اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به مطالعه درباره برنامه‌های دیفای (DeFi) و نحوه مدیریت آن‌ها علاقه‌مند هستند و مطالعاتی در این زمینه داشته‌اند، مطمئناً متوجه شده‌اید که این پروژه‌های دیفای دارای انجمن‌هایی هستند که نظرات و تصمیمات اعضای این انجمن‌ها بر روی نحوه عملکرد پروژه تاثیرات چشمگیری دارد. به چنین جوامعی DAO (Decentralized Autonomous Organizations) گفته می‌شود؛ اما چند صباحی است که شاهد ظهور و شکل‌گیری مفهوم و اصطلاح جدیدی به نام دائو اجتماعی (Social DAO) هستیم که در آن اصل بر جذب و حفظ سرمایه اجتماعی بوده و این سرمایه اجتماعی را ارزشمندتر از تمرکز بر روی سرمایه مادی می‌داند. اطلاعات زیادی از دائو اجتماعی در بلاگ‌های فارسی زبان در دسترس نیست و به همین علت ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که دائو اجتماعی چیست و این سازمان‌ها قصد دارند چه تغییراتی در جامعه و سیاست ایجاد نمایند؟ پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مروری بر مفهوم دائو (DAO)
صحبت درباره دائو اجتماعی و درک آن، مستلزم داشتن نیم نگاهی به مفهوم دائو است. دائو در اصل یک سازمان غیرمتمرکز خودمختار بوده که از گرد هم آمدن عده‌ای از افراد شکل می‌گیرد. افراد شکل‌دهنده DAO با قصد دستیابی به اهداف مشترکی از قوانین خاص موجود پیروی می‌کنند. البته توجه داشته باشید که این دائوها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که استقلال خود را حفظ کرده و بدون کنترل مرکزی به فعالیت خود ادامه دهند. ناگفته نماند که افراد حاضر در یک دائو به طور جمعی صاحبان سازمان به شمار می‌روند و این سازمان را نیز از طریق توکن بومی مدیریت می‌نمایند.
جالب است بدانید که قوانین دائو در الگوریتم‌هایی نوشته شده و بر مبنای معیارهای خاصی کار می‌کنند؛ در این سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار، از قرارداد هوشمند (Smart Contract) به منظور تمرکززدایی در بلاکچین بهره می‌برند. به بیان بهتر، این دائوها قوانین خود را در الگوریتم‌هایی نوشته و در شبکه بلاکچین به ثبت می‌رسانند که این الگوریتم‌ها نیز بر مبنایی خاص و قابل تغییر کار کرده و با کمک قراردادهای هوشمند، فرآیندهای مرتبط با مدیریت و تصمیم‌گیری را تمرکززدایی می‌نمایند. به طور خلاصه تعریف دائو (DAO) در دنیای کریپتوکارنسی به شرح زیر است:
دائوها (DAO) در واقع سازمان‌های غیرمتمرکزی هستند که با بهره‌گیری از فناوری بلاکچین و همچنین قراردادهای هوشمند، فعالیت خود را به صورت کاملاً خودکار و بدون نیاز به مداخله انسان انجام می‌دهند.
دائوی اجتماعی چیست؟
در تحقیقات Coopahtroopa دائوی اجتماعی یک قبیله بومی دیجیتال تعریف شده که مکانی برای دیدار افرادی با علایق مشابه است؛ اما به طور کلی معیار روشنی به منظور تفکیک دائو از دائو اجتماعی ارائه نشده است و این که باید متناسب با چه پارامترهایی یک DAO را در دسته دائو اجتماعی قرار دهیم همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. طبیعتاً با توجه به این واقعیت که دنیای کریپتوکارنسی و متاورس روزانه و به سرعت در حال تغییر و تکامل هستند و هر روز شاهد اضافه شدن اصطلاحات جدیدی به دنیای کریپتوکارنسی هستیم که ارائه یک تعریف جامع و مورد اتفاق از آن‌ها بسیار دشوار به نظر می‌رسد.
به طور کلی در یک دائو اجتماعی، توسعه‌دهندگان، معامله‌گران و خبرنگارهای فعال در رسانه‌های کریپتویی گرد هم آمده و درباره پروژه‌ها، ابزارها و حتی وسایل مختلفی که درحال ترند شدن هستند به گفتگو پرداخته و شرایط را تحلیل می‌کنند که با ترکیب دیدگاه‌های این گروه از کاربران، به سرمایه اجتماعی خوبی در دنیای کریپتو دست پیدا می‌کنیم. در حال حاضر چندین نمونه دائوی اجتماعی شکل گرفته است که مهم‌ترین موارد آن عبارتند از:
- Meta Gamma Delta
- Seed Club (CLUB)
- Proof of Humanity (UBI)
- Krause House (KRAUSE)
- Friends with Benefits (FWB)
- Cabin DAO (CABIN)
- Radicle (RAD)
- ProsperDAO
- Song Camp
- Bright Moments
- FiatluxDAO
نحوه عملکرد دائو اجتماعی (Social DAO)
هرچند که تفاوت‌های ظریفی میان پروژه‌های دائو اجتماعی وجود دارد؛ اما تمامی این پروژه‌ها ویژگی‌های مشترکی نیز دارند و آن ویژگی مشترک این که قادر هستند افراد مختلفی را با ایده‌ها و اهداف مشترک مرتبط با فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در گروه‌هایی با جوامع فعال متحد نمایند. اگر چنین تصور کنیم دنیای کریپتوکارنسی همچنان یک بستر ساده برای کسب سود از طریق فروش یا خرید ارز دیجیتال است، این امر ناشی از یک دید سطحی به دنیایی عظیم با قابلیت‌های متعدد است. توجه داشته باشید که دائوها ممکن است سازمان‌های غیرانتفاعی باشند؛ اما این فقط بخشی از این دائوها بوده و بخش دیگر ممکن است انواع مختلفی از درآمدزایی را فراهم نموده و در اختیار اعضای خود قرار دهند.
به طور خلاصه، مشخص‌ترین ویژگی دائو اجتماعی عبارت است از این که اعضای جامعه آن هدف مشترک و مشخصی داشته و قادر است افراد را در موقعیت‌های اجتماعی و علایق مشابه متحد نماید. در ادامه نگاهی به ویژگی‌های چند نمونه از دائوهای اجتماعی معرفی شده در فوق می‌اندازیم تا تصویر واضح‌تری از مفهوم دائو اجتماعی در ذهنتان شکل بگیرد:
پروژه دائو اجتماعی Cabin DAO
دائو اجتماعی CABIN در اصل یک سازمان متشکل از افرادی بوده که به نسل سوم اینترنت متصل هستند و جلسات واقعی (IRL) را برگزار می‌کنند. البته این دائو اجتماعی از مناطق و فضاهای ویژه‌ای در سانفرانسیسکو و نیویورک استفاده می‌کند. به بیان بهتر، این دائو اجتماعی یک فرصت عالی برای آن دسته از افرادی است که به دنبال اتصال با دیگران در جامعه مجازی بوده و به فعالیت در فضای نسل سوم اینترنت علاقه دارند.
پروژه دائو اجتماعی FWB DAO
پروژه Friends With Benefits DAO که به اختصار از آن تحت عنوان FWB DAO یاد می‌شود، یک سازمان مرتبط با نسل سوم وب (Web3) بوده که در حال حاضر دارای بیش از 2 هزار عضو است و بر مبنای Discord عمل می‌کند. اعضای FWB DAO در اتاق‌های گفتگو مشارکت داشته و در پروژه‌های متنوعی در حوزه دائو اجتماعی فعالیت دارند. به طور کلی هدف این پروژه نیز ایجاد فضایی به منظور همکاری و اتصال میان افراد با علایق مختلف است.
پروژه دائو اجتماعی Krause DAO
یکی دیگر از پروژه‌های محبوب دائو اجتماعی، Krause DAO نام دارد که هدف از ایجاد آن دنبال نمودن این هدف است که اعضای این دائو صاحب یک تیم NBA شوند. به بیان بهتر، این دائو اجتماعی نوعی طرح اجتماعی بوده که طرفداران هر تیم ورزشی در جهان می‌توانند از آن حمایت نمایند (به ویژه اگر پول و نفوذ کافی برای اداره تیم داشته باشد). طبیعتاً مشارکت در این دائو یک فرصت عالی برای آن دسته از افرادی است که به ورزش علاقه داشته و می‌خواهند به نحوی در مدیریت یک تیم ورزشی سهیم شوند.
پروژه دائو اجتماعی Radicle
پروژه Radicle را می‌توان پروژه‌ای معرفی نمود که به ایجاد یک شبکه خود پایدار و تحت کنترل اعضای جامعه به منظور توسعه نرم‌افزار مشترک اختصاص دارد. این شبکه بستری را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌سازد تا در یک محیط امن و قابل اعتماد با هم همکاری داشته باشند و نرم‌افزارهای جدیدی را به صورت مشترک توسعه دهند. مشارکت در دائو اجتماعی Radicle در اصل یک فرصت عالی برای آن دسته از افرادی است که به دنبال ایجاد نرم‌افزارهای جدید در یک محیط همکاری و همفکری هستند.
پروژه دائو اجتماعی Meta Gama Delta
پروژه Meta Gama Delta در اصل یک دائو اجتماعی بوده که هدف از شکل‌گیری آن حمایت از بنیان‌گذاران زن و کمک به آن‌ها برای جذب سرمایه در شروع استارت‌آپ‌هایشان است. مزیت اصلی این دائو در وضوح و شفافیت گروه هدف بوده و به آن دسته از زنانی که علاقه‌مند به دنیای فناوری هستند کمک هزینه اعطا می‌کند تا استارت‌آپ خود را در یک حوزه غیرمتمرکز تاسیس نمایند. این دائو نیز در دیسکورد فعالیت داشته و جامعه فعال آن همواره با هم در ارتباط هستند.
پروژه دائو اجتماعی Seed Club
دائو اجتماعی دیگری که اخیراً سروصدای بسیار زیادی در دنیای کریپتوکارنسی ایجاد کرده است، Seed Club نام دارد که این امکان را برای برندها، سازندگان و جوامع فراهم می‌آورد تا توکن‌های اجتماعی خود را راه‌اندازی کرده و به راحتی توسعه دهند. البته ناگفته نماند که این دائو اجتماعی در ازای انجام چنین کمکی، بخشی از توکن‌ها را به دست می‌آورد. جالب است بدانید که دائو اجتماعی Seed Club بوسیله TheLAO پشتیبانی شده و دارای کارشناسان قدرتمندی است. به بیان خلاصه، مشارکت در این دائو اجتماعی به آن دسته از کاربرانی توصیه می‌شود که به دنبال فعالیت در حوزه توکن‌های اجتماعی هستند.
دائو اجتماعی؛ تحولی در گردهمایی‌های اجتماعی دنیای کریپتوکارنسی
همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، سال‌هاست که در کنار مفاهیمی همچون خرید بیت کوین و سرمایه‌گذاری بر روی رمزارزها، حوزه‌های جدیدی به دنیای کریپتوکارنسی اضافه شده که هدف اصلی آن‌ها راحت‌تر کردن تعاملات اجتماعی و مالی است. دائوها در این دسته خاص جای می‌گیرند و هرچند که در حال حاضر متر و معیار معینی برای درک این که کدام یک از سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز را می‌توان در دسته دائوهای اجتماعی (Social DAO) قرار داد، وجود ندارد؛ اما آنچه روشن است این که یک دائو اجتماعی به جای سرمایه مالی به سرمایه اجتماعی تکیه دارد. می‌توان به این دائوهای اجتماعی به چشم یک سیر تکاملی طبیعی در حوزه گفتگوهای دوستانه و گروهی نگاه کرد که در نهایت منجر به همکاری افرادی با علایق مشترک می‌گردد. حال به نظر شما آیا دائو اجتماعی قادر است جوامعی را ایجاد کند که تنها با هدف کسب سود مالی کنار هم جمع نشده‌اند؟ برای ما بنویسید.
