دامیننس بیت کوین چیست؟

یکی از اصطلاحات پرتکرار بازار ارزهای دیجیتال، دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) یا سلطه بیت کوین است که در میان سرمایه گذاران و معامله‌گران اهمیت زیادی دارد. استفاده از این مفهوم و آشنایی با نحوه کار آن به درک بسیاری از جنبه‌های بازار ارزهای دیجیتال کمک خواهد کرد. طبق نظر بسیاری از کارشناسان و سرمایه گذاران، سلطه بیت کوین و قیمت بیت کوین ( BTC ) و استفاده از آن‌ها برای معاملات می‌تواند شرایط مناسبی در اختیار معامله‌گران قرار دهد و بسیاری از تحلیل‌گران برای پیش بینی روند بازار، از دامیننس بیت کوین استفاده می‌کنند. شاخص سلطه بیت کوین به عنوان یک شاخص حرفه‌ای برای تریدرهای بازار رمزارزهای دیجیتال شناخته می‌شود و اطلاعات مهمی درباره روند و تحلیل قیمت بیت کوین در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد. اما دامیننس بیت کوین چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ برای پاسخ به سوالات خود، در ادامه این مطلب از وبلاگ کیف پول من همراه ما باشید.

دامیننس بیت کوین چیست؟ آشنایی با دامیننس بیت کوین به زبانی ساده

شاخصی که نشان می‌دهد چه مقدار از کل ارزش بازار رمزارزهای دیجیتال از بیت کوین تشکیل شده، شاخص دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) نام دارد. کلمه دامیننس به زبان لاتین به معنای غلبه، تسلط و چیره شدن است و به همین دلیل شاخص دامیننس بیت کوین اشاره به مفهوم تاثیر عمیق بیت کوین بر روی دیگر رمزارزها یا به اصطلاح آلت کوین‌ها دارد. دامیننس بیت کوین با نماد BTC.D در بازار شناخته می‌شود و می‌توان نمودار دامیننس بیت کوین را هر روزه به صورت آنلاین در پنل‌های تحلیلی موجود در سایت‌های مربوطه مانند تریدینگ ویو دید؛ به عنوان مثال اگر Bitcoin Dominance 30 درصد باشد، نشان می‌دهد که بیت کوین 30 درصد از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است.
شاخص دامیننس بیت کوین در بسیاری از تحلیل‌ها به کار می‌رود و این شاخص می‌تواند به کاربران در درک روند حرکت سیار آلت کوین‌ها کمک کننده باشد. زمانی که سلطه بیت کوین در بازار به‌صورت افزایشی باشد، سایر آلت کوین‌ها روند نزولی پیدا می‌کنند و ارزش خود را در مقایسه با بیت کوین از دست می‌دهند. اگر میزان شاخص دامیننس بیت کوین در حالت نزولی باشد، در مقابل آلت کوین‌ها ارزش بیشتری در مقایسه با بیت کوین پیدا می‌کنند.

اهمیت و تاثیر دامیننس بیت کوین در معامله

اگر تحلیل دامیننس بیت کوین درست صورت بگیرد، اطلاعات بسیار مفیدی از بازار به ما ارائه خواهد کرد. اهمیت دامیننس بیت کوین در سودآوری و معاملات آن غیر قابل انکار است و بی‌دلیل نیست که سرمایه‌گذاران وقت خود را برای بررسی روند پیشرفت و نابودی یک دارایی در بازار صرف می‌کنند. سرمایه‌گذاران عموما در زمان چیدن سبد دارایی سراغ نمودار دامیننس بیت کوین می‌روند و سعی می‌کنند با مقایسه آن با دیگر رمزارزها مانند دامیننس تتر، اتریوم، شیبا و غیره یک پیش بینی قابل اعتماد برای خود داشته باشند.
دلیل این کار مرتبط با تاثیری است که بیت کوین روی احساسات بازار دارد. به عبارت دیگر اعضای بازار با مشاهده تغییرات سهم بیت کوین در بازار ممکن است جبهه‌های مختلفی را برای معامله در نظر بگیرند و همین تغییرات باعث شود که یک رمزارز خاص یا گروهی از آن‌ها روندی متفاوت از جریان فعلی را تجربه کند. در طی سال‌ها فعالیت بیت کوین، کاربران به پادشاه سرزمین رمزارزها اعتماد دارند و هر حرکت آن به عنوان سیگنالی برای حرکت آتی آن‌هاست. همچنین تحلیل دامیننس بیت کوین می‌تواند به ما دیتای خوبی در خصوص فرارسیدن آلت سیزن بدهد. به این ترتیب این شاخص می‌تواند یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعات تحلیلی در کنار دیگر شاخص‌ها، معیارها و اتفاقات بازار باشد.

استراتژی‌های لازم برای ترید با استفاده از دامیننس بیت کوین

می‌توان دو استراتژی را برای انجام ترید توسط دامیننس بیت کوین نام برد:

استفاده از دامیننس بیت کوین برای تعیین قوی‌ترین روند

معامله‌گران می‌توانند از شاخص سلطه بیت کوین برای تحلیل بیت کوین استفاده کنند. دامیننس بیت کوین نشان می‌دهد که کدام روند امکان دارد بهتر از دیگری عمل کند و معامله‌گر بتواند با استفاده از آن سرمایه گذاری خود را انجام دهد. معامله‌گران ابتدا روند دامیننس بیت کوین را تعیین می‌کنند و سپس، قیمت بیت کوین را در بازه زمانی مشابه مشخص می‌نمایند. از جدول زیر می‌توان برای تعیین این استراتژی استفاده کرد:

معامله با نرخ‌های تاریخی بالا و پایین

شاخص دامیننس بیت کوین تا قبل از اینکه آلت کوین‌ها به محبوبیت بیش از اندازه‌ای برسند، حدود 90 درصد بود؛ اما با گسترش سرویس‌های مبتنی بر بلاک چین، همه چیز تغییر پیدا کرد. از سال‌های 2018 الی 2021، شاخص سلطه بیت کوین بین 35 درصد الی 74 درصد متغیر بود. هنگامی که محبوبیت رمزارزها در میان سرمایه گذاران افزایش پیدا کرد، پیش بینی می‌شود در آینده نیز ارزش آن به بیش از 74 درصد برسد و از طرفی دیگر تسلط 35 درصدی نیز نشان می‌دهد که ارزش کل آلت کوین‌ها در مقایسه با بیت کوین در حال رشد و گسترش است. هنگامی که دامیننس بیت کوین به میزان بسیار بالایی برسد، بازارها برای کاهش آن آماده می‌شوند و اگر این شاخص به حداقل مقدار خود برسد، بازار خود را برای اصلاح آماده می‌کند. برای تعیین استراتژی در این زمینه می‌توان از موارد زیر استفاده کرد:

مزایای استفاده از دامیننس بیت کوین

از مزایای استفاده از شاخص دامیننس بیت کوین، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•    شاخص دامیننس بیت کوین، نقطه شروع بازاهای خرسی و بازارهای گاوی را پیش بینی می‌کند.
•    این شاخص، الگوهای معکوس را تشخیص می‌دهد.
•    آلت سیزن‌ها را شناسایی می‌کند.
•    سلطه بیت کوین، تثبیت قیمت کوتاه مدت در بازارهای نزولی و رشد هم‌زمان این شاخص را شناسایی می‌کند.

معایب استفاده از دامیننس بیت کوین

استفاده از شاخص دامیننس بیت کوین علاوه بر مزایایی که دارد، یک شاخص کامل نیست و دارای نقص‌هایی است. این نقص‌ها می‌توانند تاثیرات بسیار عمیقی بر روی نحوه عملکرد کاربران و همچنین سلامت و قابل اعتماد بودن بازار داشته باشند. از معایب این شاخص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• همانطور که می‌دانید عرضه و استخراج بیت کوین هنوز تمام نشده، هرچند سرعت آن پایین آمده باشد. به همین دلیل هنگامی که عرضه بیت کوین به دلیل ماینینگ افزایش یابد، به علت افزایش یافتن تعداد بیت کوین‌ها (که در قیمت بیت کوین ضرب می‌شوند و مارکت کپ بیشتری را تشکیل می‌دهد)، روند افزایش ناگهانی در نمودار سلطه بیت کوین رخ می‌دهد. بالا رفتن ناگهانی این شاخص باعث می‌شود که داده‌های به دست آمده دقت و اطمینان چندانی را برای کاربران به همراه نیاورد؛ بنابراین استفاده از این شاخص برای آنالیز حرکت و روند معاملاتی توصیه نمی‌شود.
• همچنین شاخص دامیننس یا وابستگی به ارزش بازار در یک دارایی منحصر به بازار سنتی است و چندان کاربردی برای بازار ارز دیجیتال ندارد؛ چراکه کاربران در این بازارها عموما دارایی را در کیف پول خود نگهداری می‌کنند و ممکن است بخشی از رمزارزهای موجود در بازار همین الان هم به خاطر گم شدن آدرس کیف پول‌ها از بین رفته باشند و در دسترس نباشند؛ در صورتی که در تعریف دامیننس بیت کوین چنین اتفاقاتی عموما در نظر گرفته نمی‌شود و بیشتر حجم بیت کوینی که استخراج شده و در گردش است مدنظر قرار می‌گیرد.
• با توجه به تعریف دامیننس بیت کوین، هر چه میزان آلت کوین‌ها در بازار بیشتر شود، این دامیننس کاهش می‌یابد و به این ترتیب فعالان بازار می‌توانند با ایجاد سکه‌های خود و airdrop شاخص سلطه بیت کوین را تغییر دهند. به عبارت دیگر آن‌ها می‌توانند با ایجاد پروژه‌های مختلف در نهایت به تعداد آلت کوین‌ها بیفزایند و دامیننس را دچار تغییرات کنند.
• گاهی این امکان وجود دارد برخی از آلت کوین‌ها به دلیل افزایش معاملات، حجم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص دهند. در این شرایط اگر روند افزایش آلت کوین‌ها قابل توجه باشد، می‌تواند به دامیننس بیت کوین ضربه بزند.

چگونه دامیننس بیت کوین را محاسبه کنیم؟

ممکن است از خودتان پرسیده باشید که دامیننس بیت کوین را از کجا ببینیم؟ در پاسخ باید گفت که این شاخص هرروزه به صورت دقیق از سمت سایت‌های تحلیل کننده بازار محاسبه شده و در اختیار کاربران قرار می‌گیرد؛ اما اگر مشتاقید بدانید که این مقدار عددی چگونه محاسبه می‌شود باید ابتدا با یک مفهوم بسیار مهم به نام مارکت کپ آشنا باشید. مارکت کپ شاخصی است که به ما نشان می‌دهد کل حجم و ارزش یک دارایی خاص در بازار چقدر است؟ مارکت کپ به واسطه ضرب تعداد توکن‌ها یا کوین‌های استخراج شده یک رمزارز در قیمت آن به دست می‌آید؛ برای مثال اگر بیت کوین 20 میلیون کوین را در بازار منتشر کرده باشد و ارزش یک بیت کوین برابر با 30 هزار دلار باشد، به این ترتیب مارکت کپ بیت کوین چیزی برابر با 600 میلیارد دلار است. البته باید توجه داشت که تنها سکه‌های در گردش در یک بازار برای محاسبه مارکت کپ در نظر گرفته می‌شوند. برای محاسبه مارکت کپ فعلی بیت کوین و هر رمزارز دیگری می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

مارکت کپ رمزارز= قیمت فعلی هر توکن * تعداد کل توکن‌ها یا کوین‌های استخراج شده

ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که مارکت کپ چه ربطی به محاسبه دامیننس بیت کوین دارد. از آنجایی که در بازار کریپتوکارنسی بیت کوین اصلی‌ترین رمزارز محسوب می‌شود و بیشتر کاربران با این دارایی کسب درآمد و سرمایه‌گذاری می‌کنند، هرچه مارکت کپ آن نسبت به دیگر رمزارزها بیشتر باشد به نظر می‌رسد از قدرت بیشتری در بازار برخوردار است و به این ترتیب دامیننس بیت کوین نیز افزایش پیدا می‌کند. اگر اینگونه فرض بگیریم که کل مارکت کپ بازار ارز دیجیتال برابر با 100 میلیارد دلار است و مارکت کپ بیت کوین چیزی در حدود 10 میلیارد دلار، مشخص می‌شود که تسلط بیت کوین بر بازار به تنهایی یک سهم از ده سهم را تشکیل داده است. به این منوال می‌توان با فرمول زیر دامیننس بیت کوین و هر ارز دیگری را حساب کرد:

دامیننس بیت کوین= (مارکت کپ بیت کوین / کل مارکت کپ بازار ارز) *۱۰۰

چرا با کاهش دامیننس بیت کوین، سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌ها رونق می‌گیرد؟

حقیقت این است که بیت کوین به راحتی می‌تواند روی قیمت دیگر رمزارزها تاثیر بگذارد و بسیاری از کاربران دنیای کریپتوکارنسی در زمان معاملات همواره گوشه چشمی به تغییرات بیت کوین دارند. دامیننس بیت کوین نیز شاخصی است که می‌تواند ارتباط معکوسی با وضعیت بازار آلت کوین‌ها برقرار کند. وقتی دامیننس بیت کوین بالا می‌رود، به این معنی است که تقاضای کاربران برای خرید بیت کوین افزایش یافته است؛ پس یعنی کاربران دیگر نمی‌توانند توان خود را در خرید آلت کوین‌ها صرف کنند و قیمت آلت کوین‌ها پایین می‌آید.
از طرفی وقت دامیننس بیت کوین کاهش می‌یابد، چون پروژه‌های مرتبط با آلت کوین‌ها پروژه‌هایی با نقد شوندگی کم نوسان هستند، ممکن است قیمت آن‌ها با شیب تندتری و به صورت نمایی رشد کند. به عبارت دیگر تزلزل در بازار آلت کوین‌ها نوعی ویژگی مثبت تلقی می‌شود و احتمال اینکه قیمت یک آلت کوین در زمان کاهش دامیننس بیت کوین به سه برابر قیمت کنونی خودش برسد بسیار بیشتر از خود بیت کوین است. موضوع افزایش‌ قیمت‌های بزرگ برای کاربران بسیار قابل توجه است و به همین دلیل در زمان کاهش دامیننس بیت کوین به صورت ناخودآگاه همه کاربران دوست دارند در بازار آلت کوین‌ها شرکت کنند.

روند تغییرات دامیننس بیت کوین از ابتدا تا الان

دامیننس بیت کوین همان طور که اشاره شد، شاخصی است که مشخص می‌کند نسبت کوین‌های بیت کوین نسبت به دیگر ارزهای دیجیتال در بازار کریپتوکارنسی چقدر است و این نسبت تا چه اندازه می‌تواند بر قیمت دارایی‌های مختلف تاثیر بگذارد. در ابتدای تشکیل یافتن بازار ارزهای دیجیتال، بیت کوین به علت عدم حضور آلت کوین‌های متعدد دامیننسی برابر با صددرصد داشت و این عدد به این معنی است در آن زمان، بازار به صورت کلی در دست بیت کوین بود. با بیشتر شدن پروژه‌های مالی دیجیتالی، آلت کوین‌های دیگری به بازار آمدند و تسلط بیت کوین به مرور پایین آمد، تا جایی که نمودار BTC.D در تاریخ ژانویه سال 2018 به حدود 35 درصد رسید. این مسئله به این معنی بود که در آن دوره اعضای بازار بیشتر علاقه داشتند که در رمزارزهای دیگر سرمایه‌گذاری کنند. به مرور دامیننس بیت کوین دوباره افزایش یافت؛ به صورتیکه هم اکنون (در زمان نوشتن این مقاله) این شاخص عددی برابر با 53 درصد را اتخاذ کرده است. افزایش این عدد نشان دهنده این است که بیت کوین دوباره بر تخت سلطنت خود بازگشته و به عنوان پادشاه رمزارزها با داشتن 53 درصد سلطه بر بازار همچنان صدرنشین است.

نحوه تحلیل دامیننس بیت کوین

خوب است بدانید که نیاز نیست برای تحلیل دامیننس بیت کوین آن را به صورت دستی محاسبه کنید؛ بلکه امروزه سایت‌های زیادی در زمینه تحلیل ارز دیجیتال وجود دارند که این شاخص را به صورت آنلاین گزارش می‌کنند و هر تغییر کوچک را در قالب نمودار دامیننس بیت کوین به نمایش می‌گذارند. سایت Coinmarketcap و Tradingview از نمونه‌های بسیار معروف و فعالی هستند که می‌توانید برای تحلیل دامیننس بیت کوین به آن‌ها مراجعه کنید. برای دسترسی به این شاخص در این سایت‌ها تنها کافیست به یکی از این سایت‌ها وارد شوید و از قسمت جست‌وجو چارت‌های مختلف، عبارت BTC.D را سرچ کنید تا نمودار تحلیل دامیننس بیت کوین برای شما بارگذاری شود.
در خصوص نحوه تحلیل دامیننس بیت کوین هم باید گفت که اطلاعات و داده‌های استخراج شده از نمودار دامیننس بیت کوین به تنهایی نمی‌تواند برای ما سیگنالی قابل اعتماد برای خرید و فروش باشد و بهتر است نتایج در کنار دیگر داده‌های تحلیل مورد بررسی قرار گیرد تا درک بهتری از روند بازار به دست آورد. شاخص‌های مهم دیگری نیز در بازار وجود دارند که می‌توانید در تحلیل دامیننس بیت کوین برای درک روند بازار از آن‌ها کمک بگیرید؛ برای مثال بررسی قیمت بیت کوین، میزان تترهای موجود در صرافی‌ها، روند قیمت آلت کوین‌ها، دامیننس آلت کوین‌ها، برخی شاخص‌های on-chain و بسیاری از موارد دیگر. شما می‌توانید از تغییرات قیمت بین کوین در کنار دامیننس بیت کوین اطلاعات خوبی به دست آورید.
برای نمونه اگر دامیننس بیت کوین رو به افزایش باشد و قیمت آن هم روندی صعودی را در پیش بگیرد، نشان دهنده این است که فعالان بازار رمزارزها کم کم حجم زیادی از سرمایه را وارد بازار بیت کوین می‌کنند. وارد شدن حجم زیادی از سرمایه به بازار یک رمزارز می‌تواند قیمت آن را به صورت صعودی تغییر دهد؛ پس این مسئله می‌تواند سیگنال مناسبی برای خرید بیت کوین باشد. به این دوره از بازار که در آن دامیننس بیت کوین همراه با قیمت آن افزایش می‌یابد و بستر خرید بیت کوین و یک رشد قیمتی خوب برای آن فراهم می‌شود «بیت سیزن» می‌گویند. بیت سیزن یا فصل بیت کوین فرصت خوبی است که کاربران آماده یک رشد خوب در سرمایه بیت کوینی خود باشند.

رابطه دامیننس بیت کوین و تتر

عموما کاربرانی که از تحلیل دامیننس بیت کوین برای بررسی بازار بهره می‌برند سعی می‌کنند در کنار آن به بررسی دامیننس تتر هم بپردازند. البته هیچ ارتباطی به عنوان رابطه دامیننس بیت کوین و تتر میان این دو رمزارز به صورت مشخص در نظر گرفته نمی‌شود؛ اما می‌توان با بررسی هر دو شاخص به صورت همزمان به نتایجی دست یافت. طبق مشاهدات بازار می‌توان گفت که هر گاه دامیننس بیت کوین کاهش یابد به صورت اتوماتیک دامیننس تتر افزایش می‌یابد. این مسئله به این معنی است که فعالان بازار قصد دارند تا دارایی خود را از شکل بیت کوین به شکل یک دارایی با ارزش ثابت مانند تتر تبدیل کنند. در مقابل هر گاه دامیننس تتر کاهش یابد، دامیننس بیت کوین ناخوداگاه بالا می‌رود و این تغییرات نیز حاکی از این است که کاربران دوست دارند که سرمایه خود را از شکلی ثابت به شکل بیت کوین تغییر ماهیت بدهند. البته رابطه دامننس بیت کوین و تتر همیشه معکوس نیست و ممکن است شاخص‌های زیادی در این مسئله تاثیر گذار باشد.

آیا دامیننس بیت کوین قابل اعتماد است؟

شاخص دامیننس بیت کوین تنها ابزاری برای کمک به کاربران جهت رسیدن به اهداف در بازار ارزهای دیجیتال است. هنگام استفاده از این شاخص، همواره بر هدف گذاری دقیق، استفاده از سایر ابزارهای موجود در این زمینه و استفاده از انواع تحلیل‌ها پیشنهاد می‌شود تا نتایج دقیق‌تری حاصل گردد. این موضوع نشان می‌دهد که کاربران نباید صرفا از یک ابزار و یک شاخص برای انجام معاملات خود، تحلیل آن‌ها و معیار قرار دادن این شاخص برای انجام معاملات بعدی استفاده کنند. در بازار ارزهای دیجیتال با ضررهای مالی بسیار سنگینی روبه‌رو هستیم که یکی از دلایل این زیان‌ها می‌تواند تک بعدی نگر بودن و محدود کردن ابزارها باشد. استفاده از عوامل بنیادی و تحلیل فاندامنتال در روند بازار در کنار استفاده از شاخص سلطه بیت کوین می‌تواند تا حد زیادی برای کاربران  فعال در دنیای ارزها بهتر باشد.

شاخص دامیننس بیت کوین؛ یکی از ابزارهای مناسب برای تحلیل بازار

از سال 2017، استفاده از شاخص دامیننس بیت کوین آغاز گردید و در سال‌های اخیر که آلت کوین‌ها رونق گرفته‌اند، استفاده از این شاخص به اوج خود رسیده است. بیت کوین هنوز هم نقش اصلی و مهمی در بازار کریپتو و ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند و تاثیر آن بر روی سایر دارایی‌ها و آلت کوین‌ها غیرقابل انکار است. البته استفاده از شاخص بیت کوین به تنهایی برای تحلیل بازار کافی نیست، بلکه باید از آن در کنار شاخص‌های دیگر برای کسب نتیجه بهتر استفاده کرد. دامیننس بیت کوین می‌تواند مزایای قابل توجهی برای فعالین بازار کریپتوکارنسی‌ها به همراه داشته باشد؛ اما نباید از جنبه‌های منفی آن نیز چشم پوشی کرد. مانند هر ابزار و شاخص دیگری در دنیای ارزها، اگر کاربران تنها استفاده از این شاخص را ملاک کار خود قرار دهند، ضرر و زیان‌های بسیار زیادی تجربه می‌کنند. به نظر شما آیا بیت کوین برای همیشه می‌تواند ارزش خود را حفظ کند و نفوذ خود را بر روی آلت کوین‌ها اعمال کرده و ادامه دهد؟ می‌توانید پاسخ‌های خود را در بخش نظرات کیف پول من با ما در میان بگذارید.

برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید