صندوق قابل معامله چیست؟ درباره ETF بیشتر بدانیم!

امروزه با توجه به پیشرفت علم اقتصاد و همچنین ذوق بشر در به‌کارگیری دانش خود برای ایجاد یک راه جدید دیگر برای درآمدزایی، مشاهده می‌کنیم که چطور صندوق‌های جدید مثل صندوق قابل معامله یا etf وارد عرصه بازارهای مالی شده و اسمی در می‌کنند. صندوق‌های etf یکی از آن دسته صندوق‌هایی است که امروزه دارایی‌های آن مانند سهام شرکت‌های بورسی در بازار خریدوفروش می‌شوند. در واقع این نوع پلتفرم سرمایه‌گذاری نیز مانند پلتفرم‌های دیگر بازارهای سرمایه تنها به این منظور ایجاد شده تا افراد زیادی چ با سودگیری از نوسان‌های قیمتی به درآمد برسند. صندوق قابل معامله یا etf در مقابل صندوق صدور و ابطال قرار دارد و همچنین شیوه معامله دارایی آن با دیگر بازارها متفاوت است. 
کسب آشنایی با مفهوم صندوق‌های etf می‌تواند به شما به‌عنوان یک کاربر فعال در عرصه کسب درآمد آنلاین و حتی یک جستوجوگر در زمینه دارایی‌های بازار مالی درک جدیدی از سازوکار بازار بدهد و به شما کمک کند که بهتر ساختار صندوق‌های etf را درک کنید و با فعالیت مبتنی دانش و مهارت به سود برسید. در این مقاله از بلاگ کیف پول من تصمیم داریم شما را با تعریف صندوق قابل معامله یا etf، انواع این صندوق‌ها آشنا کنیم و همچنین اطلاعاتی درباه برتری صندوق‌های etf نسبت به صندوق های دیگر در بازار را در اختیار شما بگذاریم.

صندوق قابل معامله یعنی چه؟

صندوق‌های قابل معامله یا etf که در زبان انگلیسی با عبارت Exchange-traded fund شناخته می‌شوند، یکی از متداول‌ترین انواع صندوق‌ها در بازار بورس به حساب می‌آیند. این صندوق‌ها انواع مختلفی دارند و گاهی آن‌ها را با نام صندوق قابل معامله در بورس هم می‌شناسند. کلمه etf به نحوه سرمایه‌گذاری سهام و دارایی این صندوق‌ها اشاره دارد؛ به طوری که می‌توان آن‌ها را مانند دیگر سهام‌ها در بازار بورس، در سیستم‌های مالی خریدوفروش کرد. این صندوق‌ها از نظر عملکردی در نقطه مقابل صندوق‌های صدور و ابطال قرار دارند. 
خریدوفروش این نوع دارایی به راحتی توسط کارگزاری‌ها قابل انجام است و برای این کار تنها نیاز است که کاربر نماد مرتبط با صندوق etf مورد نظر خود را در سامانه معاملاتی در کارگزاری‌ها جست‌وجو کند. سپس مانند دیگر بازارهای مالی می‌توان درخواست خرید یا فروش را ثبت کرد و در صورت بودن پتانسیل در بازار، درخواست در اولین فرصت انجام می‌شود. این فرآیند در حالی انجام می‌شود که در صندوق صدور و ابطال، سرمایه‌گذار برای ایجاد هرگونه تغییرات در دارایی خود نیاز دارد که از طریق سامانه اختصاصی و یا مراجعه حضوری، درخواست خود را ابلاغ کند و انجام شدن این درخواست ممکن است تا چند روز طول بکشد. 

انواع صندوق قابل معامله کدامند؟ (لیست صندوق‌های etf)

در حال حاضر صندوق etf پیشرفت زیادی داشته و توانسته در دارایی‌های مختلف بازار شروع به کار کند. این دسته بندی عموما بر اساس میزان سهام در پرتفوی و همچنین نوع سرمایه انجام می‌شود. انواع صندوق‌های قابل معامله شامل چند نمونه می‌شوند که عبارتند از: 

مطلب پیشنهادی: اینترنت اشیا چیست؟

صندوق قابل معامله درآمد ثابت

اولین نمونه در لیست صندوق‌های etf مربوط به صندوق قابل معامله درآمد ثابت است. این نوع صندوق‌ها عموما بیشترین دارایی خود را به خریدوفروش اوراق بهاداری که درآمد ثابت دارند اختصاص می‌دهند و تنها بخش کمی را در زمینه سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند. همین مسئله سبب می‌شود که چنین صندوق‌هایی با بازدهی و سود بیشتر نسبت به سود سپرده‌های بانکی، عملکرد بهتری داشته باشند. همچنین از مزایای این صندوق قابل معامله می‌توان به ریسک کمتر در سرمایه‌گذاری اشاره کرد که نسبت به صندوق‌های دیگر بسیار پایین‌تر است. 
همچنین صندوق etf با درآمد ثابت به دو نوع کلی تقسیم می‌شود. در اولین نوع از صندوق etf درآمد ثابت، سود سرمایه‌گذار به واسطه تقسیم سود کل به‌صورت ماهیانه محاسبه می‌شود؛ درحالی که در نوع دوم اینطور نیست. در نوع دوم صندوق etf با درآمد ثابت، سود کاربر بر حسب تفاوت قیمت خریدوفروش یک دارایی محاسبه می‌گردد. در واقع هدف ایجاد صندوق قابل معامله با درآمد ثابت این است که یک بازدهی همیشگی و بدون ریسک داشته باشیم. به این ترتیب، در پرتفوی چنین صندوق‌هایی عموما دارایی‌هایی مثال سپرده‌های بانکی، اوراق درآمد بورسی و فرابورسی از جمله اوراق مشارکت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق اجاره و غیره یافت می‌شوند. 

صندوق قابل معامله سهامی 

یکی دیگر از نمونه‌های لیست صندوق‌های etf، صندوق قابل معامله سهامی است. همان طور که از نام این صندوق‌ها مشخص است، بیشترین دارایی موجود در آن‌ها مربوط به سهام است. در اصل می‌توان گفت که حدود 70 الی 95 درصد از کل دارایی این صندوق مربوط به سهام و در حدود 5 الی 30 درصد آن مرتبط با سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت می‌شود. همین موضوع سبب می‌شود تا این صندوق etf بسیار با شاخص‌های بورسی در ارتباط باشد و از آن‌ها تاثیر بپذیرد. میزان ریسک این نوع صندوق‌ها نیز با توجه به ذات سهامی‌شان بسیار بالاست؛ اما نباید از میزان بازدهی بالای آن‌ها هم چشم پوشی کرد. سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله سهامی تنها برای افرادی مناسب است که دانش و مهارت کافی حضور در بازارهای بورسی را دارند و همچنین میزان ریسک بالای این نوع صندوق‌ها را عامل خطرناکی برای خود به حساب نمی‌آورند. 

صندوق قابل معامله طلا 

صندوق قابل معامله طلا یکی دیگر از نمونه‌ها در لیست صندوق etf است. مشخص است که چه نوع دارایی در این نوع صندوق‌ها قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذارهای صندوق etf طلا بیشتر در زمینه گواهی‌های سپرده سکه طلا، اوراق مرتبط با سکه طلا و همچنین اوراق با درآمد ثابت فعالیت می‌کنند. در واقع میزان تقسیم سبد صندوق به ترتیب، بین این سه نوع دارایی به‌صورت 70 درصد، 20 درصد و 10 درصد است؛ یعنی بیشترین سهم دارایی صندوق etf در این نمونه از گواهی‌های سکه طلا تشکیل می‌شود. مواردی که می‌توانند بر روی سوددهی این نوع صندوق‌ها اثر بگذارند انس جهانی طلا و قیمت دلار است و تغییرات این دو شاخص می‌تواند میزان بازدهی سرمایه را مشخص کند. همچنین از مزیت‌های صندوق قابل معامله طلا این است که شما می‌توانید بدون ریسک در نگهداری حتی با مبالغ کم هم سرمایه‌گذاری خود را شروع کنید و برای خریدوفروش‌های خود کارمزد پایینی بپردازید. 

صندوق قابل معامله بخشی 

در لیست صندوق‌های etf صندوق دیگری وجود دارد که آن را با نام صندوق قابل معامله بخشی نیز می‌شناسند. این صندوق در لاتین با عبارت Sector Funds شناخته می‌شود و سازوکار معاملاتی آن به این شیوه است که تنها بر روی یک نوع سرمایه تمرکز می‌کند. به عبارت دیگر، در این صندوق سرمایه‌گذار نیاز ندارد که سبدش را بین چندین دارایی تقسیم کند. صندوق‌های قابل معامله بخشی عموما تنها بر روی یک صنعت خاص انرژی می‌گذارند و سرمایه‌گذار می‌تواند با این روش از بازدهی کامل یک صنعت بهره‌مند شود. دارایی‌هایی نظیر فلزات، صنایع غذایی، پتروشیمی، محصولات تکنولوژی و غیره می‌توانند دراین صندوق etf خریدوفروش شوند. 

صندوق قابل معامله شاخصی

یکی دیگر از انواع صندوق‌های قابل معامله مربوط به صندوق etfای می‌شود که به شاخص‌های دنیای سهام‌ها وابسته است. این صندوق را با نام صندوق قابل معامله شاخصی (Index fund) می‌شناسند. منطبق کردن پرتفوی صندوق با یک سری از شاخص‌ها، یکی از اهداف ایجاد چنین صندوق‌هایی در دنیای سرمایه‌گذاری است که بیشتر مربوط به بازار سهام هستند؛ برای مثال شاخص کل یا شاخص کل هم وزن یا دیگر شاخص‌ها. برای اینکه یک صندوق etf بتواند به‌عنوان صندوق قابل معامله شاخصی عمل کند، حتما باید بیش از 85 درصد دارایی آن را، سهام تشکیل دهد.

صندوق قابل معامله مختلط 

صندوق قابل معامله مختلط یکی دیگر از انواع صندوق‌های etf است که به نظر می‌رسد از نظر میزان سرمایه‌گذاری در زمینه سهام یا اوراق با درآمد ثابت، سبدش به‌صورت متعادل‌تری بین این دو نوع از دارایی توزیع شده است. در صورت داشتن یک صندوق قابل معامله مختلط، سرمایه‌گذار می‌تواند به‌صورت 60/40 سرمایه خود را صرف خرید سهام و اوراق درآمد ثابت کنند یا برعکس. همچنین به تبع از این تقسیم بندی، میزان ریسک و بازدهی در این صندوق etf نیز ممکن است تغییر کند. هرچه سهام در صندوق بیشتر باشد، میزان ریسک و بازدهی بالاتر می‌رود و هرچه اوراق درآمد ثابت بیشتری وجود داشته باشد، میزان ریسک پایین می‌آید. 

مطلب پیشنهادی: وضعیت فالینگ نایف چیست؟

مزایای صندوق etf چیست؟

نحوه استفاده و سودگیری از صندوق‌های etf ممکن است دشوار به نظر برسند و باعث شود که سرمایه‌گذار با سردرگمی مواجه گردد؛ اما در نهایت این صندوق‌های قابل معامله مزایای زیادی به همراه می‌آورند. به عبارت دیگر، با بررسی مزایای صندوق قابل معامله متوجه می‌شویم که تعداد ویژگی‌های مثبت این شیوه از سرمایه‌گذاری بسیار بیشتر از معایب آن است. گوشه‌ای از مزایای صندوق‌ها etf شامل موارد زیر می‌شود:

• این نوع صندوق نقدشوندگی بسیار بالایی دارند. شما می‌توانید در هر زمان و در صورت نیاز دارایی خود را به فروش برسانید؛ در حالی که در صندوق صدور و ابطال وضعیت اینطور نیست. 
• از آنجایی که شما می‌توانید سبد سرمایه‌گذاری خود را در صندوق etf با دارایی‌های مختلفی پر کنید؛ پس به این ترتیب می‌توانید میزان ریسک و حد ضرر پایین‌تری در بازار داشته باشید. 
• در استفاده از صندوق‌های قابل معامله، سبد شما تحت نظر کارشناسان بورسی قرار می‌گیرد؛ در حالی که شما کارمزد بسیار پایینی برای این کار و معامله در بازار پرداخت می‌کنید. 
• در این روش شما از معافیت در پرداخت مالیات نسبت به معامله واحدها بهره‌مند می‌شوید. 
• زمان تسویه در این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های فعلی دیگر بسیار سریع‌تر است و همچنین شما می‌توانید بدون مراجعه حضوری و اتلاف وقت خریدوفروش کنید. 
• تمام تغییرات ایجاد شده در بازار صندوق‌های etf شفاف است ؛یعنی هر صندوق یک وبسایت مجزا برای اطلاع رسانی درباره تاریخچه بازدهی و صورت‌های مالی خود دارد. 

با صندوق etf می‌توانید دارایی‌های متنوعی را خرید وفروش کنید!

صندوق‌های قابل معامله یا صندوق‌های etf نوعی از صندوق‌های موجود در بازارهای مالی هستند که دارایی موجود در آن‌ها با توجه به علاقه سرمایه‌گذار می‌تواند تغییر کند. همچنین نام این نوع صندوق‌ها ارتباط مستقیمی با شیوه خریدوفروش دارایی آن‌ها دارد؛ به‌صورتیکه سرمایه‌گذار مانند سهام‌های بورسی، می‌تواند دارایی خود را در ساعات مشخص در سامانه‌های معاملاتی مورد معامله قرار دهد. انواع مختلفی از صندوق‌های قابل معامله وجود دارند که از میان آن‌ها می‌توان به صندوق etf طلا، شاخصی، بخشی، درآمد ثابت، مختلط، سهامی و غیره اشاره کرد. استفاده از هر یک از این نمونه‌ها نیازمند طراحی متفاوتی در سبد دارایی و نسبت‌های متفاوتی از دارایی‌هاست. 

مانند تمام اشکال موجود در بازارهای معاملاتی برای کسب درآمد، این صندوق‌ها هم مزایا و معایب خود را دارند و سرمایه‌گذار خودش باید با توجه به میزان سرمایه، نوع و زمان فعالیت، میزان دانش و مهارت و موارد دیگر، بهترین صندوق etf برای خودش را انتخاب کند. پیشنهاد می‌کنیم به‌عنوان یک سرمایه‌گذار تا زمانی که به مهارت و دانش قابل توجهی در زمینه صندوق‌های قابل معامله نرسیده‌اید وارد این بازار نشوید. همچنین شما می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره انواع صندوق‌ها و راه‌های کسب درآمد در بورس و فرابورس را درصرافی کیف پول من مطالعه کنید.