خرید ارز دیجیتال >وبلاگ > برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین
برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین
مقالات

برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین

  • واحد تولید محتوا
  • ۰۱ آبان ۱۴۰۲ ۰۹:۳۴
  • زمان مطالعه

برنامه های DeFi | بررسی برترین برنامه های دیفا مبتنی بر شبکه بلاک چین | معرفی پروژه ها و بررسی کامل | استفاده از برنامه های دیفای برای کاهش هزینه و حذف واسطه

آنچه در این خبر می‌خوانید

    پیشرفت روزافزون تکنولوژی و خدمات دیجیتالی سبب شده بیش از هر زمان دیگری، شاهد خدمات دهی طیف وسیعی از پلتفرم‌های دیجیتالی باشیم که هدف غایی و نهایی خود را تامین یک زندگی آسوده و راحت برای انسان‌ها در نظر گرفته‌اند. در حقیقت فناوری بلاک چین را می‌توان یک انقلاب بزرگ مالی به شمار آورد که علاوه بر سرنوشت ارزهای فیات، چهره سیستم‌های مالی و غیرمالی جهانی را نیز دگرگون ساخته است.
    قبل از ظهور شبکه‌های بلاکچینی، کلیه خدمات موجود دارای ماهیت متمرکز بودند و برای دریافت خدمات باید اطلاعات خود را در اختیار یک نهاد مرکزی قرار می‌دادیم. نهادی که به راحتی قادر بود از این اطلاعات در جهت پیشبرد اهداف خود سواستفاده نماید! اما این روند با ظهور برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین کاملا تغییر یافته و امروزه امور مالی را می‌توان به صورت کاملا غیرمتمرکز اداره نمود.
    به بیان بهتر، با ظهور برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین، کاربران با بخش‌های جدیدی از دنیای نوظهور کریپتوکارنسی نظیر صرافی‌های غیرمتمرکز، ییلد فارمینگ و توکن‌های وثیقه‌ای آشنا شده‌اند که چشم‌انداز روشنی در ارتباط با آینده درخشان دیفای و شبکه‌های بلاک چینی را در اختیار آن‌ها قرار داده است. با این مقاله از بلاگ کیف پول من همراه باشید تا با بهترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین بیشتر آشنا شویم.

    موضوع 📜برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین

    مدت زمان مطالعه ⌛

    10 دقیقه
    منتشر شده توسط 🙍‍♂️صرافی ارز دیجیتال کیف پول من
    تاریخ انتشار 📅1402/08/01 | 10/23/2023


    برترین برنامه های دیفای دنیای کریپتوکارنسی

    در این بخش نوبت به معرفی و بررسی چند نمونه از بهترین پروژه ها و برنامه های DeFi می‌رسد که در چند سال اخیر بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته‌اند. مسلما آشنایی با چنین برنامه‌هایی دید بهتری از جایگاه مهم برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین در دنیای کریپتوکارنسی را در اختیار ما قرار می‌دهد.


    پروژه دیفای آوالانچ (Avalanche)

    یکی از برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین، آوالانچ نام دارد که در اصل یک پلتفرم قرارداد هوشمند قابل تعامل بوده و از ماشین مجازی اتریوم (EVM)، قابلیت شاردینگ (Sharding)، توکن‌های NFT و برنامه‌نویسی در سطح شبکه پشتیبانی می‌کند. بر اساس ادعای توسعه‌دهندگان لابراتوار آوه، آوالانچ نخستین شبکه قرارداد هوشمند است که به صورت استاندارد، در کمتر از یک ثانیه تراکنش‌ها را تائید می‌نماید. لازم به ذکر است که این پلتفرم از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) به منظور ارائه شبکه‌هایی که در آن دارایی‌های غیرمتمرکز معامله می‌گردند و کاربران وظیفه تائید تراکنش‌های فرعی را دارند، استفاده می‌کند. برنامه دیفای آوالانچ دارای توکن بومی به نام AVX است که از آن برای موارد زیر استفاده می‌شود:

    • استیکینگ و سپرده‌گذاری رمزارز
    • ارتقای انگیزه کاربران برای حفظ امنیت شبکه
    • پرداخت کارمزد

    این پروژه دیفای که از سال 2018 کار خود را آغاز کرده، هدف ایجاد همکاری میان شبکه‌های بلاکچینی مختلف و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های DApp را دنبال می‌کند و با توجه به سرعت بالا و مقیاس‌پذیری خوب خود توانسته توجه کاربران کریپتو را به خود جلب کرده و بسیاری از توسعه‌دهندگان از آن برای توسعه پروژه‌های دیفای خود بهره می‌برند.


    پروژه دیفای فانتوم (Fantom)

    یکی دیگر از برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین که فعالیت خود را از سال 2018 آغاز نموده، فانتوم نام دارد که همچون آوالانچ یک شبکه غیرمتمرکز مبتنی بر قرارداد هوشمند است و از الگوریتم اجماع گراف جهت دار غیر مدور (DAG) بهره می‌برد. با استفاده از چنین الگوریتمی، کلیه امور دیفای موجود در این پلتفرم به صورت فوری و با مقیاس‌پذیری بی‌نهایت انجام می‌گیرند و این درحالیست که هزینه چنین فرآیندی تقریبا نزدیک به صفر خواهد بود! ماموریت بسیار جالب پروژه و برنامه فانتوم به سازگاری آن با نهادهای معاملاتی مختلف موجود در سرتاسر جهان مربوط می‌شود.
    این پلتفرم که به وسیله فردی به نام آن بی انگ ایک (Ahn Byung IK)، یکی از دانشمندان به‌نام حوزه علوم کامپیوتر کره جنوبی راه‌اندازی شده، در تلاش است یک ماشین مجازی ایمن و قدرتمند برای اجرای قراردادهای هوشمند ایجاد نماید. ناگفته نماند که این پلتفرم نیز دارای توکن بومی FTM است که از آن برای مواردی نظیر پرداخت کارمزدهای شبکه و وظایف حاکمیتی استفاده می‌گردد. لازم به ذکر است که توکن یاد شده هم با استاندارد ERC-20 و هم با استاندارد BEP-2 در اکوسیستم‌های اتریوم و بایننس در دسترس کاربران قرار گرفته است. از برخی ویژگی‌های مهم فانتوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • سیستمی برای اعطای پاداش استیکینگ و قفل نمودن دارایی
    • یکپارچه‌سازی کلیه DAppهای موجود
    • ارائه ابزارهای داخلی امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)


    پروژه دیفای چین لینک (Chain link)

    برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه بلاک چین | بررسی پروژه چین لینک | کیف پول من | خرید تتر

    این نکته که بخش غالبی از برنامه‌های کاربردی موجود در دنیای کریپتوکارنسی برای تعامل با داده‌های دنیای واقعی نیازمند اوراکل (Oracle) هستند، بر هیچکس پوشیده نیست و یکی از بهترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین که از آن به عنوان رهبر اوراکل‌ها یاد می‌شود، چین لینک نام دارد که به راحتی قادر است میان دنیای خارجی و داخلی شبکه‌های بلاکچینی ارتباط برقرار نماید. این شبکه غیرمتمرکز با تسلط بر این نکته که گاهی برخی از قراردادهای هوشمند به منظور اجرا شدن به منابعی پویا در خارج از بلاکچین نیاز دارند، به سراغ اوراکل‌ها رفته و پیشتاز این عرصه به شمار می‌رود. تا به امروز، چندین پروژه از چین لینک استفاده کرده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواردی همچون AAVE، Synthetic و KyberSwap اشاره کرد.
    چین لینک نیز همچون سایر برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین دارای توکن بومی است که LINK نام دارد و با استاندارد ERC-20 اتریوم ساخته می‌شود. از کاربردهای توکن LINK که یکی از رمزارزهای ارزشمند بازار تلقی می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • پرداخت پاداش به نودهای پلتفرم در ازای ارائه داده‌ها به شبکه اتریوم و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند
    • پرداخت کارمزد شبکه
    • استیکینگ

    مطلب پیشنهادی: استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟


    پروژه دیفای یونی سواپ (Uniswap)

    اگر به دنبال یافتن رهبر فعلی صرافی‌های غیرمتمرکز رمزارزی می‌گردید، مطمئن باشید که پاسخ شما چیزی جز یونی سواپ نخواهد بود. این صرافی که به وسیله هیدن آدامز (Hayden Adams) در سال 2017 در بستر شبکه بلاکچین اتریوم ساخته شده، همواره در میان برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین طرفداران خود را داشته است. این پروتکل در اصل به عنوان یک بازارساز خودکار درون زنجیره‌ای عمل کرده و قادر است قیمت یک ارز رمزپایه را متناسب با نسبت دو ارز دیجیتال در یک استخر نقدینگی (Liquidity Pool) تعیین نماید.
    یونی سواپ بستری را برای معامله و تبدیل توکن‌های مختلف DeFi و همچنین توکن‌های LP (توکن‌های تامین کنندگان نقدینگی) فراهم کرده است. ویژگی جالب یونی سواپ در این است که اگر توکن ERC-20 مورد نظر خود را در لیست موجود در این صرافی پیدا نکردید، می‌توانید با داشتن آدرس قرارداد هوشمند توکن مورد نظر، آن را با مابقی ارزهای دیجیتالی معامله نمائید. قابلیت های یونی سواپ صرفا در معامله توکن‌ها خلاصه نشده و کاربران با تامین نقدینگی در استخرهای موجود در این صرافی غیرمتمرکز یا حتی ایجاد یک استخر جدید، پاداش دریافت می‌نمایند. این پاداش به وسیله توکن بومی یونی سواپ که UNI نام دارد پرداخت می‌شود.


    پروژه دیفای رن (Ren)

    پروژه رن یک پروتکل معاملاتی غیرمتمرکز است که امکان انتقال هر نوع توکنی را میان سایر شبکه‌های بلاک چینی فراهم می‌سازد. راهکار تبادل بین زنجیره‌ای Ren هیچگونه شباهتی به توکن‌های مصنوعی یا رپد توکن (Wrapped token) نداشته و نقدینگی را با استفاده از قراردادهای هوشمند از یک اکوسیستم به اکوسیستم دیگری منتقل می‌نماید. هرچند که به طور کلی نمی‌توان منکر شباهت‌های موجود در میان renBTC و wBTC شد؛ اما باید دانست که برخلاف wBTC که در آن بیت کوین در شبکه‌ای از گره‌های غیرمتمرکز به نام دارک نود ذخیره و نگهداری می‌شوند، در Ren به وسیله کد اداره می‌گردد. این پروتکل همچون یک ربات عمل کرده و کاربران را قادر می‌سازد هر تعداد درخواستی که بخواهند در هر ساعتی از شبانه روز ارسال نمایند.
    به نظر بسیاری از توسعه‌دهندگان، ماشین مجازی رن (Ren VM) را می‌توان در بسیاری از پروژه‌ها و برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین ادغام نمود. البته تاثیر ماشین مجازی یاد شده در ارتباط با دارندگان بیت کوین، پادشاه رمزارزها، بسیار چشمگیر بوده و این امکان را برای چنین افرادی فراهم می‌آورد تا وجوه خود را در اختیار پروتکل اعطای وام قرار داده و بدین ترتیب به کسب سود بپردازند. ناگفته نماند که گره‌ها در رمزارزی که به وسیله RenVM مبادله می‌گردد، کارمزد دریافت می‌کنند.

    مطلب پیشنهادی: گره ( Node ) در بلاک چین چیست؟


    پروژه دیفای پنکیک سواپ (PancakeSwap)

    برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه بلاک چین | بررسی پروژه پنکیک سواپ | کیف پول من | خرید ارز دیجیتال

    یکی دیگر از برترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین، پروژه پنکیک سواپ است که یک بازارساز خودکار و صرافی غیرمتمرکز در زنجیره هوشمند بایننس به شمار می‌رود. این پلتفرم که در تاریخ 20 سپتامبر سال 2020 راه‌اندازی گردید، در مدت زمان بسیار کوتاهی توانست به میانگین حجم معاملات روزانه 700 میلیون دلاری دست پیدا کند. توکن بومی این شبکه، کیک (Cake) نام دارد که از آن برای اهدافی همچون رای‌گیری در ارتباط با پیشنهادات مرتبط با پنکیک سواپ، استیکینگ و فارمینگ بهره استفاد می‌شود. به طور کلی، پنکیک سواپ شباهت زیادی به یونی سواپ دارد؛ اما این به معنای یکسان بودن کامل ویژگی‌های این دو پلتفرم نبوده و پنکیک سواپ دارای ویژگی‌های خاص زیر است:

    • پشتیبانی از بلیط بخت آزمایی
    • پشنهاد اولیه فارم
    • ییلد فارمینگ که کاربران با استفاده از آن قادرند با ارائه نقدینگی، توکن Cake پاداش گرفتن و با استیک این توکن، سایر توکن‌های BEP-20 را دریافت کنند.
    • بازار حراج برای توکن‌های غیرمثلی NFT
    • بازی وارسازی (Gamification) به واسطه استفاده از تیم‌های اجتماعی، جدول رده‌بندی (Leaderboard)، وظایف و تسک‌های مختلف


    پروژه دیفای میکر (Maker)

    میکر را می‌توان یکی از اولین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین به شمار آورد که سعی در ساخت محصولات مالی غیرمتمرکز در شبکه‌های بلاکچینی دارای قرارداد هوشمند داشته و به دو بخش سازمان خودگردان غیرمتمرکز (MakerDAO) و پلتفرم نرم‌افزاری (Maker Protocol) تقسیم می‌شود. پروژه میکر در اصل به دنبال راه‌اندازی سیستمی به منظور اعطای وام و تراکنش‌های همتا به همتاست که علاوه بر برخورداری از ویژگی‌های بیت کوین نظیر مقاومت در برابر سانسور، دارای ثبات نسبی موجود در ارزهای فیات نظیر دلار آمریکا نیز باشد. به همین علت میکر از مدل دو توکنه زیر بهره می‌برد:

    1. ارز میکر که با نماد MKR شناخته می‌شود و از آن برای پرداخت‌های حاکمیتی (حاکمیت، پرداخت کارمزد، استیکینگ و اصلاح ساختار مالی) استفاده می‌شود.
    2. استیبل کوین دای (DAI) که به دلیل پیوند با دلار آمریکا دارای نوسانات قیمتی بسیار کمی است.

    تفاوت اصلی استیبل کوین میکر با سایر کوین‌های پایدار موجود در این نکته نهفته است که استیبل کوین دای کاملا غیرمتمرکز بوده و به وسیله صدها پروژه DApp و دیفای یکپارچه گردیده است. در طرف دیگر ماجرا این ویژگی منحصربه‌فرد وجود دارد که استیبل کوین دای به وسیله یک نهاد متمرکز مدیریت نمی‌شود و هر فردی صرفا در ازای وثیقه خود می‌تواند این توکن را منتشر نماید. از کاربردهای استیبل کوین DAI می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • وثیقه‌گذاری در اکوسیستم‌های مرتبط با DeFi
    • تعامل با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شبکه اتریوم و سایر پروژه‌های دیفای
    • تامین نقدینگی مورد نیاز سایر پروتکل‌ها


    پروژه دیفای فرکس (Frax)

    فرکس یکی از مهم ترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین است که سیستم استیبل کوین الگوریتمی متن باز درون زنجیره‌ای به شمار می‌رود و به دنبال ارائه پول دیجیتالی الگوریتمی، غیرمتمرکز و بسیار مقیاس‌پذیر است. این پروتکل دیفای که بر روی بستر اتریوم ساخته شده، امکان پیاده‌سازی بین‌ زنجیره‌ای را نیز در آینده فراهم می‌سازد. این پلتفرم همچون پروژه میکر، دارای دو توکن به نام‌های FRAX و FXS است. توکن FXS نوعی توکن و ارز حاکمیتی است که در زمینه پرداخت کارمزدها، جمع‌آوری ارزش مازاد وثیقه و حق عضویت استفاده می‌شود. در طرف دیگر استیبل کوین FRAX قرار دارد که دارای ارزش 1 دلاری بوده و قیمت آن به واسطه وثیقه و همچنین الگوریتم‌های برنامه نویسی تثبیت شده است. از کاربردهای این استیبل کوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • استفاده در پروتکل‌های دریافت و اعطای وام
    • تامین نقدینگی برای پروتکل‌های مختلف
    • وثیقه‌گذاری در اکوسیستم‌های دیفای


    استفاده از برنامه‌های دیفای؛ راهی مطمئن برای کاهش هزینه‌ها و حذف واسطه‌ها

    ما در این مقاله از بلاگ کیف پول من تلاش نمودیم تا با بیانی ساده کلیه نکات و مطالب موجود در ارتباط با برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین را مورد بررسی قرار دهیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز در سال‌های اخیر انقلابی در صنعت مالی جهانی ایجاد نموده‌اند که نمونه مشابه آن را نمی‌توان پیش از این پیدا کرد. در واقع حذف واسطه‌ها از تراکنش‌های مالی که به واسطه دیفای و فایننس غیرمتمرکز رخ داده، نه تنها نقش کلیدی در کاهش هزینه‌های جابه‌جایی دارایی‌ها ایفا نموده، بلکه کلیه محدودیت‌های انسانی را حذف کرده و به همین علت خدمات مالی در پلتفرم‌های غیرمتمرکز بسیار سریع‌تر از حالت متمرکز آن انجام می‌گیرند.
    در این مقاله چندین مورد از برترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه بلاک چین را معرفی نمودیم که این معرفی به دلیل موفقیت این پروژه‌ها در چند سال گذشته بوده و نباید از آن به عنوان مشاوره مالی استفاده کنید. قبل از انجام سرمایه‌گذاری بهتر است تحقیقات جامعی در ارتباط با پروژه مورد نظر خود انجام دهید. حال به نظر شما استفاده از برنامه‌های DeFi برای جوامع بشری مفید است یا CeFi؟!

     

    برای دریافت فایل PDF این مقاله اینجا کلیک کنید

    تاریخ بروزرسانی : ۰۵ آذر ۱۴۰۳ ۰۷:۲۴
    برچسب ها :

    ثبت امتیاز مطلب

    امتیازه خود به این مطلب را ثبت کنید
    4.9/5 1,293

    سوالات متداول

    لیستی از پرسش و پاسخ‌های که شاید با آن مواجه شوید

    اصلی‌ترین مزیت برنامه‌های DeFi در چیست؟

    حذف واسطه‌ها که نقش اصلی را در کندی و هزینه‌بر شدن معاملات ایفا می‌کنند، اصلی‌ترین مزیت استفاده از برنامه‌های DeFi به شمار می‌رود.

    مشهورترین برنامه های دیفای مبتنی بر شبکه های بلاک چین کدامند؟

    چین لینک، فانتوم، یونی سوآپ، آوالانچ و یوما را می‌توان از برترین پروژه‌های دیفای موجود به شمار آورد.

    قراردادهای هوشمند چه نقشی در برنامه‌های دیفای ایفا می‌کنند؟

    قراردادهای هوشمند، چرخ‌های اصلی حرکتی برنامه‌های دیفای هستند و بدون وجود آن‌ها، برنامه‌های دیفای تصور محالی بیش نخواهد بود.
    مطالب مشابه
    گوگل آتنتیکیتور چیست؟
    اخبار
    1360

    گوگل آتنتیکیتور چیست؟

    با توجه به بالا رفتن آمار حملات سایبری، استفاده از قابلیت احراز هویت دو مرحله‌ای می‌تواند نجات دهنده حساب کاربری شما در چنین حملاتی باشد. در حال حاضر بهترین شیوه احراز هویت دو مرحله‌ای استفاده از سرویس Google Authenticator بوده که با تمامی وب‌سایت‌ها و پلتفرم‌های پشتیبانی کننده از قابلیت احراز هویت دو عاملی سازگار است.

    هایپر لجر (Hyperledger) چیست؟
    اخبار
    1688

    هایپر لجر (Hyperledger) چیست؟

    هایپرلجر یک پروژه متن‌ باز تحت بنیاد لینوکس است که به توسعه‌دهندگان و شرکت‌ها کمک می‌کند تا بلاکچین‌های صنعتی و توزیع‌شده خود را ایجاد و مدیریت کنند. این پروژه مجموعه‌ای از ابزارها و چارچوب‌های بلاکچین را برای ارتقای همکاری‌های تجاری و بهبود عملکرد سیستم‌های بلاکچین فراهم می‌آورد.

    بازی بلاکچینی Genopets چیست؟
    اخبار
    2152

    بازی بلاکچینی Genopets چیست؟

    ازی Genopets یک بازی بلاکچینی بوده که در آن ژنوپت‌ها حیوان خانگی دیجیتال شما هستند و رشد و تکامل آن‌ها کاملاً به شما گره خورده است. تعداد قدم‌هایی که روزانه در بازی Genopets برمی‌دارید، به قدرت شما در نبردها و کاوش‌های درون بازی کمک می‌کند.

    حساب پراپ رایگان
    اخبار
    2035

    حساب پراپ رایگان

    یکی از برجسته‌ترین مزایای پراپ رایگان، دسترسی معامله‌گران به سرمایه‌ای قابل توجه است، بدون اینکه نیاز به پرداخت هزینه اولیه یا ارائه سرمایه شخصی باشد. این موضوع مخصوصاً برای معامله‌گران تازه‌کار یا کسانی که به هر دلیل امکان تأمین سرمایه اولیه را ندارند.

    عدد نانس چیست؟
    اخبار
    1359

    عدد نانس چیست؟

    "عدد نانس (Nonce) یکی از مفاهیم کلیدی در بلاکچین‌های اثبات کار است که امنیت، شفافیت و کارایی شبکه را تضمین می‌کند. در این مقاله با نقش و اهمیت نانس در استخراج ارزهای دیجیتال آشنا شوید."

    آندره کرونژ (Andre Cronje) کیست؟
    اخبار
    1558

    آندره کرونژ (Andre Cronje) کیست؟

    آندره کرونژ یکی از برجسته‌ترین چهره‌های دنیای ارزهای دیجیتال و مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. او با نوآوری‌های خود، پروژه‌هایی مانند Yearn.Finance را راه‌اندازی کرده و تحولی بزرگ در بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری و خدمات بلاک‌چین ایجاد کرده است. با ما همراه شوید تا بیشتر درباره دستاوردهای او بدانید

    دریافت ارز دیجیتال رایگان

    میدونستی هر ماه میتونی چند میلیون درامد داشته باشی ؟ پیج های مارو دنبال کن تا بدون هیچ هزینه ای ارز دیجیتال رایگان دریافت کنی .

    ارسال نظر

    با ارسال نظرات خود به یکدیگر انرژی بدهیمنظر بزارید جایزه بگیرید
    14 نظر
    عارفه گلابتونی شاندیز
    عارفه گلابتونی شاندیز
    9 ماه پیش
    عالی
    0
    محسن قائمی
    محسن قائمی
    10 ماه پیش
    عالی
    0
    محسن قائمی
    محسن قائمی
    10 ماه پیش
    بسیار بسیار قوی
    0
    ایمان قره چاهی
    ایمان قره چاهی
    10 ماه پیش
    این مطالب مفید بیشتر از ده دقیقه وقت گذاشتن بسیار عالی است برای اطلاعات
    0
    پخش
    توقف

    کیف پول دات می

    موزیکمونو گوش دادی؟