پیتر شف، بنیانگذار و استراتژیست ارشد شرکت Euro Pacific Capital، به افزایش ۳ درصدی قیمت طلا در تعطیلات آخر هفته گذشته (از جمعه تا دوشنبه) اشاره کرد. در همین بازه زمانی، میانگین قیمت بیتکوین ۳ درصد کاهش یافت. این تحلیلگر برجسته نتیجهگیری را به مخاطب واگذار کرد و مدعی شد که بیتکوین نمیتواند نسخه دیجیتالی از طلا باشد.
وی در حساب کاربری خود در ایکس (توییتر سابق) نوشت:
«قیمت طلا امروز بیش از ۹۰ دلار افزایش یافت. این یعنی ۳٪ رشد نسبت به قیمت بستهشدن روز جمعه. در همان بازه زمانی، بیتکوین ۳٪ افت داشت. چطور چیزی که گفته میشود نسخه دیجیتال طلاست، رفتاری کاملاً معکوس با طلا دارد؟ بیتکوین شاید دیجیتال باشد، اما هیچ شباهتی به طلا ندارد.»
آیا استدلال پیتر شف گمراهکننده است؟
با این حال، ممکن است این ادعا نوعی استدلال مغالطهآمیز باشد. کاربران رمزارز در جوامع آنلاین اغلب بیتکوین را بهطور تشبیهی با طلا مقایسه میکنند. هیچکس بهجز پیتر شف این دو را بهصورت مستقیم معادل یکدیگر نمیداند یا تصور نمیکند بیتکوین سند مالکیت طلا یا چیزی شبیه به ETF آن باشد.
این تشبیه با طلا، ریشه در مقاله سفید بیتکوین نوشته ساتوشی ناکاموتو دارد. او در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ درباره روند ایجاد سکههای جدید در شبکه بیتکوین نوشت:
«افزایش پیوسته و کنترلشدهی تعداد سکههای جدید در شبکه، مشابه فعالیت معدنکاران طلا برای اضافه کردن طلا به گردش است. در مورد ما، این کار با صرف زمان CPU و برق انجام میشود.»
به عبارتی دیگر، بیتکوین دارای عرضه محدود است و هر مشارکتکننده در شبکه باید با صرف انرژی برق و زمان پردازشگر رایانهای، سکه جدید تولید کند. این سازوکار، آن را از بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتال متمایز میکند.
تز «طلای دیجیتال» همچنان زنده است
در ادامه کامنتهای خود، پیتر شف نوشت:
«طلا ۱۰۰٪ دارای ارزش ذاتی است. بیتکوین ۱۰۰٪ بر پایه ایمان ساخته شده.»
اما این هم درست نیست. طلا نیز دارای ارزش ذاتی نیست. بلکه ارزش ابزاری و مالی دارد؛ آن هم بهخاطر ویژگیهای طبیعی و جایگاهش در اقتصاد جهانی.
کمیابی، دوام، همارزی (قابلیت جایگزینی) و شناسایی شیمیایی، طلا را به یکی از پایههای مالی تمدن انسانی تبدیل کردهاند. بیتکوین نیز طوری طراحی شده که تمام این ویژگیها را در یک پایگاه داده آزاد، عمومی، بدون مرز و رایانهای شبیهسازی کند.
از منظر عملکرد مالی، بیتکوین بهگونهای ساخته شده تا در برابر چاپ بیرویه پول توسط بانکهای مرکزی، همچون پناهگاهی برای سرمایهگذاران عمل کند. همان کاری که سالها افراد سنتی مثل آقای شف برای آن به طلا پناه میبردند.
اما تاکنون بیتکوین در ایفای این نقش نهتنها موفق عمل کرده، بلکه در بسیاری از بازههای زمانی، از عملکرد طلا هم بهتر بوده است — بهویژه برای سرمایهگذاران امروزی با افقهای کوتاهتر.
