرضه و تقاضا در توکن مورد نظر شما از سازوکار منطقی برخوردار است یا خیر؟ این دقیقا همان چیزی است که ارزهای دیجیتالی را به مفاهیم اقتصادی گره زده و موجب ایجاد اصطلاحی جدید به نام اقتصاد توکنی و توکنومیکس (Tokenomics) در دنیای کریپتوکارنسی و رمزارزها گردیده است.

 با توجه نقش ویژه توکنومیکس در ارائه بهترین ایده‌ها برای سرمایه‌گذاری مطمئن بر روی رمزارزها، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی دقیق چیستی و ماهیت آن اختصاص دادیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، در توکنومیکس تحلیل‌گران رفتار اقتصادی یک توکن را از طریق بررسی سیاست‌های توزیعی و عرضه، ارزش بازار و کاربردهای آن در شبکه مورد ارزیابی قرار می‌دهند و از این طریق به ارزش واقعی ارز دیجیتال مورد نظر پی می‌برند. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با ماهیت اصطلاح توکنومیکس در دنیای ارز دیجیتال سوالی دارید که در این مقاله به پاسخ آن اشاره نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.

برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید