یک گزارش تازه از مرکز استانداردها و نوآوری هوش مصنوعی آمریکا (CAISI) زنگ خطر بزرگی را به صدا درآورده است: مدل‌های هوش مصنوعی چینی، به‌ویژه DeepSeek، نه‌تنها برای توسعه‌دهندگان و کاربران، بلکه برای امنیت ملی ایالات متحده تهدیدی جدی محسوب می‌شوند.
این گزارش برای نخستین‌بار به‌طور جامع عملکرد و امنیت مدل‌های چینی را با رقبای آمریکایی مانند GPT-5 اوپن‌ای‌آی و Claude Opus 4 شرکت Anthropic مقایسه کرده است. نتیجه نگران‌کننده بود: DeepSeek در اغلب ۱۹ معیار بررسی‌شده از جمله امنیت سایبری، هزینه، کارایی و پذیرش بازار، از مدل‌های آمریکایی عقب مانده است.
رشد جهانی، اما پرخطر
با وجود این عقب‌ماندگی، محبوبیت DeepSeek در جهان رو به افزایش است. طبق گزارش، دانلود این مدل‌ها در پلتفرم Hugging Face از ابتدای امسال نزدیک به ۱۰۰۰ درصد رشد داشته است. همین روند باعث شده تا شرکت‌های آمریکایی، بیش از پیش، خطر نفوذ و استفاده غیراخلاقی از این مدل‌ها را برجسته کنند.
یکی از یافته‌های کلیدی گزارش این است که API مدل GPT-5-mini اوپن‌ای‌آی ۳۵ درصد ارزان‌تر از DeepSeek V3.1 است؛ درحالی‌که عملکردی مشابه ارائه می‌دهد. این اختلاف هزینه می‌تواند آینده رقابت میان چین و آمریکا در حوزه هوش مصنوعی را رقم بزند.
بُعد سیاسی ماجرا
گزارش CAISI تأکید می‌کند که سانسور و فیلترینگ دولتی مستقیماً در معماری مدل‌های DeepSeek تعبیه شده است. این موضوع باعث شده تا بسیاری از تحلیلگران، این مدل‌ها را «ابزار سیاسی پکن» بنامند. وزیر بازرگانی آمریکا نیز در واکنش به این گزارش هشدار داد: «وابستگی به هوش مصنوعی خارجی، کوتاه‌نگری و خطرناک است.»
جمع‌بندی
اگرچه چین با عرضه مدل‌های متن‌باز به‌سرعت در حال جذب کاربران جهانی است، اما ضعف امنیتی و سیاسی بودن این فناوری‌ها نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است. رقابت میان دو ابرقدرت در عرصه هوش مصنوعی، حالا وارد مرحله‌ای حساس‌تر شده است.
جدول داده‌های کلیدی
| شاخص | داده |
|---|---|
| رشد دانلود DeepSeek در ۲۰۲۵ | حدود ۱۰۰۰٪ |
| افزایش دانلود مدل‌های Qwen علی‌بابا | ۱۳۵٪ |
| اختلاف هزینه GPT-5-mini با DeepSeek V3.1 | ۳۵٪ ارزان‌تر |
| تعداد معیارهای بررسی‌شده در گزارش | ۱۹ مورد |
