شاخص میانگین متحرک چیست؟

اگر تریدر بازار مالی هستید، مطمئنا می‌دانید که بحث تحلیل تکنیکال، موضوع جدیدی در جهان ترید و بازار سرمایه نبوده و برای تجربه یک معامله سودآور حتما باید از طریق ابزارهای موجود در تحلیل تکنیکال به پیش‌بینی روند حرکتی قیمت‌ها در بازار مالی مورد نظر پرداخته و سپس در ارتباط با خرید یا فروش آن تصمیم‌گیری نمائید. به بیان بهتر، شما اگر قصد خرید بیت کوین یا خرید ارز دیجیتال x را دارید، حتما باید به یک چشم‌انداز روشن در زمینه رفتار آتی این رمزارز در بازار به لحاظ قیمتی دست پیدا کنید تا با اطمینان قدم در مسیر سرمایه‌گذاری و ترید گذاشته و از قِبَل آن سود کسب کنید. یکی از ابزارهای کاربردی موجود در تحلیل تکنیکال، شاخص  میانگین متحرک (Moving Average) بوده که تحلیل‌گران با کمک آن قادر خواهند بود به تحلیل وضعیت بازار بپردازند.

در اصل هدف از شکل‌گیری شاخص میانگین متحرک در بازارهای مالی جهانی نظیر مارکت ارز دیجیتال، تسطیح و هموار کردن پرایس اکشن در یک بازه زمانی مشخص بوده و به انواع مختلفی تقسیم شده است. امروزه آشنایی با این انواع اندیکاتور میانگین متحرک به یکی از ملزومات اصلی ترید تبدیل شده و به همین علت ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع مفهوم شاخص میانگین متحرک (MA) اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با چیستی شاخص میانگین متحرک (Moving Average)

اگر نگاهی موشکافانه به فعالیت تحلیل‌گران و تریدرهای حرفه‌ای داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که کلیه توجه این افراد یاد شده در دستیابی به دید بهتر از روند حرکتی بازار از طریق ساده‌تر کردن تغییرات قیمتی و کاهش نویزها (Noise) که منجر به سردرگمی تریدرها و جلوه نادرست روندهای فعلی می‌شود، متمرکز شده است و این دقیقا همان چیزی است که به هنگام استفاده از شاخص میانگین حرکت که معادل لاتینی آن «Moving Average» بوده و از این شاخص تحت عنوان شاخص MA نیز یاد می‌شود، با آن مواجه خواهید شد. به بیان بهتر، شاخص میانگین متحرک همان طور که از نام آن پیداست به اندیکاتوری اطلاق می‌شود که براساس دوره زمانی تعریف شده، میانگینی از قیمت‌های گذشته دارایی دیجیتالی مورد نظر را محاسبه کرده و در نهایت منحنی آن را به نمایش می‌گذارد. 

لازم به ذکر است که اندیکاتور میانگین متحرک صرفا به مارکت ارز دیجیتال و کریپتو اختصاص نداشته و یکی از ابزارهای کاربردی تحلیلی در سایر بازارهای مالی نظیر بورس نیز به شمار می‌رود. در اصل، به هنگامی که یک تحلیل‌گر از شاخص میانگین متحرک برای پیش‌بینی روند حرکتی بازار کمک می‌گیرد، در این حالت اثرات نوسانات تصادفی و کوتاه مدت بر روی قیمت دارایی مورد نظر را به حداقل می‌رساند؛ به بیان بهتر، نویزها عملا توان عبور از فیلترهای شاخص میانگین متحرک را ندارند و همین مسئله دید روشن‌تری از وضعیت روند فعلی قیمت را در اختیار تحلیل‌گر قرار می‌دهد و می‌تواند با دستیابی به یک دید منطقی نسبت به خرید اتریوم یا هر دارایی دیگر تصمیم‌گیری نماید. البته به خاطر داشته باشید که شاخص میانگین متحرک، صرفا در نمایش روند فعلی قیمتی یک دارایی کاربرد داشته و به طور کلی نمی‌توان از آن برای پیش‌بینی روند قیمتی در آینده استفاده کرد؛ چراکه این شاخص در دسته اندیکاتورهای دنباله‌رو قرار داشته و کاربرد اصلی چنین اندیکاتورهایی در تائید روند فعلی قیمتی است.

مطلب پیشنهادی: اندیکاتور در نمودار ارزدیجیتال

این ابزار و شاخص کاربردی از جنس میانگین بوده، میانگینی که در طول زمان حرکت می‌کند. ممکن است در میان مکالمات تحلیل‌گران و تریدرهای حرفه‌ای بازار با اصطلاحاتی نظیر MA 20 مواجه شوید، همان طور که گفته شد MA نماد اختصاری شاخص میانگین متحرک بوده و عددی که بعد از آن ذکر می‌گردد، مدت زمانی است که میانگین متحرک آن نشان داده می‌شود که در این مثال منظور از 20، میانگین متحرک در 20 روز گذشته است. تایم فریم شاخص Moving Average چیزی در حدود 10، 20، 50، 100 و 200 دوره (روزه، هفته، ماه) بوده و به تایم فریم‌های انتخابی اصطلاحا «Look back period» گفته می‌شود. به خاطر داشته باشید که تایم فریم‌های کوتاه، نسبت به تغییرات قیمتی واکنش بیشتری دارند و نسبت به شاخص‌های میانگین متحرک بلندتر از تاخیر و لگ (Lag) کمتری برخوردار هستند و می‌توان از آن‌ها برای معاملات کوتاه مدت بهره جست و شاخص میانگین متحرک 100 روزه نیز برای معاملات بلند مدت کارایی دارد.

راهنمای انتخاب بهترین تایم فریم برای نوسان گیری ارز دیجیتال

نحوه استفاده از شاخص میانگین متحرک (MA)

گفته شد که کاربرد اصلی اندیکاتور Moving Average در حذف خطاهای ذهنی و ایجاد شهود بهتر نسبت به روند حرکتی تغییرات قیمتی یک دارایی است. تصور کنید که قصد خرید بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری را دارید و می‌خواهید با استفاده از این شاخص به تحلیل وضعیت بازار بپردازید؛ حال سوالی که پیش می‌آید بدین شرح است که آیا با استفاده از شاخص میانگین متحرک به یک نتیجه قطعی در ارتباط با این که آیا این ارز دیجیتال مورد نظر ما گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری است یا خیر، خواهیم رسید؟

بالفرض مثال افق زمانی مدنظر ما برای سرمایه‌گذاری بر روی ارز بیت کوین(BTC)، چیزی در حدود 20 روز است. در چنین حالتی، MA20 بیت کوین را محاسبه و ترسیم می‌کنیم (از روز بیستم شروع کرده و هر روز میانگین قیمت بیست روز اخیر بیت کوین را بر روی نمودار علامت‌گذاری می‌کنیم.) در اصل وقتی می‌گوییم که افق دید سرمایه‌گذاری ما 20 روزه است، منظور این است که اکنون قصد خرید بیت کوین را داریم و می‌خواهیم آن را در طی 20 روز آینده (یا کمی زودتر یا دیرتر) به فروش برسانیم یا در حال حاضر مالک یک واحد از بیت کوین هستیم و می‌خواهیم بدانیم که فروش در حال حاضر سودآور است یا برای دریافت سود بیشتر، بهتر است 20 روز صبر کنیم. 

به هنگامی که از شاخص میانگین متحرک برای رسم نمودار 20 روز قیمتی بیت کوین استفاده می‌کنیم، متوجه می‌شویم که به نظر روند نزولی قیمت متوقف شده و اوضاع رو به بهبود است. البته لازم به ذکر است که صرفا استفاده از یک شاخص و اندیکاتور برای دستیابی به دید منطقی از وضعیت بازار کافی نبوده و حتما در کنار آن بایستی از سایر شاخص‌های موجود نیز استفاده نمائید؛ چراکه عملا در شاخص میانگین متحرک، دید ما از طریق اطلاعات قیمتی موجود در گذشته حاصل می‌شود و عملا در فرمول این شاخص، خبری از پیش‌بینی قیمت آتی وجود ندارد و بهتر است از سایر اندیکاتورها نیز کمک گرفته و صرفا به میانگین متحرک تکیه نکنید.

انواع شاخص میانگین متحرک (MA)

سرعت عمل و واکنش سریع به تغییرات قیمتی یکی از مهم‌ترین اصول انجام معامله در بازارهای مالی و بالاخص در مارکت ارز دیجیتال به شمار می‌رود و همین مسئله سبب شده تا تحلیل‌گران به دنبال اصطلاح شاخص میانگین متحرک سنتی باشند؛ چراکه یکی از ویژگی‌های ذاتی چنین اندیکاتوری، کند و آهسته بودن آن است و عملا در نمایش سریع‌تر سیگنال‌ها کاربرد ندارد. در پی چنین تلاشی، انواع مختلف اندیکاتور میانگین متحرک ایجاد شدند که در ادامه هر یک از آن‌ها را به صورت تفصیلی مورد بررسی قرار می‌دهیم:

شاخص میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average)

میانگین متحرک ساده که آن را با نماد اختصاری «SMA» نشان می‌دهند، مبتنی بر قیمت بسته شدن (Closing Price) در یک دوره خاص و کندل به دست می‌آید. به عنوان مثال قیمت بسته شدن 3 کندل با همدیگر جمع شده و سپس بر 3 تقسیم می‌شود و دقیقا به همن علت است که گفته می‌شود در شاخص میانگین متحرک ساده، کلیه دوره‌ها دارای وزن یکسانی هستند. برای درک بهتر این نوع خاص از اندیکاتور Moving Average، یک مثال عملی رو مورد بررسی قرار می‌دهیم: تصور کنید که با 3 دوره 65، 70 و 80 رو به رو هستیم و می‌خواهیم میانگین متحرک ساده این 3 دوره را محاسبه کنیم، در چنین حالتی با فرمول زیر مواجه خواهیم شد:

(65 + 70 + 80) ÷ 3 = 71.66

بنابراین 3SMA ما برابر با 71.66 خواهد بود. لازم به ذکر است که غالبا به دلیل روان و ساده بودن این نوع خاص از شاخص میانگین متحرک، عموما از آن به عنوان یک اندیکاتور بلند مدت یاد می‌شود.

شاخص میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average)

اگر نگاهی موشکافانه به شاخص میانگین متحرک ساده داشته باشیم، متوجه یک ایراد کلیدی خواهیم شد و آن عبارت است از این واقعیت که فرقی میان این روند حرکتی که از 65 دلار شروع شده و به تدریج به 80 دلار رسیده یا از 80 دلار شروع شده و به تدریح به قیمت 65 دلار کاهش پیدا کرده باشد، وجود نخواهد داشت و نتیجه به دست آمده در هر دو حالت یکسان خواهد بود! تحلیل‌گران حرفه‌ای برای برطرف کردن ایراد یاد شده به سراغ اندیکاتور Moving Average جدیدی به نام شاخص میانگین متحرک نمایی رفته‌اند که در آن، به اطلاعات مربوط به آخرین روز، وزن بیشتری اعطا می‌گردد و همین مسئله سبب شده تا بتوان از آن در معاملات کوتاه مدت بهره گرفت. 

در شاخص میانگین متحرک نمایی برای اعطای وزن بیشتر به دورهای آخر از یک ضریب استفاده می‌شود که برای محاسبه آن از فرمول ] (تعداد دوره‌ها + 1) ÷ 2 [ استفاده می‌شود و برای محاسبه ضریب میانگین متحرک سه روزه بایستی محاسبات زیر را پشت سر بگذاریم:

2 ÷ (3 + 1) = 0.5

حال پس از محاسبه این ضریب باید به سراغ فرمول خود شاخص میانگین متحرک نمایی برویم که فرمول آن به شرح زیر است:

(1 – 0.5) × (شاخص میانگین متحرک روز قبل) EMA + 0.5 × قیمت بسته شدن

شاخص میانگین متحرک وزنی (Weighted Moving Average)

با توجه به پیچیدگی‌های میانگین متحرک نمایی، بسیاری از تحلیل‌گران مبتدی به دنبال روش ساده‌تری گشتند و در نتیجه چنین جستجویی، شاخص میانگین متحرک وزنی متولد شد که در آن نیز دوره‌های آخر، دارای وزن بیشتری هستند؛ اما نه به صورت آنچه که در حالت نمایی این اندیکاتور مشاهده کردید! در محاسبات این نوع خاص از شاخص میانگین متحرک، اولین دوره در محاسبات دارای کمترین وزن، داده میانه دارای وزن متوسط و دوره آخر نیز دو برابر داده میانی وزن دارد. به طور کلی شاخص میانگین متحرک وزنی در مقایسه با EMA دارای سرعت کمتر و نسبت به SMA دارای سرعت بیشتری است. اگر سه دوره 65، 70 و 80 را مجددا در نظر بگیریم؛ در چنین حالتی اولین دوره داری وزن 1، دومین دوره دارای وزن 2 و سومین دوره نیز دارای وزن 3 خواهد بود که برای محاسبه آن باید به شکل زیر کار را پیش ببریم:

[(1 × 65) + (2 × 70) + (3 × 80)] = 445

وزن دوره‌ها نیز برابر با 6 خواهد بود ( (1 + 2 + 3 = 6و در نهایت شاخص میانگین متحرک وزنی 3 دوره ما به شرح زیر خواهد بود:

[(1 × 65) + (2 × 70) + (3 × 80)] ÷ 6 = 74.16

شاخص میانگین متحرک؛ اندیکاتوری برای حذف نویزها از روند فعلی قیمت

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، امروزه برای تجربه یک ترید موفق حتما باید به دنبال راهی برای کاهش خطاهای تحلیلی و احساسی باشید و برای دستیابی به چنین هدفی، چاره‌ای جز کمک گرفتن از انواع اندیکاتورهای کاربردی موجود در تحلیل تکنیکال نخواهیم داشت. با توجه به اهمیت آشنایی با چنین ابزارهایی ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی جامع مفهوم و همچنین انواع شاخص میانگین متحرک (Moving Average) اختصاص دادیم. به طور کلی شاخص میانگین متحرک، از جمله اندیکاتورهای فعال در حوزه تائید روند به شمار می‌رود که با تسطیح داده‌های قیمتی و ساخت یک خط پیوسته روند قیمت فعلی موجود در بازار را با حذف نویزهای کوتاه مدت نشان می‌دهد.

شاخص میانگین متحرک دارای انواع ساده، نمایی و وزنی است که به تفصیل در ارتباط با ویژگی‌های ذاتی و نحوه محاسبه آن‌ها مطالبی را بیان داشتیم و در اینجا صرفا یادآوری این نکته لازم است که در میان انواع شاخص میانگین متحرک یاد شده، میانگین متحرک نمایی نسبت به تغییرات قیمتی حساس‌تر بوده و نسبت به تغییرات قیمتی واکنش سریع‌تری را از خود بروز می‌دهد. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با ماهیت و چیستی شاخص میانگین متحرک سوالی دارید که به پاسخ آن در مطالب فوق اشاره‌ای نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.