تکنولوژی کراس چین چیست؟

پروتکل های قابلیت همکاری کراس چین یک زیرساخت حیاتی برای تبادل داده ها و توکن ها بین بلاک چین های مختلف هستند. این مقاله از بلاگ کیف پول من مقدمه‌ای درباره معنای کراس چین در زمینه بلاک چین ارائه می‌کند، نحوه عملکرد راه‌حل‌های پیام‌رسانی متقابل زنجیره‌ای و محدودیت‌های آن‌ها را تشریح می‌کند، و بررسی می‌کند با ما همراه باشید.

منظور از کراس چین ها (cross chain) در بلاک چین چیست؟

مفهوم "کراس چین" در حوزه کریپتوکارنسی‌ها به روشی اشاره دارد که به وسیله آن تراکنش‌ها و انتقال‌های ارزها بین چندین زنجیره بلاکچین مختلف انجام می‌شود. در واقع، کراس چین به عملیاتی اطلاق می‌شود که به وسیله آن محصولات یا خدمات مختلفی را بر روی بلاکچین‌های جداگانه و مستقلی صدور و تبادل می‌کنند. در ساختار کراس چین، هر زنجیره بلاکچین می‌تواند قوانین و قواعد خود را داشته باشد و مستقل از زنجیره‌های دیگر عمل کند. با این روش، ارزها و دارایی‌ها از یک زنجیره به زنجیره دیگر منتقل می‌شوند و این امکان را فراهم می‌کند که انتقال‌های مستقیم و بدون واسطه بین زنجیره‌ها انجام شود. کراس چین به عنوان یک روش برای اتصال بین زنجیره‌های بلاکچین مختلف، امکانات جدیدی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از جمله مزایای کراس چین می‌توان به افزایش سرعت و کارایی تراکنش‌ها، افزایش قابلیت مقیاس‌پذیری و امکان برقراری همکاری بین بلاکچین‌های مختلف اشاره کرد.
به عنوان مثال، اگر یک کاربر بخواهد ارز دیجیتال A را به یک فرد دیگر در زنجیره بلاکچین X انتقال دهد، می‌توان از کراس چین استفاده کرده و ارز دیجیتال A را به یک فرمت استاندارد یا توکن معادل در زنجیره بلاکچین Y تبدیل کرده و به فرد مورد نظر در زنجیره Y انتقال داد.
کراس چین در حوزه کریپتوکارنسی‌ها به عنوان یک رویکرد قدرتمند برای اتصال و ادغام بین بلاکچین‌های مختلف شناخته می‌شود.

چرا کراس چین(cross chain) مهم است؟

 انتظار می‌رود فناوری کراس چین به بخش ارزهای دیجیتال در موارد زیر کمک کند:

قابلیت همکاری دارایی :

فناوری کراس چین به کاربران اجازه می دهد وجوه و توکن ها را از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر منتقل کنند. حرکت کراس چین سرمایه به بلاک چین های کوچکتر اجازه می دهد تا از منابع مالی و پایگاه کاربران بلاک چین های بزرگتر استفاده کنند. این امر به حداقل رساندن تکه تکه شدن سرمایه، بازگشایی کارایی سرمایه بالاتر و بهبود شرایط نقدینگی در تمامی بلاک چین‌های قابل تعامل خواهد بود. قابلیت همکاری متقابل زنجیره‌ای همچنین فرصت‌های جدیدی را برای کاربران باز می‌کند، مانند قرار گرفتن در معرض دارایی‌های عجیب و غریب، تکنیک‌های جدید کشاورزی بازدهی و پروژه‌های ارز دیجیتال امیدوارکننده.

قراردادهای هوشمند :

کراس چین قابلیت همکاری متقابل زنجیره ای، قراردادهای هوشمند را قادر می سازد تا بر روی چندین بلاک چین مستقر شوند. برنامه‌های DeFi می‌توانند پایگاه کاربر را گسترش دهند، ویژگی‌های جدید را نوآوری کنند و تجربه کاربری بهتری را با ارائه خدمات خود در زنجیره‌های بلوکی مختلف ایجاد کنند.

عدم تمرکز :

نوآوری در فناوری کراس چین به کاربران این امکان را می دهد که وجوه خود را بدون نیاز به عبور از متولیان متمرکز منتقل کنند. بیشتر فناوری‌های کراس چین به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که قابل اعتماد نیستند، که قابلیت همکاری بلاک چین را به صورت غیرمتمرکز تسهیل می‌کند.

کراس چین ها (cross chain) چگونه کار می کنند؟

کراس چین‌ها (Cross Chains) برای اتصال و ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف استفاده می‌شوند. زمانی که یک کراس چین برقرار می‌شود، امکان انتقال دارایی‌ها و اطلاعات از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر فراهم می‌شود. در ادامه، نحوه کار کراس چین‌ها را توضیح می‌دهیم:

1. پل‌ها (Bridges) و دروازه‌ها (Gateways): برای اتصال دو بلاکچین مختلف، پل‌ها و دروازه‌ها استفاده می‌شوند. این پل‌ها و دروازه‌ها نقش واسطه‌ای را برعهده دارند و تراکنش‌ها و انتقال‌های دارایی را بین دو بلاکچین فراهم می‌کنند. تراکنش‌هایی که از یک بلاکچین به پل یا دروازه فرستاده می‌شوند، توسط آنها تأیید و در بلاکچین مقصد اجرا می‌شوند.
2. قراردادهای هوشمند تراکنشی (Atomic Swaps): این روش به کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را بین بلاکچین‌های مختلف به صورت مستقیم و بدون واسطه منتقل کنند. در این روش، دو طرف میان دو بلاکچین قراردادهای هوشمند تراکنشی را ایجاد می‌کنند که با تأیید هر دو طرف، تراکنش انجام می‌شود. این روش امنیت بالایی دارد و نیازی به اعتماد مستقیم بین طرفین تراکنش ندارد.
3. توکن‌های میانبر: در برخی موارد، بلاکچین‌ها از توکن‌های میانبر (Intermediary Tokens) استفاده می‌کنند تا ارتباط بین آن‌ها را ایجاد کنند. این توکن‌های میانبر به عنوان نماینده‌های دارایی‌ها در بلاکچین دیگر عمل می‌کنند. کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را به توکن میانبر تبدیل کرده و سپس آن را به بلاکچین دیگر منتقل کنند. در بلاکچین مقصد، توکن میانبر به دارایی اصلی بازتبدیل می‌شود.
4. بریج‌های متوسط (Intermediate Bridges): این روش در برخی موارد استفاده می‌شود که بین دو بلاکچین مستقیماً پل برقرار نیست. در این حالت، از بریج‌های متوسط استفاده می‌شود که بین بلاکچین‌های مختلف قرار دارند و تراکنش‌ها را از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر منتقل می‌کنند.
5. ارزهای متقابل (Pegged Assets): در این روش، ارزهایی در بلاکچین یک به صورت دقیق و با نرخ تبدیل ثابت به ارزهایی در بلاکچین دیگر پیوند زده می‌شوند. معمولاً از قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود تا تبدیل و تأیید ارزها را بین بلاکچین‌ها انجام دهند.

مهمترین هدف کراس چین‌ها ایجاد ارتباط و امکان انتقال دارایی‌ها و اطلاعات بین بلاکچین‌های مختلف است. این روش‌ها معمولاً با استفاده از قراردادهای هوشمند، پل‌ها، توکن‌های میانبر و روش‌های دیگری که تاکنون بررسی شد، امکان کراس چین را فراهم می‌کنند.

مزایای کراس چین ها چیست؟

کراس چین‌ها در حوزه کریپتوکارنسی‌ها و بلاکچین‌ها برخی از مزایا و فواید مهم را دارند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. تعامل و اتصال بلاکچین‌ها: کراس چین به بلاکچین‌ها امکان می‌دهد با یکدیگر تعامل کنند و ارتباط برقرار کنند. این اتصالات می‌توانند بلاکچین‌های مختلف را با هم پیوند دهند و اجازه دهند تراکنش‌ها و اطلاعات بین آنها منتقل شوند. این امکان به کاربران و توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا از قابلیت‌های مختلف بلاکچین‌ها بهره‌برداری کنند و ارزها و دارایی‌ها را از یک بلاکچین به دیگری منتقل کنند.
2. تنوع و چندگانگی: کراس چین‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند تا از تنوع بلاکچین‌ها و کارکردهایشان بهره‌برداری کنند. هر بلاکچین می‌تواند قوانین و قواعد خود را داشته باشد و کاربران می‌توانند بر اساس نیازهای خود از بلاکچین‌های متنوع استفاده کنند. این تنوع و چندگانگی به کاربران انعطاف بیشتری در استفاده از بلاکچین‌ها می‌دهد و امکان توسعه برنامه‌ها و سرویس‌های مبتنی بر بلاکچین را تسهیل می‌کند.
3. بهبود مقیاس‌پذیری: با استفاده از کراس چین، مقیاس‌پذیری در کریپتوکارنسی‌ها بهبود می‌یابد. به عنوان مثال، با اتصال بلاکچین‌ها به یکدیگر، تعداد تراکنش‌ها و اطلاعاتی که باید بین آنها منتقل شود، به صورت موازی افزایش می‌یابد و بار ترافیکی بلاکچین‌ها بهبود می‌یابد. این امر امکان پردازش تعداد بیشتری از تراکنش‌ها در یک زمان مشخص را فراهم می‌کند.
4. امنیت تقویت شده: کراس چین بهبود امنیت بلاکچین‌ها را نیز به همراه دارد. با اتصال بلاکچین‌ها، توزیع قدرت و امنیت بلاکچین افزایش می‌یابد، زیرا تغییر در یک بلاکچین برای تغییرات در سایر بلاکچین‌ها نیاز دارد. این باعث کاهش ریسک حملات و تقلب در بلاکچین‌ها می‌شود و امنیت کلی سیستم را تقویت می‌کند.
5. انعطاف‌پذیری در استفاده: کراس چین به کاربران امکان می‌دهد از بلاکچین‌ها و دارایی‌های مختلف استفاده کنند، بدون اینکه به یک بلاکچین خاص محدود شوند. این انعطاف‌پذیری به کاربران اجازه می‌دهد تا ارزها و دارایی‌ها را بین بلاکچین‌ها جابجا کنند و از ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلف آنها بهره‌برداری کنند.
6. ارزش افزوده و شبکه‌سازی: با اتصال بلاکچین‌ها، کاربران و شبکه‌های بلاکچینی می‌توانند به ارزش افزوده‌ای دست یابند. این امکان به کاربران می‌دهد تا با استفاده از بلاکچین‌های مختلف، ارزش و سرویس‌های بیشتری را به کاربران دیگر ارائه دهند و در شبکه‌های بزرگتری شبکه‌سازی شوند.

با این حال، برای پیاده‌سازی کراس چین‌ها نیاز به استانداردها و پروتکل‌های یکپارچه و همچنین حل چالش‌های امنیتی و مقیاس‌پذیری وجود دارد. همچنین، مزایای کراس چین ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد که در ادامه به آن خواهد اشاره شد.

مطلب پیشنهادی: مقیاس پذیری و بلاک چین های مقیاس پذیر

کراس چین ها با چه چالش هایی رو به رو هستند؟

کراس چین‌ها در حوزه کریپتوکارنسی‌ با چالش‌هایی روبرو هستند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. استاندارد‌ها و سازگاری: برای برقراری کراس چین بین بلاکچین‌های مختلف، نیاز به استانداردها و پروتکل‌های مشترک است. اما در حال حاضر، استاندارد‌های یکپارچه‌ای برای کراس چین وجود ندارد و هر بلاکچین می‌تواند قوانین و قواعد خود را داشته باشد. این موضوع باعث می‌شود که ارتباط و تعامل بین بلاکچین‌ها دشوار شود.
2. امنیت: امنیت در کراس چین‌ها چالشی مهم است. زمانی که بلاکچین‌ها متصل می‌شوند، ریسک امنیتی افزایش می‌یابد. حملاتی مانند حملات ۵۱٪، حملات تقلبی و حملات مرددی می‌توانند رخ دهند و امنیت کلی سیستم را تهدید کنند. بنابراین، تضمین امنیت در فرایند کراس چین بسیار حیاتی است.
3. مقیاس‌پذیری: با افزایش تعداد بلاکچین‌ها و حجم تراکنش‌ها در کریپتوکارنسی‌ها، مقیاس‌پذیری چالشی مهم است. وقتی بیش از یک بلاکچین درگیر کراس چین می‌شوند، تعداد تراکنش‌ها و اطلاعاتی که باید بین آنها منتقل شوند، افزایش می‌یابد. بنابراین، لازم است که راهکارهایی برای مقیاس‌پذیری کراس چین پیاده سازی شود تا بتواند با حجم بزرگ تراکنش‌ها مطابقت کند.
4. مدیریت همگام‌سازی: در کراس چین، همگام‌سازی و تطبیق بین بلاکچین‌ها مهم است. اگر اطلاعات در یک بلاکچین تغییر کند، باید در سایر بلاکچین‌ها نیز به روزرسانی شود. مدیریت همگام‌سازی در صورت عدم انجام صحیح، ممکن است منجر به ایجاد تضاد و اختلاف در داده‌ها و اطلاعات شود.

چند مثال از پروژه ها و پلتفرم هایی که از تکنولوژی کراس چین استفاده کردند:

تا به حال، تعدادی از پروژه‌ها و پلتفرم‌ها از تکنولوژی زنجیره متقابل یا کراس چین استفاده کرده‌اند. در زیر، چند مثال از پیاده‌سازی‌های موجود آورده شده است:

1. اتریوم (Ethereum): اتریوم یکی از معروف‌ترین پروژه‌های استفاده از تکنولوژی زنجیره متقابل است. اتریوم به عنوان یک بلاکچین قرارداد هوشمند عمل می‌کند که به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌ها و دارایی‌های تحت بلاکچین را ایجاد کنند. اتریوم همچنین از زنجیره‌های متقابل استفاده می‌کند تا با سایر بلاکچین‌ها و قراردادهای هوشمند ارتباط برقرار کند.
2. هایپرلج (Hyperledger): هایپرلج یک پروژهٔ منبع باز است که توسط لینوکس به منظور توسعهٔ پلتفرم‌های بلاکچینی صنعتی ایجاد شده است. هایپرلج به عنوان یک چارچوب برای ساختن بلاکچین‌ها و شبکه‌های بلاکچینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروژه از تکنولوژی زنجیره متقابل برای اتصال بلاکچین‌ها و شبکه‌های مختلف استفاده می‌کند.
3. کریپتوکیت (Cryptokitties): کریپتوکیت یک بازی آنلاین بر پایه بلاکچین است که در اتریوم پیاده‌سازی شده است. این بازی از تکنولوژی زنجیره متقابل استفاده می‌کند تا کیت‌های مجازی قابل معامله و تبادل را ایجاد کند. بازیکنان می‌توانند کیت‌های خود را جمع‌آوری، بهره‌برداری و تجارت کنند.
4. ویو (VeChain): ویو یک پلتفرم بلاکچین مبتنی بر زنجیره متقابل است که برای برنامه‌های کسب و کار و مدیریت زنجیره تأمین استفاده می‌شود. این پروژه از تکنولوژی زنجیره متقابل استفاده می‌کند تا اطلاعات را بین شرکای تجاری مختلف به اشتراک بگذارد و شفافیت را در زنجیره تأمین فراهم کند.
5. فینتک (Fintech): فینتک یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین است که برای سرویس‌هایمالی و تجارت الکترونیک استفاده می‌شود. این پروژه از تکنولوژی زنجیره متقابل برای ایجاد اعتماد و امنیت در تراکنش‌های مالی استفاده می‌کند.

این تنها چند مثال از پروژه‌ها و پلتفرم‌هایی است که از تکنولوژی زنجیره متقابل استفاده کرده‌اند. با توجه به رشد روزافزون در حوزه بلاکچین و تکنولوژی زنجیره متقابل، ممکن است پروژه‌ها و استفاده‌های دیگری نیز وجود داشته باشد که به طور جداگانه ذکر نشده است.

مطلب پیشنهادی: رول آپ آپتیمیستیک (optimistic Rollup) چیست؟

انواع کراس چین ها :

کراس چین ها توسط سه نوع مکانیزم اصلی تغذیه می شوند:

1. قفل و مینت - کاربر توکن‌ها را در یک قرارداد هوشمند روی زنجیره مبدا قفل می‌کند، سپس نسخه‌های پیچیده‌شده آن توکن‌های قفل‌شده به‌عنوان شکلی از IOU در زنجیره مقصد ضرب می‌شوند. در جهت معکوس، توکن های پیچیده شده در زنجیره مقصد سوزانده می شوند تا سکه های اصلی روی زنجیره مبدا باز شوند.
2. سوزاندن و مینت (Burn and Mint)—یک کاربر توکن‌ها را در زنجیره مبدا می‌سوزاند، سپس همان توکن‌های بومی مجدداً در زنجیره مقصد صادر می‌شوند.
3. قفل و باز کردن - کاربر توکن‌ها را در زنجیره مبدا قفل می‌کند، سپس همان توکن‌های بومی را از یک استخر نقدینگی در زنجیره مقصد باز می‌کند. این نوع پل های زنجیره ای معمولاً از طریق مشوق های اقتصادی مانند تقسیم درآمد، نقدینگی را در دو طرف پل جذب می کنند.

علاوه بر این، کراس چین را نیز می‌توان با قابلیت‌های پیام‌رسانی داده دلخواه ترکیب کرد - توانایی جابه‌جایی نه تنها توکن‌ها، بلکه هر نوع داده بین بلاک‌چین‌ها. این پل های توکن قابل برنامه ریزی شامل ترکیبی از پل زدن توکن و پیام های دلخواه است که پس از تحویل توکن ها به زنجیره مقصد، یک تماس قرارداد هوشمند در زنجیره مقصد اجرا می شود. پل های رمزی قابل برنامه ریزی، پس از تکمیل عملکرد پل، عملکرد زنجیره متقابل پیچیده تری را ممکن می کند. اینها شامل مبادله، وام دادن، سهام یا سپرده گذاری توکن ها در یک قرارداد هوشمند در زنجیره مقصد در همان تراکنش است که عملکرد پل زدن اجرا می شود.

رویکرد دیگر برای طبقه‌بندی پل‌های زنجیره‌ای متقاطع، بررسی این است که وقتی نوبت به اعتبارسنجی وضعیت بلاک چین مبدأ و انتقال تراکنش‌های بعدی به بلاک‌چین مقصد می‌رسد، در چه نقطه‌ای از طیف کمینه‌سازی اعتماد قرار دارند. به طور معمول، هر چه یک راه حل زنجیره متقابل در طول طیف بیشتر به سمت به حداقل رساندن اعتماد حرکت کند، از نظر محاسباتی گران تر، انعطاف پذیرتر و کمتر قابل تعمیم می شود. این مبادلات به منظور فعال کردن موارد استفاده که به قوی ترین تضمین های حداقل سازی اعتماد نیاز دارند، انجام می شود.

نتیجه:

کراس چین ها ابزاری مهم برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال و ارزهای دیجیتال هستند، اما بدون خطر نیستند. هنگامی که به طور مورد نظر از کراس چین ها استفاده می شود، امکان ارتقاء گسترده قابلیت های شبکه بلاک چین را فراهم می کند. هنگامی که پل های زنجیره ای با سایر ویژگی های قرارداد هوشمند ترکیب شوند، می توانند قابلیت های بلاک چین، ارزهای دیجیتال، NFT و موارد دیگر را تقویت کنند.