قرارداد دائمی (Perpetual Swap)

قرارداد دائمی (Perpetual Swap) به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای معاملاتی در بازار ارز دیجیتال تبدیل شده است. این نوع قرارداد که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با استفاده از اهرم، موقعیت‌های معاملاتی بزرگی در بازارهای دیجیتال ایجاد کنند، به سرعت رشد کرده و در حال حاضر حجم معاملات روزانه آن از ۱۸۰ میلیارد دلار نیز فراتر می‌رود. 
ظهور قراردادهای دائمی به سال ۲۰۱۶ بازمی‌گردد و این ابزار توانسته است با ویژگی‌های خاص خود، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را به خود جلب کند. این قراردادها به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که با مقدار کم سرمایه، فرصت‌هایی بزرگ را در بازارهای نوسانی ارز دیجیتال امتحان کنند. با این حال، استفاده از قراردادهای دائمی نیاز به درک دقیق و مدیریت ریسک مناسب دارد، چرا که استفاده از اهرم می‌تواند ریسک‌های بالایی را به همراه داشته باشد. 
در این مقاله از بلاگ کیف پول من به بررسی نحوه عملکرد این نوع قراردادها، مزایا و معایب آن‌ها و چگونگی استفاده از Perpetual Swap برای بهبود استراتژی‌های معاملاتی خواهیم پرداخت.

بازار مشتقات ارزهای دیجیتال و اهمیت قرارداد دائمی

بازار مشتقات ارزهای دیجیتال به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به خرید یا نگهداری مستقیم دارایی‌های دیجیتال، از نوسانات قیمت این دارایی‌ها سود ببرند. قراردادهای دائمی (Perpetual Contracts) یکی از ابزارهای کلیدی در این بازار هستند که به‌طور خاص برای سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی روی قیمت‌های آینده ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند. این قراردادها به طور قابل توجهی مشابهقراردادهای آتیهستند، اما ویژگی‌هایی دارند که آنها را از سایر ابزارهای مشتقه متمایز می‌کند.

نحوه عملکرد قراردادهای دائمی

قراردادهای دائمی به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا بدون تاریخ انقضا و بدون نیاز به تسویه حساب در زمان‌های مشخص، پوزیشن‌های خرید یا فروش باز کنند. برخلاف معاملات آتی که دارای تاریخ سررسید هستند، در قراردادهای دائمی نیازی به تسویه در یک تاریخ معین نیست و شما می‌توانید موقعیت‌های خود را تا زمانی که کال مارجین نشوید حفظ کنید.
این نوع قراردادها بر اساس قیمت لحظه‌ای دارایی و مکانیزم‌های تسویه عمل می‌کنند و به شما اجازه می‌دهند که در بازارهای نوسانی ارز دیجیتال فعالیت کنید بدون اینکه خود دارایی را خریداری کرده و نگهداری کنید. به عبارت دیگر، در بازار مشتقات ارزهای دیجیتال، شما می‌توانید از نوسانات قیمتی سود ببرید بدون آنکه مجبور باشید ارز دیجیتال را مستقیماً در اختیار داشته باشید.

مزایای قرارداد دائمی

قراردادهای دائمی مزایای زیادی دارند، از جمله:

• عدم نیاز به نگهداری دارایی: شما نیازی به خرید ارز دیجیتال و هولد کردن آن ندارید، بلکه تنها قرارداد مربوط به دارایی را معامله می‌کنید.
• معاملات با اهرم: در این بازار شما می‌توانید از اهرم برای افزایش قدرت خرید خود استفاده کنید که می‌تواند به‌طور قابل توجهی سود شما را افزایش دهد.
• دسترس‌پذیری دائمی: این قراردادها به‌صورت 24/7 قابل معامله هستند و معامله‌گران می‌توانند در هر زمان از شبانه‌روز وارد معامله شوند.

تفاوت قرارداد دائمی با معاملات اسپات

در حالی کهمعاملات اسپات (Spot Trading) به شما این امکان را می‌دهند که مستقیم دارایی را خریداری کرده و آن را هولد کنید، در قراردادهای دائمی شما نیازی به خرید فیزیکی دارایی ندارید. به‌جای آن، شما می‌توانید تنها موقعیت‌های معاملاتی مرتبط با بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال را خرید و فروش کنید. این ویژگی به شما این امکان را می‌دهد که از نوسانات بازار به راحتی بهره‌برداری کنید بدون اینکه دغدغه نگهداری از دارایی‌ها را داشته باشید.
در نتیجه قراردادهای دائمی ابزاری موثر در بازار مشتقات ارز دیجیتال هستند که امکان سودآوری از نوسانات قیمتی را فراهم می‌کنند بدون اینکه نیازی به خرید مستقیم دارایی وجود داشته باشد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که این قراردادها برای معامله‌گران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران که می‌خواهند از نوسانات بازار ارزهای دیجیتال بهره‌برداری کنند، به ابزاری جذاب و کارآمد تبدیل شوند.

منظور از قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی یک ابزار مالی است که به طرفین این اجازه را می‌دهد که برای خرید یا فروش یک دارایی خاص در تاریخ از پیش تعیین‌شده، با قیمتی مشخص توافق کنند. این نوع قرارداد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از نوسانات قیمتی دارایی‌ها سود ببرند، بدون اینکه نیازی به خرید و نگهداری فیزیکی آن‌ها باشد. قراردادهای آتی در بسیاری از بازارها، به ویژه در بازار ارزهای دیجیتال، به دلیل ویژگی‌های خاص خود محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.
در این قراردادها، تاریخ تسویه مشخص است و پیش از امضای قرارداد، طرفین باید بر تاریخ تسویه و شرایط آن توافق کنند.

نحوه عملکرد قراردادهای آتی در بازار ارز دیجیتال چگونه است؟

برای توضیح عملکرد قراردادهای آتی، فرض کنید که قیمت بیت کوین در حال حاضر ۴۰ هزار دلار است و سینا، یک معامله‌گر، پیش‌بینی می‌کند که قیمت بیت کوین در یک ماه آینده افزایش خواهد یافت. او می‌تواند قراردادی باز کند که طبق آن، به قیمت ۴۰ هزار دلار یک واحد بیت کوین خریداری خواهد کرد.
در طرف دیگر، آرش اعتقاد دارد که قیمت بیت کوین کاهش می‌یابد و به همین دلیل موافقت می‌کند که یک واحد بیت کوین را در تاریخ انقضای قرارداد به قیمت ۴۰ هزار دلار به سینا بفروشد.
اگر در تاریخ انقضای قرارداد قیمت بیت کوین به ۴۵ هزار دلار برسد، سینا می‌تواند بیت کوین را با ۵ هزار دلار پایین‌تر از قیمت بازار از آرش خریداری کند و به این ترتیب سود کرده است. اما اگر قیمت بیت کوین تا زیر ۴۰ هزار دلار کاهش یابد، سینا مجبور است بیت کوین را با قیمتی بالاتر از بازار خریداری کند و این به ضرر او تمام خواهد شد.
در نهایت، قراردادهای آتی ابزاری عالی برای پیش‌بینی تغییرات قیمتی و کسب سود از نوسانات بازار هستند. این قراردادها به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به خرید فیزیکی دارایی‌ها، از تغییرات قیمت بهره‌برداری کنند.

قراردادهای دائمی چیست؟

قراردادهای دائمی (Perpetual Swaps) ابزارهای مالی در بازار ارز دیجیتال هستند که به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که بدون تاریخ انقضا در مورد قیمت آینده دارایی‌های دیجیتال گمانه‌زنی کنند. برخلاف قراردادهای آتی، که دارای تاریخ سررسید معین هستند، قراردادهای دائمی نیازی به تسویه در تاریخ خاصی ندارند. این ویژگی باعث می‌شود که معامله‌گران قادر باشند موقعیت‌های خرید و فروش خود را برای مدت‌زمان نامحدودی حفظ کنند.یکی از ویژگی‌های کلیدی این قراردادها این است که قیمت آن‌ها باید به طور دائم با قیمت دارایی اصلی در بازار اسپات هم‌راستا باشد. برای کنترل این هم‌راستایی، صرافی‌ها از مکانیسم فاندینگ ریت (Funding Rate) استفاده می‌کنند. این مکانیسم به عنوان یک نوع کارمزد یا تخفیف عمل می‌کند و باعث ایجاد تعادل بین موقعیت‌های خرید و فروش استقراضی در بازار می‌شود.
در مجموع، قراردادهای دائمی فرصتی برای بهره‌برداری از نوسانات بازار بدون نیاز به خرید فیزیکی دارایی‌ها فراهم می‌کنند، اما همچنان معامله‌گران باید با دقت و مدیریت ریسک، از این ابزار استفاده کنند.

محاسبه فاندینگ ریت در صرافی‌های ارز دیجیتال

فاندینگ ریت یک مکانیزم اساسی در قراردادهای دائمی است که به تعادل قیمت بین قراردادهای دائمی و قیمت دارایی‌های در بازار اسپات کمک می‌کند. این سیستم باعث می‌شود که قیمت قراردادهای دائمی همواره نزدیک به قیمت بازار اسپات باقی بماند. هنگامی که فاندینگ ریت مثبت باشد، قیمت قرارداد دائمی از قیمت اسپات بالاتر است و بنابراین معامله‌گران با موقعیت خرید استقراضی (لانگ) باید مبلغی به معامله‌گران با موقعیت فروش استقراضی (شورت) پرداخت کنند. برعکس، در صورت منفی شدن فاندینگ ریت، معامله‌گران شورت باید به معامله‌گران لانگ مبلغی پرداخت کنند.
مقدار این پرداخت‌ها بسته به حجم پوزیشن‌های باز هر معامله‌گر دارد. به طور مثال، اگر فاندینگ ریت قرارداد دائمی برای بیت کوین/دلار ۰.۰۱۰ درصد باشد و یک معامله‌گر پوزیشن خرید بیت کوین به ارزش ۴۰ هزار دلار باز کرده باشد، او باید ۴ دلار به‌عنوان کارمزد پرداخت کند. این مبلغ از ضرب حجم قرارداد در فاندینگ ریت به‌دست می‌آید.
پرداخت‌های فاندینگ ریت معمولاً در فواصل زمانی معین، مانند هر هشت ساعت یکبار، در صرافی‌ها انجام می‌شود تا تعادل لازم در بازار برقرار باشد. این سیستم به تنظیم نوسانات بازار و ایجاد پایداری قیمت کمک می‌کند و به معامله‌گران این فرصت را می‌دهد که با اعتماد بیشتری در بازار ارز دیجیتال فعالیت کنند.

نحوه کار قرارداد دائمی در بازار ارز دیجیتال به چه صورت است؟

قراردادهای دائمی یکی از ابزارهای محبوب در بازار ارز دیجیتال هستند که به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا از نوسانات قیمت دارایی‌ها، به ویژه بیت کوین، سود کسب کنند. این قراردادها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که معامله‌گران می‌توانند بدون نیاز به خرید مستقیم دارایی، از افزایش یا کاهش قیمت آن بهره‌برداری کنند. 
در معاملات قرارداد دائمی، امکان استفاده ازاهرم (لوریج)وجود دارد که می‌تواند سود را چندین برابر کند، اما همین ابزار می‌تواند ریسک‌ها و ضررهای بزرگی به همراه داشته باشد.

مثال کاربردی قرارداد دائمی

تصور کنید رضا با واریز ۸۰ هزار دلار به عنوان وثیقه، دو قرارداد دائمی بیت کوین خریداری کرده است. این یعنی هر قرارداد ۴۰ هزار دلار هزینه داشته است. حال فرض کنید یک ماه بعد قیمت بیت کوین به ۵۰ هزار دلار می‌رسد و رضا تصمیم می‌گیرد موقعیت خود را ببندد. در این حالت، رضا از هر قرارداد ۱۰ هزار دلار سود کرده و در مجموع ۲۰ هزار دلار سود خواهد برد.

محاسبه سود رضا:

سود = تعداد قرارداد × (قیمت فعلی - قیمت اولیه)  

سود = ۲ × (۵۰,۰۰۰ - ۴۰,۰۰۰)  

سود = ۲۰,۰۰۰ دلار

استفاده از اهرم برای افزایش سود

با این حال، اهرم می‌تواند سود را افزایش دهد. به عنوان مثال، رضا می‌توانست با استفاده از اهرم ۲ برابر، ۴ قرارداد دائمی به ارزش ۱۶۰ هزار دلار خریداری کند. در این سناریو، با همان افزایش قیمت ۱۰ هزار دلار، رضا ۴۰ هزار دلار سود می‌کرد.

محاسبه سود با اهرم:

سود = ۴ × (۵۰,۰۰۰ - ۴۰,۰۰۰)  

سود = ۴۰,۰۰۰ دلار

خطرات استفاده از اهرم

اگرچه استفاده از اهرم می‌تواند سود را افزایش دهد، اما ریسک‌های زیادی به همراه دارد. در صورتی که قیمت قرارداد دائمی به میزان ۵۰ درصد نسبت به قیمت اولیه کاهش یابد، وثیقه رضا به طور کامل از بین می‌رود و او ۸۰ هزار دلار ضرر خواهد کرد.

محاسبه ضرر با اهرم:

ضرر = ۴ × (۲۰,۰۰۰ - ۴۰,۰۰۰)  

ضرر = ۸۰,۰۰۰ دلار

در نهایت قراردادهای دائمی ابزارهای معاملاتی پیچیده‌ای هستند که به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که از نوسانات قیمت سود ببرند. با این حال، استفاده از اهرم می‌تواند به شدت سودآور باشد، اما ریسک‌های قابل توجهی نیز دارد. معامله‌گران تازه‌کار باید با دقت و آگاهی کامل از ریسک‌ها، وارد این نوع معاملات شوند.

سخن پایانی

قراردادهای دائمی (Perpetual Swap) به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته در بازار ارز دیجیتال، فرصت‌های زیادی برای معامله‌گران فراهم کرده‌اند تا از نوسانات قیمت سود ببرند. این قراردادها با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مانند عدم تاریخ انقضا و امکان استفاده از اهرم، می‌توانند به افزایش سود کمک کنند، اما در عین حال ریسک‌های قابل توجهی دارند. برای موفقیت در استفاده از این نوع قراردادها، معامله‌گران باید به مدیریت ریسک توجه ویژه‌ای داشته باشند و از قدرت اهرم با احتیاط استفاده کنند.
قراردادهای دائمی به دلیل ساده‌سازی معاملات و نوسان‌گیری راحت‌تر در دنیای ارزهای دیجیتال، ابزارهایی جذاب به شمار می‌روند، اما استفاده بی‌دقت از آن‌ها می‌تواند منجر به ضررهای بزرگ شود. بنابراین، درک کامل نحوه عملکرد این قراردادها و تجزیه و تحلیل دقیق بازار برای کسب موفقیت در این نوع معاملات ضروری است.