تزوس (Tezos) یک شبکه بلاکچین بوده که میزبان توکن بومی به نام Tez (XTZ) است که از آن با نام tezzie نیز یاد می‌شود. همچون سایر شبکه‌های بلاکچینی، تزوس نیز مشارکت کاربران در پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (dApp) و پروژه توکن‌های غیرمثلی (NFT) را تسهیل می‌کند.
این شبکه بلاکچینی به دلیل نوآوری‌های خود و فاصله گرفتن از هاردفورک، توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرده و به همین علت لازم است که اطلاعات جامع و کاملی درباره آن داشته باشیم. به همین علت، ما این مقاله از بلاگ کیف پول من را به پاسخ این سوال که تزوس چیست؟ اختصاص داده‌ایم و اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
بررسی تاریخچه تزوس (Tezos)
طرح اولیه تزوس از سوی آرتور بریتمن (Arthur Breitman) فرانسوی که در سابقه کاری خود فعالیت در Google X و Waymo را دارد، مطرح شد. این طرح با مشارکت کاتلین بریتمن (Kathleen Breitman)، همسر آرتور، که کارمند سابق صندوق سرمایه‌گذاری Bridgewater Associates بود، توسعه پیدا کرد. در سال 2014 آرتور زمانی که به عنوان یک تحلیل‌گر در مورگان استنلی مشغول به کار بود، وایت پیپر تزوس را با یک نام مستعار منتشر کرد و در آن به تشریح اصول تزوس پرداخت.
در ژوئیه سال 2017 بنیاد تزوس مستقر در سوئیس (به سرپرستی یوهان گیورز) یک ICO برای تزوس ترتیب داد که از آن به عنوان موفق‌ترین عرضه اولیه کوین (ICO) تاریخ دنیای کریپتو یاد می‌شود. پیشرفت تزوس تا جایی پیش رفت که در ژانویه سال 2021 به عنوان هفتمین عرضه‌کننده بزرگ ارز دیجیتال شناخته شد. جالب است بدانید که دارایی بنیاد تزوس تا 31 دسامبر سال 2022 حدود 471 میلیون دلار اعلام شده است. با وجود هشدارهای کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در رابطه با سرمایه‌گذاری در ICOها، تزوس توانست از این مرحله جان سال به در ببرد.
ناگفته نماند که توزیع کوین‌های تزوس در ابتدای کار به دلیل جنگ قدرت میان بریتمن‌ها و یوهان گیورز به تعویق افتاد. این موضوع موجب کناره‌گیری یوهان از ریاست بنیاد تزوس در اوایل سال 2018 گردید. در ژوئن سال 2018، بنیاد تزوس اعلام کرد که مشارکت کنندگان در ICO باید احراز هویت انجام دهند و تائیدیه AML را ارسال کنند. براساس آمارهای رسمی تا نوامبر 2020 تزوس حدود 94 درصد از وجوه ICO را تائید کرده بود.
البته تزوس تا به امروز فرازونشیب‌های زیادی را تجربه کرده و در مارس 2020 بود که بنیاد تزوس، بریتمن‌ها و کمپانی آن‌ها تحت عنوان «Dynamic Ledger Solutions» حدود 25 میلیون دلار را با آن دسته از مشارکت‌کنندگان ICO که به دنبال پس گرفتن سرمایه خود بودند، تسویه کردند.
روند تاریخی ارز دیجیتال تزوس
رمزارز تزوس در ژوئیه 2018 معاملات را با قیمت 3 دلار آغاز؛ اما در دسامبر همان سال قیمت XTZ به 0.36 دلار کاهش پیدا کرد. البته پس از مدتی و با کاهش فشار فروش، وضعیت قیمتی آن بهتر شد. در اکتبر سال 2021 بود که قیمت آن به 8.55 دلار رسید.
رمزارز XTZ یک روز پس از آن که استیبل کوین تتر (USDT) اعلام کرد که قصد دارد این استیبل کوین پیشرو را در شبکه تزوس نیز مستقر کند، رشد قیمتی 9 درصدی را به ثبت رساند. این رمزارز در آن زمان دارای ارزش بازار 1.99 میلیارد دلاری بود و به رتبه 33 لیست 100 رمزارز برتر بازار تکیه زده بود. در حال حاضر رمزارز بومی تزوس در رتبه 76 بازار قرار گرفته و فاصله 88 درصدی با سقف قیمتی خود که 10.56 دلار است، دارد.
تزوس چیست؟
همچون بیت کوین و اتریوم، تزوس یک دفتر کل غیرمتمرکز است که از فناوری بلاکچین بهره می‌برد. تزوس همچون اتریوم سازگاری بسیار خوبی با قراردادهای هوشمند دارد و به بیان بهتر، می‌توان گفت که برای استفاده از قراردادهای هوشمند طراحی شده است. ناگفته نماند که آرتور بریتمن در نام‌گذاری این شبکه بلاکچینی توجه ویژه‌ای به اصطلاحات یونان باستان داشت. استیک 8 هزار توکن XTZ در شبکه تزوس، به استیک‌کننده اجازه می‌دهد تا یک گره و نود در این شبکه راه‌اندازی کند.
این شخص در ازای راه‌اندازی گره در شبکه و مشارکت در اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه بلاکچین تزوس، پاداش خوبی از جنس توکن XTZ دریافت می‌کند. اگر کاربری به دنبال کسب درآمد غیرفعال از تزوس است؛ اما مقدار کمی توکن XTZ در اختیار دارد، می‌تواند توکن‌های خود را به یک گره در شبکه تزوس که به عنوان baker شناخته می‌شوند، واگذار کند و بدین ترتیب در سود اعتبارسنجی‌ها به میزان توکنی که واگذار کرده، سهیم شود.
تصمیم‌گیری در ارتباط با پذیرش ارتقای پروتکل بستگی به رای‌گیری Bakerها دارد که قدرت رای آن‌ها نیز متناسب با میزان ارزش سهام استیک شده توسط آن‌ها اندازه‌گیری می‌شود. در صورتی که ارتقای پروتکل، رای اکثریت را به دست آورد، تغییرات به طور خودکار در سراسر بلاکچین اعمال خواهد شد. البته این رای نهایی در صورتی ملاک عمل خواهد بود که آن دسته از هولدرهایی که حداقل 81 درصد از عرضه فعلی توکن را در اختیار دارند، در رای‌گیری مشارکت کرده باشند.
لازم به ذکر است که کلیه فعالیت‌ها در شبکه تزوس و مدیریت آن کاملاً غیرمتمرکز بوده و بنیاد تزوس هرگونه داشتن نقش ویژه در این حوزه را رد می‌کند. وظیفه اصلی این بنیاد، حمایت از توسعه زیرساخت‌های تزوس و توزیع کمک‌های مالی و سایر بودجه‌ها برای تقویت پذیرش شبکه تزوس است.
ارتقا تزوس به چه صورت انجام می‌گیرد؟
گفته شد که تغییر در تزوس را Bakerها با مشارکت در رای‌گیری رقم می‌زنند. روند رای‌گیری در تزوس از چهار دوره مجزا تشکیل یافته که هر دوره تقریباً 23 روز فاصله دارد. این دوره‌ها به شرح زیر هستند:
- دوره پیشنهادی: هر Baker می‌تواند پیشنهادی برای اصلاح یا ارتقا بلاکچین تزوس ارائه دهد. آن دسته از پیشنهاداتی که بتوانند در این مرحله بیشتری آرا را به خود اختصاص بدهند، به مرحله بعدی می‌روند.
- دوره رای اکتشافی: آن دسته از پیشنهاداتی که اکثریت قاطع (80 درصد آرا) دست پیدا می‌کنند، راهی دوره بعدی می‌شوند.
- دوره آزمایش: پیشنهاد ارائه شده به یک زنجیره آزمایشی موقت منتقل می‌شود تا روشن شود که این تغییر واقعا کار می‌کند یا خیر. از طرفی سطح امنیت آن برای شبکه نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- دوره رای تبلیغاتی: در مرحله آخر باید Bakerها رای نهایی خود را به آن پیشنهادی که توانسته سه مرحله اخیر را با موفقیت پشت سر بگذارد، بدهند. در این مرحله اگر پیشنهاد بتواند رای اکثریت را به نفع خود به دست آورد، در شبکه به طور خودکار اجرا خواهد شد.
این شیوه از ارتقا به کار گرفته شده در شبکه تزوس مانع از تقسیم شبکه به دو بلاکچین مجزا و نصف شدن اعضای جامعه می‌شود. پروتکل خود اصلاحی تزوس هزینه‌های ارتقا را نیز کاهش می‌دهد و بستری مساعد را برای ارائه نوآوری‌های جدید فراهم می‌آورد.
تزوس چه تفاوتی با شبکه‌های بلاکچینی دیگر دارد؟
پروتکل حاکمیتی تزوس، این شبکه بلاکچینی را از بیت کوین و اتریوم که فاقد سیستم‌های حاکمیتی رسمی هستند، متمایز ساخته است. تزوس مخالف فورک بوده و همین موضوع آن را در میان پروژه‌های رمزارزی برجسته‌تر کرده است. حامیان تزوس معتقد هستند که الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) به کار گرفته شده در تزوس انرژی کمتری در مقایسه با بیت کوین مصرف می‌کند و در نتیجه رمزارز این شبکه بلاکچینی را می‌توان در دسته رمزارز سبز و ارز دیجیتال دوستدار محیط زیست جای داد.
چه آینده‌ای در انتظار تزوس است؟
در قدم اول باید دید که مکانیسم تورم تزوس واقعاً می‌تواند با انتشار توکن‌های اضافی از ذی‌نفعان در بلند مدت محافظت کند یا خیر! جالب است بدانید که فناوری تزوس در آزمایش اخیر بانک‌های مرکزی اروپا برای بررسی امکان‌سنجی راه‌اندازی یورو دیجیتال (یک ارز دیجیتال بانک مرکزی) مورد استفاده قرار گرفت. تزوس همچنین One Of، پلتفرم NFT که توسط تهیه‌کننده موسیقی کوئینسی جونز پشتیبانی می‌شود، را جذب کرده است. با چنین توصیفاتی باید یک آینده درخشان و رو به رشد برای شبکه تزوس ترسیم کرد. البته از همان ابتدای کار نیز سودآوری سرمایه‌گذاری در تزوس مشخص بود؛ چراکه در ماجرای ICO سال 2017 توانست 66 هزار واحد بیت کوین و 361 هزار واحد اتریوم که در آن زمان معادل 232 میلیون دلار بود را جمع‌آوری کند.
تزوس؛ رقیبی قدرتمند برای شبکه‌های بلاکچینی سنتی!
خود اصلاح‌گری تزوس، آن را به رقیبی قدرتمند برای شبکه‌هایی مثل بیت کوین و اتریوم تبدیل کرده است؛ چراکه در این شبکه نیازی به هارد فورک وجود نداشته و در نتیجه همواره و در طول تمامی ارتقاها از حمایت بی‌چون و چرای جامعه برخوردار خواهد بود. رمزارز این پروژه در بسیاری از صرافی‌های برتر ارز دیجیتال از جمله صرافی کیف پول من لیست شده که میتوانید خرید ارز تزوس داشته باشید و برای نگهداری آن می‌توان از کیف پول‌های امنی همچون لجر، تراست ولت، ترزور، تزوس بلو و مواردی از این دست بهره برد. به طور خلاصه، ویژگی‌های خاص تزوس آن را به یک شبکه بلاکچین پیشرو تبدیل کرده است که می‌توان نسبت به آینده آن امیدوار بود. نظر شما درباره این شبکه بلاکچینی و رمزارز بومی آن چیست؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
