پروژه‌های مبتنی بر دیفای

در سال‌هایی زندگی می‌کنیم که کلیه جنبه‌های زندگی بشری تحت تاثیر فناوری‌های نوین قرار گرفته و درحال دگرگون شدن است. یکی از فناوری‌های نوظهوری که از سال 2009 تا کنون یک سیر صعودی محبوبیتی خوبی را پشت سر گذاشته، فناوری بلاک چین و استفاده از ارزهای دیجیتال است. مسلما تصور صنعت مالی امنی که هیچگونه نظارت متمرکزی بر فعالیت‌های آن وجود ندارد و کنترل آن از اختیار دولت‌ها خارج شده، تصویر جذاب و دلنشینی به نظر می‌رسد؛ تصویری که امروزه با استفاده از فناوری بلاک چین جامه عمل به خود پوشیده است.

فناوری بلاک چین به بخش‌ها و حوزه‌های مختلفی تقسیم شده که یکی از بخش‌های بسیار مهم آن به امور مالی غیر متمرکز (Decentralized finance) اختصاص دارد که در اصطلاح رایج بازار از آن تحت عنوان دیفای (DeFi) یاد می‌شود. به طور کلی هدف از ابداع چنین بخشی، جایگزینی ساختار نوین با ساختار مالی سنتی بوده و این پروژه‌های مبتنی بر دیفای هستند که در دنیای امروز شرایطی را فراهم آورده‌اند تا تراکنش‌ها به صورت همتابه‌همتا انجام گیرند. 

با گسترش پروژه‌های مبتنی بر دیفای، چهره سیستم مالی دگرگون شده و جوامع بشری دیگر نیازی به قوانین دست‌وپا گیر موجود در بانک‌ها و به طور کلی روابط اقتصادی نخواهند داشت. با توجه به فراگیر شدن پروژه‌های مبتنی بر دیفای، امروزه سوالات زیادی ذهن کاربران را در این خصوص به خود مشغول ساخته است و به همین علت ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی دقیق ماهیت چنین پروژه‌هایی اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

مروری اجمالی بر ماهیت دیفای

قبل از آن که قادر باشیم در ارتباط با پروژه‌های مبتنی بر دیفای اطلاعات جامع و کاربردی را در اختیار شما قرار دهیم، ضرورت دارد که نگاهی به خود ماهیت دیفای (DeFi) داشته باشیم تا پس از آن با برخورداری از دیدی روشن‌تر نسبت به گذشته، به مطالعه مطالب بعدی بپردازید. دیفای به بیان ساده به یک سیستم امور مالی غیرمتمرکزی اطلاق می‌شود که به وسیله آن امکان انجام کلیه تراکنش‌های مرتبط با سیستم مالی سنتی نظیر اخذ وام، بدون دخالت هرگونه واسطه یا یک نهاد حکومتی فراهم می‌شود. در واقع در دیفای ما به جای آن که به سراغ واسطه‌ها برویم به سراغ یک برنامه کاربردی مبتنی بر فناوری نوین بلاک چین رفته و با اتصال مستقیم، کار خود را پیش می‌بریم.

شاید این سوال ذهن شما را به خود مشغول سازد که چه تضمینی برای اجرای امور مالی به صورت غیرمتمرکز وجود دارد؟ پاسخ این سوال در وجود قراردادهای هوشمند نهفته است. به طور کلی از بلاک چین اتریوم به عنوان بستری مستعد برای ایجاد پروژه‌های مبتنی بر دیفای یاد می‌شود و غالب این برنامه‌های کاربردی در این اکوسیستم طراحی شده و توسعه یافتند؛ اما رفته رفته با گسترش محبوبیت و کارایی برنامه‌های کاربردی دیفای، در حال حاضر در بسیاری از پلتفرم‌های مبتنی بر فناوری بلاک چین امکان ایجاد پروژه‌های دیفای فراهم شده است.

شاید بتوان نقطه آغاز سیر صعودی محبوبیت برنامه‌های کاربردی حوزه دیفای را در سال 2020 جستجو کرد که با توجه به سروصدای بسیار زیاد سودهای کلان ترید رمزارزی، توجه بسیاری از افراد به این سمت جلب شده و در نهایت مطالعات در حوزه فناوری بلاک چین افزایش یافته است. در سال 2020 ارزش کل دارایی‌های قفل شده در پروژه‌های مبتنی بر دیفای، چیزی در حدود 697 میلیون دلار برآورد شده بوده که این رقم در اواخر سال 2021 به رقم 155 میلیارد دلار افزایش یافت. به طور خلاصه اگر بخواهیم به یک تعریف جامع و ساده از دیفای دست پیدا کنیم، تعریف ما به این صورت خواهد بود:

«فایننس غیرمتمرکز در واقع به مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی اطلاق می‌شود که در حوزه انجام امور مالی غیرمتمرکز فعال بوده و موجب دسترسی بهتر سرمایه‌گذاران به دارایی‌های خود می‌گردند.»

آشنایی با پروژه‌های مبتنی بر دیفای

حال که با ماهیت فایننس غیرمتمرکز (DeFi) بهتر آشنا شدید، راحت‌تر می‌توانیم ماهیت و چیستی پروژه‌های مبتنی بر دیفای را مورد بررسی قرار دهیم. پروژه‌های مبتنی بر دیفای در واقع به دنبال هدف والایی که عبارت از ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تامین سیستم مالی نوین و بومی مبتنی بر فناوری بلاک چین بود، طراحی و منتشر شدند. در فرآیند سیستم مالی سنتی ما برای انتقال و جابه‌جایی پول به واسطه‌هایی متمرکزی نظیر بانک نیاز داریم که تحت نظارت کامل دولت‌ها قرار دارند و همین ارتباط سبب شده تا به نوعی نقش اعتمادساز را در معاملات و مراودات تجاری بر عهده بگیرند.

حال این پروژه‌های مبتنی بر دیفای شرایط را به گونه‌ای چیده‌اند که دیگر طرفین معامله هیچگونه نیازی به یک واسطه برای انجام اعتمادسازی نداشته باشند و به صورت ساده‌تری، کلیه خدمات بانک‌ها و صرافی‌ها نظیر گرفتن وام و استقراض را دریافت نمایند. هرچند که حضور واسطه‌ها به اعتمادسازی منتهی می‌گردد؛ اما نباید از این نکته نیز غافل شد که حضور چنین واسطه‌هایی در عمل، دسترسی کاربران به خدمات مالی را محدود کرده و هزینه‌های جانبی معاملات و روابط مالی را افزایش می‌دهد. برای درک بهتر این روند یک مثال عملی را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

تصور نمایید که شما مبلغی را در اختیار دارید که می‌خواهید آن را سرمایه‌گذاری کنید و این پول را به بانک تحویل داده و در ازای دریافت مقدار مشخصی از سود ماهانه، یک حساب سپرده‌گذاری افتتاح می‌کنید. در حال حاضر، بانک‌های ایران اجازه پرداخت سود بیش از 5 درصد را به سپرده‌گذاران خود ندارند و این در حالیست که همان بانک پس از تجمیع سپرده‌های سرمایه‌گذاران، این سپرده‌ها را به متقاضیان وام پرداخت می‌کند و برای هر وام سودی مابین 30 الی 40 درصد از وام‌گیرندگان دریافت می‌کند! طبیعتا در چنین شرایطی بانک‌ها که نقش واسطه را ایفا می‌کنند، بیشترین بخش از سود دریافتی را به خود اختصاص داده و مبلغ کمی را به شما می‌دهند؛ این در حالیست که در پروژه‌های مبتنی بر دیفای، می‌توانید بانک‌ها را دور زده و مستقیما با متقاضیان اخذ وام ارتباط برقرار کرده و به دلیل نبود هیچگونه واسطه خاصی، سود توافقی مدنظر خود را دریافت کنید.

قراردادهای هوشمند؛ ضامن اجرای معاملات مبتنی بر دیفای

شاید با مطالعه مطالب بالا این سوال ذهن شما را به خود مشغول سازد که با توجه به حذف واسطه‌ها در پروژه‌های مبتنی بر دیفای، چه تضمینی برای انجام تراکنش‌ها وجود دارد؟ یا به بیان بهتر، نحوه تامین امنیت تراکنش‌های دیفای به چه صورت خواهد بود؟ در پاسخ به این سوال باید به سراغ بررسی مفهوم قراردادهای هوشمند برویم. قرارداد هوشمند (Smart Contarct) در واقع یک کد برنامه نویسی بوده که از یک سری دستورات تشکیل یافته و بر روی شبکه بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود. نحوه کار این قراردادهای هوشمند به این صورت است که در صورت رخ دادن شرایط خاص پیش‌بینی شده، دستورات به طور کاملا اتوماتیک و بدون دخالت هیچ فرد ثالثی به اجرا در می‌آیند. 

ویژگی بسیار مفید قراردادهای هوشمند در عدم امکان تغییر محتویات قرارداد و جلوگیری از اجرای آن خلاصه می‌شود! به بیان ساده‌تر، حتی خود فرد توسعه‌دهنده نیز امکان این را ندارد که مانع اجرای مفاد قرارداد شود. یکی از پروژه‌های مبتنی بر دیفای، قراردادهای هوشمند بیمه هستند. حال تصور کنید شما وارد چنین قراردادی شده‌اید و قیمت و ارزش ارز دیجیتال موردنظر از حد تعیینی پایین‌تر آمده است. در این شرایط، قرارداد کاملا به طور خودکار و بدون دخالت و اختیار فرد بیمه‌گر اجرا شده و مبلغی به عنوان خسارت به کاربران پرداخت می‌گردد. 

معرفی پروژه‌های مبتنی بر دیفای محبوب

احتمالا بررسی چند نمونه از پروژه‌های مبتنی بر دیفای می‌تواند ابهامات احتمالی باقی مانده در ذهن شما را از بین ببرد. به طور کلی در حال حاضر انواع مختلفی از پروژه‌های مبتنی بر دیفای نظیر کوین‌ها، استیبل کوین‌ها، کیف پول‌ها، صرافی‌های غیرمتمرکز، بیمه‌های غیرمتمرکز، پروژه‌های مربوط به استخرهای نقدینگی فعالیت دارند که در ادامه به معرفی برخی از این پروژه‌های مبتنی بر دیفای مهم می‌پردازیم:

پروژه یونی سواپ (Uniswap)

یکی از محبوب‌ترین پروژه‌های مبتنی بر دیفای به صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (UNI) اختصاص دارد که کاربران در آن قادر به انجام معاملات همتابه‌همتا هستند. این صرافی در بازه زمانی کوتاه توانسته است به رقیب جدی صرافی‌های متمرکزی همچون بایننس تبدیل شود.برای خرید یونی سواپ می توانید به آسانی از صرافی کیف پول من اقدام کنید.

پروژه دیسنترالند (Decentraland)

پروژه‌های متاورسی و مبتنی بر توکن‌های غیرمثلی (NFT) نیز در حوزه پروژه‌های مبتنی بر دیفای قرار می‌گیرند و با توجه به محبوبیت یافتن این پروژه‌ها در دو سال اخیر به جرئت می‌توان چنین ادعا کرد که بخش قابل توجهی از آینده در اختیار این پروژه‌ها خواهد بود. در پروژه دیسنترالند (MANA) قیمت برخی از زمین‌ها به ارزش چند میلیون دلار رسیده است.برای بررسی اطلاعات ارز دیسترالند می توانید به صفحه فروش و خرید مانا آن مراجعه کنید.

پروژه ترا (Terra)

یکی از توکن‌هایی که در سال 2022 سروصدای زیادی به پا کرد، به پروژه ترا (LUNA) مربوط می‌شود و زمانی که قیمت بیت کوین، پادشاه رمزارزها، روند قیمتی نزولی به خود گرفته و موجب ریزش قیمت کلیه ارزهای دیجیتال بازار شده بود، توکن ترا که یکی از پروژه‌های مبتنی بر دیفای است، همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده بود.می توان برای بررسی این توکن به مطالعه بلاکچین ترا بپردازید.

پروژه کازماس (Cosmos)

یکی از نمونه‌های جالب دیگر پروژه‌های مبتنی بر دیفای به پروژه کازماس مربوط می‌شود که در واقع نوعی راه‌حل نوآورانه به منظور حل مشکلات قدیمی بلاک چین ارائه کرده و زیرساخت‌های لازم برای برقراری تعامل حداکثری میان شبکه‌های بلاک چینی را فراهم نموده است. توکن این پروژه اتم (ATOM) نام دارد که رشد قیمتی خوبی را پشت سر گذاشته است.می توانید برای بررسی نوسانات این توکن نمودار پیشرفته ارز اتم را مشاهده نمایید.

پروژه‌های مبتنی بر دیفای؛ راه‌حلی امن برای حذف واسطه‌های موجود در سیستم‌های مالی

فناوری بلاک چین در چند سال گذشته توانسته است حوزه‌های مختلفی از زندگی جوامع بشری را متحول نماید؛ اما مسلما با توجه به ماهیت مالی این فناوری، بیشترین بخشی که تاکنون تحت تاثیر این فناوری قرار گرفته به سیستم‌های مالی سنتی اختصاص دارد. بلاک چین‌ها عمدتا با معرفی پروژه‌های مبتنی بر دیفای انقلابی عظیم را در نقل و انتقالات مالی ایجاد کردند که با توجه به اهمیت این مسئله، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به بررسی دقیق پروژه‌های مبتنی بر دیفای اختصاص دادیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، این پروژه‌ها عملا با حذف واسطه‌هایی همچون بانک توانسته‌اند هزینه‌های جانبی سرمایه‌گذاری‌ها را به حداقل رسانده و رسالت خود را به عنون یک سیستم مالی غیرمتمرکز به انجام برسانند.

در روزهای ابتدایی سربرآوردن پروژه‌های مبتنی بر دیفای، شبکه بلاک چینی اتریوم به دلیل داشتن قراردادهای هوشمند به بستری مستعد برای ایجاد چنین پروژه‌هایی تبدیل شد؛ اما رفته رفته این روند تغییر یافته و درحال حاضر از پلتفرم‌های دیگری نظیر زنجیره هوشمند بایننس نیز می‌توان برای چنین کاری کمک گرفت. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با ماهیت پروژه‌های مبتنی بر دیفای سوالی دارید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.

برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید