معاملات مارجین کراس و ایزوله

در دنیای معاملات مارجین،انتخاب روش مناسب برای مدیریت سرمایه، یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تریدرها است. دو مدل رایج در این سبک از معاملات، مارجین کراس (Cross Margin) و مارجین ایزوله (Isolated Margin) هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای شرایط معاملاتی متفاوتی مناسب هستند.  
مارجین کراس به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا از کل موجودی حساب مارجین خود برای پشتیبانی از تمامی پوزیشن‌های باز استفاده کنند. در مقابل، مارجین ایزوله مقدار مشخصی سرمایه را فقط به یک معامله اختصاص می‌دهد و سایر دارایی‌ها را از خطر لیکوئید شدن حفظ می‌کند. در این مقاله از بلاگ کیف پول من به بررسی تفاوت‌های اساسی بین این دو مدل، مزایا و معایب هر یک و اینکه کدام روش برای چه شرایطی مناسب‌تر است، خواهیم پرداخت. انتخاب درست بین این دو روش می‌تواند تأثیر چشمگیری بر مدیریت ریسک و میزان سود و زیان در معاملات مارجین داشته باشد.

معامله مارجین چیست؟  

معامله مارجین یکی از روش‌های پرریسک و درعین‌حال سودآور در بازارهای مالی، به‌ویژه در ارزهای دیجیتال است که به معامله‌گران امکان می‌دهد با استفاده از سرمایه قرضی، پوزیشن‌هایی بزرگ‌تر از موجودی اولیه خود باز کنند. این روش شامل مفاهیم کلیدی مانند لوریج (اهرم)، مارجین، وثیقه و لیکوئیدیشن است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.  

لوریج (اهرم) و نقش آن در مارجین تریدینگ

لوریج یا اهرم معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با چند برابر کردن سرمایه خود، معاملات بزرگ‌تری انجام دهند. برای مثال، در صورتی که معامله‌گری بخواهد یک پوزیشن ۱۰۰۰ دلاری باز کند اما تنها ۲۰۰ دلار سرمایه داشته باشد، می‌تواند از اهرم ۵ برابری (۵x) استفاده کند و ۸۰۰ دلار باقی‌مانده را از صرافی یا پلتفرم معاملاتی قرض بگیرد. این قابلیت می‌تواند سود بالقوه را افزایش دهد اما در عین حال ریسک بیشتری نیز به همراه دارد، زیرا کوچک‌ترین تغییرات قیمت می‌تواند تأثیر چشمگیری بر موجودی حساب داشته باشد.  

مارجین و انواع آن

در معاملات مارجین، دو نوع اصلی مارجین وجود دارد:  

• مارجین اولیه: مقدار حداقلی که برای باز کردن یک معامله موردنیاز است. این مبلغ به‌عنوان وثیقه‌ای برای وامی که دریافت می‌کنید، استفاده می‌شود.  
• مارجین نگهداری: حداقل موجودی موردنیاز برای حفظ یک پوزیشن باز. در صورت کاهش ارزش دارایی به زیر این حد، سیستم هشداری به نام مارجین کال صادر می‌کند که به کاربر اعلام می‌کند باید سرمایه بیشتری به حساب واریز کند یا پوزیشن را ببندد تا از لیکوئید شدن جلوگیری شود.  

وثیقه و لیکوئیدیشن

در معاملات مارجین، دارایی‌های حساب به‌عنوان وثیقه وام دریافت‌شده عمل می‌کنند. اگر موجودی حساب به زیر سطح تعیین‌شده کاهش یابد و کاربر نتواند مقدار کافی سرمایه اضافه کند، صرافی اقدام به فروش دارایی‌ها برای جبران بدهی می‌کند. این فرآیند که لیکوئیدیشن نام دارد، می‌تواند منجر به از بین رفتن کل سرمایه کاربر شود.  

مارجین کراس و ایزوله؛ دو حالت مختلف مارجین تریدینگ  

معامله‌گران می‌توانند بین دو مدل مارجین، یعنی کراس (Cross Margin) و ایزوله (Isolated Margin) یکی را انتخاب کنند:  

• در مارجین کراس،کل موجودی مارجین در حساب به‌عنوان پشتوانه برای تمام معاملات در نظر گرفته می‌شود. این روش انعطاف بیشتری دارد اما در صورت ضرر، کل موجودی حساب در معرض ریسک قرار می‌گیرد.  
• در مارجین ایزوله، فقط مقدار مشخصی از دارایی به هر معامله اختصاص داده می‌شود. در این حالت، ریسک هر معامله به‌صورت جداگانه مدیریت شده و در صورت لیکوئید شدن، تنها موجودی اختصاص‌یافته به آن پوزیشن از بین می‌رود.  

مارجین ایزوله چیست و چگونه کار می‌کند؟

مارجین ایزوله (Isolated Margin) روشی در معاملات مارجین است که در آن سرمایه اختصاص‌یافته به یک معامله، تنها به همان پوزیشن محدود می‌شود و نمی‌توان از آن برای سایر معاملات استفاده کرد. این روش به معامله‌گران اجازه می‌دهد که میزان ریسک خود را برای هر معامله به‌صورت مستقل مدیریت کنند.
در این نوع مارجین، هر جفت معاملاتی دارای یک حساب مجزا است که سرمایه آن به‌طور خاص برای همان جفت ارز نگهداری می‌شود. به‌عنوان مثال، در یک حساب مارجین ایزوله BTC/USDT در صرافی بایننس، فقط بیت‌کوین و تتر قابل استفاده خواهند بود. به این ترتیب، در صورت وقوع ضرر یا لیکوئید شدن یک پوزیشن، تنها همان سرمایه اختصاص‌یافته از بین می‌رود و سایر دارایی‌های موجود در حساب مارجین تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی مارجین ایزوله این است که سرمایه‌گذار می‌تواند چندین حساب ایزوله برای جفت‌های معاملاتی مختلف ایجاد کند، اما وجوه این حساب‌ها به‌صورت خودکار قابل انتقال به یکدیگر نیستند. برای جابه‌جایی سرمایه بین حساب‌های ایزوله، کاربر باید این کار را به‌صورت دستی انجام دهد. همچنین، سطح مارجین برای هر حساب ایزوله به‌طور جداگانه و بر اساس مقدار قرض گرفته‌شده محاسبه می‌شود.
مزیت اصلی استفاده از مارجین ایزوله این است که ریسک معاملات را محدود می‌کند. در صورتی که یک پوزیشن به سمت ضرر برود و لیکوئید شود، تنها مقدار سرمایه اختصاص‌یافته به آن معامله از بین می‌رود و سایر دارایی‌های معامله‌گر محفوظ می‌ماند. این روش برای معامله‌گرانی که از اهرم‌های بالا استفاده می‌کنند یا در بازارهای پرنوسان فعالیت دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.

مارجین کراس چیست و چگونه کار می‌کند؟

مارجین کراس (Cross Margin) یکی از روش‌های مدیریت سرمایه در معاملات مارجین است که در آن تمام موجودی حساب مارجین به‌عنوان پشتوانه‌ای برای تمام پوزیشن‌های باز استفاده می‌شود. این روش برخلاف مارجین ایزوله که سرمایه هر پوزیشن را از سایر معاملات جدا می‌کند، به کاربران این امکان را می‌دهد که از دارایی‌های موجود در حساب خود برای جلوگیری از لیکوئید شدن استفاده کنند.
در مارجین کراس، سود یک پوزیشن می‌تواند برای جبران ضرر پوزیشن‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد. این مفهوم که به‌عنوان مارجین مضاعف (Excess Margin) شناخته می‌شود، به این معناست که سود حاصل از یک معامله می‌تواند کمبود مارجین یک معامله دیگر را پوشش دهد. در نتیجه، تا زمانی که موجودی کافی در حساب وجود داشته باشد، از بسته شدن اجباری معاملات جلوگیری می‌شود.
در صرافی‌های ارز دیجیتال، معمولاً کاربران فقط یک حساب مارجین کراس دارند و می‌توانند از آن برای تمام جفت‌های معاملاتی استفاده کنند. در این روش، سطح مارجین به‌صورت یکپارچه و بر اساس مجموع دارایی‌ها و بدهی‌های حساب محاسبه می‌شود.
مزیت اصلی مارجین کراس این است که می‌تواند از مارجین کال و لیکوئیدیشن اجباری جلوگیری کند. به این معنا که در صورت ضرر در یک معامله، سیستم به‌صورت خودکار از موجودی حساب مارجین برای تأمین کسری استفاده می‌کند و تا زمانی که کاربر دارایی کافی داشته باشد، پوزیشن باز باقی می‌ماند. با این حال، این روش ریسک بالاتری دارد، زیرا در صورت لیکوئید شدن یک معامله، تمام سرمایه حساب در معرض خطر قرار می‌گیرد. بنابراین، معامله‌گرانی که از این روش استفاده می‌کنند، باید استراتژی مدیریت ریسک دقیقی داشته باشند تا از از دست رفتن کل دارایی خود جلوگیری کنند.

تفاوت حساب‌های مارجین کراس و ایزوله در معاملات ارز دیجیتال

در معاملات مارجین، انتخاب بین دو روش مارجین کراس و مارجین ایزوله تأثیر قابل‌توجهی بر میزان ریسک و مدیریت سرمایه دارد. هرکدام از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که بسته به استراتژی معامله‌گر می‌توانند مناسب یا نامناسب باشند.  

1. تخصیص سرمایه: در مارجین ایزوله٫موجودی اختصاص‌یافته به یک معامله، محدود به همان پوزیشن است و سایر معاملات نمی‌توانند از آن استفاده کنند. در مقابل، در مارجین کراس،تمام موجودی حساب مارجین می‌تواند به‌عنوان پشتوانه‌ای برای تمام پوزیشن‌های باز عمل کند.  
2. مدیریت ریسک و لیکوئیدیشن: در مارجین ایزوله، مدیریت ریسک هر معامله به‌صورت مستقل انجام می‌شود. اگر یک پوزیشن در خطر لیکوئید شدن باشد، فقط سرمایه اختصاص‌یافته به آن از بین می‌رود و باقی دارایی‌ها تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند. اما در مارجین کراس،تمام معاملات به یکدیگر متصل‌اند و در صورت ضرر در یک معامله، سیستم به‌طور خودکار از موجودی کل حساب برای جلوگیری از لیکوئید شدن استفاده می‌کند.  
3. مناسب‌ترین کاربردها: مارجین ایزوله معمولاً برای معاملات پرریسک و دارای لوریج بالا مناسب‌تر است، زیرا سرمایه‌گذار می‌تواند میزان ریسک خود را در هر معامله کنترل کند. از سوی دیگر، مارجین کراس بیشتر برای معامله‌گرانی که چندین پوزیشن باز دارند مفید است، زیرا امکان استفاده از موجودی کل حساب برای حفظ معاملات باز را فراهم می‌کند.  

با توجه به این تفاوت‌ها، انتخاب بین این دو روش بستگی به استراتژی معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و میزان کنترل موردنیاز بر روی سرمایه دارد.

مثالی از نحوه معامله با مارجین کراس و مقایسه آن با مارجین ایزوله

برای درک بهتر تأثیر استفاده از مارجین کراس در برابر مارجین ایزوله،بیایید یک سناریوی واقعی را بررسی کنیم. این مثال نشان می‌دهد که چگونه نوع انتخاب مارجین می‌تواند بر وضعیت یک معامله تأثیر بگذارد.  

تأثیر مارجین کراس بر معاملات یک تریدر

فرض کنید که یک معامله‌گر با ۴۰۰ تتر وارد بازار می‌شود و از مارجین کراس با اهرم ۵ برابری (5x) برای خرید ۵ واحد اتریوم و ۵ واحد بیت‌کوین کش استفاده می‌کند. در زمان ورود به معامله، قیمت لحظه‌ای اتریوم و بیت‌کوین کش، هر دو ۲۰۰ دلار است. بنابراین، معامله‌گر با استفاده از ۴۰۰ تتر سرمایه اولیه و ۱۶۰۰ تتر قرض گرفته‌شده، دو پوزیشن برابر را باز می‌کند.  
در روز اول،سطح مارجین معامله‌گر برابر با ۱.۲۵ است و در وضعیت عادی قرار دارد. این سطح نشان‌دهنده نسبت دارایی کل به میزان بدهی است.  
در روز سوم،قیمت اتریوم به ۲۳۰ دلار افزایش پیدا می‌کند، اما قیمت بیت‌کوین کش به ۱۸۰ دلار کاهش می‌یابد. باوجود کاهش قیمت یکی از دارایی‌ها، معامله‌گر همچنان در وضعیت مناسبی قرار دارد، زیرا افزایش قیمت اتریوم به حفظ تعادل کمک می‌کند و سطح مارجین را به ۱.۲۸ می‌رساند.  
در روز پنجم،شرایط تغییر می‌کند. قیمت اتریوم به ۲۲۰ دلار کاهش می‌یابد و قیمت بیت‌کوین کش نیز افت شدیدی داشته و به ۱۲۰ دلار می‌رسد. در این مرحله، سطح مارجین به ۱.۰۶ کاهش می‌یابد و معامله‌گر یک مارجین کال دریافت می‌کند، به این معنا که باید برای جلوگیری از لیکوئید شدن حساب، وثیقه بیشتری اضافه کند. یعنی مجدد خرید اتریوم به صورت پله ای انجام دهد.

مقایسه عملکرد مارجین کراس و ایزوله در یک سناریوی واقعی

حالا فرض کنید یک معامله‌گر دیگر ۴ پوزیشن جداگانه باز کرده است:  

1. اتریوم (ETH) با مارجین ایزوله  
2. بیت‌کوین (BTC) با مارجین کراس  
3. سندباکس (SAND) با مارجین کراس  
4. کرونوس (CRO) با مارجین کراس  

در این مثال، مقدار وثیقه‌ای که برای پوزیشن اتریوم تخصیص داده شده است، کاملاً جدا از سایر دارایی‌ها در حساب نگهداری می‌شود. اما سایر پوزیشن‌ها که در مد کراس قرار دارند، می‌توانند از منابع مشترک برای مدیریت ریسک استفاده کنند.  

حال فرض کنید قیمت بیت‌کوین و اتریوم کاهش پیدا کند و سطح مارجین به حد خطرناک برسد. از آنجایی که پوزیشن اتریوم در مارجین ایزوله باز شده است، نمی‌تواند از دارایی‌های مشترک برای حفظ خود استفاده کند و در صورت عدم واریز سرمایه بیشتر، به‌طور خودکار لیکوئید می‌شود. در مقابل، پوزیشن‌های بیت‌کوین، سندباکس و کرونوس که در مارجین کراس قرار دارند، می‌توانند از موجودی مشترک حساب استفاده کنند و شانس بیشتری برای جلوگیری از لیکوئید شدن داشته باشند.  
در نهایت این مثال نشان می‌دهد که مارجین ایزوله برای کنترل دقیق ریسک هر پوزیشن به‌صورت مجزا مناسب است، اما در شرایط بحرانی، معامله‌گر باید تصمیم سریعی برای واریز وجه بگیرد، در غیر این صورت دارایی او از بین می‌رود. در مقابل، مارجین کراس انعطاف بیشتری را فراهم می‌کند، زیرا دارایی‌های مختلف می‌توانند از یکدیگر حمایت کنند و خطر مارجین کال یا لیکوئید شدن را کاهش دهند.  
انتخاب بین این دو روش به استراتژی مدیریت ریسک و میزان ریسک‌پذیری معامله‌گر بستگی دارد. اگر به دنبال کاهش ریسک از دست رفتن کل حساب هستید، مارجین ایزوله گزینه‌ای بهتر است، اما اگر قصد دارید دارایی‌های خود را به‌صورت منعطف‌تر مدیریت کنید و احتمال حفظ پوزیشن‌های خود را افزایش دهید، مارجین کراس می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

اسمارت کراس مارجین چیست؟

اسمارت کراس مارجین (Smart Cross Margin) قابلیتی پیشرفته در برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال، است که به کاربران اجازه می‌دهد تا سطح مارجین موردنیاز را در معاملات لانگ و شورت و بازارهای مختلفی همچون اسپات، معاملات فیوچرز و پرپچوال بهینه‌سازی کنند. در این سیستم، زمانی که یک معامله‌گر پوزیشن‌های متضاد باز می‌کند (مانند لانگ و شورت روی یک دارایی)، سود یکی از پوزیشن‌ها می‌تواند برای جبران ضرر پوزیشن دیگر استفاده شود. این قابلیت موجب کاهش کلی سطح مارجین موردنیاز شده و بهره‌وری سرمایه را افزایش می‌دهد.  
همچنین، این سیستم می‌تواند دارایی‌های موجود در بخش‌های مختلف، مانند اسپات و فیوچرز، را یکپارچه کند و از این طریق، سرمایه بیشتری را برای معاملات جدید در اختیار معامله‌گر قرار دهد. در نتیجه، علاوه بر کاهش احتمال لیکوئید شدن، نقدینگی بهبود یافته و انعطاف‌پذیری کلی پورتفوی مالی افزایش می‌یابد.

نحوه کار مارجین کراس هوشمند

مارجین کراس هوشمند (Smart Cross Margin) مکانیزمی است که میزان مارجین موردنیاز را در معاملات مختلف بهینه‌سازی می‌کند. این سیستم با ترکیب موقعیت‌های معاملاتی متضاد و استفاده از روش‌های تعدیل مارجین، به معامله‌گران کمک می‌کند تا از سرمایه خود بهره‌وری بیشتری داشته باشند.  
به‌عنوان مثال، فرض کنید یک معامله‌گر سه موقعیت زیر را با اهرم ۲۰ برابری (۲۰x) و سطح مارجین ۵ درصد باز کرده است:  

• لانگ یک قرارداد فیوچرز بیت‌کوین با قیمت ۶۰,۰۰۰ دلار و تاریخ انقضای سپتامبر  
• لانگ یک قرارداد پرپچوال فیوچرز بیت‌کوین با قیمت ۶۱,۵۰۰ دلار  
• شورت دو قرارداد فیوچرز بیت‌کوین با قیمت ۶۱,۰۰۰ دلار و تاریخ انقضای ژوئن  

در یک سیستم کراس مارجین سنتی،سطح مارجین ۵ درصدی به این معناست که تریدر برای حفظ این موقعیت‌ها به ۱۲,۱۷۵ دلار مارجین نیاز دارد. اما در مارجین کراس هوشمند،مارجین موردنیاز به‌گونه‌ای بهینه می‌شود که به‌جای محاسبه مجموع مارجین، سطح مارجین برای پوزیشن‌های لانگ و شورت به‌صورت جداگانه بررسی می‌شود و مقدار بزرگ‌تر برای تأمین مارجین در نظر گرفته می‌شود.  
در این مثال، مارجین موردنیاز برای پوزیشن‌های لانگ برابر با ۶,۰۷۵ دلار و برای پوزیشن‌های شورت ۶,۱۰۰ دلار است. بنابراین، سیستم مارجین کراس هوشمند مقدار بزرگ‌تر یعنی ۶,۱۰۰ دلار را به‌عنوان مارجین اولیه تعیین می‌کند. این رویکرد نه‌تنها باعث کاهش سطح مارجین موردنیاز می‌شود، بلکه نقدینگی بیشتری را برای انجام معاملات دیگر در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد.  
با استفاده از این روش، معامله‌گران می‌توانند سرمایه خود را به شکل کارآمدتری مدیریت کنند و از ریسک لیکوئید شدن ناگهانی جلوگیری کنند.

اسمارت کراس مارجین در چه شرایطی کاربرد دارد؟  

مارجین کراس هوشمند (Smart Cross Margin) ابزاری قدرتمند برای مدیریت بهینه مارجین در بازارهای مالی است که به‌ویژه در شرایط نوسانات شدید بازار و معاملات چندگانه با پوزیشن‌های متضاد کاربرد دارد. این سیستم به معامله‌گران کمک می‌کند تا از نقدینگی خود به شکل مؤثرتری استفاده کنند و خطر فورس لیکوئیدیشن (Forced Liquidation) را به حداقل برسانند.  
این ویژگی عمدتاً توسط سرمایه‌گذاران نهادی و تریدرهای حرفه‌ای که دارای پورتفوی پیچیده‌ای از معاملات لانگ و شورت هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، موسسات مالی که در بازارهای معاملات اسپات، فیوچرز و پرپچوال فیوچرز فعالیت دارند، از این مکانیزم برای مدیریت ریسک و کاهش الزامات مارجین استفاده می‌کنند.  
اما معامله‌گران خرد نیز می‌توانند از اسمارت کراس مارجین بهره ببرند. برای مثال، فرض کنید یک معامله‌گر یک پوزیشن لانگ در بازار اسپات و یک پوزیشن شورت در بازار فیوچرز برای پوشش ریسک خود دارد. اگر قیمت دارایی دچار نوسان شود و معامله شورت او در بازار فیوچرز به دلیل کمبود مارجین لیکوئید شود، خاصیت هجینگ معامله از بین می‌رود. در چنین شرایطی، اسمارت کراس مارجین با کاهش سطح مارجین موردنیاز و استفاده از مارجین مشترک بین معاملات از این اتفاق جلوگیری می‌کند و باعث پایداری بیشتر معاملات می‌شود.  
این قابلیت به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقدینگی بیشتری در حساب خود نگه دارند،انعطاف‌پذیری بالاتری در معاملات داشته باشند و از سرمایه خود به‌صورت بهینه‌تری استفاده کنند.

سخن پایانی؛ مارجین کراس یا ایزوله؟  

انتخاب بین مارجین کراس و مارجین ایزوله به نوع استراتژی معاملاتی و میزان ریسک‌پذیری بستگی دارد. مارجین کراس با استفاده از کل موجودی حساب، انعطاف بیشتری ایجاد کرده و از مارجین کال و لیکوئیدیشن اجباری جلوگیری می‌کند، اما در صورت ضرر، کل سرمایه در خطر است. در مقابل، مارجین ایزوله برای مدیریت ریسک در هر معامله به‌صورت مستقل مناسب است، زیرا زیان هر پوزیشن فقط به همان معامله محدود می‌شود. در نهایت، معامله‌گران باید بر اساس نیاز و سطح ریسک‌پذیری خود بهترین گزینه را انتخاب کنند تا سرمایه‌شان را بهینه‌تر مدیریت کنند.