دنیای NFTها با رشد سریع و فرصتهای گستردهای که برای هنرمندان و سرمایهگذاران فراهم کرده، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. اما در کنار این پیشرفتها، کلاهبرداریها و ترفندهای پیچیدهای نیز به وجود آمدهاند که افراد ناآگاه را در دام خود میاندازند. با گسترش محبوبیت NFTها، شناسایی این کلاهبرداریها دشوارتر شده و برای هر کسی که در این حوزه فعالیت میکند، آگاهی از روشهای رایج کلاهبرداری بسیار ضروری است.
از پروژههای جعلی و "راگ پول" گرفته تا حملات فیشینگ و جعل هویت، کلاهبرداران هر روز با روشهای جدیدتری سعی در سوءاستفاده از کاربران دارند. در این مقاله از بلاگ کیف پول من قصد داریم به بررسی متداولترین روشهای کلاهبرداری در دنیای NFT بپردازیم و راههای مقابله با آنها را بیان کنیم تا سرمایهگذاران و هنرمندان بتوانند با اطمینان بیشتری در این فضای پر پتانسیل فعالیت کنند.
ان اف تی (NFT) چیست؟
با گسترش بازار NFT (توکن های غیرقابل تعویض)، این حوزه به یکی از پرطرفدارترین موضوعات در دنیای دیجیتال تبدیل شده است. از آثار هنری تا آیتمهای بازیهای ویدیویی، NFTها راهی برای خرید، فروش و سرمایهگذاری روی داراییهای دیجیتال ایجاد کردهاند. اما همراه با رشد این بازار، خطرات و کلاهبرداریهای مرتبط نیز افزایش یافته است. پیش از اینکه به روشهای کلاهبرداری NFT بپردازیم، آشنایی با مفهوم NFT و چگونگی عملکرد آن ضروری است تا بتوانید بهتر از سرمایه خود محافظت کنید.
توکن غیرقابل تعویض (Non-Fungible Token) یا NFT یک نوع دارایی دیجیتال است که برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی مثل بیتکوین یا اتریوم، یکتا و غیرقابل تعویض است. به عبارت سادهتر، هر NFT دارای هویت و ویژگیهای منحصربهفردی است که نمیتوان آن را با دیگری معاوضه کرد. این توکنها معمولاً برای نمایش مالکیت یا حقوق یک اثر دیجیتال خاص مانند هنرهای دیجیتال، موسیقی، ویدیوها یا حتی املاک مجازی استفاده میشوند. به عنوان مثال، وقتی یک هنرمند یک اثر هنری دیجیتال را به NFT تبدیل میکند، مالکیت این اثر به شکل دیجیتال و منحصر به فرد به فردی منتقل میشود که آن را خریداری کرده است.
رایج ترین روشهای کلاهبرداری NFT
با گسترش دنیای توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، انواع مختلفی از کلاهبرداریها نیز ظهور کردهاند که روزبهروز پیچیدهتر و متنوعتر میشوند. برای هر کسی که در این حوزه فعالیت میکند، شناخت و اجتناب از این خطرات ضروری است. در ادامه به بررسی چند نمونه از متداولترین انواع کلاهبرداریها در دنیای NFTها میپردازیم
کلاهبرداری NFT از نوع راگ پول (Rug Pull)
یکی از رایجترین و خطرناکترین انواع کلاهبرداری در دنیای NFT، راگ پول است. در این روش، کلاهبرداران یک پروژه NFT جذاب و پرطرفدار ایجاد میکنند و با تبلیغات گسترده و جلب نظر جامعه، سرمایهگذاران را ترغیب به خرید توکنهای NFT میکنند. اما پس از جمعآوری مقادیر زیادی از سرمایه، تیم پشت پروژه به طور ناگهانی پروژه را رها کرده و ناپدید میشود. در این وضعیت، ارزش NFTها به شدت افت میکند و سرمایهگذاران با زیانهای هنگفتی روبهرو میشوند.
کلاهبرداری فیشینگ (جعل وبسایت)
فیشینگ یکی دیگر از روشهای متداول کلاهبرداری است که در آن کلاهبرداران با ایجاد وبسایتهای جعلی و شبیه به سایتهای معتبر، کاربران را به وارد کردن اطلاعات حساس مانند کلیدهای خصوصی یا رمزهای عبور دعوت میکنند. پس از دریافت این اطلاعات، کلاهبرداران به راحتی کیف پولهای دیجیتال کاربران را خالی میکنند. این نوع کلاهبرداری به دلیل شباهت زیاد وبسایتهای جعلی به سایتهای واقعی، بهویژه برای کاربران تازهکار، خطرناک است.
حقهبازی در مزایده (Bidding)
در این نوع کلاهبرداری، پس از خرید یک NFT در یک مزایده، کلاهبرداران با تغییر ارز مورد استفاده برای پرداخت، به نفع خود سود میبرند. برای مثال، شما ممکن است فکر کنید که قیمت پیشنهادی شما در ETH بوده، اما کلاهبردار پس از معامله، ارز را به توکنی کمارزشتر تغییر میدهد. این نوع کلاهبرداری معمولاً در بازارهای NFT رایج است و لازم است که سرمایهگذاران همیشه ارز معامله را با دقت بررسی کنند.
طرحهای پامپ و دامپ (Pump and Dump)
این نوع کلاهبرداری که در دنیای ارزهای دیجیتال نیز شناخته شده است، به دنیای NFTها نیز سرایت کرده است. در این روش، کلاهبرداران با تبلیغات گسترده و دستکاری بازار، قیمت یک مجموعه NFT را به طور مصنوعی افزایش میدهند (پامپ) و پس از جذب سرمایهگذاران جدید، ناگهان تمامی توکنهای خود را میفروشند (دامپ)، که باعث افت شدید قیمت و ضرر سرمایهگذاران میشود.
جعل یا کپیبرداری از NFT
یکی از مشکلات بزرگ دنیای NFTها، جعل و کپیبرداری از آثار هنری و توکنهای منحصر به فرد است. در این نوع کلاهبرداری، کلاهبرداران آثار هنری دیجیتال را بدون اجازه یا اعتبار از هنرمندان اصلی کپی میکنند و به عنوان NFTهای جدید به فروش میرسانند. این موضوع نه تنها هنرمندان را از حقوق خود محروم میکند، بلکه سرمایهگذاران را نیز در خرید آثار تقلبی دچار ضرر میکند.
ایردراپهای NFT
در برخی موارد، کلاهبرداران از طریق ایردراپهای جعلی، توکنهای NFT به کیف پول کاربران ارسال میکنند و از آنها میخواهند تا برای دریافت یا فعالسازی آنها، به یک وبسایت مراجعه کرده و اطلاعات حساس خود را وارد کنند. این نوع کلاهبرداری به دلیل جذابیت ایردراپهای رایگان، بسیاری از کاربران را فریب میدهد. بهتر است همیشه از اصالت ایردراپها و منابع آنها اطمینان حاصل کنید.
در نهایت با توجه به تنوع و پیچیدگی کلاهبرداریهای NFT، آگاهی از این روشها برای حفظ امنیت و سرمایهگذاری مطمئن ضروری است. مهم است که کاربران همواره تحقیقات کامل انجام دهند و از منابع و وبسایتهای معتبر استفاده کنند تا از گرفتار شدن در دام کلاهبرداران جلوگیری کنند.
چگونه از کلاهبرداریهای فیشینگ NFT در امان بمانیم؟
- به هدایای زیاد و غیرطبیعی شک کنید!
وقتی با پیشنهادهایی مانند ایردراپهای NFT یا هدایای رایگان مواجه میشوید، همیشه به صحت آنها شک کنید. کلاهبرداران اغلب از این روش برای فریب افراد استفاده میکنند و با وعدههای جذاب تلاش میکنند که کاربران را به کلیک روی لینکهای مخرب یا ارسال اطلاعات حساس خود تشویق کنند. برای جلوگیری از این نوع فریبها، همیشه مطمئن شوید که این هدایای رایگان از منابع معتبر هستند و به اطلاعات کیف پول خود بدون بررسی دقیق اعتماد نکنید. - حجم فروش NFT را بررسی کنید!
قبل از خرید هر NFT، حتماً حجم فروش آن را در پلتفرمهای معتبر بررسی کنید. NFTهای معتبر معمولاً فروش بالایی دارند و از اعتبار خاصی برخوردارند. کلاهبرداران معمولاً پروژههای جعلی را بدون هیچگونه تاریخچه فروش ایجاد میکنند تا سرمایهگذاران تازهوارد را فریب دهند. برای ارزیابی بهتر، به فعالیتهای مرتبط با آن NFT، میزان معاملات و تراکنشهای قبلی نیز دقت کنید. - به آدرس کیف پولها توجه داشته باشید!
قبل از هرگونه تراکنش در دنیای NFT، به آدرس کیف پول ارسالکننده و دریافتکننده توجه ویژه داشته باشید. کلاهبرداران ممکن است از آدرسهای مشابه با پروژههای معتبر استفاده کنند تا کاربران را فریب دهند. بررسی دقیق آدرس کیف پول میتواند از انتقال اشتباه و کلاهبرداری جلوگیری کند. همواره مطمئن شوید که آدرس کیف پول با آدرس اعلامشده در وبسایتها یا منابع معتبر همخوانی دارد. - تصویر NFT مورد نظر را گوگل کنید!
یکی از روشهای ساده برای شناسایی NFTهای جعلی، استفاده از قابلیت جستجوی تصاویر در گوگل است. با این روش میتوانید بررسی کنید که آیا تصویر مربوط به NFT از منابع دیگری کپی شده است یا خیر. کپیبرداری از تصاویر دیگر و ساخت NFTهای جعلی یکی از رایجترین ترفندهای کلاهبرداران است. اگر تصویر NFT در چندین سایت دیگر دیده شد، احتمال جعلی بودن آن بالاست. - نسبت به ایمیلها و پیامهای ناخواسته محتاط باشید!
اگر ایمیل یا پیامهایی دریافت میکنید که حاوی پیشنهادات مشکوک برای خرید NFT هستند، باید بسیار محتاط باشید. کلاهبرداران اغلب از طریق ایمیل یا پیامهای خصوصی به شما دسترسی پیدا کرده و سعی میکنند شما را به لینکهای مخرب هدایت کنند. هرگز به لینکهای ناشناس کلیک نکنید و همیشه ایمیلها را از منابع معتبر بررسی کنید. - احراز هویت دو عاملی را فعال کنید!
فعالسازی احراز هویت دو عاملی (2FA) در حسابهای شما یک لایه امنیتی اضافی ایجاد میکند و از دسترسی غیرمجاز به حسابها و کیف پولها جلوگیری میکند. این روش امنیتی به شما کمک میکند تا حتی اگر کلاهبرداران به اطلاعات حساب شما دسترسی پیدا کنند، بدون تایید دوم نتوانند وارد حسابهای شما شوند. - از کیف پولها و پلتفرمهای معتبر استفاده کنید!
همیشه از کیف پولهای معتبر و پلتفرمهای معروف و شناختهشده مانند پلتفرم nftbaz.io برای خرید و ذخیره NFTهای خود استفاده کنید. استفاده از پلتفرمهای ناشناس یا غیرمعتبر، خطر کلاهبرداری و از دست دادن داراییهایتان را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. تحقیق کنید و پلتفرمهایی را انتخاب کنید که به دلیل امنیت و قابلیت اعتماد، شهرت خوبی دارند. - آگاهیتان را افزایش دهید!
برای اینکه بتوانید از کلاهبرداریهای NFT جلوگیری کنید، باید آگاهی خود را افزایش دهید. با مطالعه درباره ترفندهای رایجی که کلاهبرداران استفاده میکنند و دنبال کردن اخبار جدید در دنیای ارزهای دیجیتال، میتوانید از بسیاری از این تهدیدات در امان بمانید. یادگیری مداوم کلید جلوگیری از قربانی شدن در کلاهبرداریها است.
مطلب پیشنهادی: عرضه اولیه ان اف تی چیست؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چگونه میتوان یک پروژه NFT کلاهبرداری را تشخیص داد. اگرچه راهکار مشخص و قطعی برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری وجود ندارد، اما با افزایش دانش و آگاهی میتوان تصمیمات هوشمندانهتری گرفت. در ادامه به چند نشانه کلیدی اشاره میکنیم که میتواند به شما در شناسایی پروژههای مشکوک کمک کند.
- تصاویر بیکیفیت: یکی از نشانههای واضح برای تشخیص کلاهبرداری در پروژههای NFT، کیفیت پایین تصاویر استفاده شده است. معمولاً توکنهای جعلی از تصاویر با وضوح کم یا پیکسلی استفاده میکنند که بهنظر میرسد با عجله ساخته شدهاند. البته باید دقت کنید که برخی NFTها بهطور عمدی دارای طراحی پیکسلی هستند، بنابراین منظور ما این نوع آثار نیست، بلکه کیفیت نهایی و شفافیت تصاویر مهم است.
- عدم شفافیت در اطلاعات: نبود اطلاعات مشخص و معتبر درباره سازندگان یا صاحبان یک پروژه NFT میتواند یکی دیگر از علائم کلاهبرداری باشد. اگر نتوانید اطلاعات دقیقی درباره تیم پروژه یا صاحبان آن پیدا کنید یا فروشندگان پاسخهای مبهم و غیرقابل اعتماد ارائه دهند، احتمال زیادی وجود دارد که با یک پروژه مشکوک روبهرو هستید.
- قیمتهای غیرمنطقی: یکی دیگر از نشانههای کلاهبرداری در دنیای NFT، قیمتهای بسیار پایین یا بسیار بالا برای یک توکن است. اگر یک توکن ارزشمند با قیمتی بهطرز غیرمنطقی پایین در یک پلتفرم لیست شده باشد یا بالعکس، این میتواند هشداری برای کلاهبرداری باشد. همیشه قیمتها را با توجه به بازار واقعی بررسی کنید و به مواردی که خارج از استاندارد هستند شک کنید.
- نمونههای مشابه: اگر با بررسی متادیتا (اطلاعات پنهان یک توکن) یا تصویر NFT متوجه وجود نمونههای مشابه یا یکسانی شدید، احتمالاً با یک پروژه جعلی سر و کار دارید. کلاهبرداران اغلب با جعل اطلاعات یک NFT واقعی، نسخههای تقلبی متعددی از آن تولید میکنند تا کاربران ناآگاه را فریب دهند. این نشانه یکی از روشهای متداول برای کلاهبرداری در دنیای NFT است.
با دقت و هوشیاری، میتوانید از خود در برابر این کلاهبرداریها محافظت کنید و از سرمایهگذاری در پروژههای مشکوک اجتناب کنید.
اشتباهات رایجی که منجر به کلاهبرداری فیشینگ NFT میشوند
- کلیک بر روی لینکهای مشکوک: یکی از اشتباهات رایج که منجر به کلاهبرداری فیشینگ در دنیای NFT میشود، کلیک کردن روی لینکهای ناشناس و مشکوک است. این لینکها معمولاً از طریق ایمیلها، پیامهای شبکههای اجتماعی یا حتی تبلیغات فریبنده ارسال میشوند. با کلیک بر روی این لینکها، شما ممکن است به یک وبسایت جعلی هدایت شوید که طراحی مشابه با پلتفرمهای معتبر دارد و در نهایت اطلاعات حساسی مانند کلیدهای خصوصی یا دسترسی به کیفپول دیجیتالی شما را به سرقت ببرد. همواره باید از لینکهای معتبر و شناختهشده استفاده کنید و به پیامهای ناخواسته شک کنید.
- به اشتراک گذاشتن کلیدهای خصوصی: کلیدهای خصوصی کیفپول دیجیتال شما مانند رمز ورود به تمام داراییهای دیجیتالی شما از جمله NFTها است. به اشتراک گذاشتن این کلیدها با دیگران، حتی با کسانی که ادعا میکنند از پلتفرمهای معتبر هستند، یکی از بزرگترین اشتباهاتی است که منجر به از دست رفتن داراییهای شما میشود. هرگز نباید کلیدهای خصوصی خود را با هیچ شخص یا سازمانی به اشتراک بگذارید.
- بیتوجهی به تأیید صحت URL: یکی از روشهای متداول کلاهبرداری فیشینگ، استفاده از وبسایتهای جعلی است که آدرسهایی شبیه به وبسایتهای معتبر دارند. برای جلوگیری از افتادن در دام این ترفند، همیشه قبل از وارد کردن اطلاعات خود، آدرس URL وبسایت را به دقت بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که آدرس صحیح و بدون هرگونه تغییرات کوچک باشد، و از پیشوند HTTPS برای اطمینان از امنیت استفاده کنید.
- شرکت در ایردراپهای تأیید نشده: ایردراپهای NFT که به شما پیشنهاد توکنهای رایگان میدهند، گاهی اوقات پوششی برای کلاهبرداری هستند. شرکت در ایردراپهای تأیید نشده میتواند منجر به دسترسی کلاهبرداران به کیفپول شما یا حتی از دست رفتن NFTهای شما شود. همیشه ایردراپها را از منابع معتبر و شناختهشده بررسی کنید و در موارد مشکوک از شرکت در آنها خودداری کنید.
- نادیده گرفتن تأییدیه شبکههای اجتماعی: یکی از روشهای کلاهبرداری رایج، ایجاد حسابهای جعلی در شبکههای اجتماعی با هویت افراد مشهور یا پروژههای معتبر NFT است. اعتماد به این حسابهای جعلی و انجام تراکنشها بدون تأیید صحت هویت میتواند منجر به از دست دادن داراییهای شما شود. همیشه از تأییدیه شبکههای اجتماعی معتبر استفاده کنید و قبل از انجام هر تراکنشی، مطمئن شوید که با حساب رسمی ارتباط دارید.
- تعامل با قراردادهای هوشمند ناشناخته: قراردادهای هوشمند یکی از ابزارهای اصلی در دنیای NFT هستند، اما تعامل با قراردادهای ناشناخته یا نامعتبر میتواند خطرات بزرگی داشته باشد. برخی قراردادهای هوشمند میتوانند به گونهای طراحی شده باشند که بدون اطلاع شما به اطلاعات کیفپولتان دسترسی پیدا کنند. همیشه از قراردادهای هوشمندی استفاده کنید که از نظر امنیتی تأیید شده و توسط پروژههای معتبر پشتیبانی میشوند.
- دانلود کیفپولهای تأیید نشده: دانلود و نصب کیفپولهای دیجیتالی از منابع غیرمعتبر میتواند خطرات بسیاری به همراه داشته باشد. این کیفپولها ممکن است به ویروسها یا بدافزارهایی آلوده باشند که اطلاعات شما را سرقت میکنند. همیشه از کیفپولهای معتبر و شناختهشده که توسط جامعه ارز دیجیتال تأیید شدهاند استفاده کنید.
- اعتماد به جعل هویت افراد مشهور: کلاهبرداران اغلب از نام و هویت افراد مشهور یا پروژههای بزرگ استفاده میکنند تا شما را فریب دهند. حسابهای جعلی که به نظر میرسد متعلق به افراد سرشناس هستند، میتوانند شما را ترغیب به ارسال NFTها یا شرکت در پروژههای کلاهبرداری کنند. برای جلوگیری از این اشتباه، همیشه قبل از هرگونه تعامل، هویت افراد یا پروژهها را از طریق منابع معتبر تأیید کنید.
سخن پایانی
دنیای NFTها علاوه بر فرصتهای جذاب، چالشهایی مانند کلاهبرداریهای پیچیده نیز به همراه دارد. برای اینکه بتوانید از این فرصتها به درستی بهره ببرید و سرمایه خود را از دست ندهید، شناخت روشهای کلاهبرداری و آگاهی از نحوه مقابله با آنها ضروری است. روشهایی مانند "راگ پول"، فیشینگ، جعل هویت و سایر ترفندهای کلاهبرداری، تنها بخشی از تهدیداتی هستند که در این حوزه وجود دارند.
خلاصه مطلب این است که با بررسی دقیق پروژهها، توجه به لینکها و پیامهای مشکوک، استفاده از پلتفرمها و کیفپولهای معتبر، و افزایش آگاهی نسبت به تهدیدات رایج، میتوانید از سرمایهگذاری خود در دنیای NFT محافظت کنید و با خیال راحت در این بازار رو به رشد فعالیت داشته باشید.