شبکه سلستیا (Celestia) چیست؟

شبکه سلستیا (Celestia) را می‌توان اولین شبکه مدولار به شمار آورد که لایه‌های اجماع و داده را از همدیگر جدا می‌کند. این شبکه با هدف افزایش مقیاس‌پذیری و امنیت برنامه‌های Web 3 طراحی شده است. نکته جالب توجه در ارتباط با شبکه سلستیا در این است که این شبکه، عملکردی مشابه بلاک‌چین لایه 1 معمولی نداشته و بر روی سفارش تراکنش‌ها و تائید در دسترس بودن داده‌ها تمرکز کرده است.
مقیاس‌پذیری یکی از اصلی‌ترین معضلات دنیای شبکه‌های بلاک‌چین است و در همین راستا نیز امروزه راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری زیادی نظیر استارک نت (Starknet) و اپتیمیسم (Optimism) طراحی شده‌اند؛ با این وجود، در دسترس بودن داده‌ها در چنین راه‌حل‌هایی همچنان به شبکه اتریوم متکی بوده و این در حالیست که اتریوم با توجه به کاربردهای زیاد خود همواره دارای ترافیک بالایی بوده و این یعنی گران بودن این روند!
مطمئنا افزایش هزینه گس چیزی نیست که کاربران به دنبال آن باشند؛ از سوی دیگر معماری بلاک‌چین‌ها یکپارچه بوده و افزایش مقیاس‌پذیری در چنین حالتی، امری دشوار به نظر می‌رسد و در این نقطه بود که شبکه سلستیا وارد ماجرا شد. با توجه به جایگاه ویژه شبکه سلستیا در دنیای کریپتوکارنسی، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی دقیق مفهوم و عملکرد این شبکه اختصاص داده‌ایم و اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با شبکه سلستیا به زبان ساده/ شبکه سلستیا چیست؟

اگر مطالعاتی در ارتباط با نحوه عملکرد شبکه‌های بلاک‌چینی داشته باشید، قطعا می‌دانید که معماری بسیاری از بلاک‌چین‌ها یکپارچه است؛ به این صورت که دو کارکرد اصلی شبکه بلاکچینی (اجماع و اجرا) به طور همزمان رخ داده و کاملا به مجموعه اعتبارسنج‌های یکسانی وابسته‌اند. وجود چنین امری سبب می‌شود تا برطرف شدن مشکل مقیاس‌پذیری در شبکه‌های بلاک‌چین امری دشوار و چالش برانگیز باشد. در واقع وابسته بودن اجرای هر تراکنش به یک نود کامل سبب شده تا روند کار در این بلاک‌چین‌ها به کندی صورت گیرد. شبکه سلستیا که قبلا با نام «LazyLedger» شناخته می‌شد، با تسلط بر چنین نکته‌ای به سراغ جدا کردن لایه اجماع و اجرا رفته و این امکان را برای کلیه افراد فراهم نموده تا یک بلاک‌چین غیرمتمرکز را به سرعت و بدون نیاز به راه‌اندازی یک شبکه اجماع جدید، مستقر نمایند.
شبکه سلستیا اولین شبکه بلاک‌چین لایه 1 ماژولار (Modularity) بوده و مزیت مژولار بودن نیز این است که هر برنامه، فضای اجرایی خاص خود را داشته و در عین حال، از امنیت اجماع این شبکه بهره می‌برد و آن را به ارث برده است. به بیان ساده‌تر، شبکه سلستیا این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد تا برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را بر روی زنجیره‌های اختصاصی اپلیکیشن که دارای لایه اجماع مشترک هستند، راه‌اندازی نمایند. توسعه‌دهندگان می‌توانند به کمک شبکه سلستیا محیط اجرایی و زبان برنامه‌نویسی مناسب خود را انتخاب کرده و بدون نیاز به هارد فورک زنجیره اصلی، تصمیم بگیرند برنامه را به‌روزرسانی نمایند. وجود چنین انعطافی سبب می‌شود تا توسعه‌دهندگان بر منطق اصلی برنامه خود تمرکز نمایند و شبکه سلستیا نیز از اجماع مراقبت کرده و تضمین نماید که داده‌های هر برنامه برای هر شخصی که آن را درخواست کند، در دسترس باشد.
در یک تعریف ساده از شبکه سلستیا می‌توان آن را پروژه بلاکچینی تعریف کرد که به عنوان یک لایه داده عمل کرده و هر فردی را قادر می‌سازد تا بلاکچین خود را مستقر کرده و سفارشی نماید؛ پروژه Celestia از این جهت به خدمات وب آمازون (AWS) شباهت داشته که به کاربران اجازه می‌دهد تا وب‌سایت‌های خود را بر روی سرورهای فیزیکی مستقر نمایند.

تیم توسعه دهنده شبکه Celestia

آشنایی با شبکه سلستیا و درک بهتر جایگاه آن در دنیای کریپتو بدون آشنایی با تیم توسعه‌دهنده این پروژه بلاک‌چینی کمی دشوار به نظر می‌رسد؛ تیم توسعه‌دهنده شبکه Celestia از 4 فرد خبره در حوزه شبکه بلاکچین شکل گرفته که هر یک دارای رزومه و کارنامه فعالیتی درخشانی هستند. اولین فرد این تیم که در اصل در سمت مدیرعاملی کمپانی Celestia Labs فعالیت دارد، مصطفی البسام (Mustafa Al-Bassam) است که دارای مدرک PHD در زمینه مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاکچینی از USL بوده و به عنوان بنیان‌گذار Chainspace نیز شناخته می‌شود. البسام تاکنون مقالات مهمی در حوزه امنیت شبکه‌های بلاک‌چین خرد شده (Shared Blockchain Systems) نوشته و دارای نفوذ قابل توجهی در این حوزه است.
عضو دیگر این تیم، نیک وایت (Nick White) نام دارد که مدیر عملیاتی آزمایشگاه سلستیا بوده و مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه استنفورد اخذ نموده است. وایت پیش از پیوستن به پروژه سلستیا، به عنوان بنیان‌گذار پروتکل بلاک‌چین Harmony شناخته می‌شد که این پروتکل زیرساخت بلاک‌چین مقیاس‌پذیر را ایجاد کرده و از این طریق تلاش می‌کرد تا انقلاب تمرکززدایی شبکه‌های بلاک‌چینی را تقویت نماید. وایت از تاریخ ژوئن سال 2018 تا دسامبر سال 2020 بر روی این پروژه تمرکز نموده بود. البته وایت علاوه بر این مورد در رزومه کاری خود، فعالیت به عنوان متخصص ارشد هوش مصنوعی (AI) در Zeroth.ai را که یک برنامه شتاب‌دهنده برای استارت‌آپ‌های AI در آسیاست، ثبت نموده است. اسماعیل خوفی (Ismail Khoffi) از اعضای دیگر پروژه شبکه سلستیا بوده که مسئولیت مدیر ارشد فناوری کمپانی Celestia Labs به او واگذار شده و از او به عنوان یک مهندس محقق با تجربه یاد می‌شود. او در رزومه کاری خود علاوه بر ساخت نمونه‌های اولیه تحقیقات دانشگاهی، مشارکت در پروژه‌های غیربلاکچینی و بلاکچینی نظیر Tendermint و Google UK را نیز به ثبت رسانده است.
در نهایت باید به سراغ آخرین عضو این تیم 4 نفره یعنی جان آدلر (John Adler) برویم که محققی در حوزه مقیاس‌پذیری لایه 2 بوده و مسئولیت CRO آزمایشگاه Celestia را بر عهده دارد. او پیش از مشارکت در پروژه شبکه سلستیا در ConsenSys فعالیت داشته و بر روی فاز 2 اتریوم 2 کار کرده است. جالب است بدانید که آدلر با الهام از مقالات البسام در ارتباط با در دسترس بودن داده‌ها جزئیات اولیه طرح رول‌آپ خوشبینانه را ایجاد نموده است. با توجه به تیم توسعه‌دهنده قدرتمند و سرمایه‌گذاران بزرگی که شبکه سلستیا از آن برخوردار است، به نظر می‌رسد رقیب بسیار خوبی برای اکوسیستم‌هایی نظیر Avail شبکه پالیگان و Danksharding شبکه اتریوم باشد.
ناگفته نماند یکی از نکات برجسته‌ای که در ارتباط با Celestia Network مورد توجه کاربران قرار گرفته، این است که بنیان گذار Cosmos یعنی Ethan Buchman یکی از مشاوران این پروژه بوده و همین مسئله سبب شده تا زمزمه‌های زیادی میان همکاری و رابطه نزدیک شبکه سلستیا و Cosmos وجود داشته باشد. از سرمایه‌گذاران اصلی این پروژه می‌توان به مواردی همچون Binance Labs، KR1، Maven 11 Capital، Simon johnson، Dokia Capital، Cryptium Labs، Yield ventures و Divergence Ventures اشاره کرد.

نحوه کار شبکه سلستیا به چه صورت است؟

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، شبکه سلستیا از یک معماری مدولار بهره برده که پشته فناوری بلاک‌چینی را به اجزای تخصصی جدا می‌کند؛ به این صورت که توابع اصلی شبکه، یعنی اجرا و اجماع را به لایه‌های مختلفی تقسیم می‌کند. در واقع معماری یکپارچه شبکه بلاکچین همواره می‌تواند محدود کننده باشد؛ چراکه در چنین ساختاری، کلیه توابع اجماع و اجرا در یک لایه دسته‌بندی شده و در قدم بعدی یک قرارداد هوشمند بر روی این لایه ساخته می‌شود که نتیجه چنین امری چیزی جز این موضوع که کاربران و توسعه‌دهندگان صرفا به یک محیط اجرایی محدود خواهند شد، نداشته و محدودیت‌هایی برای آن‌ها در زمینه بهینه‌سازی و سفارشی‌سازی ایجاد می‌کند.
در نقطه مقابل به هنگامی که از یک معماری ماژولار استفاده کرده و در طول آن اجماع و اجرا را به لایه‌های جداگانه تقسیم می‌کنیم، لایه اجرا بر روی شبکه بلاک‌چین خود وجود داشته و عملا امکان سفارشی‌سازی و بهینه‌سازی را برای کاربردهای خاص فراهم می‌آورد. نتیجه وجود یک معماری ماژولار این خواهد بود که هر توسعه‌دهنده‌ای از این معماری برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز خود استفاده نماید، از مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری و همچنین امنیت بهتری برخوردار خواهد شد.
به بیان بهتر، در یک بلاکچین مدولار نمونه‌گیری از در دسترس بودن داده‌ها کاملا قابل دستیابی بوده و یک نود قادر خواهد بود یک بلاک را با یک نمونه کوچک تائید نماید؛ به طوری که یک بلاگ 100 مگابایتی را صرفا با 10 کیلوبایت داده تائید می‌کند. وجود چنین ویژگی سبب می‌شود تا یک ماشین با حداقل قدرت پردازشی (نظیر یک تلفن همراه هوشمند) در نقش یک نود و گره ظاهر شود. فناوری شبکه سلستیا این امکان را برای کلیه کاربران فراهم می‌آورد تا به عضو درجه یک شبکه تبدیل شوند و در طرف مقابل نیز این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهد تا کمتر به نودهای شخص ثالث تکیه نمایند و از این طریق به موضوع بهبود مقیاس‌پذیری و کاهش تراکم شبکه کمک می‌نماید.
هنگامی که توسعه‌دهندگان DApps خود را مستقیا بر روی شبکه سلستیا می‌سازند، در این صورت قادرند محیط اجرا را برای استفاده انتخاب نموده و هر تعداد محیط اجرایی را که می‌خواهند به صورت کاملا موازی اجرا نمایند؛ این درحالیست که در یک محیط یکپارچه، دولپرها ملزم به استفاده از هر محیط اجرایی خواهند بود که زنجیره پایه از آن پشتیبانی می‌کند. ناگفته نماند که شبکه Celestia محاسبات را انجام نمی‌دهد، بلکه فقط یک لایه داده بوده که به لحاظ هزینه دارای مزایایی است و قیمت‌گذاری آن متناسب با بایت صورت گرفته و ذخیره‌سازی و محاسبات نقشی در آن ندارند.

ویژگی های پروژه Celestia Network

ویژگی اصلی شبکه سلستیا در این نکته بوده که امکان راه‌اندازی و اجرای بلاک‌چین جدید را بدون نیاز به مراحل اولیه برای کاربران فراهم می‌آورد؛ اما همین ویژگی مثبت اصلی، در درون خود دارای ویژگی‌های مثبت زیادی است که در ادامه به بررسی تفصیلی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:

• برخورداری از محیط اجرای سفارشی: شبکه سلستیا، اکوسیستمی را راه‌اندازی نموده که این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد تا بلاک‌چین خود را تا جایی که خود مناسب می‌دانند، سفارشی نمایند و عملا این شبکه هیچ نیازی به استفاده از یک منطق اجرایی خاص نداشته و توسعه‌دهندگان شخصا می‌توانند منطق اجرایی خود را انتخاب کرده و محیطی را طراحی نمایند که صرفا برای آن‌ها کار کند. این پروژه از کلیه رول‌آپ‌ها (Rull-up) به عنوان ابزار مقیاس‌پذیری پشتیبانی می‌نماید؛ اما معماری آن در درجه اول مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم (EVM) و پشته شبکه کازماس (Cosmos SDK) است.
• فراهم نمودن امکان استقرار بلاک‌چین جدید: معماری این شبکه خاص اجازه استقرار بلاک‌چین‌های سفارشی شده را که توسعه دهندگان برای برآورد نمودن نیازهای خاص خود طراحی کرده‌اند، می‌دهد. در واقع توسعه‌دهندگان به جای آن که لازم باشد از صفر کار خود را شروع کنند، می‌توانند با راه‌اندازی بلاک‌چین خود به کمک شبکه سلستیا، با صرف حداقل سرمایه، در زمان، پول و تلاش خود صرفه‌جویی نمایند. بنابر ادعای منتشر شده در وب‌سایت رسمی سلستیا، برای استقرار بلاک‌چین در شبکه Celestia فقط به یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) نیاز خواهیم داشت.
• مقیاس‌پذیری: شبکه سلستیا برای برطرف نمودن مشکل مقیاس‌پذیری به سراغ این راه‌حل رفته که تراکنش‌های انجام یافته بر روی زنجیره‌های ساخته شده بر روی آن را تائید نمی‌کند و به همین علت نگرانی خاصی از بابت کندی سرعت (نظیر انچه که در بلاک‌چین‌های سنتی رایج بود) مواجه نخواهید شد. در حالی که نگرانی کاربران از هزینه شبکه‌ بلاک‌چینی به دلیل بالا بودن ترافیک در شبکه به هنگام خرید اتریوم یا سایر رمزارزها بالا رفته، Celestia برای رفع این مشکل به سراغ استفاده از rollupها رفته که امکان اجرای تراکنش در خارج از زنجیره را فراهم می‌آورد. شبکه سلستیا هم از رول‌آپ خوشبینانه و هم رول‌آپ اثبات دانش صفر پشتیبانی می‌کند تا به لحاظ امنیت اطلاعات نیز مشکلی نداشته باشد.
• سفارشی‌سازی اجماع و ویژگی‌های امنیتی: هیچ محدودیتی برای توسعه‌دهندگان به لحاظ سفارشی‌سازی بلاک‌چین و مکانیزم‌های اجماع آن وجود نداشته و در عین حال که می‌توانند از مکانیزم اجماع و ویژگی‌های امنیتی ارائه شده بوسیله خود شبکه سلستیا استفاده نمایند، با هیچ اجباری برای چنین کاری مواجه نخواهند شد. در واقع Celestia Network ادعا می‌کند که اجماع و امنیت را متناسب با تقاضا فراهم می‌کند.

ایردراپ شبکه سلستیا برای ارز TIA

تیم توسعه‌دهنده شبکه سلستیا با هدف مدیریت بهینه فعالیت‌ها در این شبکه، از یک رمزارز بومی به نام TIA پرده برداشته که دارای 4 کاربرد زیر است:

• فراهم نمودن امکان مشارکت در تصمیمات و رای‌گیری‌های حاکمیتی شبکه
• راه‌اندازی رول‌آپ‌های جدید در پروژه سلستیا
• پرداخت این ارز دیجیتال به عنوان هزینه دسترسی به داده‌ها
• تامین امنیت شبکه با استکینگ و سپرده‌گذاری آن

ایردراپ ارز دیجیتال شبکه سلستیا را می‌توان یکی از عجیب‌ترین ایردراپ‌های تاریخ کریپتو به شمار آورد که فعالان بسیاری از پروژه‌های لایه دوم اتریوم، توسعه‌دهندگان فعال در شبکه اتریوم و کازماس را به سمت خود جذب نمود. در این ایردراپ، مجموعا 7579 توسعه‌دهنده، 266357 ولت مربوط به اکوسیستم کازماس و 310296 ولت اتریومی ایردراپ شدند و حدودا 60 میلیون توکن TIA (حدودا 6 درصد از کل توکن‌های پروژه) میان آن‌ها تقسیم شد. کاربران واجد شرایط ایردراپ ارز دیجیتال می‌توانستند تا تاریخ 17 اکتبر سال 2023 آدرس والت ارز دیجیتال خود را برای دریافت این ایردراپ ثبت نمایند که با اتمام این فرصت، باقیمانده توکن‌ها میان کاربرانی که کیف پول خود را معرفی کرده بودند، توزیع گردید.
در طول این ایردراپ، حدود 20 میلیون توکن برای 50 درصد از کاربران برتر 10 رول‌آپ برتر اتریوم در نظر گرفته شده بود و کاربران برگزیده نیز متناسب با تعداد تراکنش‌ها، میزان کارمزد مصرفی، تعداد ماه‌های فعالیتی و تعداد کانترکت‌ها انتخاب شدند و براساس امتیاز کسب نموده نیز تعدادی توکن TIA دریافت کردند. البته کیف پول‌هایی که کمتر از 50 دلار موجودی یا بریج داشتند، از این لیست حذف شدند. 20 میلیون توکن TIA دیگر نیز برای استیک‌کنندگان پروژه‌های کازماس و اوسموسیس در نظر گرفته شد که در این دسته نیز به میزان توکن‌های استیک شده و همچنین میزان فعالیت کاربران توجه گردید. در نهایت 20 میلیون توکن باقی مانده در این ایردراپ به توسعه‌دهندگانی که بر روی توسعه اتریوم و بیت کوین فعال بودند، اعطا گردید.

پروژه Celestia Network؛ دروازه‌ای به دنیای مقیاس‌پذیری بهتر در بلاک‌چین‌ها

ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من تلاش نمودیم تا شما را با پروژه شبکه سلستیا (Celestia) بیشتر آشنا کنیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، این شبکه یک شبکه بلاک‌چین اجماع داده ماژولار بوده که این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد تا بلاک‌چین سفارشی خود را ساخته و بدون صرف هزینه‌های زیاد، آن را بر روی شبکه مستقر نمایند. کاربران به هنگام استفاده از شبکه سلستیا نیازی به استفاده از یک منطق اجرایی خاص نداشته و کاملا از آزادی عمل برخوردار خواهند بود. در واقع این شبکه کمک می‌کند تا برخلاف موردی که کاربران در خرید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی نگران کندی و مقیاس‌پذیری شبکه هستند، دیگر نگرانی خاصی نداشته و هزینه کمتری پرداخت نمایند. حال که با چیستی شبکه سلستیا بهتر آشنا شدید، نظر شما درباره آن چیست؟ آیا به نظر شما هم شبکه‌های بلاکچینی باید برای برطرف نمودن مشکل مقیاس‌پذیری خود باید به جداسازی لایه‌های اجماع و اجرا روی آورند؟ نظرت خود در این ارتباط را با ما در میان بگذارید.

برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید