میکر (Maker) و تیکر (Taker) در بازار چه کسانی هستند؟

بازارهای مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال، جایی است که معامله‌گران با نقش‌های مختلف برای خرید و فروش دارایی‌ها گرد هم می‌آیند. در این میان، دو نقش کلیدی به نام میکر (Maker) و تیکر (Taker) وجود دارند که عملکرد آن‌ها تأثیر مستقیمی بر نقدینگی، سرعت معاملات و پویایی بازار دارد. اما این دو نقش دقیقاً چه تفاوتی با یکدیگر دارند و هرکدام چه تأثیری بر بازار می‌گذارند؟  
میکرها با ثبت سفارش‌های محدود، پایه‌گذار نقدینگی در بازار هستند و به پایداری و تسهیل معاملات کمک می‌کنند. در مقابل، تیکرها با پذیرش سریع سفارش‌های موجود، معاملات را تکمیل کرده و نقدینگی ایجادشده را به جریان می‌اندازند. این دو نقش به‌طور هماهنگ، ستون اصلی فعالیت بازارهای مالی و صرافی‌ها را تشکیل می‌دهند.  
در این مقاله از بلاگ کیف پول من به بررسی دقیق‌تر نقش میکر و تیکر، تفاوت‌های آن‌ها و تأثیرشان بر بازار می‌پردازیم تا درک بهتری از این دو مفهوم مهم در دنیای معاملات داشته باشید.

میکر (Maker) کیست؟

میکر یا سفارش‌گذار به افرادی گفته می‌شود که سفارش‌های محدودی (Limit Orders) در بازار ثبت می‌کنند که بلافاصله اجرا نمی‌شوند. این سفارش‌ها تا زمانی که شرایط مورد نظر میکر فراهم شود، در لیست سفارشات بازار باقی می‌مانند. نقش میکرها در بازار ارزهای دیجیتال بسیار مهم است، زیرا با ثبت این سفارش‌ها، به افزایش نقدینگی بازار کمک می‌کنند و انجام معاملات برای سایر کاربران را تسهیل می‌کنند.  
برای مثال، اگر شما سفارشی ثبت کنید که قصد خرید بیت‌کوین با قیمتی کمتر از قیمت فعلی بازار یا فروش آن با قیمتی بالاتر از قیمت فعلی را داشته باشید، این سفارش در بازار باقی می‌ماند تا زمانی که فرد دیگری با شرایط شما موافقت کند. این فرآیند باعث ایجاد ثبات در بازار و کاهش فاصله بین قیمت‌های خرید و فروش می‌شود.  
میکرها هم می‌توانند خریدار باشند و هم فروشنده. آن‌ها به دلیل ثبت سفارش‌های باز که هنوز اجرا نشده‌اند، نقدینگی را در بازار افزایش داده و انجام معاملات دیگر کاربران را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنند.

نقدینگی چیست؟  

نقدینگی به میزان سهولت خرید یا فروش یک دارایی در بازار، بدون تأثیر قابل توجه بر قیمت آن، گفته می‌شود. دارایی‌هایی که نقدینگی بالایی دارند، به راحتی قابل معامله هستند، در حالی که دارایی‌های با نقدینگی پایین به سختی خرید و فروش می‌شوند.  
برای درک بهتر، می‌توان طلا را مثال زد: طلا یک دارایی با نقدینگی بالا است، زیرا همیشه خریداران و فروشندگان زیادی در بازار وجود دارند. اما در مقابل، یک مجسمه خاص یا یک اثر هنری نقدینگی پایینی دارد، زیرا تعداد کمتری از افراد ممکن است به خرید آن علاقه‌مند باشند.  
در بازار ارزهای دیجیتال، نقدینگی بالا به این معناست که فاصله قیمتی بین سفارش‌های خرید و فروش بسیار کم است و معاملات سریع و با قیمت مناسب انجام می‌شوند. اما در بازارهای با نقدینگی پایین، این فاصله زیاد است و ممکن است خرید یا فروش دارایی‌ها زمان‌بر و پرهزینه باشد.  
نقدینگی بالا معمولاً نشان‌دهنده ثبات و سلامت بازار است و وجود میکرها یکی از عوامل اصلی افزایش نقدینگی به شمار می‌رود.

تیکر یا سفارش‌بردار کیست؟

تیکر (Taker) یا سفارش‌بردار، به کاربری گفته می‌شود که سفارش‌های موجود در لیست معاملات بازار را قبول کرده و بلافاصله معامله را انجام می‌دهد. برخلاف میکرها که سفارش‌های محدودی (Limit Orders) ثبت می‌کنند و باید منتظر بمانند تا شرایط معامله‌شان فراهم شود، تیکرها با ثبت سفارش بازار (Market Order)، بدون شرط خاصی، سریعاً به معامله می‌پردازند.  
در واقع، سفارش‌های ثبت‌شده توسط میکرها در بازار، فرصتی برای تیکرها ایجاد می‌کند تا با قبول این سفارش‌ها، نیاز خود را به خرید یا فروش دارایی برطرف کنند. به عبارت دیگر، زمانی که تیکر یک سفارش موجود را انتخاب می‌کند و معامله را انجام می‌دهد، این فرآیند باعث تکمیل سفارش میکر نیز می‌شود. در نتیجه، هر دو طرف به هدف خود دست پیدا می‌کنند.  
تیکرها نقش مهمی در تسریع انجام معاملات بازار دارند، زیرا با اجرای سریع سفارش‌ها، نقدینگی را از بازار خارج می‌کنند. در عوض، کارمزد بیشتری نسبت به میکرها پرداخت می‌کنند، چرا که نقش آن‌ها کاهش نقدینگی بازار است، در حالی که میکرها با ایجاد سفارش‌های باز، به افزایش نقدینگی کمک می‌کنند.
به طور خلاصه، تیکرها با انتخاب و اجرای سفارش‌های موجود، نه‌تنها نیاز خود را به سرعت برطرف می‌کنند، بلکه با تکمیل سفارش میکرها، به پویایی و عملکرد صحیح بازار نیز کمک می‌کنند.

کارمزد معاملات برای میکر و تیکر ارز دیجیتال

در بازار ارزهای دیجیتال، کارمزد معاملات یکی از عوامل مهم برای کاربران است. این کارمزد به معنای مبلغی است که صرافی‌ها به‌عنوان هزینه ارائه خدمات از معامله‌گران دریافت می‌کنند. نکته قابل‌توجه این است که کارمزد معاملات برای میکر (Maker)و تیکر (Taker)متفاوت است، زیرا نقش آن‌ها در بازار با یکدیگر فرق می‌کند.  
میکرها با ثبت سفارش‌های باز (Limit Orders) به افزایش نقدینگی بازار کمک می‌کنند. به همین دلیل صرافی‌ها برای تشویق کاربران به تبدیل شدن به میکر، کارمزد کمتری برای آن‌ها در نظر می‌گیرند. نقدینگی بالا، مزیتی بزرگ برای صرافی‌ها محسوب می‌شود، زیرا امکان انجام معاملات سریع‌تر و با قیمت مناسب‌تر را برای کاربران فراهم می‌کند.  
از سوی دیگر، تیکرها با ثبت سفارش‌های بازار (Market Orders) و انجام سریع معاملات، نقدینگی را از بازار خارج می‌کنند. به همین دلیل، کارمزد بیشتری نسبت به میکرها پرداخت می‌کنند. این کارمزد بالاتر به دلیل تأثیر تیکرها در کاهش نقدینگی بازار است.  

تأثیر سطح کاربری بر کارمزد میکر و تیکر

در بسیاری از صرافی‌ها، میزان کارمزدی که میکرها و تیکرها پرداخت می‌کنند، به سطح کاربری آن‌ها بستگی دارد. کاربران با سطوح کاربری بالاتر معمولاً تخفیف بیشتری روی کارمزد میکر دریافت می‌کنند. اما در سطوح کاربری پایین یا معمولی، ممکن است این تخفیف‌ها اعمال نشود.  
برای مثال، در صرافی‌های مطرح دنیا، کاربران حرفه‌ای و با حجم معاملات بالا از مزایای بیشتری برخوردار هستند، در حالی که کاربران عادی معمولاً باید کارمزد بیشتری پرداخت کنند.  
بطور کلی میکرها به دلیل افزایش نقدینگی و بهبود پویایی بازار، از کارمزد کمتری برخوردارند، در حالی که تیکرها برای استفاده سریع از نقدینگی موجود، کارمزد بالاتری پرداخت می‌کنند. این تفاوت کارمزد، یکی از استراتژی‌های صرافی‌ها برای حفظ تعادل و عملکرد بهتر بازار ارزهای دیجیتال است.

مزایا و معایب میکر و تیکر ارز دیجیتال

در بازار ارزهای دیجیتال، میکر (Maker) و تیکر (Taker) نقش‌های کلیدی در انجام معاملات ایفا می‌کنند و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. شناخت این ویژگی‌ها به معامله‌گران کمک می‌کند تا بر اساس اهداف و استراتژی خود بهترین رویکرد را انتخاب کنند.  

مزایا و معایب میکر

مزایا:  

1. کاهش کارمزد معاملات: میکرها معمولاً کارمزد کمتری پرداخت می‌کنند. این کاهش کارمزد به دلیل نقش آن‌ها در افزایش نقدینگی بازار است که برای صرافی‌ها اهمیت بالایی دارد.  
2. افزایش کنترل بر قیمت معامله: میکرها با ثبت سفارش‌های محدود، می‌توانند دقیقاً قیمت خرید یا فروش دلخواه خود را تعیین کنند. این ویژگی برای معامله‌گرانی که به دنبال بهینه‌سازی قیمت هستند، بسیار مفید است.  
3. کمک به پویایی بازار: با ثبت سفارش‌های باز، میکرها نقش مهمی در افزایش نقدینگی و ایجاد فرصت‌های معاملاتی برای سایر کاربران ایفا می‌کنند.  

معایب: 

1. طولانی بودن زمان انجام سفارش: یکی از بزرگ‌ترین معایب میکرها این است که سفارش‌های آن‌ها بلافاصله اجرا نمی‌شود و ممکن است برای انجام معامله هفته‌ها در انتظار بمانند.  
2. ریسک نوسانات قیمت: در بازارهای پرنوسان، ممکن است قیمت به سطوحی برسد که سفارش میکر دیگر جذابیت نداشته باشد، یا اصلاً معامله انجام نشود.  
3. وابستگی به تیکرها: میکرها به تیکرها وابسته هستند تا سفارش‌هایشان تکمیل شود، و اگر تیکر کافی در بازار وجود نداشته باشد، معاملات ممکن است به تعویق بیفتد.  

مزایا و معایب تیکر

مزایا:  

1. سرعت در انجام معاملات: تیکرها با ثبت سفارش بازار، بلافاصله معاملات خود را انجام می‌دهند و نیازی به انتظار ندارند. این ویژگی برای افرادی که به سرعت و انعطاف‌پذیری بالا نیاز دارند، بسیار جذاب است.  
2. سادگی در فرآیند معامله: تیکرها نیازی به تنظیم قیمت ندارند و می‌توانند به سرعت سفارش‌های موجود در بازار را انتخاب و اجرا کنند.  
3. دسترسی به نقدینگی موجود: تیکرها از نقدینگی فراهم‌شده توسط میکرها بهره‌مند می‌شوند و می‌توانند به سرعت دارایی‌های مورد نظر خود را معامله کنند.  

معایب:  

1. پرداخت کارمزد بالاتر: تیکرها به دلیل کاهش نقدینگی بازار، کارمزد بیشتری نسبت به میکرها پرداخت می‌کنند. این تفاوت کارمزد ممکن است برای برخی کاربران هزینه‌بر باشد.  
2. کنترل کمتر بر قیمت: در سفارش‌های بازار، تیکرها ممکن است مجبور شوند معامله را با قیمتی انجام دهند که مطلوب آن‌ها نیست، زیرا اولویت با سرعت انجام معامله است.  
3. وابستگی به نقدینگی موجود: تیکرها در شرایطی که نقدینگی بازار پایین باشد، ممکن است با محدودیت‌هایی در انجام سریع معاملات مواجه شوند.  

نقش میکر و تیکر در پویایی بازار

یکی از مزایای مشترک میکر و تیکر برای صرافی‌ها، افزایش نقدینگی و پویایی بازار است. هر چه حجم معاملات روزانه در یک صرافی بیشتر باشد، کاربران جدید بیشتری به آن جذب می‌شوند. صرافی‌ها به دنبال بازاری پویا هستند که در آن کاربران برای معاملات خود نیازی به انتظار طولانی نداشته باشند.  
با این حال، اختلاف کارمزدها می‌تواند باعث شود برخی از تیکرها نسبت به انجام معاملات دلسرد شوند. در مقابل، میکرها با توجه به مزیت کارمزد کمتر، تمایل بیشتری به ثبت سفارش‌های باز دارند و این موضوع به مرور زمان به رشد و توسعه بازار کمک می‌کند.

چگونه می‌توان هزینه تراکنش مارکت میکر (Maker) و مارکت تیکر (Taker) را کاهش داد؟  

در بازار ارزهای دیجیتال، صرافی‌ها برای ارائه خدمات خود از کاربران کارمزد دریافت می‌کنند. این کارمزدها شامل هزینه‌های مربوط به انتقال ارز، ثبت سفارشات و تکمیل معاملات می‌شود. مارکت میکرها و تیکرها نیز برای فعالیت‌های خود مشمول پرداخت کارمزد هستند، اما روش‌هایی وجود دارد که می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد.  

1. ارتقاء سطح کاربری در صرافی: صرافی‌ها معمولاً کاربران را به گروه‌های مختلف سطح‌بندی می‌کنند. این سطح‌ها بر اساس حجم معاملات کاربران در یک بازه زمانی (معمولاً 30 روزه) تعیین می‌شود. کاربران با افزایش حجم معاملات خود می‌توانند به سطوح بالاتر ارتقاء پیدا کنند و از تخفیف‌های کارمزدی بیشتری بهره‌مند شوند. هرچه سطح کاربری بالاتر باشد، کارمزد کمتری برای هر معامله پرداخت می‌شود.  
2. افزایش حجم معاملات: یکی از معیارهای اصلی برای کاهش کارمزدها، حجم معاملات شما در یک دوره مشخص است. صرافی‌ها معمولاً کارمزدها را بر اساس میانگین حجم معاملات ماهانه شما تعیین می‌کنند. هرچه این حجم بیشتر باشد، نرخ کارمزد میکر و تیکر کمتر خواهد بود. برای مثال، اگر میانگین معاملات شما در 30 روز گذشته به 100 هزار دلار برسد، کارمزد شما به عنوان میکر 0.15 درصد و به عنوان تیکر 0.25 درصد خواهد بود.  
3. استفاده از جداول کارمزد صرافی (Fee Schedule): بیشتر صرافی‌ها یک صفحه مشخص با عنوان Fee Schedule دارند که اطلاعات کاملی درباره نرخ کارمزدها ارائه می‌دهد. این جدول به شما کمک می‌کند تا بر اساس حجم معاملات خود و نوع سفارش (میکر یا تیکر)، هزینه‌های تراکنش را محاسبه و مدیریت کنید.  
4. استفاده از تخفیف‌های ویژه صرافی‌ها: بعضی از صرافی‌ها برنامه‌های تخفیفی ویژه‌ای برای کاربران خود ارائه می‌دهند. این تخفیف‌ها می‌تواند شامل استفاده از توکن بومی صرافی برای پرداخت کارمزدها باشد که معمولاً باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.  
5. فعالیت به عنوان میکر: میکرها به دلیل نقشی که در افزایش نقدینگی بازار دارند، کارمزد کمتری نسبت به تیکرها پرداخت می‌کنند. اگر برای شما امکان‌پذیر است، می‌توانید بیشتر به‌عنوان میکر فعالیت کنید و با ثبت سفارش‌های محدود (Limit Orders) کارمزد کمتری پرداخت کنید.

اهمیت حالت میکر و تیکر

در بازارهای مالی، انتخاب بین حالت میکر (Maker) و تیکر (Taker) می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر نتیجه معاملات و هزینه‌های کارمزد داشته باشد. هرچه اختلاف قیمت سفارش خرید و فروش (Spread) کمتر باشد، معامله‌گران می‌توانند با استفاده از فرصت‌های کوتاه‌مدت، سود بیشتری کسب کنند. این موضوع به وضوح نشان می‌دهد که فرهنگ سفارش‌گذاری در بازار نقش مهمی در بهبود پویایی و شفافیت معاملات دارد.  
زمانی که کاربران سفارش‌های محدود (Limit Orders) ثبت می‌کنند، رقابت قیمتی بین معامله‌گران شکل می‌گیرد. این رقابت باعث کاهش قیمت فروش و افزایش قیمت خرید می‌شود، که در نتیجه شکاف قیمتی (Spread) به حداقل می‌رسد. کاهش شکاف قیمتی موجب می‌شود معاملات با هزینه کمتر و عادلانه‌تری انجام شود.  
برای مثال، فرض کنید بهترین سفارش فروش اتریوم در بازار 4000 دلار و بهترین سفارش خرید 3980 دلار باشد. اگر شما اتریوم را با قیمت 4000 دلار بخرید، در لحظه خرید، 20 دلار ضرر کرده‌اید، چرا که بهترین قیمت فروش فعلی برای بازگشت پول نقد، 3980 دلار است. در صورتی که فرهنگ سفارش‌گذاری رواج پیدا کند، این فاصله قیمتی کاهش می‌یابد و معامله‌گران می‌توانند معاملات بهینه‌تری انجام دهند.  
اما باید توجه داشت که انتخاب حالت میکر همیشه بهترین گزینه نیست. در مواقعی که بازار در آستانه یک حرکت شدید (صعودی یا نزولی) است و احتمال وقوع پیش‌بینی شما زیاد به نظر می‌رسد، استفاده از سفارش لحظه‌ای (Market Order) یا همان حالت تیکر ممکن است سودآورتر باشد. در چنین شرایطی، اگر به دلیل صرفه‌جویی در کارمزد تصمیم بگیرید از حالت میکر استفاده کنید، ممکن است فرصت سودآوری را از دست بدهید یا از روند بازار عقب بمانید.  
به طور خلاصه، انتخاب بین میکر و تیکر بستگی به شرایط بازار و استراتژی معاملاتی شما دارد. اگر تحلیل دقیقی از بازار دارید و انتظار تغییرات سریع را می‌کشید، حالت تیکر می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد. اما در شرایط عادی و برای کاهش هزینه‌های معاملاتی، میکر بودن می‌تواند به صرفه‌تر باشد. شناخت زمان مناسب برای هر یک از این حالت‌ها، کلید موفقیت در بازارهای مالی است.

سخن پایانی

نقش‌های میکر (Maker) و تیکر (Taker) به عنوان اجزای اصلی بازارهای مالی، به ویژه در حوزه ارزهای دیجیتال، اهمیت زیادی در پویایی، نقدینگی و کارایی معاملات دارند. میکرها با ثبت سفارش‌های باز، زیرساخت نقدینگی بازار را تقویت می‌کنند و به ثبات آن کمک می‌کنند، در حالی که تیکرها با انجام سریع معاملات، جریان نقدینگی را به حرکت درمی‌آورند.  
درک تفاوت‌ها و مزایا و معایب هر یک از این نقش‌ها، به معامله‌گران کمک می‌کند تا استراتژی‌های بهینه‌تری برای فعالیت در بازار انتخاب کنند. در نهایت، هماهنگی میان میکرها و تیکرها، موجب افزایش اعتماد کاربران به صرافی‌ها و تقویت بازار می‌شود. انتخاب این که در نقش میکر یا تیکر فعالیت کنید، به نیازها، اهداف و اولویت‌های معاملاتی شما بستگی دارد، اما هر دو نقش در موفقیت شما و سلامت بازار تأثیرگذار خواهند بود.