پروژه‌های دیفای چگونه هک می‌شوند؟

با گسترش روزافزون فناوری بلاکچین،دیفاییا همان امور مالی غیرمتمرکز، به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌ها در دنیای مالی است. در دیفای، دیگر نیازی به بانک‌ها یا واسطه‌های مالی سنتی نیست؛ هر فردی با دسترسی به اینترنت می‌تواند وام بگیرد، سرمایه‌گذاری کند یا دارایی‌های خود را مبادله کند. اما این دنیای تازه و پرهیجان، با چالشی جدی روبروست:هک.
از زمانی که دیفای توجه جهانی را به خود جلب کرده، هکرها نیز نگاه خود را به این پروژه‌های پر از نقدینگی معطوف کرده‌اند. در سال‌های اخیر، میلیون‌ها دلار دارایی از پروتکل‌های دیفای سرقت شده، و هر هک جدید، کاربران و سرمایه‌گذاران را نسبت به امنیت این فناوری نوظهور دچار تردید کرده است. این سوال اساسی پیش می‌آید:چگونه دیفای، با وجود تمرکززدایی و فناوری پیشرفته، همچنان به این راحتی مورد حمله قرار می‌گیرد؟
در این مقاله از وبلاگ کیف پول من به بررسی چگونگی هک شدن پروژه‌های دیفای، نقاط ضعف اصلی آن‌ها و روش‌های مرسوم حمله می‌پردازیم تا به درکی بهتر از تهدیدهای امنیتی در این حوزه دست یابیم.

پروژه‌ دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) چیست؟

پروژه‌های دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یک مجموعه از پروتکل‌ها، قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی هستند که خدمات مالی را بدون نیاز به واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها ارائه می‌دهند. این پروتکل‌ها معمولاً بر روی بلاکچین‌های عمومی مانند اتریوم ساخته می‌شوند و به کاربران این امکان را می‌دهند تا به‌طور مستقیم و بدون نیاز به اعتماد به نهادهای متمرکز، به تبادل دارایی، وام‌گیری، وام‌دهی و سرمایه‌گذاری بپردازند.

دیفای چگونه کار می‌کند؟

در دیفای، قراردادهای هوشمند نقش اصلی را ایفا می‌کنند. این قراردادها برنامه‌هایی خودکار و غیرقابل تغییر هستند که بر روی بلاکچین مستقر می‌شوند و بر اساس قوانینی که از قبل تعیین شده‌اند، معاملات را اجرا می‌کنند. مثلاً یک قرارداد هوشمند برای وام‌دادن می‌تواند به گونه‌ای تنظیم شود که وقتی کاربر مقدار مشخصی وثیقه گذاشت، به‌صورت خودکار وام را به او ارائه دهد و در صورت ناتوانی در بازپرداخت، وثیقه را تصاحب کند.

چرا پروژه‌های دیفای هدف هکرها هستند؟

پروژه‌های دیفای به دلیل دو ویژگی اساسی، یعنیعدم تمرکزو وجود نقدینگی بالا، به یک هدف جذاب برای هکرها تبدیل شده‌اند.

• عدم تمرکز و کنترل کمتر بر امنیت: چون دیفای بدون نیاز به نهادهای متمرکز فعالیت می‌کند، هیچ کنترل متمرکزی بر روی امنیت این پروژه‌ها وجود ندارد. به همین دلیل، هکرها سعی می‌کنند با یافتن آسیب‌پذیری‌ها در قراردادهای هوشمند یا مکانیزم‌های امنیتی، از آن‌ها سوءاستفاده کنند.
• نقدینگی بالا: حجم بالای دارایی‌هایی که در پروتکل‌های دیفای قفل می‌شوند، هدف جذابی برای هکرهاست. میلیون‌ها دلار از دارایی‌های کاربران در این قراردادهای هوشمند ذخیره شده‌اند و در صورتی که یک هکر بتواند راهی برای نفوذ به آن‌ها پیدا کند، می‌تواند مقادیر زیادی از این دارایی‌ها را سرقت کند.
• پیچیدگی و باگ‌های احتمالی: کدنویسی قراردادهای هوشمند در دیفای پیچیده است و کوچک‌ترین باگ می‌تواند منجر به بروز مشکلات امنیتی بزرگی شود. هکرها با تجزیه و تحلیل این کدها، سعی می‌کنند تا نقاط ضعف احتمالی را شناسایی و مورد سوءاستفاده قرار دهند.
• اوراکل‌های نامطمئن: در بسیاری از پروژه‌های دیفای، اوراکل‌ها نقش مهمی در انتقال داده‌ها از دنیای خارج به قراردادهای هوشمند ایفا می‌کنند. اگر اوراکل‌ها اطلاعات نادرستی ارائه دهند یا توسط هکرها دستکاری شوند، می‌توانند باعث بروز اختلالات امنیتی و سرقت دارایی‌ها شوند.

به طور خلاصه، دیفای با ارائه خدمات نوین مالی و از بین بردن واسطه‌ها، یک قدم بزرگ به سوی آینده‌ی مالی برمی‌دارد، اما از طرفی نیز به دلیل پیچیدگی و نقدینگی بالای خود، نیازمند توجه جدی به امنیت و پشتیبانی مداوم است.

بررسی مهم ترین دلایل هک پروژه های دیفای

هک پروژه‌های دیفای به یکی از تهدیدات بزرگ دنیای کریپتوکارنسی و امور مالی غیرمتمرکز تبدیل شده است. دیفای به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی همچون حذف واسطه‌ها و استفاده از قراردادهای هوشمند، سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی را به خود جلب کرده است. این حوزه در مدت کوتاهی از منظر رشد سرمایه‌ای جهش چشمگیری داشته و همین امر، آن را به هدفی جذاب برای هکرها تبدیل کرده است. در ادامه، دلایل اصلی و روش‌های رایج هک در پروژه‌های دیفای توضیح داده شده است.

سوءاستفاده از پروتکل‌های شخص ثالث و خطاهای منطقی

یکی از راه‌های مورد علاقه هکرها برای نفوذ به پروژه‌های دیفای، تحلیل و شناسایی ضعف‌ها در پروتکل‌ها و سرویس‌های شخص ثالث است. بسیاری از هکرها با استفاده از ابزارهایی که کپی کاملی از بلاکچین ایجاد می‌کنند، ابتدا نقاط ضعف پروژه را شبیه‌سازی کرده و سپس به هک اصلی می‌پردازند. این روش، امکان انجام سناریوهای شبیه‌سازی شده را به هکر می‌دهد، به‌طوری‌که حتی پیش از هک واقعی، رفتارهای بالقوه را تست و ارزیابی می‌کنند. خطاهای منطقی در مدل‌های ریاضی و ضعف‌های موجود در سرویس‌های شخص ثالث مانند اوراکل‌ها از جمله مواردی هستند که هکرها از آنها سوءاستفاده می‌کنند. اوراکل‌ها، که برای تغذیه اطلاعات بیرونی به قراردادهای هوشمند به کار می‌روند، ریسک‌های امنیتی را به پروژه‌های دیفای وارد کرده و هکرها می‌توانند از این اطلاعات برای دستکاری و حمله استفاده کنند.

اشتباهات برنامه‌نویسی در قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند با وجود کارایی بالا و ساختار نوآورانه، همچنان مستعد خطاهای برنامه‌نویسی هستند. این خطاها به‌ویژه زمانی رخ می‌دهد که توسعه‌دهندگان با زبان‌های برنامه‌نویسی مرتبط با بلاک‌چین آشنایی کامل نداشته و به‌سرعت پروژه را راه‌اندازی می‌کنند. یکی از نمونه‌های این نوع حملات، هک پروژه dForce در سال 2020 بود که طی آن هکرها با بهره‌گیری از آسیب‌پذیری‌های موجود در استاندارد توکن ERC-777 موفق به سرقت ۲۵ میلیون دلار شدند. همچنین، بازرسی‌های امنیتی معمولاً نمی‌توانند تمام نقاط ضعف را شناسایی کنند، چرا که برخی از شرکت‌های بازرسی صرفاً برای منافع مالی خود عمل کرده و مسئولیتی در قبال کیفیت ارزیابی‌ها ندارند.

وام‌های فلش، دستکاری قیمت و حملات ماینرها

وام‌های فلش یکی از ابزارهای پرطرفدار در دیفای هستند که به افراد امکان دریافت وام بدون وثیقه را می‌دهند، به شرط آن‌که وام در همان تراکنش بازپرداخت شود. هکرها از این روش برای انجام حملات به پروژه‌های دیفای استفاده کرده و با دستکاری قیمت توکن‌ها، در کمترین زمان ممکن سودهای کلانی به دست می‌آورند. حمله‌های فلش اغلب با دستکاری قیمت توکن همراه است؛ به‌گونه‌ای که هکر ابتدا توکن‌ها را با قیمت پایین خریداری کرده، سپس قیمت را افزایش داده و در نهایت به‌صورت سودده توکن‌ها را بازخرید می‌کند. حملات ماینرها نیز مشابه با وام‌های فلش عمل می‌کند، اما در بلاک‌چین‌هایی که از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند رخ می‌دهد. این نوع حملات با اجاره ظرفیت‌های استخراجی و دستکاری ترتیب تراکنش‌ها توسط مهاجم انجام می‌شود، به‌طوری‌که تنها معاملات خود هکر در بلاک گنجانده شده و امکان دسترسی به سرمایه‌های بیشتر را فراهم می‌کند.

ضعف در مدیریت پروژه و بی‌کفایتی توسعه‌دهندگان

در نهایت، خطاهای انسانی و ضعف مدیریتی از مهم‌ترین دلایل افزایش خطر هک در پروژه‌های دیفای محسوب می‌شوند. بسیاری از توسعه‌دهندگان به دلیل نداشتن تجربه کافی و تنها به امید سودآوری سریع، پروژه‌های خود را در شرایطی که از نظر امنیتی آماده نیستند، راه‌اندازی می‌کنند. این امر باعث می‌شود که نقاط ضعف موجود به پروژه‌های کپی و مشابه نیز منتقل شده و هکرها از این آسیب‌پذیری‌های گسترده سوءاستفاده کنند. برای مثال، پروژه‌هایی مانند RFI SafeMoon دارای یک آسیب‌پذیری حیاتی بودند که این ضعف به بیش از صدها پروژه دیگر سرایت کرد و میلیاردها دلار ضرر مالی به دنبال داشت.

در نتیجه، دیفای با تمام مزایا و نوآوری‌های خود همچنان یک بستر مخاطره‌آمیز برای سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان است. برای کاهش احتمال هک در پروژه‌های دیفای، ضروری است که تیم‌های توسعه‌دهنده از مهارت‌های فنی بالا و تعهد به امنیت برخوردار بوده و پروژه‌ها را پیش از عرضه عمومی، به‌طور کامل مورد بررسی و ارزیابی امنیتی قرار دهند.

بررسی جامع هک‌های بزرگ در پروژه‌های دیفای: تاریخچه و تحلیل عوامل

با رشد سریع صنعت مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi)، بسیاری از دارایی‌ها به سمت این پروتکل‌ها جذب شده‌اند. هرچند که دیفای اصولاً به عنوان بستری امن طراحی شده است، اما هکرها با شناسایی نقاط ضعف و سوءاستفاده از آنها، دیفای را به یکی از اهداف اصلی خود تبدیل کرده‌اند. براساس آمارها، علی‌رغم پیشرفت‌های امنیتی، همچنان میلیون‌ها دلار در این حوزه از دست می‌رود؛ برای نمونه، در آغاز سال ۲۰۲۱، حدود ۲۴۰ میلیون دلار از دارایی‌های کاربران به سرقت رفته است.
با وجود اینکه فناوری بلاک‌چین برای ارائه بستری امن در تراکنش‌های مالی شناخته می‌شود، دیفای به دلیل ساختار پیچیده و تعامل با قراردادهای هوشمند، ریسک‌هایی را به همراه دارد. بسیاری از پروتکل‌های دیفای به علت استفاده از کدهای منبع باز، در معرض خطر هک قرار دارند. دسترسی عمومی به این کدها، امکان شناسایی آسیب‌پذیری‌ها را برای هکرها آسان‌تر می‌کند. بنابراین، هرگونه خطا یا نقص در طراحی قراردادهای هوشمند می‌تواند به خسارات بزرگی منجر شود.

تاریخچه برخی از بزرگترین هک‌های دیفای

بسیاری از پروژه‌های بزرگ دیفای در چند سال گذشته قربانی هکرها شده‌اند که نمونه‌های مشهوری از این حملات عبارتند از:

• هک dForce: این حمله یکی از بزرگ‌ترین هک‌های دیفای بود که طی آن هکرها موفق به سرقت ۲۵ میلیون دلار شدند. این هک به دلیل نقص امنیتی در استاندارد توکن ERC-777 انجام شد.
• هک SafeMoon و RFI: این پروژه‌ها به دلیل استفاده از کدهای مشترک و آسیب‌پذیری‌های مشابه، به شدت تحت تاثیر حملات هکری قرار گرفتند و زیان‌های میلیارد دلاری متحمل شدند.

راهکارهای مؤثر برای کاهش خطر هک در پروژه‌های دیفای

دیفای یا همان امور مالی غیرمتمرکز، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود، فضای مستعدی برای رشد نوآوری و جذب سرمایه است. اما همین ویژگی‌ها نیز آن را به یکی از اهداف اصلی هکرها تبدیل کرده‌اند. با افزایش دارایی‌های قفل‌شده در پروتکل‌های دیفای، اهمیت حفظ امنیت به طرز چشمگیری افزایش یافته است. امنیت نه تنها برای حفاظت از سرمایه کاربران، بلکه برای جلب اعتماد عمومی و افزایش مقبولیت این حوزه نیز ضروری است.

بازبینی و رفع مداوم باگ‌ها  

یکی از اساسی‌ترین راه‌ها برای حفظ امنیت دیفای، بررسی منظم و رفع اشکالات احتمالی در قراردادهای هوشمند است. حتی کوچک‌ترین نقص کدنویسی می‌تواند به بروز حفره‌های امنیتی منجر شود که هکرها می‌توانند از آن سوءاستفاده کنند. بنابراین، توصیه می‌شود که توسعه‌دهندگان به صورت مستمر پروژه را بررسی کنند و در صورت مشاهده هرگونه باگ یا اشکال، سریعاً آن را رفع کنند.

استفاده از اوراکل‌های معتبر  

اوراکل‌ها نقش کلیدی در انتقال اطلاعات از دنیای واقعی به قراردادهای هوشمند دیفای دارند. اگر اوراکل به درستی کار نکند یا از منابع نامطمئن استفاده کند، امکان دستکاری قیمت‌ها و سوءاستفاده از قراردادها وجود دارد. استفاده از اوراکل‌های معتبر مانند چین لینک می‌تواند به افزایش امنیت و جلوگیری از هک کمک کند.

پشتیبانی و نظارت دقیق بر امنیت پروژه  

یک پروژه دیفای بدون پشتیبانی منظم و نظارت دقیق، به راحتی در معرض هک قرار می‌گیرد. تیم‌های توسعه‌دهنده باید اطمینان حاصل کنند که در تمام مراحل اجرا، امنیت پروتکل را در اولویت قرار داده و از راهکارهای نوین امنیتی برای محافظت از کاربران و دارایی‌هایشان استفاده می‌کنند.

آموزش تیم توسعه‌دهنده و متخصصان بلاک‌چین  

توسعه‌دهندگان پروژه‌های دیفای باید دارای دانش و تجربه کافی در زمینه بلاک‌چین و امنیت قراردادهای هوشمند باشند. آموزش مستمر این افراد در شناسایی و رفع مشکلات امنیتی اهمیت بسیاری دارد. یک تیم آگاه و متخصص می‌تواند راهکارهای موثری برای مقابله با تهدیدات امنیتی ارائه دهد.

بهره‌گیری از حسابرسی‌های امنیتی  

یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی ضعف‌های امنیتی، انجام حسابرسی توسط شرکت‌های معتبر امنیتی است. این شرکت‌ها کدها و قراردادهای هوشمند را به دقت بررسی کرده و هرگونه مشکل امنیتی را پیش از انتشار پروژه شناسایی می‌کنند. برخی از شرکت‌های برتر در این حوزه، مانند CertiK و Quantstamp، به صورت تخصصی در زمینه امنیت دیفای فعالیت دارند.

به‌روزرسانی و ارتقاء مستمر  

فناوری بلاک‌چین و دیفای دائماً در حال تکامل است. برای مقابله با حملات جدید، پروتکل‌ها باید همگام با تغییرات تکنولوژیک به‌روزرسانی شوند. تیم‌های توسعه‌دهنده باید به طور مداوم با جدیدترین روش‌های امنیتی آشنا شوند و آنها را در پروژه‌های خود پیاده‌سازی کنند.

سخن پایانی:

در نهایت، دنیای دیفای با تمام نوآوری‌ها و پتانسیل بی‌نظیر خود همچنان در مراحل ابتدایی رشد قرار دارد و مانند هر فناوری نوظهور دیگری، با چالش‌های امنیتی قابل توجهی مواجه است. همان‌طور که در این مقاله بررسی کردیم، پروتکل‌های دیفای به‌دلیل ماهیت باز و عدم نظارت متمرکز، هدف جذابی برای هکرها محسوب می‌شوند. از این رو، ضروری است که توسعه‌دهندگان، سرمایه‌گذاران و کاربران دیفای همگی به اهمیت امنیت و شناخت نقاط ضعف این اکوسیستم واقف باشند.
با گسترش آگاهی، اتخاذ تدابیر امنیتی بیشتر و بهره‌گیری از اوراکل‌ها و پروتکل‌های معتبر، می‌توان به کاهش ریسک هک در پروژه‌های دیفای کمک کرد. هرچند که تهدیدات امنیتی همواره وجود خواهند داشت، اما با بهبود زیرساخت‌ها و نظارت مستمر، دیفای می‌تواند به مقصدی امن‌تر برای کاربران و سرمایه‌گذاران تبدیل شود و به وعده خود در ایجاد یک سیستم مالی آزاد و شفاف نزدیک‌تر گردد.