لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) یک مفهوم است که به عملیات تبدیل توکن‌های قفل شده در یک سیستم استیکینگ (Staking) به توکن‌های قابل معامله و نقدینگی توصیف می‌شود. در شبکه‌های بلاکچینی مبتنی بر Proof-of-Stake (PoS)، کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به پروتکل قرض داده و به عنوان سرمایه‌گذاری در امنیت و عملکرد شبکه شرکت کنند. این فرآیند به عنوان استیکینگ شناخته می‌شود و باعث می‌شود که کاربران پاداشی در قالب توکن‌های جدید دریافت کنند. در این مقاله از بلاگ کیف پول من قصد داریم به بررسی دقیق Liquid Staking و مزایا و معایب آن بپردازیم پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
مفهوم لیکویید استیکینگ چیست؟
در سیستم استیکینگ سنتی، توکن‌هایی که به پروتکل قرض داده شده‌اند، قفل می‌شوند و تا زمانی که استیکینگ به پایان برسد، قابلیت معامله و نقدینگی ندارند. این محدودیت می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ناخوشایند باشد، زیرا آنها توکن‌های خود را تا زمان پایان دوره استیکینگ قفل می‌کنند و قادر به استفاده از ارزش آنها نیستند.
لیکویید استیکینگ به عنوان یک راه حل برای این مشکل ارائه شده است. با لیکویید استیکینگ، توکن‌های قفل شده در استیکینگ توسط پلتفرم‌ها یا پروتکل‌های جانبی توکن‌سازی می‌شوند و توکن‌های معادل قابل معامله و قابل نقدینگی دریافت می‌کنند. این توکن‌ها را می‌توان در بورس‌ها و صرافی‌ها عرضه و خرید و فروش کرد و از ارزش آنها در هر زمان بهره‌برداری کرد.
بنابراین، لیکویید استیکینگ به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به صورت همزمان از مزایای استیکینگ شبکه بلاکچین و نقدینگی توکن‌های خود استفاده کنند، و باعث افزایش نقدینگی و سطح معاملاتی توکن‌های استیکینگ می‌شود.
معمولاً پروژه‌های مبتنی بر PoS از لیکویید استیکینگ پشتیبانی می‌کنند و این روند به وسیله پلتفرم‌های متعددی از جمله فعالیت‌های DeFi (امور مالی غیر متمرکز) و ابزارهای مالی دسترسی پیدا کرده است.
روش عملکرد لیکویید استیکینگ چگونه است؟
- استیکینگ توکن‌ها: در ابتدا، توکن‌های شما را در سیستم استیکینگ پروتکل بلاکچین قرار می‌دهید. این توکن‌ها به عنوان سرمایه‌گذاری در امنیت و عملکرد شبکه استفاده می‌شوند و شما در ازای آنها پاداش دریافت می‌کنید.
- صدور توکن‌های معادل: در این مرحله، توکن‌های شما به پلتفرم یا پروتکل دیگری منتقل می‌شوند. این پلتفرم یا پروتکل توکن‌های معادلی را در قالب توکن‌های قابل معامله و نقدینگی برای شما صادر می‌کند.
- معامله و نقدینگی: توکن‌های معادل که حاصل از لیکویید استیکینگ هستند، قابلیت معامله و نقدینگی دارند. شما می‌توانید این توکن‌ها را در بورس‌ها و صرافی‌ها عرضه و خرید و فروش کنید. همچنین، می‌توانید از ارزش آنها در هر زمان بهره‌برداری کنید.
- بازگشت توکن اصلی: در پایان دوره استیکینگ، توکن‌های قفل شده اصلی شما به شما بازگردانده می‌شوند. در این مرحله، توکن‌های قابل معامله و نقدینگی را برمی‌گردانید و توکن‌های اصلی خود را قفل می‌کنید تا مجدداً در استیکینگ شرکت کنید.
با استفاده از لیکویید استیکینگ، سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت همزمان از مزایای استیکینگ شبکه بلاکچین و نقدینگی توکن‌های خود بهره‌برداری کنند. این روش می‌تواند به افزایش نقدینگی و سطح معاملاتی توکن‌های استیکگینگ کمک کننده در روش لیکویید استیکینگ است. با این روش، سپرده‌دهندگان توکن‌های خود را قفل نمی‌کنند و می‌توانند توکن‌های قابل معامله و نقدینگی دریافت کنند. این توکن‌ها می‌توانند در بازارهای مالی مختلف معامله شوند و سپرده‌دهنده‌ها می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند و از آنها به عنوان سرمایه در معاملات مختلف استفاده کنند. در عوض، سپرده دهندگان همچنان از مزایای استیکینگ شبکه بلاکچین بهره‌مند هستند و پاداش‌های مربوط به استیکینگ را دریافت می‌کنند.
لیکویید استیکینگ به صورت معمول توسط پلتفرم‌ها یا پروتکل‌های مختلفی ارائه می‌شود که این امکان را برای سپرده‌دهندگان فراهم می‌کنند. این پلتفرم‌ها معمولاً به عنوان واسطه بین سپرده‌دهندگان و شبکه بلاکچین عمل می‌کنند و توکن‌های معادل را صادر می‌کنند که در بازارهای مالی معامله شوند. این توکن‌های معادل معمولاً به صورت ERC-20 در شبکه Ethereum صادر می‌شوند، اما ممکن است در شبکه‌های دیگر نیز استفاده شوند.
به طور خلاصه، لیکویید استیکینگ به سپرده‌دهندگان امکان می‌دهد تا توکن‌های خود را قفل نکنند و به جای آن توکن‌های قابل معامله و نقدینگی دریافت کنند. این روش امکان معامله و استفاده از سرمایه در معاملات را برای سپرده‌دهندگان فراهم می‌کند، در حالی که همچنان از مزایای استیکینگ در شبکه بلاکچین بهره‌برداری می‌کنند.
نحوه حل مشکل روش سنتی سپرده‌گذاری توسط Liquid Staking
روش سنتی سپرده‌گذاری در شبکه‌های Proof of Stake (PoS) معمولاً با چندین محدودیت و مشکل همراه است. این مشکلات شامل موارد زیر می‌شوند:
- عدم نقدینگی: در روش سنتی، وقتی که توکن‌ها را برای استیکینگ قفل می‌کنید، آنها در دسترس شما نیستند و قابلیت معامله و نقدینگی ندارند. این به معنای این است که نمی‌توانید از ارزش آنها در تجارت و سایر فعالیت‌ها بهره‌برداری کنید.
- عدم انعطاف‌پذیری: در حالت سنتی، توکن‌ها برای مدت زمان مشخصی قفل می‌شوند و شما نمی‌توانید آنها را قبل از پایان این دوره قفل‌باز کنید. این ممکن است منجر به عدم قابلیت دسترسی به ارزش سرمایه‌گذاری شما در صورت نیاز فوری شود.
- ریسک امنیتی: در روش سنتی، شما باید توکن‌های خود را در کیف پول شبکه نگهداری کنید و کلیدهای خصوصی خود را به امانت دهید. این می‌تواند ریسک امنیتی بزرگی را ایجاد کند، زیرا اگر کیف پول شما هک شود یا کلیدهای خصوصی شما دزدیده شوند، ممکن است تمام سرمایه شما در خطر قرار گیرد.
لیکوئید استیکینگ (Liquid Staking) به عنوان یک راهکار برای حل این مشکلات معرفی شده است. با لیکوئید استیکینگ، شما می‌توانید از ارزش سرمایه‌گذاری خود در حین استیکینگ بهره‌برداری کنید و به صورت همزمان از نقدینگی توکن‌های خود نیز بهره‌مند شوید. برخی از راهکارهایی که لیکوئید استیکینگ ارائه می‌دهد عبارتند از:
- توکن‌های معادل: در فرایند لیکوئید استیکینگ، توکن‌های معادلی که به صورت قابل معامله و قابل نقدینگی هستند، دریافت می‌کنید. این توکن‌ها می‌توانند در بازارهای مالی معامله شوند و ارزش آنها را به نقدینگی تبدیل کنند.
- پلتفرم‌های لیکوئید استیکینگ: پلتفرم‌ها و پروتکل‌های لیکوئید استیکینگ امکان تبدیل توکن‌های قفل شده به توکن‌هایمعامله‌پذیر را فراهم می‌کنند. این به شما امکان می‌دهد که توکن‌های خود را برای معامله در بازارهای مالی استفاده کنید، درآمدزایی کنید و در صورت نیاز به نقدینگی فوری، آنها را به سرعت تبدیل به پول کنید.
- امنیت بهتر: در لیکوئید استیکینگ، شما توکن‌های خود را در کیف پول شبکه نگهداری نمی‌کنید. به جای آن، توکن‌های خود را به یک پلتفرم لیکوئید استیکینگ انتقال می‌دهید که توکن‌های شما را به صورت امن نگهداری می‌کند و به شما توکن‌های معادل را در ازای آنها اعطا می‌کند. این روش از لحاظ امنیتی ریسک کمتری را به همراه دارد زیرا شما نیازی به امانت دادن کلیدهای خصوصی خود ندارید.
مطلب پیشنهادی: استیکینگ افلاین چگونه کار می‌کند؟
با استفاده از لیکوئید استیکینگ، می‌توانید از مزایای استیکینگ در شبکه‌های Proof of Stake بهره‌برداری کنید و در عین حفظ ارزش سرمایه‌گذاری خود، از نقدینگی و انعطاف‌پذیری بیشتری نیز برخوردار شوید. البته، قبل از استفاده از هر پلتفرم یا راهکار لیکوئید استیکینگ، بهتر است تحقیق کافی انجام داده و از امنیت و قابلیت اعتماد آن اطمینان حاصل کنید.
بررسی مزایای استفاده از Liquid Staking
- ییلد فارمینگ (Yield Farming): لیکوئید استیکینگ به شما امکان می‌دهد توکن‌های خود را در یک پلتفرم معتبر لیکوئید استیکینگ قرار داده و در عوض، توکن‌های معادل قابل معامله دریافت کنید. با این توکن‌های قابل معامله، می‌توانید وارد بازارهای مالی مختلف شوید و در فرآیند ییلد فارمینگ شرکت کنید. ییلد فارمینگ به شما امکان می‌دهد درآمد زایی از سرمایه‌گذاری خود در شبکه PoS را افزایش دهید.
- وام گرفتن: بسیاری از برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شما امکان می‌دهند از توکن‌های دارای لیکویید استیک به عنوان وثیقه استفاده کنید. به عنوان مثال، در پلتفرم های وام‌دهی غیرمتمرکز، می‌توانید از wstETH (ETH بسته‌شده Lido Staked) یا rETH (Rocket Pool ETH) به عنوان وثیقه برای استقراض سایر ارزهای دیجیتال استفاده کنید. در لیکویید استیکینگ فرایند به این صورت میباشد که هر کاربر به ازای هر توکنی که سپرده‌گذاری می‌کنند، توکن دیگری دریافت می‌کنند. و بعد می‌توانند این توکن‌ها را به عنوان وثیقه استفاده کرده و وام ارز دیجیتال دریافت کنند.
- دسترسی به دارایی: با لیکوئید استیکینگ، شما می‌توانید به صورت فوری از ارزش سرمایه‌گذاری خود در شبکه PoS استفاده کنید. به جای اینکه توکن‌های خود را در کیف پول شبکه نگهداری کنید و منتظر آن باشید تا برای بازگشت آنها به دسترس قرار بگیرید، شما می‌توانید توکن‌های خود را به یک پلتفرم لیکوئید استیکینگ منتقل کنید و به صورت فوری از ارزش سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید. این به شما امکان می‌دهد بدون تأخیر و با دسترسی آسان به دارایی‌های خود، به نیازهایتان پاسخ دهید.
- خرید در بازار آزاد: می‌توانید توکن‌های سرمایه‌گذاری لیکویید محبوب مانند stETH (Lido Staked ETH) یا rETH (Rocket Pool ETH) را در صرافی‌های ارز دیجیتال یا صرافی‌های غیرمتمرکز خریداری کنید. این امر نیاز به یادگیری جزئیات استیکینگ فنی را برای هر ارز دیجیتالی که می خواهید به اشتراک بگذارید، حذف می کند. در عوض، می‌توانید یک توکن لیکویید استیک بخرید و بلافاصله شروع به کسب بازدهی کنید. این رویکرد همچنین به شما امکان می دهد در مبالغ کمتری سرمایه گذاری کنید.
- فروش سریع: بازارهای ارزدیجیتال می توانند به سرعت حرکت کنند. اگر قیمت بازار تغییر کرد یا به دلیل دیگری نیاز به فروش داشتید، می‌توانید توکن‌های لیکویید استکینگ را به راحتی بفروشید. با این حال، توکن‌های لیکویید استیکینگ موارد استفاده بیشتری را در مقایسه با استیک سنتی ارائه می‌کنند.
بررسی معایب لیکویید استیکینگ
لیکوئید استیکینگ (Liquid Staking) یک روش نوآورانه برای استفاده از توکن‌های خود در شبکه‌های Proof of Stake (PoS) است. این روش به شما اجازه می‌دهد توکن‌های خود را در یک پلتفرم استیکینگ لیکوئید قرار داده و در عوض توکن‌های معادل قابل مبادله را دریافت کنید. این روش برخی مزایا دارد، اما همچنین دارای برخی از معایب زیر است:
- ریسک امنیتی: با انتقال توکن‌های خود به پلتفرم استیکینگ لیکوئید، شما ممکن است با ریسک امنیتی مواجه شوید. اگر پلتفرم مورد استفاده شما مورد حمله سایبری قرار گیرد یا مشکلات امنیتی دیگری رخ دهد، توکن‌های شما در خطر قرار خواهند گرفت. بنابراین، انتخاب پلتفرم قابل اعتماد و معتبر بسیار مهم است.
- کاهش حقوق رأی: با قرار دادن توکن‌های خود در استیکینگ لیکوئید، ممکن است از حق رأی خود در شبکه PoS محروم شوید. این به این معنی است که شما در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل اصلی شبکه شرکت نخواهید کرد و از تأثیرگذاری بر روی قوانین و تغییرات شبکه محروم خواهید شد.
- محدودیت لیکوئیدیت: با قرار دادن توکن‌های خود در استیکینگ لیکوئید، شما از لیکوئیدیت آن توکن‌ها محروم می‌شوید. به عبارت دیگر، توکن‌هایی که در استیکینگ قرار داده شده‌اند، در دسترس قرار نمی‌گیرند و شما نمی‌توانید به سرعت آنها را به نقدینگی تبدیل کنید. این معنی می‌دهد که در مواقع ضروری، ممکن است دسترسی سریع به دارایی‌های خود را از دست بدهید.
- ریسک قیمت: ارزش توکن‌هایی که شما در استیکینگ قرار داده‌اید، مستعد تغییرات قیمتی است. اگر قیمت توکن‌ها کاهش یابد، ارزش سرمایه‌گذاری شما نیز کاهش خواهد یافت. این ریسک قیمتی ممکن است برای سرمایه‌گذاران مهم باشد و تأثیرات مالی منفی را به همراه داشته باشد.
- نقص در شبکه: استیکینگ لیکوئیدممکن است باعث نقص در عملکرد شبکه شود. اگر تعداد زیادی از توکن‌های شبکه در استیکینگ قرار گیرند، ممکن است توان مورد نیاز برای اجرای عملیات‌های شبکه را کاهش دهند و به عملکرد کلی شبکه ضربه بزنند. این مشکل به عنوان "مشکل استیکینگ" شناخته می‌شود و نیاز به تعادل مناسبی بین توکن‌های در استیکینگ و توکن‌های در دسترس دارد.
از طرف دیگر، معایب لیکوئید استیکینگ ممکن است با پیشرفت و بهبود پلتفرم‌های استیکینگ لیکوئید در آینده کاهش یابد. همچنین، برخی از این معایب می‌توانند براساس نیازها و اهداف شخصی شما تغییر کنند. بنابراین، قبل از استفاده از لیکوئید استیکینگ، نیاز است که به دقت مزایا و معایب آن را بررسی و ارزیابی کنید و تصمیم‌گیری مناسبی را انجام دهید.
