امور مالی متمرکز (CeFi) چیست؟

دنیای مالی به لطف رشد و توسعه پلتفرم‌های بلاک چین و ظهور ارزهای دیجیتال در حوزه فناوری، روش جدیدی برای معاملات و ترید روی کار آورده است. با وجود این که خرید بیت کوین با هدف تمرکززدایی در معاملات مالی توصیه می‌شود، اما این راهکار فقط برای خرید و مبادله ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد و ارزهای فیات در این سیستم غیرمتمرکز نقشی ندارند. به همین خاطر برای معامله ارزهای دیجیتال دو سیستم مالی متمرکز (CeFi) و غیرمتمرکز (DeFi) گسترش یافتند. البته سیستم امور مالی متمرکز از قبل در امور مالی جایگاه خود را داشت، اما با پیدایش دنیای ارزهای دیجیتال این دو سیستم در برخی موقعیت‌ها با یکدیگر ادغام شدند. 

حال در این نوشته از کیف پول من قصد داریم به این موضوع بپردازیم که در چنین شرایطی که دو نوع سیستم امور مالی داریم و سرمایه گذاران بین دو راهی قرار می‌گیرند، کدام یک از این دو امور مالی برای گسترش سبد سهام و کسب سود بیشتر انتخاب بهتری است؟ برای شروع کار با سیستم امور مالی سیفای (متمرکز) آشنا می‌شویم و تفاوت دیفای و سیفای را در انتهای نوشته با هم مورد بحث و تحلیل قرار می‌دهیم.

نگاهی به سیستم امور مالی متمرکز (CeFi)

با روی کار آمدن فضای کریپتوکارنسی، در کنار ترید ارزهای دیجیتال، امور مالی متمرکز (CeFi) و غیرمتمرکز (DeFi) ایجاد شدند که شامل ارائه خدمات صدور وام‌های رمزنگاری و تجارت مشتقات رمزنگاری مانند قراردادهای آتی یا فیوچرز بیت کوین(BTC) و سایر دارایی‌های دیجیتال هستند. 

صرافی‌های مالی متمرکز (CeFi) که به عنوان یک واسطه بین خریدار و فروشنده رمزارز عمل می‌کنند، تراکنش‌ها و فعالیت‌های رمزنگاری کاربران را کنترل می‌کنند و این کنترل تراکنش‌ها و فعالیت‌های کاربران دقیقا موضوعی است که دو سیستم دیفای و سیفای را از هم متمایز می‌کند.  

در واقع سیفای شکل سنتی امور مالی است که برای مبادلات و معاملات از ارز فیات استفاده می‌کند. در این اکوسیستم یک مرجع مرکزی داریم که سیستم مالی و تمام رویدادهای معاملات بازار را تحت نظارت خود دارد. این مرجع مرکزی در امور مالی متمرکز می‌تواند دولت، نهادها، بانک‌ها و هر موسسه مالی دیگری باشد. در این روش کاربران می‌توانند از طریق صرافی‌های متمرکز سودی از طریق خرید اتریوم و سایر رمزارزها به دست آورند و حتی وام دریافت کنند؛ منتهی نکته مهم در این حوزه به مدیریت وجوه و دارایی‌ها مربوط می‌شود و صرافی متمرکز انتخاب می‌کند چه توکن‌هایی معامله شوند و کارمزد تراکنش‌ها هم توسط همین صرافی تعیین می‌شود. به همین خاطر است که در امور مالی متمرکز شما مالکیت کامل ارزهای خود را در اختیار ندارید و امور مالی دارایی‌های دیجیتالی شما باید مطابق قوانینی پیش برود که صرافی متمرکز مشخص می‌کند. 

در سیستم امور مالی متمرکز (CeFi) کلیدهای خصوصی سرمایه رمزنگاری شما به شرکت شخص ثالث مدنظر شما ارسال می‌شود تا تراکنش‌ها و معاملات انجام شود. هدف CeFi بهینه سازی عملکرد و کارمزد مربوط به خدمات تراکنش در عین حصول اطمینان از مبادلات منصفانه است. علاوه بر این CeFi در پی ایجاد گزینه‌های سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال است که برخی از مزایای بازدهی DeFi را با سادگی استفاده و امنیت ابزارهای سرمایه‌گذاری معمولی (TradFi) ترکیب می‌کند. 

نگاهی به سیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)

سیستم امور مالی متمرکز CeFi به ارز فیات متکی است. قبل از پیدایش defi امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)، CeFi محبوب‌ترین روش معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال و فارکس و غیره بود و کنترل زیادی به بازار رمزارزها داشت؛ اما اکنون که در حال نگارش این مطلب از کیف پول من هستیم، سیستم امور مالی دیفای در حوزه ارزهای دیجیتال محبوبیت بیشتری نسبت به امور مالی سیفای کسب کرده است. 

امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای اصطلاح فراگیر در فضای بلاک چین است که برای خدمات مالی به کار می‌رود. این سیستم با شفافیت کامل در مبادلات و تراکنش ارزهای دیجیتال و خرید تتر و رمزارزها، دسترسی به بازار جهانی را امکان پذیر می‌کند. در دیفای کاربران به دارایی خود کنترل و نظارت کامل دارند و هیچ واسطه و مرجع مرکزی نقشی در دخالت و کنترل دارایی سرمایه گذاران ندارد؛ بنابراین در سیستم مالی دیفای هیچ مانعی برای دسترسی به دارایی‌های شما وجود ندارد و تراکنش‌های همتا به همتا بدون واسطه و بدون نیاز به شخص ثالث انجام می‌گیرد. 

با وجود تمام این‌ها سیستم امور مالی غیرمتمرکز هنوز در ابتدای مسیر قرار داد و مجموعه‌ای از نگرانی‌ها را برای سرمایه گذاران ایجاد می‌کند. برای طی کردن پروتکل‌های دیفای باید از درجه نسبتا بالای تخصص فنی برخوردار باشید تا خطری از دست دادن سرمایه شما را تهدید نکند. 

مزایای امور مالی متمرکز (CeFi)

امور مالی متمرکز دارای ویژگی‌ها و مزایای زیادی است که برخی سرمایه گذاران را به سمت استفاده از این سیستم سوق داده است. در ذیل این مزایا را با هم مرور می‌کنیم:

صرافی متمرکز CEX

با ثبت نام در صرافی متمرکز و مدیریت سبد سهام در این نوع صرافی‌ها، نیازی به پرداخت هزینه‌های بالای کارمزد تراکنش ارزهای دیجیتال نخواهید داشت. برای نمونه زمانی که قصد خرید بیت کوین (BTC) و یا فروش آن را داشته باشید، باید از طریق صرافی متمرکز اقدام کنید تا این صرافی سفارش موردنظر شما را با کاربر دیگری که به دنبال خرید یا فروش ارز سفارش شماست، مطابقت دهد. پس از آن معامله بین طرفین تکمیل می‌شود و صرافی CEX با مدیریت وجوه در نهایت تراکنش را بر روی بلاکچین ثبت می‌کند. 

انعطاف پذیری در تبدیل ارز فیات

متمرکز بودن یک سیستم مالی نه تنها مدیریت دارایی را توسط صرافی در بر می‌گیرد، بلکه بیانگر انعطاف پذیری بیشتر در نقل و انتقالات ارز فیات و ارز دیجیتال نیز هست. این در حالی است که شما در سیستم امور مالی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال یعنی دیفای نمی‌توانید در لحظه ارز فیات را به ارز دیجیتال و بالعکس تبدیل کنید. به همین خاطر ورود سرمایه گذاران به سیستم مرکزی مالی سیفای ساده‌تر و راحت‌تر است و رضایت مشتری را بهبود می‌بخشد. 

ارائه خدمات برای مبادله زنجیره‌ای متقابل 

قابلیت‌های سیستم امور مالی سیفای امکان تبادل LTC، XRP، BTC و سایر رمزارزهای مبتنی بر بلاک چین خودگردان را فراهم می‌کند. با توجه به دشواری در مبادلات زنجیره‌ای، این احتمال وجود دارد که سیستم دیفای برخی از این ارزها را نپذیرد؛ بنابراین حتی با وجود ارزش بالای برخی توکن‌ها و معاملات بالای آن‌ها، امکان مشارکت این ارزهای دیجیتال در بلاک چین‌های دیفای غیرممکن می‌شود؛ اما سیفای می‌تواند این چالش را حل کند و مهم‌ترین مزیت خود را نسبت به سیستم امور مالی غیرمتمرکز نشان دهد. 

نرخ بهره بالاتر

شبکه‌های امور مالی متمرکز (CeFi) نرخ بهره خود را مشخص و پایدار می‌کنند و به همین دلیل فشار و نوسانات بازار ارزهای دیجیتال تاثیری بر نرخ بهره ندارد و مقدار آن به طور قابل توجهی بیشتر از شبکه‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. 

معایب سیستم امور مالی متمرکز (CeFi)

در عین این که سیستم امور مالی متمرکز مزایایی دارد، یک سری نقص و ایرادات در این سیستم باعث شده تا کاربران به سمت سیستم امور مالی غیرمتمرکز سوق پیدا کنند. در این بخش به بررسی معایب سیفای می‌پردازیم:

چالش‌های حریم خصوصی

برای ورود به سیستم مالی متمرکز و استفاده از خدمات سیفای نیاز به احراز هویت دارید و باید اطلاعات شخصی و حساس شامل شماره پاسپورت و آدرس خود را در اختیار صرافی متمرکز قرار دهید. در حالی که در پلتفرم غیرمتمرکز نیازی به احراز هویت ندارید.

قرار دادن دارایی در اختیار شخص ثالث

وقتی از پلتفرم و صرافی‌های متمرکز استفاده کنید، در واقع این اجازه را به این مراجع می‌دهید که ارزها و دارایی شما را در اختیار شخص ثالث قرار دهند. این شخص یا شرکت ثالث می‌تواند سرمایه شما را بفروشد، بلوکه کند و یا حتی به کیف پول دیگری انتقال دهد. این در صورتی است که در سیستم مالی غیرمتمرکز هیچ شخص یا شرکت ثالثی دارایی شما را تحت کنترل ندارد و شما اختیار تام سرمایه شخصی خود را دارید. 

عدم شفافیت کافی

در پلتفرم‌های مربوط به امور مالی متمرکز دارایی کاربران با یکدیگر ادغام می‌شود و احتمال پیگیری تاریخچه تراکنش‌ها تا حد زیادی غیرممکن می‌شود. با این وجود این قضیه در دیفای حل شده است و کاربران می‌توانند تاریخچه تمام تراکنش‌ها مانند خرید اتریوم، فروش بیت کوین و غیره را به صورت شفاف مشاهده و بررسی کنند. 

مطلب پیشنهادی: پروژه های مبتنی بر دیفای 

نمونه‌هایی از پلتفرم امور مالی متمرکز

اولین و معروف‌ترین صرافی‌های حوزه ارزهای دیجیتال که در زمینه امور مالی متمرکز فعالیت خود را شروع کردند، شامل کراکن، کوین بیس و بایننس هستند که اگر در بازار ارزهای دیجیتال فعال باشید، حتما با این پلتفرم‌ها کار کرده‌اید. نوع دیگر پلتفرم‌های سیفای سایت‌ها و اپلیکیشن‌های سپرده گذاری و وام دهی هستند که «بلاک فای» و «سلسیوس» نمونه‌هایی از این سایت و اپلیکیشن‌ها محسوب می‌شوند؛ هر چند که هر دو در زمان نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال در سال 2022 ورشکسته شدند. 

سیستم امور مالی آینده؛ متمرکز یا غیرمتمرکز

تغییر و تحولات در اقتصاد جهانی با رشد فزونی در حال پیمایش است. سازمان‌ها و نهادهای زیادی در این راستا تلاش کرده‌اند تا مانع تبدیل ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین به کلاس دارایی حهانی شوند؛ اما با وجود تمام این تلاش‌ها بیت کوین و سایر رمزارزها برای پذیرش جهانی به کار خود ادامه می‌دهند. افرادی که به حوزه ارزهای دیجیتال علاقه‌مند شده‌اند، دوست ندارند هیچ دولت، نهاد و سازمانی بر امور مالی و دارایی آن‌ها دخالتی داشته باشد و به همین خاطر اغلب طرفدار سیستم امور مالی غیرمتمرکز هستند. 

اقتصاد غیرمتمرکز توانسته آزادی عمل، عدم نیاز به احراز هویت و شفافیت تراکنش‌های مالی را به کاربران ارائه کند؛ اما در طرف دیگر دیفای نمی‌تواند هر فعالیتی را بدون استفاده از زیرساخت‌های مالی به ثمر برساند و بالاخره یک جایی به کار با امور مالی متمرکز (سیفای) نیاز پیدا می‌کند. برای نمونه برای خرید تتر یا هر ارز دیجیتال دیگر با کارت بانکی برای تعامل با دیفای، استفاده از سیستم امور مالی متمرکز ضروری خواهد بود.

پس با این توصیفات این دو حوزه دیفای و سیفای جدا از هم نیستند و هر دو پتانسیل‌هایی برای رشد دارند. به ویژه سیستم مالی غیرمتمرکز که مفصل راجع به آن در نوشته‌ای دیگر از کیف پول من صحبت کرده‌ایم و پیشنهاد می‌کنیم حتما در وبلاگ کیف پول من مطالب کامل‌تر مربوط به امور مالی را برای بررسی و تحلیل بیشتر مطالعه نمایید. 

برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید