هارد فورک‌های کاردانو و نقش آن‌ها در شبکه

در دنیای امروز که خرید بیت کوین، خرید اتریوم و به طور کلی خرید ارزهای دیجیتال به یکی از موضوعات داغ سرمایه‌گذاری تبدیل شده، بلاکچین‌ها نقش اساسی در پشتیبانی از این دارایی‌ها ایفا می‌کنند. یکی از بلاکچین‌های مطرح در این عرصه، کاردانو است که به دلیل معماری علمی و پیشرفته خود، به عنوان یک پلتفرم مهم شناخته می‌شود. این شبکه با هارد فورک‌های متعدد، تغییرات و به‌روزرسانی‌های قابل توجهی را تجربه کرده است.
در این مقاله از وبلاگ کیف پول من، به بررسی دقیق هارد فورک‌های کاردانو و ویژگی‌های آن‌ها خواهیم پرداخت. به طور کلی هارد فورک‌های کاردانو باعث بهبود عملکرد شبکه شده‌اند و راه را برای توسعه برنامه‌های مالی غیرمتمرکز و اکوسیستم‌های نوآورانه هموار کرده‌اند. با توجه به اهمیت روزافزون خرید ارز دیجیتال، آگاهی از  هارد فورک‌های کاردانو برای سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به بلاکچین حیاتی است.
در ادامه، به تحلیل تاریخچه هارد فورک‌های کاردانو، ویژگی‌های کلیدی هر کدام و تاثیر آن‌ها بر آینده این بلاکچین پرداخته خواهد شد. دانستن این موضوعات برای هر کسی که به دنبال خرید تتر یا سایر ارزهای دیجیتال است، یک دیدگاه مناسب ارائه می‌دهد.

کاردانو چیست؟

کاردانو به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و علمی‌ترین بلاکچین‌های موجود در فضای ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. این پلتفرم با تمرکز بر پایداری، امنیت و تمرکززدایی طراحی شده است. کاردانو از رویکردی مبتنی بر پژوهش‌های آکادمیک استفاده می‌کند و الگوریتم اجماع آن بر اساس پروتکل Ouroboros است که امنیت و مقیاس‌پذیری را بهبود می‌بخشد. کاردانو در طول زمان به واسطه به‌روزرسانی‌های متعدد و هارد فورک‌های مهم توانسته است قابلیت‌ها و عملکرد خود را بهبود دهد.

هارد فورک در بلاکچین به چه معناست؟

هارد فورک در زمینه بلاکچین به معنای انشعاب در پروتکل است که برای معرفی ویژگی‌های جدید، رفع مشکلات یا بهبود ساختار موجود استفاده می‌شود. در برخی شبکه‌ها که هارد فورک‌ها منجر به تقسیم جامعه یا ایجاد دو زنجیره موازی می‌شوند؛ اما هارد فورک‌های کاردانو به شکلی طراحی شده‌اند که بدون ایجاد انشعاب، به‌روزرسانی‌های مورد نیاز را به صورت یکپارچه به شبکه اعمال کنند. هر هارد فورک در کاردانو از طریق یک فرایند دقیق و با مشارکت جامعه و نودها صورت می‌گیرد، به‌طوری که این به‌روزرسانی‌ها عملکرد فنی شبکه را بهبود بخشیده و به تقویت مشارکت جامعه نیز کمک می‌کنند.

تاریخچه هارد فورک‌ها در کاردانو

تاریخچه هارد فورک‌های کاردانو شامل دو بخش مجزا است. بلاکچین کاردانو ابتدا یک سری هارد فورک‌های اولیه را تجربه کرده است و سپس چند هارد فورک اصلی پشت سر گذرانده است.

دوران بایرون  (Byron)کاردانو

کاردانو در سال‌های اولیه خود و در دوران بایرون، با استفاده از یک مدل متمرکز و فدرالی راه‌اندازی شد. در این مرحله، شبکه توسط گروهی محدود از نودهای از قبل انتخاب‌شده مدیریت می‌شد. هدف اصلی بایرون، ایجاد یک زیرساخت پایدار برای توسعه‌های بعدی بود. در این دوران، تمرکز اصلی بر روی عملکردهای پایه‌ای شبکه مانند تراکنش‌های ساده و معرفی ارز دیجیتال کاردانو (ADA) بود. هرچند شبکه در این مرحله هنوز کاملاً متمرکز بود، اما بایرون اولین گام‌ها را برای آینده‌ای غیرمتمرکز و مشارکت گسترده‌تر کاربران برداشت. بعد از این مرحله، شبکه کاردانو چند هارد فورک مهم را تجربه کرده است که در ادامه هرکدام را به صورت مختصر معرفی و بررسی می‌کنیم.

هارد فورک شلی (Shelley) کاردانو

هارد فورک شلی یکی از مهم‌ترین مراحل در تکامل شبکه کاردانو بود که در سال 2020 به اجرا درآمد. این به‌روزرسانی نقطه عطفی در مسیر تمرکززدایی شبکه کاردانو به شمار می‌رود. همانطور که گفته شد، قبل از هارد فورک شلی، کاردانو به صورت یک شبکه متمرکز فعالیت می‌کرد که توسط تعداد محدودی از نودها کنترل می‌شد. با ورود شلی، شبکه به سمت تمرکززدایی حرکت کرد و این امکان فراهم شد که جامعه و کاربران شبکه به طور فعال در عملکرد آن مشارکت کنند.
یکی از مهم‌ترین تغییرات این دوران، معرفی سیستم استیکینگ بود که سپرده‌گذاری توکن‌های ADA  و شرکت در فرآیند تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه را برای کاربران ممکن کرد. همچنین بعد از هارد فورک شلی کاربران توانستند از طریق نمایندگی، بدون نیاز به مدیریت نودها، به شکل غیرمستقیم در این فرآیند مشارکت کرده و پاداش دریافت کنند. این تغییرات باعث شد که شبکه کاردانو از یک سیستم متمرکز به یک شبکه کاملاً توزیع‌شده تبدیل شود و همزمان امنیت و پایداری شبکه افزایش یابد.

هارد فورک مری (Mary) کاردانو

هارد فورک مری در مارس 2021 اجرا شد و یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در توسعه کاردانو بود. این به‌روزرسانی، کاردانو را به یک شبکه چند دارایی تبدیل کرد و امکان ایجاد و انتقال توکن‌های بومی (native tokens) را برای کاربران فراهم ساخت. پیش از مری، توکن‌های شبکه‌های دیگر نیاز به قراردادهای هوشمند داشتند، اما در کاردانو، توکن‌های بومی می‌توانند بدون نیاز به این قراردادها ساخته و مدیریت شوند. این ویژگی به توسعه‌دهندگان و کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های دیجیتال شخصی خود را بر روی بلاکچین کاردانو ایجاد و آن‌ها را مانند ADA که توکن اصلی کاردانو است؛ منتقل کنند.
بعد از این هارد فورک بود که توسعه‌دهندگان بیشتری به ساخت پروژه‌های خود بر روی این پلتفرم روی آوردند. به علاوه، اجرای هارد فورک مری زمینه‌ساز ایجاد اکوسیستم DeFi و NFT ها در کاردانو شد، به گونه‌ای که شبکه توانست به‌عنوان یک زیرساخت مناسب برای توسعه پروژه‌های نوآورانه و اقتصادی در دنیای دیجیتال شناخته شود.

هارد فورک آلونزو  (Alonzo) کاردانو

هارد فورک آلونزو در سپتامبر 2021 اجرایی شد و یکی از بزرگترین تحولات در بلاکچین کاردانو بود. این به‌روزرسانی قابلیت قراردادهای هوشمند را به شبکه اضافه کرد و بدین ترتیب کاردانو وارد رقابت جدی با سایر بلاکچین‌های بزرگ مثل اتریوم شد. پیش از آلونزو، کاردانو بیشتر به عنوان یک شبکه ساده برای انتقال دارایی‌ها شناخته می‌شد، اما با این به‌روزرسانی، کاردانو به یک پلتفرم کامل برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) تبدیل شد.
قراردادهای هوشمند، قابلیت اجرای خودکار توافق‌نامه‌ها و معاملات را بدون نیاز به واسطه فراهم می‌کنند و همین موضوع باعث شد که کاردانو به پلتفرمی مناسب برای توسعه اپلیکیشن‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) و دیگر پروژه‌های مبتنی بر قراردادهای هوشمند تبدیل شود. از جمله اولین کاربردهای این فناوری، استفاده در پروژه‌های مختلف مانند پلتفرم‌های دیفای، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و دیگر ابزارهای مالی نوآورانه بود.
ورود قراردادهای هوشمند همچنین انتظارات زیادی را از آینده کاردانو برانگیخت و باعث شد که بسیاری از توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران به این پلتفرم جذب شوند. هرچند پس از اجرای آلونزو و به دنبال آن افزایش انتظارات، قیمت توکن ADA دچار نوسانات زیادی شد، اما این هارد فورک نقشی اساسی در توسعه و گسترش اکوسیستم کاردانو ایفا کرد.

هارد فورک واسیل (Vasil) کاردانو

هارد فورک واسیل در سپتامبر 2022 با هدف بهبود مقیاس‌پذیری و عملکرد شبکه کاردانو طراحی و اجرا شد. این به‌روزرسانی به طور خاص بر بهینه‌سازی بلاکچین و توسعه dApps متمرکز بود و تأثیر زیادی بر تسهیل کارایی و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها در شبکه داشت. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این هارد فورک، اجرای چندین پروپوزال بهبود کاردانو (CIP) بود که به طور مستقیم به توسعه‌دهندگان کمک می‌کرد تا قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز خود را به شکل مؤثرتر پیاده‌سازی کنند.
پروپوزال‌های اصلی شامل CIP-31، CIP-32 و CIP-33 بودند. هر یک از این پروپوزال‌ها تغییراتی مهم در نحوه پردازش و ذخیره داده‌ها در بلاکچین کاردانو به ارمغان آوردند. به عنوان مثال، CIP-31 با معرفی ورودی‌های مرجع، امکان دسترسی به داده‌های ذخیره شده بر روی بلاکچین بدون نیاز به خرج کردن آن‌ها را فراهم کرد. CIP-32 نیز به توسعه‌دهندگان اجازه داد که به جای استفاده از هش‌های داده، خودشان داده‌ها را به طور مستقیم به خروجی‌های تراکنش‌ها ضمیمه کنند. این تغییرات باعث ساده‌تر شدن فرایند تعامل با اسکریپت‌های Plutus و بهینه‌سازی قراردادهای هوشمند شدند. علاوه بر این، CIP-33 امکان پیوستن اسکریپت‌های مرجع به خروجی‌ها را فراهم کرد و موجب کاهش اندازه تراکنش‌ها و افزایش سرعت پردازش قراردادهای هوشمند شد.

هارد فورک چانگ (Chang) کاردانو

هارد فورک چانگ جدیدترین هارد فورک کاردانو است و در سال 2024 اجرایی شد که به عنوان یک گام اساسی در جهت تمرکززدایی کامل شبکه کاردانو و آغاز حاکمیت جامعه‌محور بود. این هارد فورک با معرفی CIP-1694، یکی از بزرگترین تغییرات در زمینه حاکمیت بلاکچین را به همراه داشت. هدف اصلی چانگ، ایجاد سیستمی بود که در آن کاربران و اعضای جامعه کاردانو نقش فعال در مدیریت شبکه و تصمیم‌گیری‌های آن ایفا کنند.
یکی از بخش‌های کلیدی این به‌روزرسانی، معرفی قانون اساسی موقت کاردانو و کمیته قانون اساسی موقت بود که وظیفه هدایت فرآیندهای حاکمیتی را تا زمان تثبیت کامل این مدل بر عهده داشتند. همچنین در هارد فورک چانگ نمایندگان تفویضی نیز (DReps) معرفی شدند که به اعضای جامعه اجازه می‌دهند تا با نمایندگی از سوی دیگران در تصمیم‌گیری‌های کلان شبکه شرکت کنند.
از دیگر ویژگی‌های مهم این هارد فورک، ورود به مرحله‌ای جدید در مدیریت خزانه کاردانو بود؛ به طوری که کاربران بتوانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به استفاده از منابع مالی شبکه و اجرای پروژه‌های جدید مشارکت داشته باشند. در مجموع، هارد فورک چانگ به عنوان نقطه عطفی در مسیر تمرکززدایی کامل و ایجاد یک شبکه واقعاً جامعه‌محور شناخته می‌شود.

خلاصه ویژگی‌ها و اهداف هارد فورک‌های کاردانو

هارد فورک‌های کاردانو و نقش آن‌ها در شبکه

کاردانو به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین بلاکچین‌ها با تکیه بر هارد فورک‌های متعدد، توانسته است قابلیت‌ها و عملکرد خود را بهبود بخشد. هر هارد فورک در این بلاکچین تغییرات مهمی را به همراه داشته است. با هارد فورک شلی، شبکه به سمت تمرکززدایی حرکت کرد و کاربران از طریق استیکینگ در امنیت شبکه مشارکت کردند. در هارد فورک مری، امکان ایجاد و مدیریت توکن‌های بومی بدون نیاز به قراردادهای هوشمند فراهم شد که باعث توسعه پروژه‌های توکن‌محور شد. آلونزو قابلیت قراردادهای هوشمند را معرفی کرد و زمینه‌ساز توسعه برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) و dApps شد. هارد فورک واسیل مقیاس‌پذیری و کارایی شبکه را افزایش و هزینه‌های تراکنش‌ها را کاهش داد. در نهایت، هارد فورک چانگ با تمرکز بر حاکمیت غیرمتمرکز، به کاربران امکان داد در تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت خزانه شبکه شرکت کنند.

امیدواریم که مطالعه این مقاله در وبلاگ کیف پول من برای شما جذاب و مفید بوده باشد. آیا می‌دانید که مهم‌ترین پروژه‌های درحال توسعه در بلاکچین کاردانو کدام‌ها هستند؟ لطفا نظرات خود را با ما درمیان بگذارید و برای مطالعه مقالات بیشتر با وبلاگ کیف پول من همراه باشید.